શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 960


ਆਛੇ ਅਰੁਨ ਬਸਤ੍ਰ ਤਨ ਧਾਰੇ ॥
aachhe arun basatr tan dhaare |

(તે) સુંદર લાલ બખ્તર પહેરે છે

ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਨਰਿਏਰ ਉਛਾਰੇ ॥
duhoon haath narier uchhaare |

માર્ગ પર, રાજા પાછા આવવાના હતા, તેણીએ મૃત્યુ ચિતા ઊભી કરી હતી,

ਹੁਤੋ ਦਰਬ ਸੋ ਸਕਲ ਲੁਟਾਯੋ ॥
huto darab so sakal luttaayo |

(તેણે) તેની પાસેના બધા પૈસા લૂંટી લીધા

ਆਪੁ ਸਤੀ ਕੌ ਭੇਖ ਬਨਾਯੋ ॥੧੪॥
aap satee kau bhekh banaayo |14|

અને તે સતી બનવા માટે નવા લાલ કપડા પહેરીને ત્યાં ગઈ હતી (14)

ਜਿਹ ਮਾਰਗ ਰਾਜ ਹ੍ਵੈ ਆਯੋ ॥
jih maarag raaj hvai aayo |

જે માર્ગ પર રાજા આવવાનો હતો,

ਤਹੀ ਆਨਿ ਤ੍ਰਿਯ ਚਿਤਹਿ ਬਨਾਯੋ ॥
tahee aan triy chiteh banaayo |

(જો રાજા મરી ગયો હોય તો આત્મવિલોપન કરવા).

ਤਬ ਲੌ ਰਾਇ ਆਇ ਹੀ ਗਯੋ ॥
tab lau raae aae hee gayo |

એટલામાં રાજા ત્યાં આવ્યો

ਹੇਰਤ ਤਵਨ ਸਤੀ ਕੌ ਭਯੋ ॥੧੫॥
herat tavan satee kau bhayo |15|

જ્યારે રાજા તે માર્ગેથી પસાર થયા, ત્યારે તેણે સતીનું અવલોકન કર્યું.(15)

ਰਾਇ ਬਿਹਸਿ ਤਿਹ ਓਰ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
raae bihas tih or nihaariyo |

રાજાએ હસીને તેની સામે જોયું

ਨਿਕਟ ਬੋਲਿ ਭ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
nikatt bol bhrit bachan uchaariyo |

અને નોકરને બોલાવીને કહ્યું

ਜਾ ਕੋ ਸੋਧ ਲੇਹੁ ਤੁਮ ਜਾਈ ॥
jaa ko sodh lehu tum jaaee |

કે તમે જાઓ અને શોધી કાઢો

ਕੌਨ ਸਤੀ ਹ੍ਵੈਬੈ ਕਹ ਆਈ ॥੧੬॥
kauan satee hvaibai kah aaee |16|

કોણ સતી થવા આવ્યું છે. 16.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸੁਨਤ ਰਾਵ ਕੋ ਦੂਤ ਬਚ ਤਹਾ ਪਹੂਚ੍ਯੋ ਜਾਇ ॥
sunat raav ko doot bach tahaa pahoochayo jaae |

રાજાના આદેશ પર તેમના દૂત સ્થળ પર પહોંચ્યા,

ਸਕਲ ਸਤੀ ਕੋ ਭੇਦ ਲੈ ਨ੍ਰਿਪ ਪਤਿ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥੧੭॥
sakal satee ko bhed lai nrip pat kahiyo sunaae |17|

અને સતીની ગુપ્ત ઇચ્છાના સમાચાર લાવ્યા.(17)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਯੌ ਸੁਨ ਬਚਨ ਰੀਝਿ ਨ੍ਰਿਪ ਰਹਿਯੋ ॥
yau sun bachan reejh nrip rahiyo |

તેણીની (સ્ત્રીની) વાત સાંભળીને રાજા પ્રસન્ન થયા

ਧੰਨਿ ਧੰਨਿ ਮੁਖ ਤੇ ਤਿਹ ਕਹਿਯੋ ॥
dhan dhan mukh te tih kahiyo |

આ સાંભળીને રાજા પ્રસન્ન થયા અને તેમની ખૂબ પ્રશંસા કરી.

ਹਮ ਯਾ ਸੋ ਕਛੁ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਜਾਗੀ ॥
ham yaa so kachh preet na jaagee |

મને તેના માટે પ્રેમ નથી,

ਮੇਰੇ ਹੇਤ ਦੇਨ ਜਿਯ ਲਾਗੀ ॥੧੮॥
mere het den jiy laagee |18|

'હું તેને જરાય પ્રેમ નહોતો કરતો પણ તે મારા માટે પોતાને બલિદાન આપવા જઈ રહી હતી.(18)

ਧ੍ਰਿਗ ਮੋ ਕੋ ਮੈ ਭੇਦ ਨ ਚੀਨੋ ॥
dhrig mo ko mai bhed na cheeno |

મને માફ કરશો કે હું આ રહસ્ય સમજી શક્યો નથી

ਅਬ ਲੌ ਬ੍ਯਾਹ ਨ ਯਾ ਸੋ ਕੀਨੋ ॥
ab lau bayaah na yaa so keeno |

'મને મારી જાત પર શરમ આવવી જોઈએ કે મેં રહસ્ય સ્વીકાર્યું નથી.

ਜਿਨ ਨਾਰਿਨ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਈ ॥
jin naarin sau preet lagaaee |

જે સ્ત્રીઓ સાથે (મેં) પ્રેમ કર્યો,

ਸੋ ਇਹ ਸਮੈ ਕਾਮ ਨਹਿ ਆਈ ॥੧੯॥
so ih samai kaam neh aaee |19|

'હું પ્રેમ કરતી સ્ત્રીઓમાંથી પણ નહીં, મને સફળતાની શુભેચ્છા પાઠવવા આવી હતી.(19)

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਇਹ ਅਬੈ ਬਿਯਾਹੂੰ ॥
taa te mai ih abai biyaahoon |

તેથી હવે હું તેની સાથે લગ્ન કરીશ

ਤਨ ਲਗਿ ਯਾ ਸੋ ਨੇਹ ਨਿਬਾਹੂੰ ॥
tan lag yaa so neh nibaahoon |

'હવે હું તેની સાથે તરત જ લગ્ન કરીશ અને આખી જીંદગી તેની સાથે વિતાવીશ.

ਬਰਤਿ ਅਗਨਿ ਤੇ ਤਾਹਿ ਉਬਾਰੋ ॥
barat agan te taeh ubaaro |

(હવે હું) તેને આગમાંથી બચાવીશ.

ਮੋ ਸੋ ਜਰੀ ਨ ਤਨ ਕੋ ਜਾਰੋ ॥੨੦॥
mo so jaree na tan ko jaaro |20|

'હું તેને અગ્નિમાં ભળવાથી બચાવીશ, તેના બદલે તે મારા માટેના પ્રેમની આગમાં પહેલેથી જ બળી ગઈ છે.'(20)

ਚਿਤਾ ਅਗਨਿ ਜੋ ਸਤੀ ਜਗਾਈ ॥
chitaa agan jo satee jagaaee |

તે સતીએ જે અગ્નિ પ્રગટાવ્યો હતો,

ਬਿਰਹਾਨਲ ਸੋਈ ਠਹਿਰਾਈ ॥
birahaanal soee tthahiraaee |

સતીએ જે ચિતા બાંધી હતી, તેણે તેને અલગતાની ચિતા માન્યું.

ਤਾ ਕੇ ਤੀਰ ਭਾਵਰੈ ਦੀਨੀ ॥
taa ke teer bhaavarai deenee |

તેણે પોતાના ઈરાદાઓ ફેરવી નાખ્યા

ਰਾਕ ਹੁਤੀ ਰਾਨੀ ਬਿਧਿ ਕੀਨੀ ॥੨੧॥
raak hutee raanee bidh keenee |21|

તેણે ચારેય ખૂણામાં ત્રણ વખત પરિક્રમા કરી અને તેને પોતાની રાણી તરીકે સન્માનિત કરી.(21)

ਏਹੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਪਾਯੋ ॥
ehee charitr nripat ko paayo |

આ પાત્ર કરીને તેને રાજા મળ્યો.

ਸਭ ਰਾਨਿਨ ਚਿਤ ਤੇ ਬਿਸਰਾਯੋ ॥
sabh raanin chit te bisaraayo |

આ ઘટનાને જોયા પછી, તેણે અન્ય તમામ રાણીઓનો ત્યાગ કર્યો. અને

ਅਪਨੀ ਆਗ੍ਯਾ ਕੇ ਬਸਿ ਕੀਨੋ ॥
apanee aagayaa ke bas keeno |

(એણે રાજાને) પોતાની આજ્ઞાને આધીન બનાવ્યો

ਜਾਨੁਕ ਦਾਸ ਮੋਲ ਕੋ ਲੀਨੋ ॥੨੨॥
jaanuk daas mol ko leeno |22|

નવી રાણીએ રાજા પર નિયંત્રણ મેળવ્યું જાણે તેણે તેને ખરીદ્યો હોય.(22)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਾ ਦਿਨ ਤੈ ਤਾ ਸੋ ਘਨੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਢੀ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥
taa din tai taa so ghanee preet badtee sukh paae |

તે દિવસથી રાજાનો પ્રેમ તેના પ્રત્યે વધતો ગયો.

ਸਭ ਰਨਿਯਨ ਕੋ ਰਾਵ ਕੇ ਚਿਤ ਤੇ ਦਿਯੋ ਭੁਲਾਇ ॥੨੩॥
sabh raniyan ko raav ke chit te diyo bhulaae |23|

રાજાએ તેના હૃદયમાંથી અન્ય તમામ રાણીઓ માટેનો પ્રેમ કાઢી નાખ્યો.(23)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਦਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੧੦॥੨੧੦੬॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sau das charitr samaapatam sat subham sat |110|2106|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની 110મી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (110)(2104)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਦੁਰਜਨ ਸਿੰਘ ਰਾਵ ਇਕ ਭਾਰੀ ॥
durajan singh raav ik bhaaree |

દુર્જન સિંહ નામનો એક મહાન રાજા હતો.

ਦਿਸਾ ਚਾਰਿ ਜਿਹ ਕਰਤ ਜੁਹਾਰੀ ॥
disaa chaar jih karat juhaaree |

દુર્જન સિંહ એક મહાન રાજા હતો; તે ચારેય દિશામાં આદરણીય હતો.

ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਹੇਰਿ ਬਲਿ ਜਾਵਹਿ ॥
taa ko roop her bal jaaveh |

તેનું સ્વરૂપ જોઈને (બધા) ગભરાઈ જતા

ਪ੍ਰਜਾ ਅਧਿਕ ਮਨ ਮੈ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ॥੧॥
prajaa adhik man mai sukh paaveh |1|

તેની સુંદરતા દરેક શરીર દ્વારા વખાણવામાં આવી હતી અને તેનો વિષય ખૂબ જ આનંદિત હતો.(1)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਾਹਿ ਦੇਸ ਆਵਤ ਜੁ ਜਨ ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ॥
taeh des aavat ju jan taa ko roop nihaar |

જે-તેમના દેશમાં આવ્યો, તેની ઉદારતા જોઈ,

ਹ੍ਵੈ ਚੇਰੇ ਤਿਹ ਪੁਰ ਬਸੈ ਸਭ ਧਨ ਧਾਮ ਬਿਸਾਰਿ ॥੨॥
hvai chere tih pur basai sabh dhan dhaam bisaar |2|

તે પોતાનું તમામ ઘર અને સંપત્તિ ભૂલી જશે, અને તેના (રાજાના) મેનિયલ તરીકે રહેશે.(2)