શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 418

ਸਮੁਹੇ ਹਰਿ ਕੇ ਆਇ ਕੈ ਬੋਲਿਯੋ ਹ੍ਵੈ ਕਰਿ ਢੀਠੁ ॥੧੨੦੪॥

samuhe har ke aae kai boliyo hvai kar dteetth |1204|

આટલી ખરાબ પરિસ્થિતિમાં અને કૃષ્ણનો મુકાબલો કરીને પણ અઘરસિંહ ભાગી ન ગયો, શરમ અનુભવ્યા વિના બોલ્યો.1204.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਹਰਿ ਸਨਮੁਖਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਓ ॥

har sanamukh ih bhaat uchaario |

શ્રી કૃષ્ણની હાજરીમાં તેમણે આમ કહ્યું,

ਅਡਰ ਸਿੰਘ ਤੈ ਛਲ ਸੋ ਮਾਰਿਓ ॥

addar singh tai chhal so maario |

તેણે કૃષ્ણને કહ્યું, ‘તમે અદ્દર સિંહને કપટથી માર્યો છે

ਅਜਬ ਸਿੰਘ ਕਰਿ ਕਪਟ ਖਪਾਯੋ ॥

ajab singh kar kapatt khapaayo |

અજાબસિંહને છેતરીને વેડફવામાં આવ્યો છે.

ਇਹ ਸਭ ਭੇਦ ਹਮੋ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥੧੨੦੫॥

eih sabh bhed hamo lakh paayo |1205|

તમે અજાયબ સિંહને પણ બેઈમાનીથી માર્યા છે અને હું આ રહસ્ય સારી રીતે જાણું છું.��1205.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਅਘੜ ਸਿੰਘ ਅਤਿ ਨਿਡਰ ਹ੍ਵੈ ਬੋਲਿਯੋ ਹਰਿ ਸਮੁਹਾਇ ॥

agharr singh at niddar hvai boliyo har samuhaae |

અઘરસિંહ કૃષ્ણની સામે અત્યંત નિર્ભયતાથી બોલ્યા

ਬਚਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋਂ ਜੇ ਕਹੇ ਸੋ ਕਬਿ ਕਹਿਤ ਸੁਨਾਇ ॥੧੨੦੬॥

bachan sayaam son je kahe so kab kahit sunaae |1206|

તેમણે કૃષ્ણને જે પણ શબ્દો કહ્યા તે કવિ હવે કહે છે.1206.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਢੀਠ ਹ੍ਵੈ ਬੋਲਤ ਭਯੋ ਰਨ ਮੈ ਹਸਿ ਕੈ ਹਰਿ ਸੋ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਲੈਹੋ ॥

dteetth hvai bolat bhayo ran mai has kai har so bateeyaa sun laiho |

તેણે યુદ્ધના મેદાનમાં કૃષ્ણને કોઈ પણ જાતની શરમ રાખ્યા વિના કહ્યું, ‘તમે અમારા પર નકામી રીતે નારાજ છો

ਕ੍ਰੁਧ ਕੀਏ ਹਮ ਸੰਗਿ ਨਿਸੰਗ ਕਹਾ ਅਬ ਜੁਧ ਕੀਏ ਫਲੁ ਪੈ ਹੋ ॥

krudh kee ham sang nisang kahaa ab judh kee fal pai ho |

આ યુદ્ધમાંથી તમને શું મળશે? તમે હજી છોકરો છો,

ਤਾ ਤੇ ਲਰੋ ਨਹੀ ਮੋ ਸੰਗਿ ਆਇ ਕੈ ਹੋ ਲਰਿਕਾ ਰਨ ਦੇਖਿ ਪਰੈ ਹੋ ॥

taa te laro nahee mo sang aae kai ho larikaa ran dekh parai ho |

તેથી મારી સાથે લડીને ભાગીશ નહિ

ਜੋ ਹਠ ਕੈ ਲਰਿ ਹੋ ਮਰਿ ਹੋ ਅਪੁਨੇ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਰਗਿ ਜੀਤਿ ਨ ਜੈਹੋ ॥੧੨੦੭॥

jo hatth kai lar ho mar ho apune grih maarag jeet na jaiho |1207|

જો તમે લડવાનું ચાલુ રાખશો, તો તમને તમારા ઘરનો રસ્તો મળશે નહીં અને તમને મારી નાખવામાં આવશે.��1207.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਜਿਉ ਬੋਲਿਯੋ ਅਤਿ ਗਰਬ ਸਿਉ ਇਤਿ ਹਰਿ ਐਚਿ ਕਮਾਨ ॥

jiau boliyo at garab siau it har aaich kamaan |

જ્યારે તે ગર્વથી આ રીતે બોલ્યો, ત્યારે કૃષ્ણએ તેનું ધનુષ્ય ખેંચ્યું અને તીર તેના ચહેરા પર વાગ્યું

ਸਰ ਮਾਰਿਯੋ ਅਰਿ ਮੁਖਿ ਬਿਖੈ ਪਰਿਯੋ ਮ੍ਰਿਤਕ ਛਿਤਿ ਆਨਿ ॥੧੨੦੮॥

sar maariyo ar mukh bikhai pariyo mritak chhit aan |1208|

તીરના પ્રહારથી તે મૃત્યુ પામ્યો અને પૃથ્વી પર પડ્યો.1208.

ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਤਬ ਢੀਠ ਹੁਇ ਕਹੀ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸੋ ਬਾਤ ॥

arajan singh tab dteetth hue kahee krisan so baat |

પછી અર્જન સિંહે હિંમતભેર કૃષ્ણને (આ) વાત કરી.

ਮਹਾਬਲੀ ਹਉ ਆਜ ਹੀ ਕਰਿ ਹੋਂ ਤੇਰੋ ਘਾਤ ॥੧੨੦੯॥

mahaabalee hau aaj hee kar hon tero ghaat |1209|

ત્યારે હઠીલા અર્જુન સિંહે કૃષ્ણને કહ્યું, "હું એક પરાક્રમી યોદ્ધા છું અને તને તરત જ પછાડીશ."

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਹਰਿ ਖਗੁ ਲੈ ਅਰਿ ਸਿਰਿ ਝਾਰਿਯੋ ਧਾਇ ॥

sunat bachan har khag lai ar sir jhaariyo dhaae |

(તેમના) શબ્દો સાંભળીને, શ્રી કૃષ્ણએ પોતાની તલવાર પકડી અને દોડીને દુશ્મનના માથા પર પ્રહાર કર્યો.

ਗਿਰਿਓ ਮਨੋ ਆਂਧੀ ਬਚੇ ਬਡੋ ਬ੍ਰਿਛ ਮੁਰਝਾਇ ॥੧੨੧੦॥

girio mano aandhee bache baddo brichh murajhaae |1210|

આ સાંભળીને કૃષ્ણે પોતાના ખંજર વડે તેમના માથા પર એક પ્રહાર કર્યો અને તે તોફાનમાં ઝાડની જેમ નીચે પડી ગયો.1210.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਹਨ੍ਯੋ ਅਸਿ ਸਿਉ ਅਮਰੇਸ ਮਹੀਪ ਹਨਿਓ ਤਬ ਹੀ ॥

arajan singh hanayo as siau amares maheep hanio tab hee |

(જ્યારે) અર્જન સિંહ તલવારથી માર્યા ગયા, રાજા અમર સિંહ પણ માર્યા ગયા.

ਅਟਲੇਸ ਪ੍ਰਕੋਪ ਭਯੋ ਲਖਿ ਕੈ ਹਰਿ ਆਪੁਨੇ ਸਸਤ੍ਰ ਲਏ ਸਬ ਹੀ ॥

attales prakop bhayo lakh kai har aapune sasatr le sab hee |

અર્જુન સિંહ અને અમરેશ સિંહ નામના રાજાને ખંજર વડે મારી નાખવામાં આવ્યા, પછી કૃષ્ણએ હથિયારો પકડી રાખ્યા, એટલાશ પર ગુસ્સે થયા.

ਅਤਿ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਪੁਕਾਰਿ ਪਰਿਓ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹੇ ਆਇ ਅਰਿਓ ਜਬ ਹੀ ॥

at maar hee maar pukaar pario har saamuhe aae ario jab hee |

તેણે પણ કૃષ્ણની સામે આવીને ‘કિલ, કીલ’ કહેવાનું શરૂ કર્યું

ਕਲਧਉਤ ਕੇ ਭੂਖਨ ਅੰਗ ਸਜੇ ਜਿਹ ਕੀ ਛਬਿ ਸੋ ਸਵਿਤਾ ਦਬ ਹੀ ॥੧੨੧੧॥

kaldhaut ke bhookhan ang saje jih kee chhab so savitaa dab hee |1211|

સોનાના આભૂષણોથી સજ્જ તેમના અંગોની કીર્તિ પહેલાં, સૂર્ય પણ બેડોળ લાગતો હતો.1211.

ਜਾਮ ਪ੍ਰਮਾਨ ਕੀਓ ਘਮਸਾਨ ਬਡੌ ਬਲਵਾਨ ਨ ਜਾਇ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥

jaam pramaan keeo ghamasaan baddau balavaan na jaae sanghaariyo |

તેણે એક પબર (લગભગ ત્રણ કલાક) માટે હિંસક યુદ્ધ ચલાવ્યું, પરંતુ તેને મારી શકાયો નહીં

ਮੇਘ ਜਿਉ ਗਾਜਿ ਮੁਰਾਰਿ ਤਬੈ ਅਸਿ ਲੈ ਕਰਿ ਮੈ ਅਰਿ ਊਪਰਿ ਝਾਰਿਯੋ ॥

megh jiau gaaj muraar tabai as lai kar mai ar aoopar jhaariyo |

ત્યારે કૃષ્ણે વાદળની જેમ ગર્જના કરી, પોતાની તલવારથી શત્રુ પર પ્રહાર કર્યો,

ਹੁਇ ਮ੍ਰਿਤ ਭੂਮਿ ਪਰਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਜਦੁਬੀਰ ਜਬੈ ਸਿਰੁ ਕਾਟਿ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥

hue mrit bhoom pariyo tab hee jadubeer jabai sir kaatt utaariyo |

અને જ્યારે કૃષ્ણએ તેનું માથું કાપી નાખ્યું, ત્યારે તે મૃત્યુ પામ્યો અને પૃથ્વી પર પડ્યો

ਧੰਨਿ ਹੀ ਧੰਨਿ ਕਹੈ ਸਬ ਦੇਵ ਬਡੋ ਹਰਿ ਜੂ ਭਵ ਭਾਰ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥੧੨੧੨॥

dhan hee dhan kahai sab dev baddo har joo bhav bhaar utaariyo |1212|

આ જોઈને દેવતાઓએ જયજયકાર કર્યો અને કહ્યું, હે કૃષ્ણ! તમે પૃથ્વીનો મોટો બોજ હળવો કર્યો છે.��1212.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਅਟਲ ਸਿੰਘ ਜਬ ਮਾਰਿਓ ਬਹੁ ਬੀਰਨ ਕੋ ਰਾਉ ॥

attal singh jab maario bahu beeran ko raau |

જ્યારે અનેક વીરોના રાજા અટલ સિંહની હત્યા કરવામાં આવી હતી.

ਅਮਿਟ ਸਿੰਘ ਤਬ ਅਮਿਟ ਹੁਇ ਕੀਨੋ ਜੁਧ ਉਪਾਉ ॥੧੨੧੩॥

amitt singh tab amitt hue keeno judh upaau |1213|

જ્યારે અટલ સિંહ, જેઓ ઘણા યોદ્ધાઓના રાજા હતા, માર્યા ગયા, ત્યારે અમિત સિંહે યુદ્ધ માટે પ્રયત્નો શરૂ કર્યા.1213.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬੋਲਤ ਇਉ ਹਠਿ ਕੈ ਹਰਿ ਸੋ ਭਟ ਤਉ ਲਖਿ ਹੋ ਜਬ ਮੋ ਸੋ ਲਰੈਗੋ ॥

bolat iau hatth kai har so bhatt tau lakh ho jab mo so laraigo |

તેણે કૃષ્ણને કહ્યું, જો તમે મારી સાથે યુદ્ધ કરશો તો હું તમને મહાન યોદ્ધા ગણીશ

ਮੋ ਕੋ ਕਹਾ ਹਨਿ ਰਾਜਨ ਜ੍ਯੋ ਛਲ ਮੂਰਤਿ ਹੁਇ ਛਲ ਸਾਥ ਛਰੈਗੋ ॥

mo ko kahaa han raajan jayo chhal moorat hue chhal saath chharaigo |

શું તું પણ આ રાજાઓની જેમ યુક્તિ વડે મને છેતરીશ?

ਮੋ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੋ ਲਖਿ ਕੈ ਰਹਿ ਹੋ ਨਹਿ ਆਹਵ ਹੂੰ ਤੇ ਟਰੈਗੋ ॥

mo at kop bharo lakh kai reh ho neh aahav hoon te ttaraigo |

મને ભારે ક્રોધથી ભરેલો જોઈને, (તમે) યુદ્ધના મેદાનમાં (ઉભા) નહિ રહેશો અને (અહીંથી) પાછા ફરશો નહીં.

ਜਉ ਕਬਹੂੰ ਭਿਰ ਹੋ ਹਮ ਸੋ ਨਿਸਚੈ ਨਿਜ ਦੇਹ ਕੋ ਤਿਆਗੁ ਕਰੈਗੋ ॥੧੨੧੪॥

jau kabahoon bhir ho ham so nisachai nij deh ko tiaag karaigo |1214|

��મને ખૂબ ગુસ્સે થયેલો જોઈને તમે ચોક્કસપણે મેદાનમાંથી ભાગી જશો અને જો તમે ગમે ત્યારે મારી સાથે લડશો, તો તમે નિશ્ચિતપણે તમારું શરીર છોડી જશો.1214.

ਕਾਹੇ ਕਉ ਕਾਨ੍ਰਹ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਹਿਤ ਔਰਨ ਕੇ ਰਿਸ ਕੈ ਰਨ ਪਾਰੋ ॥

kaahe kau kaanrah ayodhan mai hit aauaran ke ris kai ran paaro |

હે કૃષ્ણ! તમે યુદ્ધના મેદાનમાં ગુસ્સામાં આવીને બીજા માટે કેમ લડો છો?

ਕਾਹੇ ਕਉ ਘਾਇ ਸਹੋ ਤਨ ਮੈ ਪੁਨਿ ਕਾ ਕੇ ਕਹੇ ਅਰਿ ਭੂਪਨਿ ਮਾਰੋ ॥

kaahe kau ghaae saho tan mai pun kaa ke kahe ar bhoopan maaro |

�હે કૃષ્ણ! તમે શા માટે ભારે ગુસ્સામાં યુદ્ધ કરો છો? શા માટે તમે તમારા શરીર પર ઘા સહન કરો છો? કોના કહેવા પર તમે રાજાઓને મારી રહ્યા છો?

ਜੀਵਤ ਹੋ ਤਬ ਲਉ ਜਗ ਮੈ ਜਬ ਲਉ ਮੁਹਿ ਸੰਗਿ ਭਿਰਿਓ ਨ ਬਿਚਾਰੋ ॥

jeevat ho tab lau jag mai jab lau muhi sang bhirio na bichaaro |

તુ મારી સાથે લડીશ નહિ તો જ જીવતી રહીશ

ਸੁੰਦਰ ਜਾਨ ਕੈ ਛਾਡਤ ਹੋ ਤਜਿ ਕੈ ਰਨ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰੋ ॥੧੨੧੫॥

sundar jaan kai chhaaddat ho taj kai ran sayaam joo dhaam sidhaaro |1215|

તને સુંદર ગણીને હું તને ક્ષમા આપું છું, તેથી યુદ્ધના મેદાન છોડીને તારા ઘરે જા.��1215.

ਫੇਰਿ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਰਿਸਿ ਕੇ ਅਮਿਟੇਸ ਬਲੀ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੋ ॥

fer ayodhan mai ris ke amittes balee ih bhaat uchaaro |

ત્યારે યુદ્ધ ક્ષેત્રના બળવાન વ્યક્તિ અમિત સિંહે ગુસ્સામાં આ રીતે કહ્યું,

ਬੈਸ ਕਿਸੋਰ ਮਨੋਹਰਿ ਮੂਰਤਿ ਲੈ ਹੋ ਕਹਾ ਲਖਿ ਜੁਧ ਹਮਾਰੋ ॥

bais kisor manohar moorat lai ho kahaa lakh judh hamaaro |

અમિત સિંહ યુદ્ધના મેદાનમાં ફરી બોલ્યા, ‘હજુ પણ તમારો ગુસ્સો ઘણો ઓછો છે અને તે તમારા માટે કોઈ મૂલ્યવાન નથી, જો તમે મને લડતા જોશો.

ਹਉ ਤੁਮ ਸਿਉ ਹਰਿ ਸਾਚ ਕਹਿਓ ਤੁਮ ਜਉ ਜੀਯ ਮੈ ਕਛੁ ਅਉਰ ਬਿਚਾਰੋ ॥

hau tum siau har saach kahio tum jau jeey mai kachh aaur bichaaro |

�હે કૃષ્ણ! હું તમને સાચું કહું છું, પણ તમે તમારા મનમાં કંઈક બીજું જ વિચારી રહ્યા છો

ਕੈ ਹਮ ਸੰਗਿ ਲਰੋ ਤਜਿ ਕੈ ਡਰ ਕੈ ਅਪੁਨੇ ਸਭ ਆਯੁਧ ਡਾਰੋ ॥੧੨੧੬॥

kai ham sang laro taj kai ddar kai apune sabh aayudh ddaaro |1216|

તમે હવે મારી સાથે નિર્ભયતાથી લડી શકો છો અથવા તમારા બધા શસ્ત્રો ફેંકી શકો છો.1216.

ਆਜੁ ਆਯੋਧਨ ਮੈ ਤੁਮ ਕੋ ਹਨਿ ਹੋ ਤੁਮਰੀ ਸਭ ਹੀ ਪ੍ਰਿਤਨਾ ਕੋ ॥

aaj aayodhan mai tum ko han ho tumaree sabh hee pritanaa ko |

હું તને અને તારી બધી સેનાને આજે યુદ્ધના મેદાનમાં મારી નાખીશ

ਜਉ ਰੇ ਕੋਊ ਤੁਮ ਮੈ ਭਟ ਹੈ ਬਹੁ ਆਵਤ ਹੈ ਬਿਧਿ ਆਹਵ ਜਾ ਕੋ ॥

jau re koaoo tum mai bhatt hai bahu aavat hai bidh aahav jaa ko |

જો તમારી વચ્ચે કોઈ વીર યોદ્ધા હોય અને કોઈ યુદ્ધ કળા જાણતો હોય તો તેણે મારી સાથે લડવા આગળ આવવું જોઈએ.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428