શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 405


ਕੇਹਰਿ ਜਿਉ ਅਰੇ ਕੇਤੇ ਖੇਤ ਦੇਖਿ ਡਰੇ ਕੇਤੇ ਲਾਜ ਭਾਰਿ ਭਰੇ ਦਉਰਿ ਪਰੇ ਅਰਿਰਾਇ ਕੈ ॥੧੦੭੪॥
kehar jiau are kete khet dekh ddare kete laaj bhaar bhare daur pare ariraae kai |1074|

ઘણાને ગીધ ખાઈ ગયા છે અને ઘણા ઘાયલ થઈને નીચે પડી ગયા છે, ઘણા સિંહની જેમ મક્કમ થઈને ઉભા છે, ઘણા યુદ્ધમાં ડરી ગયા છે અને ઘણા શરમાઈને દુઃખી થઈને રડતા ભાગી રહ્યા છે.1074.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ਭਟ ਘਾਇਲ ਹੁਇ ਉਠ ਕੈ ਫਿਰਿ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਪਧਾਰੇ ॥
bhoom gire bhatt ghaaeil hue utth kai fir judh ke kaaj padhaare |

ઘાયલો, ફરીથી ઉભા થઈને લડવા માટે આગળ વધી રહ્યા છે

ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਾ ਦੁਰ ਕੈ ਜੁ ਰਹੇ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਪੁਕਾਰੇ ॥
sayaam kahaa dur kai ju rahe at kop bhare ih bhaat pukaare |

કવિ કહે છે કે જેઓ છુપાયેલા હતા, તેઓ હવે બૂમો સાંભળીને ગુસ્સે થઈ રહ્યા છે

ਯੌ ਉਨ ਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਭਯੋ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹਿ ਖਗ ਸੰਭਾਰੇ ॥
yau un kai mukh te sun bain bhayo har saamuhi khag sanbhaare |

તેમની વાત સાંભળીને કૃષ્ણએ પોતાની તલવાર મજબૂતીથી પકડી રાખી અને તેમનો સામનો કરીને તેમના માથા કાપી નાખ્યા

ਦਉਰ ਕੈ ਸੀਸ ਕਟੇ ਨ ਹਟੇ ਰਿਸ ਕੈ ਬਲਿਬੀਰ ਕੀ ਓਰਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੦੭੫॥
daur kai sees katte na hatte ris kai balibeer kee or sidhaare |1075|

પછી પણ તેઓ પાછા ન ગયા અને માથા વગરની થડ બલરામ તરફ આગળ વધી.1075.

ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਪੁਕਾਰ ਤਬੈ ਰਨ ਮੈ ਅਸਿ ਲੈ ਲਲਕਾਰ ਪਰੇ ॥
maar hee maar pukaar tabai ran mai as lai lalakaar pare |

"મારી નાખો, મારી નાખો" ની બૂમો પાડતા, યોદ્ધાઓએ તેમની તલવારો ઉપાડીને, લડવાનું શરૂ કર્યું

ਹਰਿ ਰਾਮ ਕੋ ਘੇਰਿ ਲਯੋ ਚਹੁੰ ਓਰ ਤੈ ਮਲਹਿ ਕੀ ਪਿਰ ਸੋਭ ਧਰੇ ॥
har raam ko gher layo chahun or tai maleh kee pir sobh dhare |

તેઓએ બલરામ અને કૃષ્ણને કુસ્તીબાજોના અખાડાની જેમ ચારે બાજુથી ઘેરી લીધા

ਧਨੁ ਬਾਨ ਜਬੈ ਕਰਿ ਸ੍ਯਾਮ ਲਯੋ ਲਖਿ ਕਾਤੁਰ ਖੇਤ ਹੂੰ ਤੇ ਬਿਡਰੇ ॥
dhan baan jabai kar sayaam layo lakh kaatur khet hoon te biddare |

જ્યારે કૃષ્ણે ધનુષ્ય અને બાણ હાથમાં લીધા ત્યારે અસહાય લાગતા યોદ્ધાઓ યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગવા લાગ્યા.

ਰੰਗ ਭੂਮਿ ਕੋ ਮਾਨੋ ਉਝਾਰ ਭਯੋ ਚਲੇ ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਨਹਾਰ ਘਰੇ ॥੧੦੭੬॥
rang bhoom ko maano ujhaar bhayo chale kautuk dekhanahaar ghare |1076|

મેદાન ઉજ્જડ અને ઉજ્જડ લાગતું હતું અને આવી તમાશો જોઈને પોતાના ઘરે પાછા ફરવા લાગ્યા.1076.

ਜੇ ਭਟ ਲੈ ਅਸਿ ਹਾਥਨ ਮੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੇ ਹਰਿ ਊਪਰ ਧਾਵੈ ॥
je bhatt lai as haathan mai at kop bhare har aoopar dhaavai |

હાથમાં તલવાર લઈને અને ક્રોધથી ભરેલા શ્રીકૃષ્ણ પર હુમલો કરનાર યોદ્ધા.

ਕਉਤਕ ਸੋ ਦਿਖ ਕੈ ਸਿਵ ਕੇ ਗਨ ਆਨੰਦ ਸੋ ਮਿਲਿ ਮੰਗਲ ਗਾਵੈ ॥
kautak so dikh kai siv ke gan aanand so mil mangal gaavai |

જ્યારે પણ કોઈ પણ યોદ્ધા હાથમાં તલવાર લઈને કૃષ્ણ પર પડે છે, ત્યારે આ તમાશો જોઈને ગણો એટલે કે શિવના અનુયાયીઓ પ્રસન્ન થઈ જાય છે અને આનંદના ગીતો ગાવા લાગે છે.

ਕੋਊ ਕਹੈ ਹਰਿ ਜੂ ਜਿਤ ਹੈ ਕੋਊ ਇਉ ਕਹਿ ਏ ਜਿਤ ਹੈ ਬਹਸਾਵੈ ॥
koaoo kahai har joo jit hai koaoo iau keh e jit hai bahasaavai |

કોઈ કહે છે કે કૃષ્ણ જીતશે અને કોઈ કહે છે કે તે યોદ્ધાઓ વિજય મેળવશે

ਰਾਰਿ ਕਰੈ ਤਬ ਲਉ ਜਬ ਲਉ ਉਨ ਕਉ ਹਰਿ ਮਾਰਿ ਨ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਵੈ ॥੧੦੭੭॥
raar karai tab lau jab lau un kau har maar na bhoom giraavai |1077|

તેઓ ત્યાં સુધી ઝઘડે છે, જ્યારે કૃષ્ણ તેમને મારીને જમીન પર ફેંકી દે છે.1077.

ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |

કબિટ

ਬਡੇ ਈ ਬਨੈਤ ਬੀਰ ਸਬੈ ਪਖਰੈਤ ਗਜ ਦਲ ਸੋ ਅਰੈਤ ਧਾਏ ਤੁਰੰਗਨ ਨਚਾਇ ਕੈ ॥
badde ee banait beer sabai pakharait gaj dal so arait dhaae turangan nachaae kai |

હાથીઓ સાથે મોટા કદના બખ્તર પહેરીને, પરાક્રમી યોદ્ધાઓ, તેમના ઘોડાઓને નૃત્ય કરવા માટે, આગળ ચાલ્યા.

ਜੁਧ ਮੈ ਅਡੋਲ ਸ੍ਵਾਮ ਕਾਰਜੀ ਅਮੋਲ ਅਤਿ ਗੋਲ ਤੇ ਨਿਕਸਿ ਲਰੇ ਦੁੰਦਭਿ ਬਜਾਇ ਕੈ ॥
judh mai addol svaam kaarajee amol at gol te nikas lare dundabh bajaae kai |

તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાં અડગ રહે છે અને તેમના સ્વામીના હિત માટે, તેઓ તેમના ઘેરીમાંથી બહાર આવ્યા હતા અને નાના ઢોલ વગાડતા હતા,

ਸੈਥਨ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਨਿਕਾਰ ਕੈ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਮਾਰ ਮਾਰ ਹੀ ਉਚਾਰਿ ਐਸੇ ਪਰੇ ਰਨਿ ਆਇ ਕੈ ॥
saithan sanbhaar kai nikaar kai kripaan maar maar hee uchaar aaise pare ran aae kai |

તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાં પહોંચ્યા, તેમના ખંજર અને તલવારોને મજબૂત રીતે પકડી રાખ્યા અને "મારી નાખો, મારી નાખો" બૂમો પાડતા હતા.

ਹਰਿ ਜੂ ਸੋ ਲਰੇ ਤੇ ਵੈ ਠਉਰ ਤੇ ਨ ਟਰੇ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਹੂੰ ਮੈ ਪਰੇ ਉਠਿ ਅਰੇ ਘਾਇ ਖਾਇ ਕੈ ॥੧੦੭੮॥
har joo so lare te vai tthaur te na ttare gir bhoom hoon mai pare utth are ghaae khaae kai |1078|

તેઓ કૃષ્ણ સાથે લડી રહ્યા છે, પરંતુ તેમના સ્થાનેથી પાછા હટતા નથી, તેઓ પૃથ્વી પર નીચે પડી રહ્યા છે, પરંતુ ઘાને પ્રાપ્ત કરીને તેઓ ફરીથી ઉભા થઈ રહ્યા છે.1078.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕੋਪ ਭਰੇ ਅਰਰਾਇ ਪਰੇ ਨ ਡਰੇ ਹਰਿ ਸਿਉ ਹਥਿਯਾਰ ਕਰੇ ਹੈ ॥
kop bhare araraae pare na ddare har siau hathiyaar kare hai |

ગુસ્સામાં તેઓ બૂમો પાડી રહ્યા છે અને પોતાના હથિયારોથી નિર્ભયતાથી લડી રહ્યા છે

ਘਾਇ ਭਰੇ ਬਹੁ ਸ੍ਰਉਨ ਝਰੇ ਅਸਿ ਪਾਨਿ ਧਰੇ ਬਲ ਕੈ ਜੁ ਅਰੇ ਹੈ ॥
ghaae bhare bahu sraun jhare as paan dhare bal kai ju are hai |

તેમના શરીર ઘાથી ભરેલા છે અને તેમાંથી લોહી વહી રહ્યું છે, તો પણ તેઓ હાથમાં તલવારો લઈને પુરી તાકાતથી લડી રહ્યા છે.

ਮੂਸਲ ਲੈ ਬਲਦੇਵ ਤਬੈ ਸਬੈ ਚਾਵਰ ਜਿਉ ਰਨ ਮਾਹਿ ਛਰੇ ਹੈ ॥
moosal lai baladev tabai sabai chaavar jiau ran maeh chhare hai |

તે જ સમયે બલરામે મોહલા (તેમના હાથમાં) લીધો અને (તેમને) ખેતરમાં ચોખાની જેમ વિખેરી નાખ્યા.

ਫੇਰਿ ਪ੍ਰਹਾਰ ਕੀਯੋ ਹਲ ਸੋ ਮਰਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ਨਹੀ ਸਾਸ ਭਰੇ ਹੈ ॥੧੦੭੯॥
fer prahaar keeyo hal so mar bhoom gire nahee saas bhare hai |1079|

બલરામે તેઓને ચોખાની જેમ પીસ્યા છે અને ફરીથી તેમના હળથી પ્રહારો કર્યા છે જેના કારણે તેઓ જમીન પર પડ્યા છે.1079.