શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1365


ਕਰਿ ਕਰਿ ਕੋਪ ਕਾਲ ਸ੍ਰੀ ਤਬ ਹੀ ॥
kar kar kop kaal sree tab hee |

ત્યારે જ શ્રી કાલ ક્રોધિત થઈને

ਰਥ ਪਰ ਚੜਾ ਸਸਤ੍ਰ ਲੈ ਸਭ ਹੀ ॥
rath par charraa sasatr lai sabh hee |

અને બધાં બખ્તર પહેરીને રથ પર ચડી ગયા.

ਸਕਲ ਸਤ੍ਰੁਅਨ ਕੇ ਛੈ ਕਾਰਨ ॥
sakal satruan ke chhai kaaran |

(આમ કરવા પાછળનો તેમનો મૂળ હેતુ હતો) બધા દુશ્મનોનો નાશ કરવાનો

ਸਭ ਸੰਤਨ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਉਬਾਰਨ ॥੧੦੨॥
sabh santan ke praan ubaaran |102|

અને તમામ સંતોના આત્માની રક્ષા કરે છે. 102.

ਪ੍ਰਾਨ ਔਰ ਪਾਨਿਪ ਧਨੁ ਰਾਜਾ ॥
praan aauar paanip dhan raajaa |

જીવન અને સંપત્તિનો સ્વામી

ਰਾਖਨ ਚੜਾ ਸੇਵਕਨ ਕਾਜਾ ॥
raakhan charraa sevakan kaajaa |

તે નોકરોની રક્ષા માટે ઉપર ગયો.

ਜਾ ਕੀ ਧੁਜਾ ਬਿਖੈ ਰਾਜਿਤ ਅਸਿ ॥
jaa kee dhujaa bikhai raajit as |

જેના ધ્વજમાં તલવાર (પ્રતિક) શોભતી હતી

ਨਿਰਖਿ ਸਤ੍ਰੁ ਜਿਹ ਹੋਤ ਬਿਮਨ ਬਸਿ ॥੧੦੩॥
nirakh satru jih hot biman bas |103|

અને જેને જોઈને દુશ્મનો ચિંતામાં પડી જતા હતા. 103.

ਅਸਿਧੁਜ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਧਾਯੋ ॥
asidhuj adhik kop kar dhaayo |

અસિધુજા (જેના કપાળ પર તલવારનું પ્રતીક છે, જેનો અર્થ છે - મહાકાલ) ખૂબ ગુસ્સે થયો અને ઉપર ગયો.

ਬੈਰਿ ਬ੍ਰਿੰਦ ਦਲ ਪ੍ਰਗਟ ਖਪਾਯੋ ॥
bair brind dal pragatt khapaayo |

અને પ્રતિકૂળ પક્ષોના જૂથને ખુલ્લેઆમ હરાવ્યું.

ਸਾਧੁਨ ਕੀ ਰਛਾ ਕਰਿ ਲੀਨੀ ॥
saadhun kee rachhaa kar leenee |

(તેમણે) સંતોનું રક્ષણ કર્યું

ਸਤ੍ਰੁ ਸੈਨ ਤਿਲ ਤਿਲ ਖੈ ਕੀਨੀ ॥੧੦੪॥
satru sain til til khai keenee |104|

અને એક પછી એક દુશ્મનની સેનાનો નાશ કર્યો. 104.

ਤਿਲ ਤਿਲ ਏਕ ਏਕ ਕਰਿ ਡਾਰਾ ॥
til til ek ek kar ddaaraa |

(તેણે) દરેકને છછુંદરના કદમાં કાપો

ਗਜੀ ਰਥੀ ਬਾਜਿਯਨ ਬਿਦਾਰਾ ॥
gajee rathee baajiyan bidaaraa |

અને હાથીઓ, ઘોડાઓ અને સારથિઓનો નાશ કર્યો.

ਤਿਹ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰ ਉਠਿ ਧਏ ॥
tih te amit asur utth dhe |

તેની પાસેથી અસંખ્ય દૈત્યો ઉભા થયા અને દોડ્યા

ਘੇਰਤ ਮਹਾਕਾਲ ਕਹ ਭਏ ॥੧੦੫॥
gherat mahaakaal kah bhe |105|

મહાકાલને ઘેરી લીધો. 105.

ਮਚਤ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਰਨ ਦਾਰੁਨ ॥
machat bhayo jab hee ran daarun |

જ્યારે ભયંકર યુદ્ધ શરૂ થયું

ਕਟਿ ਕਟਿ ਗਏ ਬਾਜ ਅਰੁ ਬਾਰੁਨ ॥
katt katt ge baaj ar baarun |

તેથી હાથીઓ અને ઘોડાઓની કતલ કરવામાં આવી.

ਜੰਬਕ ਗੀਧ ਮਾਸੁ ਲੈ ਗਏ ॥
janbak geedh maas lai ge |

ગીધ અને શિયાળ માંસ લઈ ગયા

ਰਨ ਤਜਿ ਸੁਭਟਨ ਭਾਜਤ ਭਏ ॥੧੦੬॥
ran taj subhattan bhaajat bhe |106|

અને યોદ્ધાઓ યુદ્ધ છોડીને ભાગી ગયા. 106.

ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਜ ਕੋਪਾ ਤਬ ਕਾਲਾ ॥
sasatr saaj kopaa tab kaalaa |

ત્યારે મહાકાલે બખ્તર લીધું અને ખૂબ ગુસ્સે થયા

ਧਾਰਨ ਭਯੋ ਭੇਸ ਬਿਕਰਾਲਾ ॥
dhaaran bhayo bhes bikaraalaa |

અને ઘૃણાસ્પદ વેશ ધારણ કર્યો.

ਬਾਨ ਅਨੇਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਛੋਰੇ ॥
baan anek kop kar chhore |

(તેણે) ગુસ્સે થઈને ઘણા તીર માર્યા

ਸਤ੍ਰੁ ਅਨੇਕਨ ਕੇ ਸਿਰ ਫੋਰੇ ॥੧੦੭॥
satru anekan ke sir fore |107|

અને ઘણા દુશ્મનોના માથા કાપી નાખ્યા. 107.

ਹਕਾਹਕੀ ਮਾਚਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮਾ ॥
hakaahakee maachaa sangraamaa |

ખિચોટણી સાથે યુદ્ધ શરૂ થયું.

ਪਠੈ ਦਏ ਬਹੁ ਅਰਿ ਮ੍ਰਿਤੁ ਧਾਮਾ ॥
patthai de bahu ar mrit dhaamaa |

(મહાન યુગે) ઘણા શત્રુઓને યમ-લોકમાં મોકલ્યા.

ਬਾਜ ਖੁਰਨ ਭੂ ਆਕੁਲ ਭਈ ॥
baaj khuran bhoo aakul bhee |

(ઘોડાઓના ખૂરના અવાજથી) ધરતી વ્યાકુળ થઈ ગઈ.

ਖਟ ਪਟ ਭੂਮਿ ਗਗਨ ਉਡਿ ਗਈ ॥੧੦੮॥
khatt patt bhoom gagan udd gee |108|

અને પૃથ્વીના છ પગ (પટ, પુડ) આકાશમાં (ધૂળમાં ફેરવાઈ) ઉડ્યા. 108.

ਏਕੈ ਰਹਿ ਗਯੋ ਜਬੈ ਪਯਾਲਾ ॥
ekai reh gayo jabai payaalaa |

જ્યારે માત્ર એક જ નરક બચ્યો હતો

ਐਸਾ ਮਚਾ ਜੁਧ ਬਿਕਰਾਲਾ ॥
aaisaa machaa judh bikaraalaa |

તેથી આવું ભયંકર યુદ્ધ થયું

ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੈ ਭਯੋ ਪ੍ਰਸੇਤਾ ॥
mahaa kaal kai bhayo prasetaa |

એ મહાકાલને પરસેવો વળી ગયો.

ਡਾਰਾ ਭੂਮਿ ਪੌਛਿ ਕਰਿ ਤੇਤਾ ॥੧੦੯॥
ddaaraa bhoom pauachh kar tetaa |109|

(તેણે) તે બધું સાફ કર્યું અને તેને જમીન પર ફેંકી દીધું. 109.

ਭਟਾਚਾਰਜ ਰੂਪ ਤਬ ਧਰਾ ॥
bhattaachaaraj roop tab dharaa |

પૃથ્વી પર પડેલા ચહેરાનો (મહાન યુગનો) પરસેવો,

ਬਦਨ ਪ੍ਰਸੇਤ ਧਰਨਿ ਜੋ ਪਰਾ ॥
badan praset dharan jo paraa |

ત્યારપછી તેણે ભટાચર્જનું રૂપ ધારણ કર્યું.

ਢਾਢਿ ਸੈਨ ਢਾਢੀ ਬਪੁ ਲਯੋ ॥
dtaadt sain dtaadtee bap layo |

(પછી) ધધી સેને ધાધીનું શરીર ('બાપુ') ધારણ કર્યું

ਕਰਖਾ ਬਾਰ ਉਚਾਰਤ ਭਯੋ ॥੧੧੦॥
karakhaa baar uchaarat bhayo |110|

અને કારખા શ્લોકમાં (મહાન યુગની સફળતાની) પુનરાવર્તિત. 110.

ਜਿਹ ਅਰਿ ਕਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਪ੍ਰਹਾਰੈ ॥
jih ar kaal kripaan prahaarai |

જેના પર કિરપાન પર કોલ વાગ્યો.

ਇਕ ਤੇ ਦੋਇ ਪੁਰਖ ਕੈ ਡਾਰੈ ॥
eik te doe purakh kai ddaarai |

એકથી બે માણસોમાંથી (તેને) બનાવ્યો.

ਦ੍ਵੈ ਮਨੁਖਨ ਪਰ ਕਰਤ ਪ੍ਰਹਾਰਾ ॥
dvai manukhan par karat prahaaraa |

(પછી તેઓ) બે લોકો પર હુમલો કરતા હતા

ਦ੍ਵੈ ਤੇ ਹੋਤ ਛਿਨਿਕ ਮੋ ਚਾਰਾ ॥੧੧੧॥
dvai te hot chhinik mo chaaraa |111|

અને પળવારમાં બે ચાર થઈ જશે. 111.

ਬਹੁਰਿ ਕਾਲ ਕੀਨਾ ਘਮਸਾਨਾ ॥
bahur kaal keenaa ghamasaanaa |

કાલ એ પછી કડવું યુદ્ધ છેડ્યું

ਮਾਰਤ ਭਯੋ ਦੈਤ ਬਿਧਿ ਨਾਨਾ ॥
maarat bhayo dait bidh naanaa |

અને અનેક રીતે જાયન્ટ્સને મારી નાખ્યા.

ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਸੇਤ ਧਰਨਿ ਪਰ ਪਰਿਯੋ ॥
adhik praset dharan par pariyo |

(જ્યારે મહાન યુગ) પૃથ્વી પર વધુ પરસેવો પડ્યો,

ਭੂਮ ਸੈਨ ਤਾ ਤੇ ਬਪੁ ਧਰਿਯੋ ॥੧੧੨॥
bhoom sain taa te bap dhariyo |112|

તેથી ભૂમ સેને તેમની પાસેથી શરીર ધારણ કર્યું. 112.

ਕਾਢਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਧਸੌ ਹੁੰਕਾਰਾ ॥
kaadt kripaan dhasau hunkaaraa |

(તેણે) પોતાની કિરપાન કાઢી અને (શત્રુની સેનામાં) ચાર્જ કરી.

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਗਨਨ ਤਨ ਧਾਰਾ ॥
tin te amit ganan tan dhaaraa |

તેમની પાસેથી અસંખ્ય ગણોએ આકાર લીધો.

ਢੋਲ ਪਟਹਿ ਇਕ ਤਾਲ ਬਜਾਵੈ ॥
dtol patteh ik taal bajaavai |

ઘણા લોકો ઢોલ, પત્તા અને તાલ વગાડે છે

ਜੰਗ ਮੁਚੰਗ ਉਪੰਗ ਸੁਨਾਵੈ ॥੧੧੩॥
jang muchang upang sunaavai |113|

અને ચાંગ, મુંગાંગ અને ઉપાંગ (ઘંટ વગેરે વગાડીને) પાઠ કર્યા. 113.