શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 677


ਪਾਰਥ ਬਾਨ ਕਿ ਜੁਬਨ ਖਾਨ ਕਿ ਕਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਿ ਕਾਮ ਕਟਾਰੇ ॥੧੬॥
paarath baan ki juban khaan ki kaal kripaan ki kaam kattaare |16|

તે અર્જુનના બાણ જેવો હત્યારો છે, તે યુવાનોની ખાણ છે, તે યુવા કાલની તલવારની જેમ બધાને નિયંત્રિત કરે છે અને વાસનાનો ખંજર છે.2

ਤੰਤ੍ਰ ਭਰੇ ਕਿਧੌ ਜੰਤ੍ਰ ਜਰੇ ਅਰ ਮੰਤ੍ਰ ਹਰੇ ਚਖ ਚੀਨਤ ਯਾ ਤੇ ॥
tantr bhare kidhau jantr jare ar mantr hare chakh cheenat yaa te |

તેને જોતાં જ તંત્ર, મંત્ર અને યંત્રની અસર ખતમ થઈ જાય છે

ਜੋਬਨ ਜੋਤਿ ਜਗੇ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਰੰਗ ਰੰਗੇ ਮਦ ਸੇ ਮਦੂਆ ਤੇ ॥
joban jot jage at sundar rang range mad se madooaa te |

યૌવનના પ્રકાશથી ચમકતી તેની આંખો અત્યંત સુંદર અને માદક લાગે છે

ਰੰਗ ਸਹਾਬ ਫੂਲ ਗੁਲਾਬ ਸੇ ਸੀਖੇ ਹੈ ਜੋਰਿ ਕਰੋਰਕ ਘਾਤੇ ॥
rang sahaab fool gulaab se seekhe hai jor karorak ghaate |

તેની આંખો ગુલાબની જેમ કરોડો લોકોને મારી શકે છે

ਮਾਧੁਰੀ ਮੂਰਤਿ ਸੁੰਦਰ ਸੂਰਤਿ ਹੇਰਤਿ ਹੀ ਹਰ ਲੇਤ ਹੀਯਾ ਤੇ ॥੧੭॥
maadhuree moorat sundar soorat herat hee har let heeyaa te |17|

તેમની સુંદર આકૃતિ જોઈને, તેમને જોઈને મન મોહ પામી જાય છે.3.17.

ਪਾਨ ਚਬਾਇ ਸੀਗਾਰ ਬਨਾਇ ਸੁਗੰਧ ਲਗਾਇ ਸਭਾ ਜਬ ਆਵੈ ॥
paan chabaae seegaar banaae sugandh lagaae sabhaa jab aavai |

(પારસ નાથ) જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ પાન ચાવવા, શણગારેલા અને અત્તર લગાવીને સભામાં આવે છે

ਕਿੰਨਰ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਚਰਾਚਰ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਦੋਊ ਬਿਸਮਾਵੈ ॥
kinar jachh bhujang charaachar dev adev doaoo bisamaavai |

જ્યારે તે સોપારી ચાવવા અને શરીરને સુગંધ આપવા માટે દરબારમાં ગયો ત્યારે બધા કિન્નરો, યક્ષ, નાગ, સજીવ અને નિર્જીવ જીવો, દેવતાઓ અને દાનવો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા.

ਮੋਹਿਤ ਜੇ ਮਹਿ ਲੋਗਨ ਮਾਨਨਿ ਮੋਹਤ ਤਉਨ ਮਹਾ ਸੁਖ ਪਾਵੈ ॥
mohit je meh logan maanan mohat taun mahaa sukh paavai |

માનવ નર અને નારી તેના પર મોહિત થઈને ખુશ થયા

ਵਾਰਹਿ ਹੀਰ ਅਮੋਲਕ ਚੀਰ ਤ੍ਰੀਯਾ ਬਿਨ ਧੀਰ ਸਬੈ ਬਲ ਜਾਵੈ ॥੧੮॥
vaareh heer amolak cheer treeyaa bin dheer sabai bal jaavai |18|

તેઓએ અધીરાઈથી તેમના પર તેમના અમૂલ્ય વસ્ત્રો, હીરા અને ઝવેરાતનું બલિદાન આપ્યું.4.18.

ਰੂਪ ਅਪਾਰ ਪੜੇ ਦਸ ਚਾਰ ਮਨੋ ਅਸੁਰਾਰਿ ਚਤੁਰ ਚਕ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
roop apaar parre das chaar mano asuraar chatur chak jaanayo |

ઈન્દ્ર પણ ચૌદ વિજ્ઞાનના સૌથી સુંદર વ્યક્તિ અને નિષ્ણાત પારસનાથ પર આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા

ਆਹਵ ਜੁਕਤਿ ਜਿਤੀਕ ਹੁਤੀ ਜਗ ਸਰਬਨ ਮੈ ਸਬ ਹੀ ਅਨੁਮਾਨ੍ਰਯੋ ॥
aahav jukat jiteek hutee jag saraban mai sab hee anumaanrayo |

તે યુદ્ધની તમામ કળા જાણતો હતો,

ਦੇਸਿ ਬਿਦੇਸਨ ਜੀਤ ਜੁਧਾਬਰ ਕ੍ਰਿਤ ਚੰਦੋਵ ਦਸੋ ਦਿਸ ਤਾਨ੍ਰਯੋ ॥
des bidesan jeet judhaabar krit chandov daso dis taanrayo |

અને દૂર અને નજીકના તમામ દેશો પર વિજય મેળવ્યા પછી, તેણે તમામ દસ દિશાઓમાં વિજયનો ધ્વજ લહેરાવ્યો

ਦੇਵਨ ਇੰਦ੍ਰ ਗੋਪੀਨ ਗੋਬਿੰਦ ਨਿਸਾ ਕਰਿ ਚੰਦ ਸਮਾਨ ਪਛਾਨ੍ਯੋ ॥੧੯॥
devan indr gopeen gobind nisaa kar chand samaan pachhaanayo |19|

દેવતાઓએ તેમને ઈન્દ્ર, ગોપીઓ કૃષ્ણ અને રાત્રિને ચંદ્ર તરીકે સમજ્યા.5.19.

ਚਉਧਿਤ ਚਾਰ ਦਿਸਾ ਭਈ ਚਕ੍ਰਤ ਭੂਮਿ ਅਕਾਸ ਦੁਹੂੰ ਪਹਿਚਾਨਾ ॥
chaudhit chaar disaa bhee chakrat bhoom akaas duhoon pahichaanaa |

પૂર્ણ ચંદ્રની જેમ પ્રકાશિત, પારસનાથે ચારેય દિશાઓ તેમના વિશે આશ્ચર્ય પેદા કરી

ਜੁਧ ਸਮਾਨ ਲਖ੍ਯੋ ਜਗ ਜੋਧਨ ਬੋਧਨ ਬੋਧ ਮਹਾ ਅਨੁਮਾਨਾ ॥
judh samaan lakhayo jag jodhan bodhan bodh mahaa anumaanaa |

તે પૃથ્વી અને આકાશમાં સર્વત્ર પ્રસિદ્ધ થઈ ગયો અને યોદ્ધાઓએ તેને યોદ્ધા તરીકે અને વિદ્વાનોએ વિદ્વાન તરીકે ઓળખ્યા.

ਸੂਰ ਸਮਾਨ ਲਖਾ ਦਿਨ ਕੈ ਤਿਹ ਚੰਦ ਸਰੂਪ ਨਿਸਾ ਪਹਿਚਾਨਾ ॥
soor samaan lakhaa din kai tih chand saroop nisaa pahichaanaa |

દિવસ તેને સૂર્ય અને રાતને ચંદ્ર માનતો હતો

ਰਾਨਨਿ ਰਾਵਿ ਸਵਾਨਿਨ ਸਾਵ ਭਵਾਨਿਨ ਭਾਵ ਭਲੋ ਮਨਿ ਮਾਨਾ ॥੨੦॥
raanan raav savaanin saav bhavaanin bhaav bhalo man maanaa |20|

રાણીઓ તેમને રાજા, અન્ય સ્ત્રીઓને પતિ અને દેવી માને પ્રેમ માને છે.6.20.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ભુજંગ પ્રયાત શ્લોક

ਬਿਤੈ ਬਰਖ ਦ੍ਵੈ ਅਸਟ ਮਾਸੰ ਪ੍ਰਮਾਨੰ ॥
bitai barakh dvai asatt maasan pramaanan |

(જ્યારે) બે વર્ષ અને આઠ મહિના વીતી ગયા

ਭਯੋ ਸੁਪ੍ਰਭੰ ਸਰਬ ਬਿਦ੍ਯਾ ਨਿਧਾਨੰ ॥
bhayo suprabhan sarab bidayaa nidhaanan |

બે વર્ષ અને આઠ મહિના વીતી ગયા અને પારસનાથ, સર્વ વિદ્યાનો ભંડાર એક પ્રતાપી રાજા તરીકે જાણીતો થયો

ਜਪੈ ਹਿੰਗੁਲਾ ਠਿੰਗੁਲਾ ਪਾਣ ਦੇਵੀ ॥
japai hingulaa tthingulaa paan devee |

(તે) હિંગલા, થિંગલા,

ਅਨਾਸਾ ਛੁਧਾ ਅਤ੍ਰਧਾਰੀ ਅਭੇਵੀ ॥੨੧॥
anaasaa chhudhaa atradhaaree abhevee |21|

તેણે હિંગળાજની દેવી અને શસ્ત્રધારી દુર્ગાના નામનું પુનરાવર્તન કર્યું.21.

ਜਪੈ ਤੋਤਲਾ ਸੀਤਲਾ ਖਗ ਤਾਣੀ ॥
japai totalaa seetalaa khag taanee |

તોતલા, સીતલા, ખગત્રાણી,

ਭ੍ਰਮਾ ਭੈਹਰੀ ਭੀਮ ਰੂਪਾ ਭਵਾਣੀ ॥
bhramaa bhaiharee bheem roopaa bhavaanee |

શીતળા, ભવાની વગેરે દેવીઓની પૂજા અર્ચના કરવામાં આવી હતી અને ટી

ਚਲਾਚਲ ਸਿੰਘ ਝਮਾਝੰਮ ਅਤ੍ਰੰ ॥
chalaachal singh jhamaajham atran |

અને મંત્રોચ્ચાર કરે છે કે તારાઓ લહેરાતા હોય છે.

ਹਹਾ ਹੂਹਿ ਹਾਸੰ ਝਲਾ ਝਲ ਛਤ੍ਰੰ ॥੨੨॥
hahaa hoohi haasan jhalaa jhal chhatran |22|

તેણે ઝગમગતા શસ્ત્રો, શસ્ત્રો, વૈભવ, છત્ર, આહલાદક વગેરેથી તેનો મહિમા વધાર્યો.22.

ਅਟਾ ਅਟ ਹਾਸੰ ਛਟਾ ਛੁਟ ਕੇਸੰ ॥
attaa att haasan chhattaa chhutt kesan |

મોર હસી રહ્યો છે, કેસના ઢાંકણા ખુલ્લા છે,

ਅਸੰ ਓਧ ਪਾਣੰ ਨਮੋ ਕ੍ਰੂਰ ਭੇਸੰ ॥
asan odh paanan namo kraoor bhesan |

તેના આનંદની સુંદરતા અને તેના વાળ અત્યંત સુંદર દેખાતા હતા અને તેની તલવાર તેના હાથમાં વીજળીની જેમ ચમકતી હતી.

ਸਿਰੰਮਾਲ ਸ੍ਵਛੰ ਲਸੈ ਦੰਤ ਪੰਤੰ ॥
siramaal svachhan lasai dant pantan |

(જેના ગળા પર) મસ્તકની સ્વચ્છ માળા છે અને દાંતની હાર ચમકે છે.

ਭਜੈ ਸਤ੍ਰੁ ਗੂੜੰ ਪ੍ਰਫੁਲੰਤ ਸੰਤੰ ॥੨੩॥
bhajai satru goorran prafulant santan |23|

તેણે તેના માથા પર શુદ્ધ માળા પહેરી હતી અને તેના દાંતની પંક્તિઓ તેને જોઈને ભવ્ય દેખાતી હતી, દુશ્મનો ભાગી ગયા અને સંતો પ્રસન્ન થયા.23.

ਅਲਿੰਪਾਤਿ ਅਰਧੀ ਮਹਾ ਰੂਪ ਰਾਜੈ ॥
alinpaat aradhee mahaa roop raajai |

ભમરોની શ્રેણીની જેમ (દેવીની) ભ્રમર ('અર્ધિ') ખૂબ જ શોભે છે.

ਮਹਾ ਜੋਤ ਜ੍ਵਾਲੰ ਕਰਾਲੰ ਬਿਰਾਜੈ ॥
mahaa jot jvaalan karaalan biraajai |

તે સૌથી સુંદર રાજા તરીકે દેખાયો અને તેના ચહેરાની આસપાસ પ્રકાશનો ભયંકર પ્રભામંડળ હતો

ਤ੍ਰਸੈ ਦੁਸਟ ਪੁਸਟੰ ਹਸੈ ਸੁਧ ਸਾਧੰ ॥
trasai dusatt pusattan hasai sudh saadhan |

(જેને જોઈને) શક્તિશાળી દુષ્ટ ભય અને શુદ્ધ (હૃદયના) આનંદથી હસે છે.

ਭਜੈ ਪਾਨ ਦੁਰਗਾ ਅਰੂਪੀ ਅਗਾਧੰ ॥੨੪॥
bhajai paan duragaa aroopee agaadhan |24|

તેને જોઈને, અત્યાચારીઓ ભ્રમિત થઈ ગયા અને સંતો તેમના પ્રસન્ન મનમાં સ્મિત કર્યા, તેમણે નિરાકાર અને રહસ્યમય દુર્ગાને યાદ કરી, 24.

ਸੁਨੇ ਉਸਤਤੀ ਭੀ ਭਵਾਨੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ॥
sune usatatee bhee bhavaanee kripaalan |

(આ) સ્તુતિ સાંભળીને ભવાની કૃપાળ થઈ,

ਅਧੰ ਉਰਧਵੀ ਆਪ ਰੂਪੀ ਰਸਾਲੰ ॥
adhan uradhavee aap roopee rasaalan |

તેણીના વખાણ સાંભળીને, ભવાની તેના પર પ્રસન્ન થયા અને તેણીએ તેને અનન્ય સુંદરતાથી સંપન્ન કરી

ਦਏ ਇਖ੍ਵਧੀ ਦ੍ਵੈ ਅਭੰਗੰ ਖਤੰਗੰ ॥
de ikhvadhee dvai abhangan khatangan |

(તેમણે પ્રસન્ન થઈને) બે અવિનાશી તીરો અને એક ધનુષ્ય (ઈખ્વાધિ) આપ્યા.

ਪਰਸ੍ਰਯੰ ਧਰੰ ਜਾਨ ਲੋਹੰ ਸੁਰੰਗੰ ॥੨੫॥
parasrayan dharan jaan lohan surangan |25|

તેણીએ તેને બે અવિશ્વસનીય હથિયારો આપ્યા જે સ્ટીલના બખ્તરવાળા દુશ્મનોને પૃથ્વી પર પડી શકે છે.25.

ਜਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਧੀ ਸਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਪਾਏ ॥
jabai sasatr saadhee sabai sasatr paae |

બખ્તરધારી દ્વારા આપવામાં આવેલ તમામ બખ્તર પહેર્યા પછી,

ਉਘਾਰੇ ਚੂਮੇ ਕੰਠ ਸੀਸੰ ਛੁਹਾਏ ॥
aughaare choome kantth seesan chhuhaae |

જ્યારે આ રાજાએ શસ્ત્રાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કર્યો, ત્યારે તેણે શસ્ત્રો મેળવ્યા, તેણે તેમને ચુંબન કર્યું, તેમને ગળે લગાવ્યા અને તેમના માથા પર મૂક્યા.

ਲਖ੍ਯੋ ਸਰਬ ਰਾਵੰ ਪ੍ਰਭਾਵੰ ਅਪਾਰੰ ॥
lakhayo sarab raavan prabhaavan apaaran |

બધા રાજાઓ આ અપાર પ્રભાવ જાણતા હતા

ਅਜੋਨੀ ਅਜੈ ਬੇਦ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਾਰੰ ॥੨੬॥
ajonee ajai bed bidiaa bichaaran |26|

બધા રાજાઓએ તેમને અજેય યોદ્ધા અને વૈદિક વિદ્યાના સફળ વિદ્વાન તરીકે જોયા.26.

ਗ੍ਰਿਹੀਤੁਆ ਜਬੈ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰੰ ਅਪਾਰੰ ॥
griheetuaa jabai sasatr asatran apaaran |

જ્યારે વિશાળ બખ્તરે શસ્ત્રોનો કબજો લીધો,

ਪੜੇ ਅਨੁਭਵੰ ਬੇਦ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਾਰੰ ॥
parre anubhavan bed bidiaa bichaaran |

અમર્યાદિત શસ્ત્રો અને શસ્ત્રો પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તેણે વૈદિક વિદ્યાના પ્રતિબિંબનો અનુભવ પણ મેળવ્યો.

ਪੜੇ ਸਰਬ ਬਿਦਿਆ ਹੁਤੀ ਸਰਬ ਦੇਸੰ ॥
parre sarab bidiaa hutee sarab desan |

(તેમણે) તમામ દેશોના શિક્ષણનો અભ્યાસ કર્યો.

ਜਿਤੇ ਸਰਬ ਦੇਸੀ ਸੁ ਅਸਤ੍ਰੰ ਨਰੇਸੰ ॥੨੭॥
jite sarab desee su asatran naresan |27|

તે તમામ દેશોના વિજ્ઞાનનો અભ્યાસ કરે છે અને પોતાના શસ્ત્રો અને શસ્ત્રોના બળ પર તેણે તમામ દેશોના રાજાઓને જીતી લીધા હતા.27.

ਪਠੇ ਕਾਗਦੰ ਦੇਸ ਦੇਸੰ ਅਪਾਰੀ ॥
patthe kaagadan des desan apaaree |

ઘણા દેશોમાં પેપર્સ (પરમિટ) મોકલવામાં આવ્યા હતા

ਕਰੋ ਆਨਿ ਕੈ ਬੇਦ ਬਿਦ੍ਯਾ ਬਿਚਾਰੀ ॥
karo aan kai bed bidayaa bichaaree |

તેમણે વૈદિક શિક્ષણ પર પરામર્શ માટે દૂરના અને નજીકના ઘણા દેશોના વિદ્વાનો અને ઋષિઓને આમંત્રણ આપ્યું