શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 616


ਜੋ ਹੁਤੀ ਜਗ ਅਰੁ ਬੇਦ ਰੀਤਿ ॥
jo hutee jag ar bed reet |

જે યજ્ઞની વિધિ અને વેદોની વિધિ હતી,

ਸੋ ਕਰੀ ਸਰਬ ਨ੍ਰਿਪ ਲਾਇ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
so karee sarab nrip laae preet |

તેમણે તમામ વૈદિક પરંપરાઓનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કર્યું

ਭੂਆ ਦਾਨ ਦਾਨ ਰਤਨਾਦਿ ਆਦਿ ॥
bhooaa daan daan ratanaad aad |

જમીન દાન કરીને અને રત્નો વગેરેનું દાન કરીને

ਤਿਨ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਲਿਨੇ ਸੁਵਾਦ ॥੧੬॥
tin bhaat bhaat line suvaad |16|

તેમણે જમીનો, ઝવેરાત ect.16 સંબંધિત વિવિધ પ્રકારની સખાવતી સંસ્થાઓ પણ આપી.

ਕਰਿ ਦੇਸ ਦੇਸ ਇਮਿ ਨੀਤਿ ਰਾਜ ॥
kar des des im neet raaj |

(આમ) દેશ-દેશમાં પોતાનું રાજકારણ પ્રસ્થાપિત કર્યું

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਦਾਨ ਦੇ ਸਰਬ ਸਾਜ ॥
bahu bhaat daan de sarab saaj |

તેમણે તમામ દેશોમાં તેમની નીતિઓ જાહેર કરી, અને વિવિધ પ્રકારની ભેટો આપી

ਹਸਤਾਦਿ ਦਤ ਬਾਜਾਦਿ ਮੇਧ ॥
hasataad dat baajaad medh |

(તે રાજાએ) હાથી વગેરેનું દાન કર્યું

ਤੇ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕਿਨੇ ਨ੍ਰਿਪੇਧ ॥੧੭॥
te bhaat bhaat kine nripedh |17|

તેણે હાથી વગેરેનું દાન કર્યું. અને વિવિધ પ્રકારના અશ્વમેધ યજ્ઞો (ઘોડા-બલિદાન) કર્યા. 17.

ਬਹੁ ਸਾਜ ਬਾਜ ਦਿਨੇ ਦਿਜਾਨ ॥
bahu saaj baaj dine dijaan |

(તેમણે) બ્રાહ્મણોને સાધનો સાથે ઘણા ઘોડા આપ્યા

ਦਸ ਚਾਰੁ ਚਾਰੁ ਬਿਦਿਆ ਸੁਜਾਨ ॥
das chaar chaar bidiaa sujaan |

તેમણે તે બ્રાહ્મણોને ઘણા શણગારેલા ઘોડાઓ દાનમાં આપ્યા, જેમને અઢાર વિજ્ઞાનનું જ્ઞાન હતું, જેઓ છ શાસ્ત્રોના પાઠક હતા.

ਖਟ ਚਾਰ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤ ਰਟੰਤ ॥
khatt chaar saasatr sinmrit rattant |

(જેમણે) ચાર વેદ, છ શાસ્ત્રો અને સ્મૃતિઓનો પાઠ કર્યો.

ਕੋਕਾਦਿ ਭੇਦ ਬੀਨਾ ਬਜੰਤ ॥੧੮॥
kokaad bhed beenaa bajant |18|

અને તે પણ જેઓ વિવિધ પ્રકારના સંગીતનાં સાધનો વગાડવામાં કુશળ હતા.18.

ਘਨਸਾਰ ਘੋਰਿ ਘਸੀਅਤ ਗੁਲਾਬ ॥
ghanasaar ghor ghaseeat gulaab |

કપૂર (કાફુર) ને ગુલાબ (અર્ક) માં ઓગાળીને ઘસવામાં આવતું હતું

ਮ੍ਰਿਗ ਮਦਿਤ ਡਾਰਿ ਚੂਵਤ ਸਰਾਬ ॥
mrig madit ddaar choovat saraab |

તે સમયે ચંદન અને ગુલાબને ઘસીને કસ્તુરીનો દારૂ તૈયાર કરવામાં આવતો હતો

ਕਸਮੀਰ ਘਾਸ ਘੋਰਤ ਸੁਬਾਸ ॥
kasameer ghaas ghorat subaas |

કેસર ('કાશ્મીર ઘાસ') સુગંધ માટે જમીન હતી.

ਉਘਟਤ ਸੁਗੰਧ ਮਹਕੰਤ ਅਵਾਸ ॥੧੯॥
aughattat sugandh mahakant avaas |19|

તે રાજાના શાસન દરમિયાન, તમામ લોકોના ઘરો કાશ્મીરી ઘાસની સુગંધ આપતા હતા.19.

ਸੰਗੀਤ ਪਾਧਰੀ ਛੰਦ ॥
sangeet paadharee chhand |

સંગીત પાદરી સ્તન્ઝા

ਤਾਗੜਦੰ ਤਾਲ ਬਾਜਤ ਮੁਚੰਗ ॥
taagarradan taal baajat muchang |

ચાળણી, મુંગાંગ, બીયા,

ਬੀਨਾ ਸੁ ਬੈਣ ਬੰਸੀ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥
beenaa su bain bansee mridang |

ઐયર, ઢોલ વગેરેની ધૂન સંભળાતી હતી

ਡਫ ਤਾਲ ਤੁਰੀ ਸਹਿਨਾਇ ਰਾਗ ॥
ddaf taal turee sahinaae raag |

ખંજરી, કાંસિયા, તુરી, શહનાઈ વગાડીને રાગની રચના કરવામાં આવી હતી

ਬਾਜੰਤ ਜਾਨ ਉਪਨਤ ਸੁਹਾਗ ॥੨੦॥
baajant jaan upanat suhaag |20|

ટેબોર્સ, ક્લેરિઅન્સ, ક્લૅરિયોનેટ્સ વગેરેના આનંદદાયક અવાજો. પણ સાંભળવામાં આવ્યા હતા.2o.

ਕਹੂੰ ਤਾਲ ਤੂਰ ਬੀਨਾ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ॥
kahoon taal toor beenaa mridang |

કેટલીક સાંકળ, તુર, બીયા, મૃદંગ,

ਡਫ ਝਾਝ ਢੋਲ ਜਲਤਰ ਉਪੰਗ ॥
ddaf jhaajh dtol jalatar upang |

ક્યાંક ડ્રમ, લિઅર વગેરેની ધૂન અને ક્યાંક તાબર, પાયલ, ડ્રમ, મ્યુઝિકલ ગ્લાસ વગેરેનો અવાજ. સાંભળ્યું હતું

ਜਹ ਜਹ ਬਿਲੋਕ ਤਹ ਤਹ ਸੁਬਾਸ ॥
jah jah bilok tah tah subaas |

જ્યાં જુઓ ત્યાં સુગંધ છે.

ਉਠਤ ਸੁਗੰਧ ਮਹਕੰਤ ਅਵਾਸ ॥੨੧॥
autthat sugandh mahakant avaas |21|

સર્વત્ર સુગંધનો અહેસાસ થતો હતો અને આ વધતી ગંધથી બધાં ઘર સુગંધિત લાગતાં હતાં.21.

ਹਰਿ ਬੋਲ ਮਨਾ ਛੰਦ ॥
har bol manaa chhand |

હરિબોલમાન સ્તવ

ਮਨੁ ਰਾਜ ਕਰ੍ਯੋ ॥
man raaj karayo |

(જેમ કે) રાજા મનુએ શાસન કર્યું

ਦੁਖ ਦੇਸ ਹਰ੍ਯੋ ॥
dukh des harayo |

અને દેશનું દુ:ખ દૂર કર્યું.

ਬਹੁ ਸਾਜ ਸਜੇ ॥
bahu saaj saje |

(દેશમાં) ઘણી વસ્તુઓ શણગારવામાં આવી હતી

ਸੁਨਿ ਦੇਵ ਲਜੇ ॥੨੨॥
sun dev laje |22|

જ્યારે મનુએ શાસન કર્યું, ત્યારે તેણે લોકોના દુઃખ દૂર કર્યા અને તે એટલા સારા હતા કે તેની સ્વીકૃતિ સાંભળીને દેવતાઓ પણ શરમાયા.22.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਮਨੁ ਰਾਜਾ ਕੋ ਰਾਜ ਸਮਾਪਤੰ ॥੧॥੫॥
eit sree bachitr naattake man raajaa ko raaj samaapatan |1|5|

બચિતર નાટકમાં રાજા મનુના શાસનના વર્ણનનો અંત.

ਅਥ ਪ੍ਰਿਥੁ ਰਾਜਾ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥
ath prith raajaa ko raaj kathanan |

હવે પૃથુ રાજાના શાસનનું વર્ણન શરૂ થાય છે.

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

ટોટક સ્ટેન્ઝા

ਕਹੰ ਲਾਗ ਗਨੋ ਨ੍ਰਿਪ ਜੌਨ ਭਏ ॥
kahan laag gano nrip jauan bhe |

જેટલા રાજાઓ હતા, તેમને હું ક્યાં સુધી ગણું?

ਪ੍ਰਭੁ ਜੋਤਹਿ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ਲਏ ॥
prabh joteh jot milaae le |

કેટલા રાજાઓ હતા અને તેમાંથી કેટલાને પ્રભુએ પોતાના પ્રકાશમાં ભેળવી દીધા? હું તેમને કેટલી હદ સુધી વર્ણવું.

ਪੁਨਿ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਿਥਰਾਜ ਪ੍ਰਿਥੀਸ ਭਯੋ ॥
pun sree pritharaaj prithees bhayo |

પછી પૃથ્વી પૃથ્વીનો રાજા બન્યો,

ਜਿਨਿ ਬਿਪਨ ਦਾਨ ਦੁਰੰਤ ਦਯੋ ॥੨੩॥
jin bipan daan durant dayo |23|

પછી પૃથ્વીના ભગવાન પૃથુ હતા, જેમણે બ્રાહ્મણોને અપાર ભેટો આપી હતી.23.

ਦਲੁ ਲੈ ਦਿਨ ਏਕ ਸਿਕਾਰ ਚੜੇ ॥
dal lai din ek sikaar charre |

(રાજા) એક દિવસ સૈન્ય સાથે શિકાર કરવા ગયા

ਬਨਿ ਨਿਰਜਨ ਮੋ ਲਖਿ ਬਾਘ ਬੜੇ ॥
ban nirajan mo lakh baagh barre |

એક દિવસ, એક નિર્જન જંગલમાં, વિશાળ સિંહોને જોઈને, તે તેના સૈન્ય સાથે, તેમના પર હુમલો કરવા માટે શિકાર કરવા ગયો.

ਤਹ ਨਾਰਿ ਸੁਕੁੰਤਲ ਤੇਜ ਧਰੇ ॥
tah naar sukuntal tej dhare |

ત્યાં શકુંતલા નામની સ્ત્રી તેજ (સૌંદર્ય) ધારણ કરતી હતી.

ਸਸਿ ਸੂਰਜ ਕੀ ਲਖਿ ਕ੍ਰਾਤਿ ਹਰੇ ॥੨੪॥
sas sooraj kee lakh kraat hare |24|

ત્યાં શકુન્તલા નામની એક સ્ત્રી, જેનો પ્રકાશ સૂર્યની ચમકને પણ ઝાંખો કરી દેતો હતો.24.

ਹਰਿ ਬੋਲ ਮਨਾ ਛੰਦ ॥
har bol manaa chhand |

હરિબોલમાન સ્તવ

ਤਹ ਜਾਤ ਭਏ ॥
tah jaat bhe |

(રાજા) ત્યાં ગયા.

ਮ੍ਰਿਗ ਘਾਤ ਕਏ ॥
mrig ghaat ke |

હરણનો શિકાર કર્યો.

ਇਕ ਦੇਖਿ ਕੁਟੀ ॥
eik dekh kuttee |

(ત્યાં) એક નાની છોકરી જોઈ,

ਜਨੁ ਜੋਗ ਜੁਟੀ ॥੨੫॥
jan jog juttee |25|

એક હરણને મારીને ઉજ્જડ ઝૂંપડી જોઈને રાજા ત્યાં પહોંચી ગયો.25.

ਤਹ ਜਾਤ ਭਯੋ ॥
tah jaat bhayo |

(રાજા) તે (ઝૂંપડી) માં ગયા.

ਸੰਗ ਕੋ ਨ ਲਯੋ ॥
sang ko na layo |

તમારી સાથે કોઈને ન લઈ જાઓ.