શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 190


ਪੁਨਰ ਜੁਧ ਸਜਿਯੋ ਹਠੇ ਤੇਜ ਹੀਣੰ ॥
punar judh sajiyo hatthe tej heenan |

પછી તેજીન (જલંધર) એ હઠીલા યુદ્ધ શરૂ કર્યું.

ਭਜੇ ਛਾਡ ਕੈ ਸੰਗ ਸਾਥੀ ਅਧੀਣੰ ॥੨੩॥
bhaje chhaadd kai sang saathee adheenan |23|

પરંતુ તેમ છતાં નબળા રાજાએ લડાઈ ચાલુ રાખી અને તેના બધા સાથીઓ અને તાબેદાર યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગી ગયા.23.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਦੁਹੂੰ ਜੁਧੁ ਕੀਨਾ ਰਣ ਮਾਹੀ ॥
duhoon judh keenaa ran maahee |

બંને યુદ્ધના મેદાનમાં લડ્યા.

ਤੀਸਰ ਅਵਰੁ ਤਹਾ ਕੋ ਨਾਹੀ ॥
teesar avar tahaa ko naahee |

શિવ અને જલંધર બંને લડ્યા અને યુદ્ધના મેદાનમાં બીજું કોઈ નહોતું.

ਕੇਤਕ ਮਾਸ ਮਚਿਯੋ ਤਹ ਜੁਧਾ ॥
ketak maas machiyo tah judhaa |

ઘણા મહિનાઓ સુધી યુદ્ધ ચાલતું હતું.

ਜਾਲੰਧਰ ਹੁਐ ਸਿਵ ਪੁਰ ਕ੍ਰੁਧਾ ॥੨੪॥
jaalandhar huaai siv pur krudhaa |24|

ઘણા મહિનાઓ સુધી યુદ્ધ ચાલુ રહ્યું અને જલંધર શિવ (ની ક્રિયા) માટે ભારે ક્રોધથી ભરાઈ ગયું.24.

ਤਬ ਸਿਵ ਧਿਆਨ ਸਕਤਿ ਕੌ ਧਰਾ ॥
tab siv dhiaan sakat kau dharaa |

પછી શિવે (દુર્ગા) શક્તિનું ધ્યાન કર્યું.

ਤਾ ਤੇ ਸਕਤਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਕਰਾ ॥
taa te sakat kripaa kar karaa |

પછી શિવે શક્તિ (શક્તિ)નું ધ્યાન કર્યું અને શક્તિ (શક્તિ) તેમના પર કૃપા કરી.

ਤਾ ਤੇ ਭਯੋ ਰੁਦ੍ਰ ਬਲਵਾਨਾ ॥
taa te bhayo rudr balavaanaa |

અને શિવ બળવાન બન્યા

ਮੰਡਿਯੋ ਜੁਧੁ ਬਹੁਰਿ ਬਿਧਿ ਨਾਨਾ ॥੨੫॥
manddiyo judh bahur bidh naanaa |25|

હવે, રુદ્ર પહેલા કરતા વધુ શક્તિશાળી બનીને wr.25 વેતન કરવા લાગ્યો.

ਉਤ ਹਰਿ ਲਯੋ ਨਾਰਿ ਰਿਪ ਸਤ ਹਰਿ ॥
aut har layo naar rip sat har |

બીજી બાજુ, વિષ્ણુએ દુશ્મનની ઇસ્તિ બ્રિન્દાને સાત વખત લીધી

ਇਤ ਸਿਵ ਭਯੋ ਤੇਜ ਦੇਬੀ ਕਰਿ ॥
eit siv bhayo tej debee kar |

તે બાજુ વિષ્ણુએ સ્ત્રીની પવિત્રતાનું અપવિત્ર કર્યું હતું અને આ બાજુ શિવે પણ દેવીનું રૂપ ધારણ કરીને વધુ શક્તિશાળી બન્યા હતા.

ਛਿਨ ਮੋ ਕੀਯੋ ਅਸੁਰ ਕੋ ਨਾਸਾ ॥
chhin mo keeyo asur ko naasaa |

શાર્ડમાં જાયન્ટનો નાશ થયો હતો.

ਨਿਰਖਿ ਰੀਝ ਭਟ ਰਹੇ ਤਮਾਸਾ ॥੨੬॥
nirakh reejh bhatt rahe tamaasaa |26|

તેથી તેણે જલંધર રાક્ષસનો નાશ કર્યો અને આ દ્રશ્ય જોઈને તરત જ બધા ખુશ થઈ ગયા.

ਜਲੰਧਰੀ ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਨਾਮਾ ॥
jalandharee taa din te naamaa |

તે દિવસથી (દુર્ગાનું) નામ 'જલંધરી' પડ્યું.

ਜਪਹੁ ਚੰਡਿਕਾ ਕੋ ਸਬ ਜਾਮਾ ॥
japahu chanddikaa ko sab jaamaa |

જે લોકો ચંડિકાનું નામ બોલે છે તેઓ જાણે છે કે તે દિવસથી ચંડિકા જાલંધરી તરીકે ઓળખાવા લાગી.

ਤਾ ਤੇ ਹੋਤ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਰੀਰਾ ॥
taa te hot pavitr sareeraa |

જે કરવાથી શરીર (આમ) શુદ્ધ થશે,

ਜਿਮ ਨ੍ਰਹਾਏ ਜਲ ਗੰਗ ਗਹੀਰਾ ॥੨੭॥
jim nrahaae jal gang gaheeraa |27|

તેના નામનું ઉચ્ચારણ કરવાથી શરીર ગંગામાં સ્નાન કરવા જેવું પવિત્ર બને છે.27.

ਤਾ ਤੇ ਕਹੀ ਨ ਰੁਦ੍ਰ ਕਹਾਨੀ ॥
taa te kahee na rudr kahaanee |

શિવની આખી કથા કહેવાથી નથી થતી,

ਗ੍ਰੰਥ ਬਢਨ ਕੀ ਚਿੰਤ ਪਛਾਨੀ ॥
granth badtan kee chint pachhaanee |

પુસ્તકને દળદાર બનાવવાના ભયને ધ્યાનમાં રાખીને મેં રુદ્રની સંપૂર્ણ વાર્તા સંભળાવી નથી.

ਤਾ ਤੇ ਕਥਾ ਥੋਰਿ ਹੀ ਭਾਸੀ ॥
taa te kathaa thor hee bhaasee |

આ કારણે, થોડી વાર્તા કહેવામાં આવી છે.

ਨਿਰਖਿ ਭੂਲਿ ਕਬਿ ਕਰੋ ਨ ਹਾਸੀ ॥੨੮॥
nirakh bhool kab karo na haasee |28|

આ વાર્તા ફક્ત આ જાણીને સંક્ષિપ્તમાં વર્ણવવામાં આવી છે, કૃપા કરીને મારી મજાક ન કરો.28.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਜਲੰਧਰ ਅਵਤਾਰ ਬਾਰ੍ਰਹਵਾ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨॥
eit sree bachitr naattak granthe jalandhar avataar baarrahavaa samaapatam sat subham sat |12|

બારમા એટલે કે જલંધર અવતારના વર્ણનનો અંત.12.

ਅਥ ਬਿਸਨੁ ਅਵਤਾਰ ਕਥਨੰ ॥
ath bisan avataar kathanan |

હવે તેરમા એટલે કે વિષ્ણુ અવતારનું વર્ણન શરૂ થાય છે:

ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਸਹਾਇ ॥
sree bhgautee jee sahaae |

શ્રી ભગૌતી જી (પ્રાથમિક શક્તિ)ને મદદરૂપ થવા દો.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਅਬ ਮੈ ਗਨੋ ਬਿਸਨੁ ਅਵਤਾਰਾ ॥
ab mai gano bisan avataaraa |

હવે હું 'બાઇસન અવતાર'નું વર્ણન કરું છું,

ਜੈਸਿਕ ਧਰਿਯੋ ਸਰੂਪ ਮੁਰਾਰਾ ॥
jaisik dhariyo saroop muraaraa |

હવે હું વિષ્ણુના અવતારોની ગણતરી કરું છું કે તેણે કેવા અવતાર અપનાવ્યા હતા.

ਬਿਆਕੁਲ ਹੋਤ ਧਰਨਿ ਜਬ ਭਾਰਾ ॥
biaakul hot dharan jab bhaaraa |

જ્યારે પૃથ્વી વજન (પાપોના) બોજથી દબાયેલી છે.

ਕਾਲ ਪੁਰਖੁ ਪਹਿ ਕਰਤ ਪੁਕਾਰਾ ॥੧॥
kaal purakh peh karat pukaaraa |1|

જ્યારે પૃથ્વી પાપોના ભારથી વિક્ષેપિત થાય છે, ત્યારે તેણીએ વિનાશક ભગવાન સમક્ષ પોતાની વેદના પ્રગટ કરી હતી.1.

ਅਸੁਰ ਦੇਵਤਨ ਦੇਤਿ ਭਜਾਈ ॥
asur devatan det bhajaaee |

જ્યારે રાક્ષસો દેવતાઓને ભગાડે છે

ਛੀਨ ਲੇਤ ਭੂਅ ਕੀ ਠਕੁਰਾਈ ॥
chheen let bhooa kee tthakuraaee |

જ્યારે રાક્ષસો દેવતાઓને ભાગી જાય છે અને તેમની પાસેથી તેમનું રાજ્ય છીનવી લે છે,

ਕਰਤ ਪੁਕਾਰ ਧਰਣਿ ਭਰਿ ਭਾਰਾ ॥
karat pukaar dharan bhar bhaaraa |

પછી પૃથ્વી પાપોના ભારથી પોકાર કરે છે

ਕਾਲ ਪੁਰਖ ਤਬ ਹੋਤ ਕ੍ਰਿਪਾਰਾ ॥੨॥
kaal purakh tab hot kripaaraa |2|

પછી પૃથ્વી, પાપોના ભાર હેઠળ દબાયેલી, મદદ માટે બોલાવે છે, અને પછી વિનાશક ભગવાન દયાળુ બને છે.2.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਸਬ ਦੇਵਨ ਕੋ ਅੰਸ ਲੈ ਤਤੁ ਆਪਨ ਠਹਰਾਇ ॥
sab devan ko ans lai tat aapan tthaharaae |

બધા દેવતાઓના અંશ લઈને, (તેનામાં કાલ-પુરુખ) પોતાનું સાર સ્થાપિત કરે છે

ਬਿਸਨੁ ਰੂਪ ਧਾਰ ਤਤ ਦਿਨ ਗ੍ਰਿਹਿ ਅਦਿਤ ਕੈ ਆਇ ॥੩॥
bisan roop dhaar tat din grihi adit kai aae |3|

પછી તમામ દેવતાઓના તત્ત્વોને લઈને અને મુખ્ય રીતે તેમાં વિલીન થઈને, વિષ્ણુ વિવિધ સ્વરૂપોમાં પ્રગટ થાય છે અને અદિતિના કુળમાં જન્મ લે છે.3.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਆਨ ਹਰਤ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਕੋ ਭਾਰਾ ॥
aan harat prithavee ko bhaaraa |

(તે) જગતમાં આવે છે અને પૃથ્વીનું વજન દૂર કરે છે

ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਅਸੁਰਨ ਕਰਤ ਸੰਘਾਰਾ ॥
bahu bidh asuran karat sanghaaraa |

આ રીતે પોતે અવતાર ધારણ કરીને પૃથ્વીનો ભાર દૂર કરે છે અને વિવિધ રીતે રાક્ષસોનો નાશ કરે છે.

ਭੂਮਿ ਭਾਰ ਹਰਿ ਸੁਰ ਪੁਰਿ ਜਾਈ ॥
bhoom bhaar har sur pur jaaee |

જમીનનું વજન કાઢીને (પછી) તે સુરપુરી જાય છે

ਕਾਲ ਪੁਰਖ ਮੋ ਰਹਤ ਸਮਾਈ ॥੪॥
kaal purakh mo rahat samaaee |4|

પૃથ્વીના સ્વામીને દૂર કર્યા પછી, તે ફરીથી દેવતાઓના ધામમાં જાય છે અને પોતાને વિનાશક ભગવાનમાં વિલીન કરે છે.4.

ਸਕਲ ਕਥਾ ਜਉ ਛੋਰਿ ਸੁਨਾਊ ॥
sakal kathaa jau chhor sunaaoo |

(I) જો હું શરૂઆતથી આખી વાર્તા કહું,

ਬਿਸਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਹਤ ਸ੍ਰਮ ਪਾਊ ॥
bisan prabandh kahat sram paaoo |

જો હું આ બધી વાર્તાઓને વિગતવાર વર્ણવું, તો તેને ભ્રામક રીતે વિષ્ણુ-પ્રણાલી કહી શકાય.

ਤਾ ਤੇ ਥੋਰੀਐ ਕਥਾ ਪ੍ਰਕਾਸੀ ॥
taa te thoreeai kathaa prakaasee |

તેથી એક નાની વાર્તા જાહેર કરવામાં આવી છે.

ਰੋਗ ਸੋਗ ਤੇ ਰਾਖੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥੫॥
rog sog te raakh abinaasee |5|

તેથી, હું તેને ટૂંકમાં કહું છું અને હે ભગવાન! માંદગી અને વેદનાથી મારી રક્ષા કરો.5.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਤੇਰ੍ਰਹਵਾ ਬਿਸਨੁ ਅਵਤਾਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤ ॥੧੩॥
eit sree bachitr naattak granthe terrahavaa bisan avataar samaapatam sat subham sat |13|

તેરમા અવતાર એટલે કે વિષ્ણુના વર્ણનનો અંત.13.