શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 424

ਜਰਾਸੰਧਿ ਇਹ ਮੰਤ੍ਰ ਕਰਿ ਦਈ ਜੁ ਸਭਾ ਉਠਾਇ ॥

jaraasandh ih mantr kar dee ju sabhaa utthaae |

આ અંગે મસલત કર્યા પછી જરાસંધે સભા ઊભી કરી.

ਅਪੁਨੇ ਅਪੁਨੇ ਗ੍ਰਿਹ ਗਏ ਰਾਜਾ ਅਤਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇ ॥੧੨੬੫॥

apune apune grih ge raajaa at sukh paae |1265|

આ પરામર્શ કર્યા પછી, જરાસંધે દરબારમાં વિદાય આપી અને રાજાઓ ખુશ થઈને તેમના ઘરે ચાલ્યા ગયા.1265.

ਗ੍ਰਿਹ ਆਏ ਉਠਿ ਪਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਮ ਏਕ ਗਈ ਰਾਤਿ ॥

grih aae utth paach nrip jaam ek gee raat |

પાંચેય રાજાઓ પોતપોતાની જગ્યાએ આવ્યા અને આ બાજુ રાતનો એક પહાડ વીતી ગયો

ਤੀਨ ਪਹਰ ਸੋਏ ਨਹੀ ਝਾਕਤ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ਪ੍ਰਾਤਿ ॥੧੨੬੬॥

teen pahar soe nahee jhaakat hvai gayo praat |1266|

તેઓ બાકીના ત્રણ પહર માટે ઊંઘી શક્યા નહીં અને આ રીતે, દિવસ ઉગ્યો.1266.

ਕਬਿਤੁ ॥

kabit |

કબિટ

ਪ੍ਰਾਤ ਕਾਲ ਭਯੋ ਅੰਧਕਾਰ ਮਿਟਿ ਗਯੋ ਕ੍ਰੋਧ ਸੂਰਨ ਕੋ ਭਯੋ ਰਥ ਸਾਜ ਕੈ ਸਬੈ ਚਲੇ ॥

praat kaal bhayo andhakaar mitt gayo krodh sooran ko bhayo rath saaj kai sabai chale |

અંધકાર (રાતનો) દિવસ ઉગ્યા સાથે સમાપ્ત થયો, યોદ્ધાઓ, ક્રોધમાં, અને તેમના રથોને સુશોભિત કરીને, (યુદ્ધ માટે) શરૂ થયા.

ਇਤੈ ਬ੍ਰਿਜਰਾਇ ਬਲਿਦੇਵ ਜੂ ਬੁਲਾਇ ਮਨਿ ਮਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇ ਜਦੁਬੀਰ ਸੰਗਿ ਲੈ ਭਲੇ ॥

eitai brijaraae balidev joo bulaae man mahaa sukh paae jadubeer sang lai bhale |

આ બાજુ, બ્રજના ભગવાન, તેમના મનમાં પરમ આનંદની સ્થિતિમાં, અને બલરામને બોલાવીને (યુદ્ધ માટે) ગયા.

ਉਤੈ ਡਰੁ ਡਾਰ ਕੈ ਹਥਿਆਰਨ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ਸੁ ਆਏ ਹੈ ਹਕਾਰ ਕੈ ਅਟਲ ਭਟ ਨ ਟਲੇ ॥

autai ddar ddaar kai hathiaaran sanbhaar kai su aae hai hakaar kai attal bhatt na ttale |

તે બાજુએ પણ ભયનો ત્યાગ કરીને શસ્ત્રો પકડીને યોદ્ધાઓ જોર જોરથી બૂમો પાડતા આગળ વધ્યા.

ਸ੍ਯੰਦਨ ਧਵਾਇ ਸੰਖ ਦੁੰਦਭਿ ਬਜਾਇ ਦ੍ਵੈ ਤਰੰਗਨੀ ਕੇ ਭਾਇ ਦਲ ਆਪਸ ਬਿਖੈ ਰਲੇ ॥੧੨੬੭॥

sayandan dhavaae sankh dundabh bajaae dvai taranganee ke bhaae dal aapas bikhai rale |1267|

તેમના રથ ચલાવતા, તેમના શંખ ફૂંકતા અને નાના ઢોલ વગાડતા અને વારસદાર ઘોડાઓ પર સવારી કરતા, બંને સેનાઓ એકબીજા પર પડી.1267.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਹਰਿ ਸੋਭਿਯੈ ਅਮਿਤ ਤੇਜ ਕੀ ਖਾਨ ॥

sayandan pai har sobhiyai amit tej kee khaan |

કૃષ્ણ, તેમના રથમાં બેઠેલા અમર્યાદિત પ્રકાશની ખાણ જેવા ભવ્ય દેખાતા હતા

ਕੁਮਦਿਨ ਜਾਨਿਓ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਕੰਜਨ ਮਾਨਿਓ ਭਾਨ ॥੧੨੬੮॥

kumadin jaanio chandramaa kanjan maanio bhaan |1268|

એસ્ફોડેલ્સ તેમને ચંદ્ર માને છે અને કમળના ફૂલો તેમને સૂર્ય માને છે.1268.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਘਨ ਜਾਨ ਕੈ ਮੋਰ ਨਚਿਓ ਬਨ ਮਾਝ ਚਕੋਰ ਲਖਿਯੋ ਸਸਿ ਕੇ ਸਮ ਹੈ ॥

ghan jaan kai mor nachio ban maajh chakor lakhiyo sas ke sam hai |

મોર તેને વાદળ સમજીને નાચવા લાગ્યો, પેટ્રિજ તેને ચંદ્ર સમજીને જંગલમાં નાચવા લાગ્યો.

ਮਨਿ ਕਾਮਿਨ ਕਾਮ ਸਰੂਪ ਭਯੋ ਪ੍ਰਭ ਦਾਸਨ ਜਾਨਿਯੋ ਨਰੋਤਮ ਹੈ ॥

man kaamin kaam saroop bhayo prabh daasan jaaniyo narotam hai |

સ્ત્રીઓ માનતી હતી કે તે પ્રેમનો દેવ છે અને નોકર-દાસી તેમને એક શાનદાર માનવી માને છે

ਬਰ ਜੋਗਨ ਜਾਨਿ ਜੁਗੀਸੁਰ ਈਸੁਰ ਰੋਗਨ ਮਾਨਿਯੋ ਸਦਾ ਛਮ ਹੈ ॥

bar jogan jaan jugeesur eesur rogan maaniyo sadaa chham hai |

યોગીઓએ વિચાર્યું કે તે સર્વોચ્ચ યોગી છે અને બિમારીઓ વિચારે છે કે તે તેનો ઉપાય છે

ਹਰਿ ਬਾਲਨ ਬਾਲਕ ਰੂਪ ਲਖਿਯੋ ਜੀਯ ਦੁਜਨ ਜਾਨਿਯੋ ਮਹਾ ਜਮ ਹੈ ॥੧੨੬੯॥

har baalan baalak roop lakhiyo jeey dujan jaaniyo mahaa jam hai |1269|

બાળકો તેને બાળક માનતા હતા અને દુષ્ટ લોકો તેને મૃત્યુ તરીકે જોતા હતા.1269.

ਚਕਵਾਨ ਦਿਨੇਸ ਗਜਾਨ ਗਨੇਸ ਗਨਾਨ ਮਹੇਸ ਮਹਾਤਮ ਹੈ ॥

chakavaan dines gajaan ganes ganaan mahes mahaatam hai |

બતકો તેમને સૂર્ય, હાથીઓને ગણેશ અને ગણોને શિવ માનતા હતા

ਮਘਵਾ ਧਰਨੀ ਹਰਿ ਜਿਉ ਹਰਿਨੀ ਉਪਮਾ ਬਰਨੀ ਨ ਕਛੂ ਸ੍ਰਮ ਹੈ ॥

maghavaa dharanee har jiau harinee upamaa baranee na kachhoo sram hai |

તે ઈન્દ્ર, પૃથ્વી અને વિષ્ણુ જેવો લાગતો હતો, પરંતુ તે પણ નિર્દોષ ડો જેવો દેખાતો હતો

ਮ੍ਰਿਗ ਜੂਥਨ ਨਾਦ ਸਰੂਪ ਭਯੋ ਜਿਨ ਕੇ ਨ ਬਿਬਾਦ ਤਿਨੈ ਦਮ ਹੈ ॥

mrig joothan naad saroop bhayo jin ke na bibaad tinai dam hai |

હરણ માટે તે શિંગડા જેવો હતો અને ઝઘડા વગરના માણસો માટે તે જીવનના શ્વાસ જેવો હતો.

ਨਿਜ ਮੀਤਨ ਮੀਤ ਹ੍ਵੈ ਚੀਤਿ ਬਸਿਓ ਹਰਿ ਸਤ੍ਰਨਿ ਜਾਨਿਯੋ ਮਹਾ ਜਮ ਹੈ ॥੧੨੭੦॥

nij meetan meet hvai cheet basio har satran jaaniyo mahaa jam hai |1270|

મિત્રો માટે તે મનમાં રહેનાર મિત્ર જેવો હતો અને દુશ્મનો માટે તે યમ જેવો દેખાતો હતો.1270.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਦ੍ਵੈ ਸੈਨਾ ਇਕਠੀ ਭਈ ਅਤਿ ਮਨਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥

dvai sainaa ikatthee bhee at man kop badtaae |

બંને સેનાઓ મનમાં ઘણો ગુસ્સો લઈને ભેગી થઈ છે.

ਜੁਧੁ ਕਰਤ ਹੈ ਬੀਰ ਬਰ ਰਨ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਾਇ ॥੧੨੭੧॥

judh karat hai beer bar ran dundabhee bajaae |1271|

બંને પક્ષોની સેનાઓ ભારે ક્રોધે ભરાઈને એકઠા થઈ ગયા અને યોદ્ધાઓ પોતાના રણશિંગડા વગેરે વગાડીને યુદ્ધ કરવા લાગ્યા.1271.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਧੂਮ ਧੁਜ ਮਨ ਧਉਰ ਧਰਾ ਧਰ ਸਿੰਘ ਸਬੈ ਰਨਿ ਕੋਪ ਕੈ ਆਏ ॥

dhoom dhuj man dhaur dharaa dhar singh sabai ran kop kai aae |

ધૂમ, ધ્વજા, માનવ, ધવલ અને ધારધર સિંહ નામના રાજાઓ ભારે ક્રોધમાં આવીને યુદ્ધના મેદાનમાં પહોંચ્યા.

ਲੈ ਕਰਵਾਰਨ ਢਾਲ ਕਰਾਲ ਹ੍ਵੈ ਸੰਕ ਤਜੀ ਹਰਿ ਸਾਮੁਹੇ ਧਾਏ ॥

lai karavaaran dtaal karaal hvai sank tajee har saamuhe dhaae |

તેઓ કૃષ્ણની આગળ દોડ્યા, તેમની બધી ભ્રમણા છોડીને, તેમની ઢાલ અને તલવાર હાથમાં લઈને

ਦੇਖਿ ਤਿਨੈ ਤਬ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਰਾਜ ਹਲੀ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁ ਕਰੋ ਮਨਿ ਭਾਏ ॥

dekh tinai tab hee brij raaj halee so kahiyo su karo man bhaae |

એમને જોઈને શ્રીકૃષ્ણે બલરામને કહ્યું, હવે તારી ઈચ્છા પ્રમાણે કર

ਧਾਇ ਬਲੀ ਬਲਿ ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਹਲਿ ਪਾਚਨ ਕੇ ਸਿਰ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਏ ॥੧੨੭੨॥

dhaae balee bal lai kar mai hal paachan ke sir kaatt giraae |1272|

પરાક્રમી બલરામે હઠ હાથમાં લઈને પાંચેયના માથા કાપીને જમીન પર પછાડી દીધા.1272.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਦ੍ਵੈ ਅਛੂਹਨੀ ਦਲ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਪਾਚੋ ਹਨੇ ਰਿਸਾਇ ॥

dvai achhoohanee dal nripat paacho hane risaae |

ગુસ્સે થઈને તેણે સેના સાથે મળીને બે અસ્પૃશ્યોને મારી નાખ્યા.

ਏਕ ਦੋਇ ਜੀਵਤ ਬਚੇ ਰਨ ਤਜਿ ਗਏ ਪਰਾਇ ॥੧੨੭੩॥

ek doe jeevat bache ran taj ge paraae |1273|

સૈન્યના બે સર્વોચ્ચ વિભાગો અને પાંચેય રાજાઓ માર્યા ગયા અને જે એક-બે બચી ગયા તેઓ યુદ્ધના મેદાન છોડીને ભાગી ગયા.1273.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਜੁਧ ਪ੍ਰਬੰਧੇ ਪਾਚ ਭੂਪ ਦੋ ਅਛੂਹਨੀ ਦਲ ਸਹਿਤ ਬਧਹ ਧਯਾਹਿ ਸਮਾਪਤੰ ॥

eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare judh prabandhe paach bhoop do achhoohanee dal sahit badhah dhayaeh samaapatan |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં સૈન્યના પાંચ સર્વોચ્ચ વિભાગો સાથે ‘કિલિંગ ઓફ ફાઇવ કિંગ્સ’ નામના પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਦ੍ਵਾਦਸ ਭੂਪ ਜੁਧ ਕਥਨ ॥

ath dvaadas bhoop judh kathan |

હવે બાર રાજાઓ સાથેના યુદ્ધ વિશેનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਦ੍ਵਾਦਸ ਭੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਦਸਾ ਤਿਹ ਦਾਤਨ ਪੀਸ ਕੈ ਕੋਪ ਕੀਯੋ ॥

dvaadas bhoop nihaar dasaa tih daatan pees kai kop keeyo |

જ્યારે બાર રાજાઓએ આ સ્થિતિ જોઈ તો તેઓ ભારે ગુસ્સામાં દાંત પીસવા લાગ્યા

ਧਰੀਆ ਸਬ ਹੀ ਬਰ ਅਤ੍ਰਨ ਕੇ ਬਹੁ ਸਸਤ੍ਰਨ ਕੈ ਦਲ ਬਾਟਿ ਦੀਯੋ ॥

dhareea sab hee bar atran ke bahu sasatran kai dal baatt deeyo |

તેઓએ તેમના શસ્ત્રો અને શસ્ત્રો પર વિશ્વાસ કર્યો અને તેમને તેમના દળોમાં વહેંચી દીધા

ਮਿਲਿ ਆਪ ਬਿਖੈ ਤਿਨ ਮੰਤ੍ਰ ਕੀਯੋ ਕਰਿ ਕੈ ਅਤਿ ਛੋਭ ਸੋ ਤਾਤੋ ਹੀਯੋ ॥

mil aap bikhai tin mantr keeyo kar kai at chhobh so taato heeyo |

પછી બધાએ મસલત કરી

ਲਰਿ ਹੈ ਮਰਿ ਹੈ ਭਵ ਕੋ ਤਰਿ ਹੈ ਜਸ ਸਾਥ ਭਲੋ ਪਲ ਏਕ ਜੀਯੋ ॥੧੨੭੪॥

lar hai mar hai bhav ko tar hai jas saath bhalo pal ek jeeyo |1274|

તેમના હૃદયમાં ભારે વ્યથા હતી, તેઓએ કહ્યું, ��અમે લડીશું, મરીશું અને સંસારના મહાસાગરને પાર કરીશું, કારણ કે આપણા જીવનની એક પ્રશંસનીય ક્ષણ પણ શાનદાર છે.1274.

ਯੌ ਮਨ ਮੈ ਧਰਿ ਆਇ ਅਰੇ ਸੁ ਘਨੋ ਦਲੁ ਲੈ ਹਰਿ ਪੇਖਿ ਹਕਾਰੋ ॥

yau man mai dhar aae are su ghano dal lai har pekh hakaaro |

તેમના મનમાં આવો ખ્યાલ રચીને, તેઓ અડીખમ રહ્યા અને મોટી સેના સાથે શ્રી કૃષ્ણનો વિરોધ કર્યો.

ਯਾਹੀ ਹਨੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਚ ਅਬੈ ਹਮ ਸੰਗ ਲਰੋ ਹਰਿ ਭ੍ਰਾਤਿ ਤੁਮਾਰੋ ॥

yaahee hane nrip paach abai ham sang laro har bhraat tumaaro |

એમ મનમાં વિચારીને અને પૂરતું સૈન્ય લાવી તેઓ આવ્યા અને કૃષ્ણને પડકારવા લાગ્યા કે, આ બલરામ પાંચ રાજાઓને મારી ચૂક્યા છે અને હવે હે કૃષ્ણ! તમારા ભાઈને અમારી સાથે લડવા કહે,