શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 276


ਭਯੋ ਏਕ ਪੁਤ੍ਰੰ ਤਹਾ ਜਾਨਕੀ ਤੈ ॥
bhayo ek putran tahaa jaanakee tai |

ત્યાં સીતાના ગર્ભમાંથી પુત્રનો જન્મ થયો.

ਮਨੋ ਰਾਮ ਕੀਨੋ ਦੁਤੀ ਰਾਮ ਤੇ ਲੈ ॥
mano raam keeno dutee raam te lai |

સીતાએ ત્યાં એક પુત્રને જન્મ આપ્યો જે માત્ર રામની પ્રતિકૃતિ હતી

ਵਹੈ ਚਾਰ ਚਿਹਨੰ ਵਹੈ ਉਗ੍ਰ ਤੇਜੰ ॥
vahai chaar chihanan vahai ugr tejan |

એ જ સુંદર નિશાની અને એ જ મજબૂત તેજ,

ਮਨੋ ਅਪ ਅੰਸੰ ਦੁਤੀ ਕਾਢਿ ਭੇਜੰ ॥੭੨੫॥
mano ap ansan dutee kaadt bhejan |725|

તેની પાસે સમાન રંગ, માસ્ક અને વૈભવ હતો અને એવું લાગતું હતું કે રામે તેનો ભાગ કાઢીને તેને આપ્યો હતો.725.

ਦੀਯੋ ਏਕ ਪਾਲੰ ਸੁ ਬਾਲੰ ਰਿਖੀਸੰ ॥
deeyo ek paalan su baalan rikheesan |

રિખીસુર (બાલ્મિક) એ બાળક માટે પારણું (સીતાને) આપ્યું,

ਲਸੈ ਚੰਦ੍ਰ ਰੂਪੰ ਕਿਧੋ ਦਯੋਸ ਈਸੰ ॥
lasai chandr roopan kidho dayos eesan |

મહાન ઋષિએ તે છોકરાને ઉછેર્યો જે ચંદ્ર જેવો હતો અને દિવસ દરમિયાન સૂર્ય જેવો દેખાતો હતો.

ਗਯੋ ਏਕ ਦਿਵਸੰ ਰਿਖੀ ਸੰਧਿਯਾਨੰ ॥
gayo ek divasan rikhee sandhiyaanan |

એક દિવસ ઋષિ સાંજની પૂજા માટે ગયા.

ਲਯੋ ਬਾਲ ਸੰਗੰ ਗਈ ਸੀਅ ਨਾਨੰ ॥੭੨੬॥
layo baal sangan gee seea naanan |726|

એક દિવસ ઋષિ સંધ્યા-પૂજા માટે ગયા અને સીતા છોકરાને પોતાની સાથે લઈને સ્નાન કરવા ગયા.726.

ਰਹੀ ਜਾਤ ਸੀਤਾ ਮਹਾ ਮੋਨ ਜਾਗੇ ॥
rahee jaat seetaa mahaa mon jaage |

સીતા ગયા પછી મહામુનિએ સમાધિ ખોલી

ਬਿਨਾ ਬਾਲ ਪਾਲੰ ਲਖਯੋ ਸੋਕੁ ਪਾਗੇ ॥
binaa baal paalan lakhayo sok paage |

સીતાના ગયા પછી જ્યારે ઋષિ ચિંતનમાંથી બહાર આવ્યા ત્યારે તે છોકરાને ન જોઈને બેચેન થઈ ગયા.

ਕੁਸਾ ਹਾਥ ਲੈ ਕੈ ਰਚਯੋ ਏਕ ਬਾਲੰ ॥
kusaa haath lai kai rachayo ek baalan |

(તે જ સમયે) કુશ હાથમાં લઈને (બાલ્મીકે) છોકરો બનાવ્યો,

ਤਿਸੀ ਰੂਪ ਰੰਗੰ ਅਨੂਪੰ ਉਤਾਲੰ ॥੭੨੭॥
tisee roop rangan anoopan utaalan |727|

તેણે તેના હાથમાં પકડેલા કુશા ઘાસમાંથી પ્રથમ છોકરા જેવો જ રંગ અને સ્વરૂપનો બીજો છોકરો ઝડપથી બનાવ્યો.727.

ਫਿਰੀ ਨਾਇ ਸੀਤਾ ਕਹਾ ਆਨ ਦੇਖਯੋ ॥
firee naae seetaa kahaa aan dekhayo |

(જ્યારે) સીતા સ્નાન કરીને પાછી આવી અને જોયું

ਉਹੀ ਰੂਪ ਬਾਲੰ ਸੁਪਾਲੰ ਬਸੇਖਯੋ ॥
auhee roop baalan supaalan basekhayo |

જ્યારે સીતા પાછી આવી ત્યારે તેણે તેના જ સ્વરૂપના બીજા છોકરાને ત્યાં બેઠેલા જોયા સીતાએ કહ્યું:

ਕ੍ਰਿਪਾ ਮੋਨ ਰਾਜੰ ਘਨੀ ਜਾਨ ਕੀਨੋ ॥
kripaa mon raajan ghanee jaan keeno |

(સીતા) મહામુનિની ખૂબ કૃપા પામવી

ਦੁਤੀ ਪੁਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਾਨ ਦੀਨੋ ॥੭੨੮॥
dutee putr taa te kripaa jaan deeno |728|

હે મહાન ઋષિ, તમે મારા પર ખૂબ જ કૃપા કરી હતી અને મને બે પુત્રોની કૃપાથી ભેટ આપી હતી.���728.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਦੁਇ ਪੁਤ੍ਰ ਉਤਪੰਨੇ ਧਯਾਇ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤੰ ॥੨੧॥
eit sree bachitr naattake raamavataar due putr utapane dhayaae dhayaae samaapatan |21|

બચત્તર નાટક.21માં રામાવતારમાં ���ધ બર્થ ઓફ બે સન્સ��� નામના પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਜਗ੍ਰਯ੍ਰਯਾਰੰਭ ਕਥਨੰ ॥
ath jagrayrayaaranbh kathanan |

હવે યજ્ઞની શરૂઆતનું વિધાન

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ભુજંગ પ્રયાત શ્લોક

ਉਤੈ ਬਾਲ ਪਾਲੈ ਇਤੈ ਅਉਧ ਰਾਜੰ ॥
autai baal paalai itai aaudh raajan |

ત્યાં (સીતા) બાળકોનો ઉછેર કરે છે, અહીં અયોધ્યાના રાજા છે

ਬੁਲੇ ਬਿਪ ਜਗਯੰ ਤਜਯੋ ਏਕ ਬਾਜੰ ॥
bule bip jagayan tajayo ek baajan |

તે બાજુ છોકરાઓ ઉછર્યા અને આ બાજુ અવધના રાજા રામે બ્રાહ્મણોને બોલાવીને યજ્ઞ કરાવ્યો.

ਰਿਪੰ ਨਾਸ ਹੰਤਾ ਦਯੋ ਸੰਗ ਤਾ ਕੈ ॥
ripan naas hantaa dayo sang taa kai |

તે ઘોડાથી શત્રુઘ્ન બનાવ્યો,

ਬਡੀ ਫਉਜ ਲੀਨੇ ਚਲਯੋ ਸੰਗ ਵਾ ਕੈ ॥੭੨੯॥
baddee fauj leene chalayo sang vaa kai |729|

અને આ હેતુ માટે તેણે એક ઘોડો છોડ્યો, શત્રુઘ્ન વિશાળ સેના સાથે તે ઘોડા સાથે ગયો.729.

ਫਿਰਯੋ ਦੇਸ ਦੇਸੰ ਨਰੇਸਾਣ ਬਾਜੰ ॥
firayo des desan naresaan baajan |

(તે) ઘોડો રાજાઓની ભૂમિમાં ફરતો હતો,

ਕਿਨੀ ਨਾਹਿ ਬਾਧਯੋ ਮਿਲੇ ਆਨ ਰਾਜੰ ॥
kinee naeh baadhayo mile aan raajan |

તે ઘોડો વિવિધ રાજાઓના પ્રદેશોમાં પહોંચ્યો, પરંતુ તેમાંથી કોઈએ તેને બાંધ્યો નહીં

ਮਹਾ ਉਗ੍ਰ ਧਨਿਯਾ ਬਡੀ ਫਉਜ ਲੈ ਕੈ ॥
mahaa ugr dhaniyaa baddee fauj lai kai |

મોટા ખડતલ તીરંદાજો ઘણા સૈનિકો વહન કરે છે

ਪਰੇ ਆਨ ਪਾਯੰ ਬਡੀ ਭੇਟ ਦੈ ਕੈ ॥੭੩੦॥
pare aan paayan baddee bhett dai kai |730|

મહાન રાજાઓ તેમના મહાન દળો સાથે હાજરી સાથે શત્રુઘ્નનાં ચરણોમાં પડ્યાં.730.

ਦਿਸਾ ਚਾਰ ਜੀਤੀ ਫਿਰਯੋ ਫੇਰਿ ਬਾਜੀ ॥
disaa chaar jeetee firayo fer baajee |

ચારે દિશાઓ પર વિજય મેળવીને ઘોડો ફરીથી નીચે પડ્યો.

ਗਯੋ ਬਾਲਮੀਕੰ ਰਿਖਿਸਥਾਨ ਤਾਜੀ ॥
gayo baalameekan rikhisathaan taajee |

ચારે દિશામાં ભટકતો ઘોડો પણ વાલ્મીકિ ઋષિના આશ્રમમાં પહોંચ્યો

ਜਬੈ ਭਾਲ ਪਤ੍ਰੰ ਲਵੰ ਛੋਰ ਬਾਚਯੋ ॥
jabai bhaal patran lavan chhor baachayo |

જ્યારે પ્રેમ શરૂઆતથી વાંચે છે (તેના) કપાળ પર સુવર્ણ અક્ષર બાંધે છે

ਬਡੋ ਉਗ੍ਰਧੰਨਯਾ ਰਸੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਚਯੋ ॥੭੩੧॥
baddo ugradhanayaa rasan rudr raachayo |731|

જ્યાં લાવા અને તેના સાથીઓએ ઘોડાના માથા પર લખેલો પત્ર વાંચ્યો, ત્યારે તેઓ ભારે ગુસ્સામાં રુદ્ર જેવા દેખાતા હતા.731.

ਬ੍ਰਿਛੰ ਬਾਜ ਬਾਧਯੋ ਲਖਯੋ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥
brichhan baaj baadhayo lakhayo sasatr dhaaree |

(તેણે) ઘોડાને બ્રિચ સાથે બાંધ્યો. (જ્યારે શત્રુઘ્નના) સૈનિકોએ જોયું,

ਬਡੋ ਨਾਦ ਕੈ ਸਰਬ ਸੈਨਾ ਪੁਕਾਰੀ ॥
baddo naad kai sarab sainaa pukaaree |

તેઓએ ઘોડાને ઝાડ સાથે બાંધ્યો અને શત્રુઘ્નની આખી સેનાએ તે જોયું, સેનાના યોદ્ધાઓએ બૂમ પાડી:

ਕਹਾ ਜਾਤ ਰੇ ਬਾਲ ਲੀਨੇ ਤੁਰੰਗੰ ॥
kahaa jaat re baal leene turangan |

ઓ બાળક! તમે ઘોડાને ક્યાં લઈ જાઓ છો?

ਤਜੋ ਨਾਹਿ ਯਾ ਕੋ ਸਜੋ ਆਨ ਜੰਗੰ ॥੭੩੨॥
tajo naeh yaa ko sajo aan jangan |732|

���હે છોકરા! તમે આ ઘોડાને ક્યાં લઈ જાઓ છો? કાં તો તેને છોડી દો અથવા અમારી સાથે યુદ્ધ કરો. ���732.

ਸੁਣਯੋ ਨਾਮ ਜੁਧੰ ਜਬੈ ਸ੍ਰਉਣ ਸੂਰੰ ॥
sunayo naam judhan jabai sraun sooran |

જ્યારે યોદ્ધાએ પોતાના કાનથી યુદ્ધનું નામ સાંભળ્યું

ਮਹਾ ਸਸਤ੍ਰ ਸਉਡੀ ਮਹਾ ਲੋਹ ਪੂਰੰ ॥
mahaa sasatr sauddee mahaa loh pooran |

જ્યારે તે શસ્ત્રધારકોએ યુદ્ધનું નામ સાંભળ્યું, ત્યારે તેઓએ મોટા પ્રમાણમાં તીરોનો વરસાદ કર્યો

ਹਠੇ ਬੀਰ ਹਾਠੈ ਸਭੈ ਸਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥
hatthe beer haatthai sabhai sasatr lai kai |

અને જેઓ ખૂબ જ હઠીલા યોદ્ધાઓ હતા, તેમના તમામ બખ્તર સાથે (યુદ્ધ માટે તૈયાર જોવા મળે છે).

ਪਰਯੋ ਮਧਿ ਸੈਣੰ ਬਡੋ ਨਾਦਿ ਕੈ ਕੈ ॥੭੩੩॥
parayo madh sainan baddo naad kai kai |733|

બધા યોદ્ધાઓ તેમના શસ્ત્રો પકડીને દ્રઢતા સાથે લડવા લાગ્યા અને અહીં લાવા એક ભયાનક ગર્જના અવાજ સાથે સૈન્યમાં કૂદી પડ્યો.733.

ਭਲੀ ਭਾਤ ਮਾਰੈ ਪਚਾਰੇ ਸੁ ਸੂਰੰ ॥
bhalee bhaat maarai pachaare su sooran |

(તેણે) યોદ્ધાઓને દરેક રીતે સારી રીતે માર્યા.

ਗਿਰੇ ਜੁਧ ਜੋਧਾ ਰਹੀ ਧੂਰ ਪੂਰੰ ॥
gire judh jodhaa rahee dhoor pooran |

ઘણા યોદ્ધાઓ માર્યા ગયા, તેઓ પૃથ્વી પર પડ્યા અને ચારેય બાજુ ધૂળ ઉડી

ਉਠੀ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੰ ਅਪਾਰੰਤ ਵੀਰੰ ॥
autthee sasatr jhaaran apaarant veeran |

પરાક્રમી યોદ્ધાઓના બખ્તરમાંથી અગ્નિ વરસ્યો.

ਭ੍ਰਮੇ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡ ਤਨੰ ਤਛ ਤੀਰੰ ॥੭੩੪॥
bhrame rundd mundd tanan tachh teeran |734|

યોદ્ધાઓએ તેમના શસ્ત્રોનો વરસાદ શરૂ કર્યો અને યોદ્ધાઓના થડ અને માથાઓ અત્રે ઉડવા લાગ્યા.734.

ਗਿਰੇ ਲੁਥ ਪਥੰ ਸੁ ਜੁਥਤ ਬਾਜੀ ॥
gire luth pathan su juthat baajee |

પથ્થરો પર પથ્થરો પડ્યા હતા, ઘોડાઓના જૂથો પડ્યા હતા.

ਭ੍ਰਮੈ ਛੂਛ ਹਾਥੀ ਬਿਨਾ ਸੁਆਰ ਤਾਜੀ ॥
bhramai chhoochh haathee binaa suaar taajee |

રસ્તો ઘોડાઓ અને હાથીઓના મૃતદેહોથી ભરેલો હતો,

ਗਿਰੇ ਸਸਤ੍ਰ ਹੀਣੰ ਬਿਅਸਤ੍ਰੰਤ ਸੂਰੰ ॥
gire sasatr heenan biasatrant sooran |

કેટલા વીર શસ્ત્રોથી વંચિત થઈને નીચે પડી ગયા.

ਹਸੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੰ ਭ੍ਰਮੀ ਗੈਣ ਹੂਰੰ ॥੭੩੫॥
hase bhoot pretan bhramee gain hooran |735|

અને ઘોડાઓ ડ્રાઇવર વિના દોડવા લાગ્યા, યોદ્ધાઓ શસ્ત્રોથી વંચિત રહી ગયા અને ભૂત, દાનવ અને સ્વર્ગીય કુમારિકાઓ હસતાં હસતાં ભટકવા લાગ્યા.735.

ਘਣੰ ਘੋਰ ਨੀਸਾਣ ਬਜੇ ਅਪਾਰੰ ॥
ghanan ghor neesaan baje apaaran |

વાદળોની ગર્જના જેવી અપાર ગર્જનાઓ સંભળાઈ.