શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 941


ਅਧਿਕ ਰੀਝਿ ਨਿਸਚਰਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥
adhik reejh nisachareh uchaaro |

દૈત્યએ ખુશીથી કહ્યું

ਦੇਉ ਵਹੈ ਜੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰੋ ॥੯॥
deo vahai jo hridai bichaaro |9|

'તમે જે ઈચ્છો છો અને તમે જે માગો છો, તે તમને આપવામાં આવશે.'(9)

ਜਬ ਦੋ ਤੀਨਿ ਬਾਰ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ॥
jab do teen baar tin kahiyo |

જ્યારે તેણે બે-ત્રણ વાર કહ્યું

ਤਾ ਪੈ ਅਧਿਕ ਰੀਝਿ ਕੈ ਰਹਿਯੋ ॥
taa pai adhik reejh kai rahiyo |

જ્યારે શેતાનએ બે વાર પૂછ્યું, ત્યારે, ખૂબ પ્રયત્નો કરીને, તેણીએ કહ્યું,

ਕਹਿਯੋ ਅਸੁਰ ਲਾਗਯੋ ਇਕ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ॥
kahiyo asur laagayo ik triyaa ko |

(તેથી સ્ત્રીએ) કહ્યું કે સ્ત્રીને રાક્ષસ વળગ્યું છે,

ਸਕੈ ਦੂਰਿ ਕਰ ਤੂ ਨਹਿ ਤਾ ਕੋ ॥੧੦॥
sakai door kar too neh taa ko |10|

'મારી તકલીફોમાંથી છુટકારો મેળવવામાં તમે મને મદદ કરી શકતા નથી.'(10)

ਤਬ ਤਿਨ ਜੰਤ੍ਰ ਤੁਰਤੁ ਲਿਖਿ ਲੀਨੋ ॥
tab tin jantr turat likh leeno |

પછી તેણે જંત્ર લખી

ਲੈ ਤਾ ਕੋ ਕਰ ਭੀਤਰ ਦੀਨੋ ॥
lai taa ko kar bheetar deeno |

રાક્ષસોએ તરત જ એક મંત્ર લખ્યો અને તેને આપ્યો,

ਜਾ ਕੋ ਤੂ ਇਕ ਬਾਰ ਦਿਖੈ ਹੈ ॥
jaa ko too ik baar dikhai hai |

(અને કહ્યું) કે તમે કોને (આ ઉપકરણ) એકવાર બતાવશો,

ਜਰਿ ਬਰਿ ਢੇਰ ਭਸਮਿ ਸੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੧੧॥
jar bar dter bhasam so hvai hai |11|

'એકવાર તમે તેને કોઈને બતાવો, તે વ્યક્તિનો નાશ થશે.'(11)

ਤਾ ਕੈ ਕਰ ਤੇ ਜੰਤ੍ਰ ਲਿਖਾਯੋ ॥
taa kai kar te jantr likhaayo |

તેણે પોતાના હાથમાંથી એક ઉપકરણ લખ્યું

ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਤਹਿ ਕੋ ਦਿਖਰਾਯੋ ॥
lai kar mai teh ko dikharaayo |

તેણીએ મંત્ર લીધો અને તેના હાથે તેને બતાવ્યો.

ਜਬ ਸੁ ਜੰਤ੍ਰ ਦਾਨੋ ਲਖਿ ਲਯੋ ॥
jab su jantr daano lakh layo |

જ્યારે જાયન્ટે તે મશીન જોયું

ਸੋ ਜਰਿ ਢੇਰ ਭਸਮ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥੧੨॥
so jar dter bhasam hvai gayo |12|

લખાણ જોતાંની સાથે જ તેને ખતમ કરી દેવામાં આવ્યો.(12)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਦੇਵਰਾਜ ਜਿਹ ਦੈਤ ਕੌ ਜੀਤ ਸਕਤ ਨਹਿ ਜਾਇ ॥
devaraaj jih dait kau jeet sakat neh jaae |

શેતાન, જેને શ્રેષ્ઠ મનુષ્યો દ્વારા નાબૂદ કરી શકાયો નથી,

ਸੋ ਅਬਲਾ ਇਹ ਛਲ ਭਏ ਜਮ ਪੁਰ ਦਯੋ ਪਠਾਇ ॥੧੩॥
so abalaa ih chhal bhe jam pur dayo patthaae |13|

સ્ત્રીના ચતુર ચિતાર દ્વારા મૃત્યુના ક્ષેત્રમાં મોકલવામાં આવી હતી.(13)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌਵੌ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੦੦॥੧੮੫੬॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sauavau charitr samaapatam sat subham sat |100|1856|afajoon|

આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ થયેલ રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્રના વાર્તાલાપનું સોમું દૃષ્ટાંત. (100)(1856)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਰਾਵੀ ਤੀਰ ਜਾਟ ਇਕ ਰਹੈ ॥
raavee teer jaatt ik rahai |

રાવી (નદી)ના કિનારે એક જાટ રહેતો હતો.

ਮਹੀਵਾਲ ਨਾਮ ਜਗ ਕਹੈ ॥
maheevaal naam jag kahai |

રાવી નદીના કિનારે મહિનવાલ નામનો ખેડૂત જાટ રહેતો હતો.

ਨਿਰਖਿ ਸੋਹਨੀ ਬਸਿ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
nirakh sohanee bas hvai gee |

તેણીને જોઈને, સૌંદર્ય (તેનું) નિવાસસ્થાન બની ગયું

ਤਾ ਪੈ ਰੀਝਿ ਸੁ ਆਸਿਕ ਭਈ ॥੧॥
taa pai reejh su aasik bhee |1|

સોહાની નામની સ્ત્રી તેના પ્રેમમાં પડી અને તેના વર્ચસ્વ હેઠળ આવી.(1)

ਜਬ ਹੀ ਭਾਨ ਅਸਤ ਹ੍ਵੈ ਜਾਵੈ ॥
jab hee bhaan asat hvai jaavai |

જ્યારે સૂર્ય અસ્ત થાય છે

ਤਬ ਹੀ ਪੈਰਿ ਨਦੀ ਤਹ ਆਵੈ ॥
tab hee pair nadee tah aavai |

સૂર્યાસ્ત સમયે, તે નદીમાં અને ત્યાં (તેને જોવા માટે) તરીને જતી હતી.

ਦ੍ਰਿੜ ਗਹਿ ਘਟ ਉਰ ਕੇ ਤਰ ਧਰੈ ॥
drirr geh ghatt ur ke tar dharai |

તે પોટને તેની છાતી નીચે સારી રીતે પકડી રાખશે

ਛਿਨ ਮਹਿ ਪੈਰ ਪਾਰ ਤਿਹ ਪਰੈ ॥੨॥
chhin meh pair paar tih parai |2|

તેના હાથમાં માટીનો ઘડો પકડીને તે (નદીમાં) કૂદીને બીજી બાજુ પહોંચશે.(2)

ਏਕ ਦਿਵਸ ਉਠਿ ਕੈ ਜਬ ਧਾਈ ॥
ek divas utth kai jab dhaaee |

એક દિવસ જ્યારે તે ઉઠ્યો અને ચાલ્યો

ਸੋਵਤ ਹੁਤੋ ਬੰਧੁ ਲਖਿ ਪਾਈ ॥
sovat huto bandh lakh paaee |

એક દિવસ જ્યારે તે બહાર દોડી ગઈ, ત્યારે તેના ભાઈ, જે ત્યાં સૂઈ રહ્યો હતો તેણે તેને જોઈ.

ਪਾਛੈ ਲਾਗਿ ਭੇਦ ਤਿਹ ਚਹਿਯੋ ॥
paachhai laag bhed tih chahiyo |

તે તેની પાછળનું રહસ્ય શોધવા માંગતો હતો,

ਕਛੂ ਸੋਹਨੀ ਤਾਹਿ ਨ ਲਹਿਯੋ ॥੩॥
kachhoo sohanee taeh na lahiyo |3|

તે તેની પાછળ ગયો અને રહસ્ય શોધી કાઢ્યું પરંતુ સોહાનીને ખ્યાલ ન આવ્યો.(3)

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ છંદ

ਛਕੀ ਪ੍ਰੇਮ ਬਾਲਾ ਤਿਸੀ ਠੌਰ ਧਾਈ ॥
chhakee prem baalaa tisee tthauar dhaaee |

પ્રેમમાં ડૂબેલી, તે દિશા તરફ દોડી,

ਜਹਾ ਦਾਬਿ ਕੈ ਬੂਟ ਮੈ ਮਾਟ ਆਈ ॥
jahaa daab kai boott mai maatt aaee |

જ્યાં, ઝાડી નીચે, તેણીએ ઘડો સંતાડી દીધો હતો.

ਲੀਯੌ ਹਾਥ ਤਾ ਕੌ ਧਸੀ ਨੀਰ ਮ੍ਯਾਨੇ ॥
leeyau haath taa kau dhasee neer mayaane |

તેણીએ ઘડો ઉપાડ્યો, પાણીમાં કૂદી ગયો,

ਮਿਲੀ ਜਾਇ ਤਾ ਕੌ ਯਹੀ ਭੇਦ ਜਾਨੇ ॥੪॥
milee jaae taa kau yahee bhed jaane |4|

અને તેના પ્રેમીને મળવા આવી હતી પરંતુ કોઈ રહસ્ય સમજી શક્યું ન હતું.(4)

ਮਿਲੀ ਜਾਇ ਤਾ ਕੌ ਫਿਰੀ ਫੇਰਿ ਬਾਲਾ ॥
milee jaae taa kau firee fer baalaa |

જ્યારે મહિલા તેને મળવા પાછી આવી,

ਦਿਪੈ ਚਾਰਿ ਸੋਭਾ ਮਨੋ ਆਗਿ ਜ੍ਵਾਲਾ ॥
dipai chaar sobhaa mano aag jvaalaa |

આમ તે જુસ્સાની આગની તરસ છીપાવવા તેને વારંવાર મળવા જતી.

ਲਏ ਹਾਥ ਮਾਟਾ ਨਦੀ ਪੈਰਿ ਆਈ ॥
le haath maattaa nadee pair aaee |

(તે) હાથમાં વાસણ લઈને નદી પાર આવી.

ਕੋਊ ਨਾਹਿ ਜਾਨੈ ਤਿਨੀ ਬਾਤ ਪਾਈ ॥੫॥
koaoo naeh jaanai tinee baat paaee |5|

તે ઘડા સાથે પાછી પંક્તિ કરશે, જાણે કંઈ થયું જ ન હોય.(5)

ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਲੈ ਕਾਚ ਮਾਟਾ ਸਿਧਾਯੋ ॥
bhayo praat lai kaach maattaa sidhaayo |

સવારે (તેનો ભાઈ) કાચો વાસણ લઈને (ત્યાં) ગયો.

ਤਿਸੈ ਡਾਰਿ ਦੀਨੋ ਉਸੇ ਰਾਖਿ ਆਯੋ ॥
tisai ddaar deeno use raakh aayo |

(એક દિવસ) તેનો ભાઈ વહેલી સવારે એક માટીનો પકાવાયેલો ઘડો લઈને ત્યાં પહોંચ્યો.

ਭਏ ਸੋਹਨੀ ਰੈਨਿ ਜਬ ਹੀ ਸਿਧਾਈ ॥
bhe sohanee rain jab hee sidhaaee |

તેણે શેકેલાના ટુકડા કરી નાખ્યા અને તેની જગ્યાએ શેકેલાને મૂક્યા.

ਵਹੈ ਮਾਟ ਲੈ ਕੇ ਛਕੀ ਪ੍ਰੇਮ ਆਈ ॥੬॥
vahai maatt lai ke chhakee prem aaee |6|

રાત પડી, સોહાની આવી અને તે ઘડા લઈને પાણીમાં ડૂબી ગઈ.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਅਧਿਕ ਜਬ ਸਰਿਤਾ ਤਰੀ ਮਾਟਿ ਗਯੋ ਤਬ ਫੂਟਿ ॥
adhik jab saritaa taree maatt gayo tab foott |

જ્યારે તેણી લગભગ અડધા રસ્તે તરતી હતી, ત્યારે ઘડો ક્ષીણ થવા લાગ્યો

ਡੁਬਕੀ ਲੇਤੇ ਤਨ ਗਯੋ ਪ੍ਰਾਨ ਬਹੁਰਿ ਗੇ ਛੂਟਿ ॥੭॥
ddubakee lete tan gayo praan bahur ge chhoott |7|

અને તેના આત્માએ તેના શરીરનો ત્યાગ કર્યો.(7)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ