શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 821


ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਕੇ ਭੇਵ ਪਛਾਨਤ ਨਾਹਿ ॥੧੩॥
dev adev triyaan ke bhev pachhaanat naeh |13|

પછી ગરીબ માનવ જીવો શું પ્રાપ્ત કરી શકે છે.(13)(l)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੦॥੧੮੪॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitre pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade dasamo charitr samaapatam sat subham sat |10|184|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્ર વાર્તાલાપની દસમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (10)(184)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਹੁਰਿ ਮੰਤ੍ਰਿ ਬਰ ਰਾਇ ਸੌ ਭੇਦ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥
bahur mantr bar raae sau bhed kahiyo samajhaae |

પછી મંત્રીએ મહાન રાજાને રહસ્ય સમજાવ્યું.

ਸਭਾ ਬਿਖੈ ਭਾਖਤ ਭਯੋ ਦਸਮੀ ਕਥਾ ਸੁਨਾਇ ॥੧॥
sabhaa bikhai bhaakhat bhayo dasamee kathaa sunaae |1|

પછી મંત્રીએ આ દસમું ચરિત્ર સંભળાવ્યું અને સંભળાવ્યું.(1)

ਬਨਿਯਾ ਏਕ ਪਿਸੌਰ ਮੈ ਤਾਹਿ ਕੁਕ੍ਰਿਆ ਨਾਰਿ ॥
baniyaa ek pisauar mai taeh kukriaa naar |

પેશાવર શહેરમાં એક દુકાનદાર રહેતો હતો, જેની પત્ની ખરાબ પાત્રોથી ઘેરાયેલી હતી.

ਤਾਹਿ ਮਾਰਿ ਤਾ ਸੌ ਜਰੀ ਸੋ ਮੈ ਕਹੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੨॥
taeh maar taa sau jaree so mai kaho sudhaar |2|

તેણીએ દુકાનદારની હત્યા કરી હતી અને તેના મૃતદેહ સાથે આત્મદાહ કરી લીધો હતો. હવે હું તેમની વાર્તા સંભળાવીશ:(2)

ਬਨਿਕ ਬਨਿਜ ਕੇ ਹਿਤ ਗਯੋ ਤਾ ਤੇ ਰਹਿਯੋ ਨ ਜਾਇ ॥
banik banij ke hit gayo taa te rahiyo na jaae |

દુકાનદાર બિઝનેસ ટ્રીપ પર ગયો હતો.

ਏਕ ਪੁਰਖ ਰਾਖਤ ਭਈ ਅਪੁਨੇ ਧਾਮ ਬੁਲਾਇ ॥੩॥
ek purakh raakhat bhee apune dhaam bulaae |3|

તેની ગેરહાજરીમાં તેણી તેના જુસ્સાને કાબૂમાં રાખી શકી નહીં અને એક વ્યક્તિને તેની સાથે ઘરમાં રહેવા આમંત્રણ આપ્યું.(3)

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਤਾ ਸੌ ਰਮੈ ਜਬ ਸੁਤ ਭੂਖੋ ਹੋਇ ॥
rain divas taa sau ramai jab sut bhookho hoe |

જ્યારે પણ ભૂખ લાગે ત્યારે તેનું બાળક દૂધ માટે રડતું હતું, પરંતુ, દિવસે ને દિવસે,

ਪ੍ਰੀਤ ਮਾਤ ਲਖਿ ਦੁਗਧ ਹਿਤ ਦੇਤ ਉਚ ਸੁਰ ਰੋਇ ॥੪॥
preet maat lakh dugadh hit det uch sur roe |4|

તેણી પોતાની જાતને પ્રેમમાં વ્યસ્ત રાખતી હતી.(4)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਜਬ ਸੁਤ ਭੂਖੋ ਹੋਇ ਪੁਕਾਰੈ ॥
jab sut bhookho hoe pukaarai |

જ્યારે પુત્ર ભૂખ્યો હતો અને (માતાને) બોલાવ્યો.

ਤਬ ਮੁਖ ਸੌ ਯੌ ਜਾਰ ਉਚਾਰੈ ॥
tab mukh sau yau jaar uchaarai |

એકવાર જ્યારે બાળક ખોરાક માટે ખૂબ રડ્યું, ત્યારે તેના પ્રેમીએ તેને પૂછ્યું,

ਤ੍ਰਿਯ ਯਾ ਕੋ ਤੁਮ ਚੁਪਨ ਕਰਾਵੋ ॥
triy yaa ko tum chupan karaavo |

ઓ સ્ત્રી! તમે તેને ચૂપ કરો

ਹਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਸੋਕ ਮਿਟਾਵੋ ॥੫॥
hamare chit ko sok mittaavo |5|

'જાઓ, બાળકને ચૂપ કરો અને પછી, મારી વિષયાસક્ત વેદનાઓને દૂર કરો.'(5)

ਉਠਿ ਅਸਥਨ ਤਾ ਕੋ ਤਿਨ ਦਯੋ ॥
autth asathan taa ko tin dayo |

(તે) ઉઠ્યો અને તેણીને ચુંબન કર્યું.

ਲੈ ਅਸਥਨ ਚੁਪ ਬਾਲ ਨ ਭਯੋ ॥
lai asathan chup baal na bhayo |

મહિલાએ જઈને તેને સ્તનપાન કરાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો પરંતુ બાળક શાંત ન થયું.

ਨਿਜ ਸੁਤ ਕੋ ਨਿਜੁ ਕਰਨ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥
nij sut ko nij karan sanghaariyo |

પોતાના હાથે (તેણે) પોતાના પુત્રને મારી નાખ્યો

ਆਨਿ ਮਿਤ੍ਰ ਕੋ ਸੋਕ ਨਿਵਾਰਿਯੋ ॥੬॥
aan mitr ko sok nivaariyo |6|

(તેને શાંત કરવા માટે), તેણીએ તેના પોતાના હાથથી બાળકને ગૂંગળાવી નાખ્યું અને પછી, તે માણસને તેના કામુક દુઃખમાંથી બહાર કાઢ્યો.(6)

ਬਾਲ ਰਹਤ ਚੁਪ ਜਾਰ ਉਚਾਰੋ ॥
baal rahat chup jaar uchaaro |

છોકરો ચૂપ રહ્યો ત્યારે મિત્રે કહ્યું,

ਅਬ ਕ੍ਯੋ ਨ ਰੋਵਤ ਬਾਲ ਤਿਹਾਰੋ ॥
ab kayo na rovat baal tihaaro |

બાળકનું અચાનક રડવાનું બંધ થઈ જતું જોઈને માણસે પૂછ્યું,

ਤਬ ਤਿਨ ਬਚਨ ਤਰੁਨਿ ਯੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥
tab tin bachan tarun yau bhaakhiyo |

'તારું બાળક અત્યારે કેમ રડતું નથી.'

ਤਵ ਹਿਤ ਮਾਰਿ ਪੂਤ ਮੈ ਰਾਖਿਯੋ ॥੭॥
tav hit maar poot mai raakhiyo |7|

તેણીએ ખુલાસો કર્યો, 'તમારી ખુશી ખાતર મેં મારા પુત્રને મારી નાખ્યો છે.'(7)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜਾਰ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਕੈ ਡਰਿਯੋ ਅਧਿਕ ਤ੍ਰਾਸ ਮਨ ਠਾਨਿ ॥
jaar bachan sun kai ddariyo adhik traas man tthaan |

હકીકત જાણીને, તે ખૂબ જ ડરી ગયો અને તેણીને કરવા માટે ઠપકો આપ્યો

ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਕੀ ਨਿੰਦ੍ਯਾ ਕਰੀ ਬਾਲ ਚਰਿਤ ਮੁਖਿ ਆਨਿ ॥੮॥
taa triy kee nindayaa karee baal charit mukh aan |8|

આમ બાળકને.(8)

ਜਾਰ ਜਬੈ ਐਸੇ ਕ੍ਯੋ ਨਿਰਖ ਤਰੁਨਿ ਕੀ ਓਰ ॥
jaar jabai aaise kayo nirakh tarun kee or |

જ્યારે તેણે તેણીની ક્રિયાને સખત ઠપકો આપ્યો, ત્યારે તેણીએ તલવાર કાઢી અને

ਤਾਹਿ ਤੁਰਤ ਮਾਰਤ ਭਈ ਹ੍ਰਿਦੈ ਕਟਾਰੀ ਘੋਰ ॥੯॥
taeh turat maarat bhee hridai kattaaree ghor |9|

તરત જ તેનું માથું કાપી નાખો.(9)

ਪੁਤ੍ਰ ਔਰ ਤਿਹ ਜਾਰ ਕੋ ਇਕ ਕੋਨਾ ਮੈ ਜਾਇ ॥
putr aauar tih jaar ko ik konaa mai jaae |

અન્ય વ્યક્તિની મદદથી તેણીએ ખૂણામાં એક છિદ્ર ખોદ્યું અને

ਮਰਦ ਏਕ ਲਗਿ ਭੂਮਿ ਖਨਿ ਦੁਹੂੰਅਨ ਦਯੋ ਦਬਾਇ ॥੧੦॥
marad ek lag bhoom khan duhoonan dayo dabaae |10|

તે બંનેને તેમાં દફનાવી દીધા. (10)

ਅਤਿਥ ਏਕ ਤਿਹ ਘਰ ਹੁਤੋ ਤਿਨ ਸਭ ਚਰਿਤ ਨਿਹਾਰਿ ॥
atith ek tih ghar huto tin sabh charit nihaar |

(જોગાનુજોગ,) તે સમયે ત્યાં એક મેન્ડિકન્ટ હતો, જેણે આખો એપિસોડ જોયો હતો.

ਬਨਿਕ ਮਿਤ੍ਰ ਤਾ ਕੋ ਹੁਤੋ ਤਾ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੧॥
banik mitr taa ko huto taa so kahiyo sudhaar |11|

તેણે જઈને આખી વાત તેના મિત્ર દુકાનદારને કહી.(11)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਬਨਿਯੋ ਘਰ ਆਯੋ ॥
bachan sunat baniyo ghar aayo |

(મહેમાનની) વાત સાંભળીને બાનિયા ઘરે આવ્યો.

ਤਾ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥
taa triy so yau bachan sunaayo |

હકીકત જાણીને દુકાનદાર ઘરે આવ્યો અને તેની પત્નીને આમ પૂછ્યું,

ਜੋ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋਨਾ ਖੋਦਿ ਦਿਖੈ ਹੈ ॥
jo grih konaa khod dikhai hai |

જો (તમે) ઘરનો ખૂણો ખોદવો,

ਤਬ ਤੋ ਕੌ ਪਤਿ ਧਾਮ ਬਸੈ ਹੈ ॥੧੨॥
tab to kau pat dhaam basai hai |12|

'એ ખૂણો ખોદીને મને બતાવો, નહીં તો હું આ ઘરમાં નહીં રહીશ.'(l2)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਜਬ ਤਾ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੋ ਬਨਿਕ ਬਚਨ ਯੌ ਭਾਖਿਯੋ ॥
jab taa triyaa so banik bachan yau bhaakhiyo |

જ્યારે પુરુષે સ્ત્રીને આમ કહ્યું, ત્યારે તે ગુસ્સામાં ઉડી ગઈ,

ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਕੀ ਦਈ ਮਾਰਿ ਹੀ ਰਾਖਿਯੋ ॥
tamak teg kee dee maar hee raakhiyo |

તલવાર કાઢીને તેને પણ મારી નાખ્યો.

ਕਾਟਿ ਮੂੰਡ ਤਾ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
kaatt moondd taa ko ih bhaat uchaariyo |

તેનો શિરચ્છેદ કરીને તે મોટેથી રડવા લાગી,

ਹੋ ਲੂਟਿ ਚੋਰ ਲੈ ਗਏ ਧਾਮ ਇਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥੧੩॥
ho loott chor lai ge dhaam ih maariyo |13|

'ચોરોએ ઘરમાં ધાડ પાડી અને મારા પતિની હત્યા કરી.'(13)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਪਤਿ ਮਾਰਿਯੋ ਸੁਤ ਮਾਰਿਯੋ ਧਨ ਲੈ ਗਏ ਚੁਰਾਇ ॥
pat maariyo sut maariyo dhan lai ge churaae |

'તેઓએ મારા પતિની હત્યા કરી, તેઓએ મારા પુત્રને મારી નાખ્યો અને અમારી બધી સંપત્તિ લઈ લીધી.

ਤਾ ਪਾਛੈ ਮੈਹੂੰ ਜਰੌ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੧੪॥
taa paachhai maihoon jarau dtol mridang bajaae |14|

'હવે, ડ્રમના નાટ સાથે હું જાહેર કરું છું કે હું તેની સાથે મારી જાતને અગ્નિદાહ આપીને સતી બનીશ.' (14)

ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਚੜਿ ਚਿਖਾ ਪੈ ਚਲੀ ਜਰਨ ਕੇ ਕਾਜ ॥
bhayo praat charr chikhaa pai chalee jaran ke kaaj |

બીજા દિવસે સવારે તે અંતિમ સંસ્કારની ચિતા અને લોકો તરફ આગળ વધી

ਲੋਗ ਤਮਾਸੇ ਕੌ ਚਲੇ ਲੈ ਲਕਰਿਨ ਕੋ ਸਾਜ ॥੧੫॥
log tamaase kau chale lai lakarin ko saaj |15|

તમાશો નિહાળવા માટે, હાથમાં લાકડા સાથે પણ, અનુસરે છે.(15)

ਸੁਨਤ ਸੋਰ ਲੋਗਨ ਕੋ ਬਾਜਤ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥
sunat sor logan ko baajat dtol mridang |

ડ્રમ્સના ધબકારા સાંભળીને અને ની હિલચાલનું અવલોકન કરવું

ਲਖ੍ਯੋ ਹੁਤੋ ਜੌਨੇ ਅਤਿਥ ਵਹੈ ਚਲਿਯੋ ਹੈ ਸੰਗ ॥੧੬॥
lakhayo huto jauane atith vahai chaliyo hai sang |16|

લોકો, તે વ્યકિત, જેમણે બધી ઘટનાઓ જોઈ હતી, તે પણ સાથે આવ્યા.(16)