શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 629


ਪੇਖਤ ਰੀਝਤ ਬੀਰ ਰਸਾਲੀਯ ॥
pekhat reejhat beer rasaaleey |

આ સ્ત્રીઓની શોભા જોઈને અનેક રુચિ ધરાવતા પુરુષો ખુશ થઈ રહ્યા હતા

ਨਾਚਤ ਭਾਵ ਅਨੇਕ ਤ੍ਰੀਆ ਕਰਿ ॥
naachat bhaav anek treea kar |

સ્ત્રીઓ અનેક હાવભાવ સાથે ડાન્સ કરતી.

ਦੇਖਤ ਸੋਭਾ ਰੀਝਤ ਸੁਰ ਨਰ ॥੨੬॥
dekhat sobhaa reejhat sur nar |26|

સ્ત્રીઓ ઘણી ભાવનાત્મક મુદ્રામાં નૃત્ય કરી રહી હતી, જેને જોઈને બધા દેવતાઓ અને પુરુષો પ્રસન્ન થયા.26.

ਹਿੰਸਤ ਹੈਵਰ ਚਿੰਸਤ ਹਾਥੀ ॥
hinsat haivar chinsat haathee |

ઘોડાઓ નીખડી રહ્યા હતા, હાથીઓ રડતા હતા.

ਨਾਚਤ ਨਾਗਰਿ ਗਾਵਤ ਗਾਥੀ ॥
naachat naagar gaavat gaathee |

ઘોડાઓ પડખે રહ્યા હતા

ਰੀਝਤ ਸੁਰ ਨਰ ਮੋਹਤ ਰਾਜਾ ॥
reejhat sur nar mohat raajaa |

(તેમને જોઈને) દેવતાઓ અને માણસો પ્રસન્ન થયા અને રાજાઓ મોહિત થયા.

ਦੇਵਤ ਦਾਨ ਤੁਰੰਤ ਸਮਾਜਾ ॥੨੭॥
devat daan turant samaajaa |27|

હાથીઓ રણશિંગડા વગાડતા હતા અને નગરના લોકો દેવતાઓ નાચતા હતા, સ્ત્રી-પુરુષો બધા પ્રસન્ન થઈ રહ્યા હતા અને રાજાઓ દાન આપવામાં વ્યસ્ત હતા.27.

ਗਾਵਤ ਗੀਤਨ ਨਾਚਤ ਅਪਛਰਾ ॥
gaavat geetan naachat apachharaa |

અપચારાઓ ગાતા અને નાચતા હતા.

ਰੀਝਤ ਰਾਜਾ ਖੀਝਤ ਅਛਰਾ ॥
reejhat raajaa kheejhat achharaa |

સ્વર્ગીય કન્યાઓ ગાતી વખતે નાચતી હતી, જેમને જોઈને રાજાઓ પ્રસન્ન થયા અને તેમની રાણીઓ પણ ગુસ્સે થઈ ગઈ.

ਬਾਜਤ ਨਾਰਦ ਬੀਨ ਰਸਾਲੀ ॥
baajat naarad been rasaalee |

નારદનો રસ-ભીની બીન રમતી હતી.

ਦੇਖਤ ਦੇਵ ਪ੍ਰਭਾਸਤ ਜ੍ਵਾਲੀ ॥੨੮॥
dekhat dev prabhaasat jvaalee |28|

નારદની સુંદર ગીતા વગાડવામાં આવી રહી હતી, જેને જોઈને દેવતાઓ અગ્નિની જેમ તેજોમય લાગતા હતા.28.

ਆਂਜਤ ਅੰਜਨ ਸਾਜਤ ਅੰਗਾ ॥
aanjat anjan saajat angaa |

આંખો ચાંદીથી ઢંકાયેલી હતી અને અંગો સુશોભિત હતા.

ਸੋਭਤ ਬਸਤ੍ਰ ਸੁ ਅੰਗ ਸੁਰੰਗਾ ॥
sobhat basatr su ang surangaa |

તે બધાએ તેમની આંખોમાં એન્ટિમોની મૂકી હતી અને સુંદર વસ્ત્રો પહેર્યા હતા અને તેમના અંગો સુશોભિત કર્યા હતા.

ਨਾਚਤ ਅਛ੍ਰੀ ਰੀਝਤ ਰਾਊ ॥
naachat achhree reejhat raaoo |

અપછારો નાચ્યા અને રાજાઓ ખુશ થયા.

ਚਾਹਤ ਬਰਬੋ ਕਰਤ ਉਪਾਊ ॥੨੯॥
chaahat barabo karat upaaoo |29|

રાજાઓ પ્રસન્ન થઈને તેમની સાથે લગ્ન કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા.29.

ਤਤਥਈ ਨਾਚੈ ਸੁਰ ਪੁਰ ਬਾਲਾ ॥
tatathee naachai sur pur baalaa |

મહિલાઓ તથાઈના તાલે નાચી રહી હતી.

ਰੁਣ ਝੁਣ ਬਾਜੈ ਰੰਗ ਅੰਗ ਮਾਲਾ ॥
run jhun baajai rang ang maalaa |

દેવતાઓની સ્ત્રીઓ નાચતી હતી અને તેમના અંગોની માળાનો રણકાર સંભળાતો હતો.

ਬਨਿ ਬਨਿ ਬੈਠੇ ਜਹ ਤਹ ਰਾਜਾ ॥
ban ban baitthe jah tah raajaa |

જ્યાં રાજાઓ બેઠા હતા

ਦੈ ਦੈ ਡਾਰੈ ਤਨ ਮਨ ਸਾਜਾ ॥੩੦॥
dai dai ddaarai tan man saajaa |30|

રાજાઓ વિવિધ સ્થળોએ ધામધૂમથી બેઠા હતા.30.

ਜਿਹ ਜਿਹ ਦੇਖਾ ਸੋ ਸੋ ਰੀਝਾ ॥
jih jih dekhaa so so reejhaa |

જેણે પણ જોયું (તે સ્ત્રીઓને) અણગમો થયો

ਜਿਨ ਨਹੀ ਦੇਖਾ ਤਿਹ ਮਨ ਖੀਝਾ ॥
jin nahee dekhaa tih man kheejhaa |

જેણે આ જોયું તે રાજી થયો અને જેણે આ ન જોયું તેના મનમાં ગુસ્સો આવ્યો

ਕਰਿ ਕਰਿ ਭਾਯੰ ਤ੍ਰੀਅ ਬਰ ਨਾਚੈ ॥
kar kar bhaayan treea bar naachai |

સુંદર સ્ત્રીઓ નૃત્ય કરતી.

ਅਤਿਭੁਤਿ ਭਾਯੰ ਅੰਗ ਅੰਗ ਰਾਚੈ ॥੩੧॥
atibhut bhaayan ang ang raachai |31|

સ્ત્રીઓ નૃત્ય કરતી હતી, વિવિધ પ્રકારની લાગણીઓનું પ્રદર્શન કરતી હતી અને તેમના દરેક અંગોમાંથી અદ્ભુત ભાવનાત્મક રમત હતી.31.

ਤਿਨ ਅਤਿਭੁਤਿ ਗਤਿ ਤਹ ਜਹ ਠਾਨੀ ॥
tin atibhut gat tah jah tthaanee |

તેમની અદ્ભુત ગતિ સર્વત્ર સ્થિર બની રહી હતી.

ਜਹ ਤਹ ਸੋਹੈ ਮੁਨਿ ਮਨਿ ਮਾਨੀ ॥
jah tah sohai mun man maanee |

તે સ્ત્રીઓએ પણ તે જગ્યાએ કંઈક અદ્ભુત કરવાનું નક્કી કર્યું, કારણ કે ત્યાં કેટલાક નિરંતર ઋષિઓ બેઠા હતા

ਤਜਿ ਤਜਿ ਜੋਗੰ ਭਜਿ ਭਜਿ ਆਵੈ ॥
taj taj jogan bhaj bhaj aavai |

(આખરે ઋષિઓ) જોગ છોડીને (ત્યાં) દોડી રહ્યા હતા.

ਲਖਿ ਅਤਿ ਆਭਾ ਜੀਅ ਸੁਖ ਪਾਵੈ ॥੩੨॥
lakh at aabhaa jeea sukh paavai |32|

ધ્યાન છોડીને યોગીઓ દોડતા આવ્યા અને આ કાર્યનો મહિમા જોઈને તેઓ પ્રસન્ન થયા.32.

ਬਨਿ ਬਨਿ ਬੈਠੇ ਜਹ ਤਹ ਰਾਜਾ ॥
ban ban baitthe jah tah raajaa |

જ્યાં રાજાઓ બેઠા હતા

ਜਹ ਤਹ ਸੋਭੈ ਸਭ ਸੁਭ ਸਾਜਾ ॥
jah tah sobhai sabh subh saajaa |

જ્યાં પણ રાજાઓ સુશોભિત બેઠા હતા ત્યાંનું વાતાવરણ અત્યંત ભવ્ય લાગતું હતું.

ਜਹ ਤਹ ਦੇਖੈ ਗੁਨਿ ਗਨ ਫੂਲੇ ॥
jah tah dekhai gun gan foole |

તેઓ જ્યાં પણ જોતા હતા, (તેઓ) તેમના તમામ ગુણોમાં ખીલ્યા હતા.

ਮੁਨਿ ਮਨਿ ਛਬਿ ਲਖਿ ਤਨ ਮਨ ਭੂਲੇ ॥੩੩॥
mun man chhab lakh tan man bhoole |33|

રાજાઓ અહીં અને ત્યાં આનંદથી ભરેલા હતા, તેમના ગુણો અને સેવકોથી સિદ્ધ થયા હતા અને ઋષિઓ તેમની ભવ્યતા જોઈને તેમના મન અને શરીરની ચેતના ભૂલી ગયા હતા.33.

ਤਤ ਬਿਤ ਘਨ ਮੁਖਰਸ ਸਬ ਬਾਜੈ ॥
tat bit ghan mukharas sab baajai |

તાત, બીટ, ઘન, મુખરસ વગેરે બધા (શબ્દો) વગાડવામાં આવ્યા હતા.

ਸੁਨਿ ਮਨ ਰਾਗੰ ਗੁਨਿ ਗਨ ਲਾਜੈ ॥
sun man raagan gun gan laajai |

ત્યાં તંતુવાદ્યો વગાડવામાં આવી રહ્યા હતા અને તેમની મનમોહક સંગીતમય શૈલીઓ સાંભળીને સંગીતશાસ્ત્રના નિષ્ણાતો સંકોચ અનુભવતા હતા.

ਜਹ ਤਹ ਗਿਰ ਗੇ ਰਿਝਿ ਰਿਝਿ ਐਸੇ ॥
jah tah gir ge rijh rijh aaise |

જ્યાં તેઓ આ રીતે નીચે પડ્યા,

ਜਨੁ ਭਟ ਜੂਝੇ ਰਣ ਬ੍ਰਿਣ ਕੈਸੇ ॥੩੪॥
jan bhatt joojhe ran brin kaise |34|

વાદ્યોની ધૂન સાંભળીને રાજાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં ઘાયલ થયેલા યોદ્ધાઓની જેમ અહીં-તહીં નીચે પડી ગયા.34.

ਬਨਿ ਬਨਿ ਫੂਲੇ ਜਨੁ ਬਰ ਫੂਲੰ ॥
ban ban foole jan bar foolan |

(ત્યાં બેઠેલો રાજા) જાણે એક પંક્તિમાં ફૂલો ખીલે છે

ਤਨੁ ਬਰੁ ਸੋਭੇ ਜਨੁ ਧਰ ਮੂਲੰ ॥
tan bar sobhe jan dhar moolan |

તેઓ જંગલના ફૂલોની જેમ ખીલ્યા હોય તેવું લાગતું હતું અને તેમના શરીર પૃથ્વીના આરામની મૂળભૂત લાગણીનું પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા.

ਜਹੰ ਤਹੰ ਝੂਲੇ ਮਦ ਮਤ ਰਾਜਾ ॥
jahan tahan jhoole mad mat raajaa |

જ્યાં નશામાં ધૂત રાજાઓ ડોલતા હતા,

ਜਨੁ ਮੁਰਿ ਬੋਲੈ ਸੁਨ ਘਨ ਗਾਜਾ ॥੩੫॥
jan mur bolai sun ghan gaajaa |35|

નશામાં ધૂત રાજાઓ વાદળોની ગર્જના સાંભળીને મોરની જેમ નશામાં મશગૂલ થઈને અહીં-તહીં ઝૂલતા હતા.35.

ਪਾਧਰੀ ਛੰਦ ॥
paadharee chhand |

પાધારી સ્તવ

ਜਹ ਤਹ ਬਿਲੋਕਿ ਸੋਭਾ ਅਪਾਰ ॥
jah tah bilok sobhaa apaar |

જ્યાં અપાર વૈભવ જોવા મળ્યો હતો.

ਬਨਿ ਬੈਠਿ ਸਰਬ ਰਾਜਾਧਿਕਾਰ ॥
ban baitth sarab raajaadhikaar |

અહીં-તહીંનો વૈભવ જોઈને રાજાઓ બેસી ગયા

ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹੈ ਨਹੀ ਪਰਤ ਬੈਨ ॥
eih bhaat kahai nahee parat bain |

તેને આ રીતે વર્ણવી શકાય તેમ નથી.

ਲਖਿ ਨੈਨ ਰੂਪਿ ਰੀਝੰਤ ਨੈਨ ॥੩੬॥
lakh nain roop reejhant nain |36|

તેમનો મહિમા વર્ણવી શકાય તેમ નથી અને તેમની આકૃતિઓ જોઈને આંખો પ્રસન્ન થઈ રહી હતી.36.

ਅਵਿਲੋਕਿ ਨਾਚਿ ਐਸੋ ਸੁਰੰਗ ॥
avilok naach aaiso surang |

આટલો સુંદર ડાન્સ જોઈને

ਸਰ ਤਾਨਿ ਨ੍ਰਿਪਨ ਮਾਰਤ ਅਨੰਗ ॥
sar taan nripan maarat anang |

આ પ્રકારનો રંગીન નૃત્ય જોઈને પ્રેમના દેવતા પોતાનું ધનુષ્ય ખેંચી રહ્યા હતા અને રાજાઓ પર બાણ છોડતા હતા.

ਸੋਭਾ ਅਪਾਰ ਬਰਣੀ ਨ ਜਾਇ ॥
sobhaa apaar baranee na jaae |

વૈભવ અપાર હતો, (તેનું) વર્ણન કરી શકાય તેમ નથી.

ਰੀਝੇ ਅਵਿਲੋਕਿ ਰਾਨਾ ਰੁ ਰਾਇ ॥੩੭॥
reejhe avilok raanaa ru raae |37|

વાતાવરણનો મહાન મહિમા અવર્ણનીય છે અને તેને જોઈને સૌ પ્રસન્ન થઈ રહ્યા હતા.37.