શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 645


ਰਹੇ ਏਕ ਚਿਤੰ ਨ ਚਿਤੰ ਚਲਾਵੈ ॥
rahe ek chitan na chitan chalaavai |

ભૂખ અને તરસથી ત્રસ્ત થઈને પણ તેણે પોતાના મનને પારો થવા દીધો નહિ.

ਕਰੈ ਜੋਗ ਨ੍ਯਾਸੰ ਨਿਰਾਸੰ ਉਦਾਸੀ ॥
karai jog nayaasan niraasan udaasee |

(તે) યોગ પદ્ધતિનું અવલોકન કરે છે અને નિરાશ અને હતાશ (નિર્લિપ્ત) રહે છે.

ਧਰੇ ਮੇਖਲਾ ਪਰਮ ਤਤੰ ਪ੍ਰਕਾਸੀ ॥੧੨੩॥
dhare mekhalaa param tatan prakaasee |123|

તેમણે, પરમ અનાસક્ત રહીને, અને પેચવાળો ડગલો પહેરીને, પરમ તત્ત્વના પ્રકાશની અનુભૂતિ માટે યોગનો અભ્યાસ કર્યો.123.

ਮਹਾ ਆਤਮ ਦਰਸੀ ਮਹਾ ਤਤ ਬੇਤਾ ॥
mahaa aatam darasee mahaa tat betaa |

(તે) મહાન દ્રષ્ટા અને મહાન તત્વ-વેતા છે.

ਥਿਰੰ ਆਸਣੇਕੰ ਮਹਾ ਊਰਧਰੇਤਾ ॥
thiran aasanekan mahaa aooradharetaa |

તે એક મહાન આત્મજ્ઞાની, તત્ત્વ જાણનાર, ઊંધી મુદ્રામાં તપસ્યા કરતા સ્થિર યોગી હતા.

ਕਰੈ ਸਤਿ ਕਰਮੰ ਕੁਕਰਮੰ ਪ੍ਰਨਾਸੰ ॥
karai sat karaman kukaraman pranaasan |

(સદા) સારા કાર્યો કરે છે અને ખરાબ કાર્યોનો સંપૂર્ણ નાશ કરે છે.

ਰਹੈ ਏਕ ਚਿਤੰ ਮੁਨੀਸੰ ਉਦਾਸੰ ॥੧੨੪॥
rahai ek chitan muneesan udaasan |124|

તે સારા કાર્યો દ્વારા દુષ્ટ કાર્યોનો નાશ કરનાર હતો અને સ્થિર મનના નિત્ય અને અસંબંધિત તપસ્વી હતા.124.

ਸੁਭੰ ਸਾਸਤ੍ਰਗੰਤਾ ਕੁਕਰਮੰ ਪ੍ਰਣਾਸੀ ॥
subhan saasatragantaa kukaraman pranaasee |

(તેની પાસે) શુભ શાસ્ત્રોમાં પ્રવેશ છે અને તે દુષ્કર્મોનો નાશ કરનાર છે.

ਬਸੈ ਕਾਨਨੇਸੰ ਸੁਪਾਤ੍ਰੰ ਉਦਾਸੀ ॥
basai kaananesan supaatran udaasee |

તે વનમાં રહેતો હતો, બધા શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કરતો હતો, અયોગ્ય માર્ગ પર લાયક પ્રવાસી તરીકે દુષ્ટ કાર્યોનો નાશ કરતો હતો.

ਤਜ੍ਯੋ ਕਾਮ ਕਰੋਧੰ ਸਬੈ ਲੋਭ ਮੋਹੰ ॥
tajayo kaam karodhan sabai lobh mohan |

(તેણે) વાસના, ક્રોધ, લોભ, આસક્તિ (વગેરે) સર્વ દુર્ગુણોનો ત્યાગ કર્યો છે.

ਮਹਾ ਜੋਗ ਜ੍ਵਾਲਾ ਮਹਾ ਮੋਨਿ ਸੋਹੰ ॥੧੨੫॥
mahaa jog jvaalaa mahaa mon sohan |125|

તેમણે વાસના, ક્રોધ, લોભ અને આસક્તિનો ત્યાગ કર્યો હતો અને પરમ મૌન-નિરીક્ષક અને યોગના અગ્નિને અપનાવનાર હતા.125.

ਕਰੈ ਨ੍ਯਾਸ ਏਕੰ ਅਨੇਕੰ ਪ੍ਰਕਾਰੀ ॥
karai nayaas ekan anekan prakaaree |

એક (યોગ) તે ઘણી રીતે અભ્યાસ કરે છે.

ਮਹਾ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜੰ ਸੁ ਧਰਮਾਧਿਕਾਰੀ ॥
mahaa brahamacharajan su dharamaadhikaaree |

તે વિવિધ પ્રકારના આચરણ કરનાર, એક મહાન બ્રહ્મચારી અને ધર્મ પર અધિકાર ધરાવનાર હતો

ਮਹਾ ਤਤ ਬੇਤਾ ਸੁ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਜੋਗੰ ॥
mahaa tat betaa su sanayaas jogan |

તે સારનો મહાન જાણકાર હતો, યોગ અને સંન્યાસના રહસ્યો જાણતો હતો અને

ਅਨਾਸੰ ਉਦਾਸੀ ਸੁ ਬਾਸੰ ਅਰੋਗੰ ॥੧੨੬॥
anaasan udaasee su baasan arogan |126|

એક અલગ તપસ્વી તેઓ હંમેશા સારા સ્વાસ્થ્યમાં રહ્યા.126.

ਅਨਾਸ ਮਹਾ ਊਰਧਰੇਤਾ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ॥
anaas mahaa aooradharetaa sanayaasee |

(તે) આશા વિનાનો, મહાન બ્રહ્મચારી અને તપસ્વી છે.

ਮਹਾ ਤਤ ਬੇਤਾ ਅਨਾਸੰ ਉਦਾਸੀ ॥
mahaa tat betaa anaasan udaasee |

તેઓ અપેક્ષાઓ વિનાના, ઊંધી મુદ્રામાં તપના અભ્યાસી, તત્ત્વના મહાન જાણકાર અને અસંબંધિત સંન્યાસી હતા.

ਸਬੈ ਜੋਗ ਸਾਧੈ ਰਹੈ ਏਕ ਚਿਤੰ ॥
sabai jog saadhai rahai ek chitan |

તેમણે એકાગ્રતા સાથે તમામ પ્રકારની યોગિક મુદ્રાઓનો અભ્યાસ કર્યો

ਤਜੈ ਅਉਰ ਸਰਬੰ ਗਹ੍ਰਯੋ ਏਕ ਹਿਤੰ ॥੧੨੭॥
tajai aaur saraban gahrayo ek hitan |127|

બીજી બધી ઈચ્છાઓનો ત્યાગ કરીને તેણે માત્ર એક પ્રભુનું ધ્યાન કર્યું.127.

ਤਰੇ ਤਾਪ ਧੂਮੰ ਕਰੈ ਪਾਨ ਉਚੰ ॥
tare taap dhooman karai paan uchan |

તે ધુમાડામાં તેના પગ ઉપર ઉભા છે.

ਝੁਲੈ ਮਧਿ ਅਗਨੰ ਤਉ ਧਿਆਨ ਮੁਚੰ ॥
jhulai madh aganan tau dhiaan muchan |

અગ્નિ અને ધુમાડાની પાસે બેઠેલી વખતે તેણે પોતાનો હાથ ઊંચો કર્યો હતો અને ધ્યાન કરતી વખતે, ચારેય દિશામાં અગ્નિ સળગાવીને તે અંદરથી તેને બળી રહ્યો હતો.

ਮਹਾ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜੰ ਮਹਾ ਧਰਮ ਧਾਰੀ ॥
mahaa brahamacharajan mahaa dharam dhaaree |

તે એક મહાન બ્રહ્મચારી અને મહાન ધર્મનિષ્ઠ વ્યક્તિ છે.

ਭਏ ਦਤ ਕੇ ਰੁਦ੍ਰ ਪੂਰਣ ਵਤਾਰੀ ॥੧੨੮॥
bhe dat ke rudr pooran vataaree |128|

તે એક મહાન ધર્મ અપનાવનાર બ્રહ્મચારી હતો અને રુદ્રનો સંપૂર્ણ અવતાર પણ હતો.128.

ਹਠੀ ਤਾਪਸੀ ਮੋਨ ਮੰਤ੍ਰ ਮਹਾਨੰ ॥
hatthee taapasee mon mantr mahaanan |

મહાન હઠીલા, તપસ્વી, મોંધરી અને મંત્રધારી છે.

ਪਰੰ ਪੂਰਣੰ ਦਤ ਪ੍ਰਗ੍ਰਯਾ ਨਿਧਾਨੰ ॥
paran pooranan dat pragrayaa nidhaanan |

તે સતત મૌન-નિરીક્ષક તપસ્યા કરતો, મંત્રોના મહાન જાણકાર અને ઉદારતાનો ખજાનો હતો.

ਕਰੈ ਜੋਗ ਨ੍ਯਾਸੰ ਤਜੇ ਰਾਜ ਭੋਗੰ ॥
karai jog nayaasan taje raaj bhogan |

યોગનો કાયદો બનાવે છે અને રાજ્ય ભોગવિલાસનો ત્યાગ કરે છે.

ਚਕੇ ਸਰਬ ਦੇਵੰ ਜਕੇ ਸਰਬ ਲੋਗੰ ॥੧੨੯॥
chake sarab devan jake sarab logan |129|

રાજભોગનો ત્યાગ કરીને, તે યોગાભ્યાસ કરી રહ્યો હતો અને તેને જોઈને બધા માણસો અને હોડ્સ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા.129.

ਜਕੇ ਜਛ ਗੰਧ੍ਰਬ ਬਿਦਿਆ ਨਿਧਾਨੰ ॥
jake jachh gandhrab bidiaa nidhaanan |

યક્ષ અને ગાંધર્વ, વિદ્યાનો ખજાનો, આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા.

ਚਕੇ ਦੇਵਤਾ ਚੰਦ ਸੂਰੰ ਸੁਰਾਨੰ ॥
chake devataa chand sooran suraanan |

તેને જોઈને ગંધર્વો, જેઓ વિજ્ઞાનનો ખજાનો હતા અને ચંદ્ર, સૂર્ય, દેવોના રાજા અને અન્ય દેવતાઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા.

ਛਕੇ ਜੀਵ ਜੰਤ੍ਰੰ ਲਖੇ ਪਰਮ ਰੂਪੰ ॥
chhake jeev jantran lakhe param roopan |

તેઓ પરમ સ્વરૂપને યંત્ર તરીકે જોઈને આશ્ચર્યચકિત થાય છે.

ਤਜ੍ਯੋ ਗਰਬ ਸਰਬੰ ਲਗੇ ਪਾਨ ਭੂਪੰ ॥੧੩੦॥
tajayo garab saraban lage paan bhoopan |130|

તેની સુંદર આકૃતિ જોઈને તમામ જીવો પ્રસન્ન થયા અને બધા રાજાઓ પોતાનું અભિમાન છોડીને તેના ચરણોમાં પડ્યા.130.

ਜਟੀ ਦੰਡ ਮੁੰਡੀ ਤਪੀ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ॥
jattee dandd munddee tapee brahamachaaree |

જાટવો, દંડહારીઓ, બૈરાગી ('મુન્ડી'), તપસ્વીઓ, બ્રહ્મચારીઓ,

ਜਤੀ ਜੰਗਮੀ ਜਾਮਨੀ ਜੰਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥
jatee jangamee jaamanee jantr dhaaree |

ત્યાં પર્વતો અને અન્ય દેશોમાં પણ શક્તિશાળી યોદ્ધાઓ રહેતા હતા

ਪਰੀ ਪਾਰਬਤੀ ਪਰਮ ਦੇਸੀ ਪਛੇਲੇ ॥
paree paarabatee param desee pachhele |

પર્વતોની પેલે પાર, આત્યંતિક દેશ, ટેકરીઓ,

ਬਲੀ ਬਾਲਖੀ ਬੰਗ ਰੂਮੀ ਰੁਹੇਲੇ ॥੧੩੧॥
balee baalakhee bang roomee ruhele |131|

બલ્ખ, બંગાળ, રશિયા અને રૂહેખંડના પરાક્રમીઓ પણ તેના આશ્રયમાં હતા.131.

ਜਟੀ ਜਾਮਨੀ ਜੰਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ਛਲਾਰੇ ॥
jattee jaamanee jantr dhaaree chhalaare |

જાતી, જાંબલી, ઝવેરી, ધૂર્ત,

ਅਜੀ ਆਮਰੀ ਨਿਵਲਕਾ ਕਰਮ ਵਾਰੇ ॥
ajee aamaree nivalakaa karam vaare |

જાડા તાળાઓવાળા સંતો, છેતરનારા, યંત્રો અને મંત્રો દ્વારા લોકોને છેતરનારા, અજ પ્રદેશ અને આભીર દેશના રહેવાસીઓ અને નિયોલી કર્મ (આંતરડા સાફ કરવા) કરતા યોગીઓ પણ ત્યાં હતા.

ਅਤੇਵਾਗਨਹੋਤ੍ਰੀ ਜੂਆ ਜਗ੍ਯ ਧਾਰੀ ॥
atevaaganahotree jooaa jagay dhaaree |

અને અગ્નિહોત્રી, જુગારીઓ, બલિદાન આપનારા,

ਅਧੰ ਉਰਧਰੇਤੇ ਬਰੰ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ॥੧੩੨॥
adhan uradharete baran brahamachaaree |132|

બધા એટેવ અગ્નિહોત્રીઓ, વિશ્વને નિયંત્રિત કરતા અને તમામ સ્તરે બ્રહ્મચર્ય અપનાવનારા સંપૂર્ણ બ્રહ્મચારીઓ પણ તેમના આશ્રયમાં હતા.132.

ਜਿਤੇ ਦੇਸ ਦੇਸੰ ਹੁਤੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥
jite des desan hute chhatradhaaree |

ગમે તે દેશોમાં છત્રધારીઓ (રાજા-મહારાજાઓ) હતા.

ਸਬੈ ਪਾਨ ਲਗੇ ਤਜ੍ਯੋ ਗਰਬ ਭਾਰੀ ॥
sabai paan lage tajayo garab bhaaree |

દૂર અને નજીકના બધા છત્રવાળા રાજાઓ, તેઓ બધા તેમના અભિમાન છોડીને તેના પગ પર પડ્યા

ਕਰੈ ਲਾਗ ਸਰਬੰ ਸੁ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਜੋਗੰ ॥
karai laag saraban su sanayaas jogan |

(તેઓ) બધાએ સન્યાસ યોગની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી દીધી છે.

ਇਹੀ ਪੰਥ ਲਾਗੇ ਸੁਭੰ ਸਰਬ ਲੋਗੰ ॥੧੩੩॥
eihee panth laage subhan sarab logan |133|

તેઓ બધાએ સંન્યાસ અને યોગનો અભ્યાસ કર્યો અને તેમાંથી બધા આ માર્ગના અનુયાયીઓ બન્યા.133.

ਸਬੇ ਦੇਸ ਦੇਸਾਨ ਤੇ ਲੋਗ ਆਏ ॥
sabe des desaan te log aae |

દેશભરમાંથી લોકો આવ્યા છે

ਕਰੰ ਦਤ ਕੇ ਆਨਿ ਮੂੰਡੰ ਮੁੰਡਾਏ ॥
karan dat ke aan moonddan munddaae |

દૂર-દૂરથી વિવિધ દેશોના લોકો આવીને દત્તના હાથે તણખલાની વિધિ કરાવી,

ਧਰੇ ਸੀਸ ਪੈ ਪਰਮ ਜੂਟੇ ਜਟਾਨੰ ॥
dhare sees pai param jootte jattaanan |

તેણે માથા પર જટાના ભારે બંડલ પહેર્યા છે.

ਕਰੈ ਲਾਗਿ ਸੰਨ੍ਯਾਸ ਜੋਗ ਅਪ੍ਰਮਾਨੰ ॥੧੩੪॥
karai laag sanayaas jog apramaanan |134|

અને ઘણા લોકો તેમના માથા પર મેટ તાળાઓ પહેરીને યોગ અને સંન્યાસ કરતા હતા.134.

ਰੂਆਲ ਛੰਦ ॥
rooaal chhand |

રૂઆલ સ્ટેન્ઝા