શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1032


ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਹੇਰਿ ਛਕਿ ਰਹੀ ॥
nrip kee prabhaa her chhak rahee |

તે રાજાની સુંદરતાથી મોહિત થઈ ગઈ.

ਕੇਲ ਕਰੈ ਮੋ ਸੌ ਚਿਤ ਚਹੀ ॥
kel karai mo sau chit chahee |

(તે) ચિત્માં ઈચ્છતી હતી (કે રાજા મારી સાથે લગ્ન કરે).

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਉਪਚਾਰ ਬਨਾਏ ॥
bhaat bhaat upachaar banaae |

(તેમણે) વિવિધ પ્રયત્નો કર્યા,

ਕੈ ਸਿਹੁ ਰਾਵ ਹਾਥ ਨਹਿ ਆਏ ॥੨॥
kai sihu raav haath neh aae |2|

પણ અચાનક રાજા આવ્યો નહિ. 2.

ਜਬ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਇ ਸਦਨ ਮੈ ਜਾਵੈ ॥
jab triy soe sadan mai jaavai |

જ્યારે તે મહિલા ઘરે સુવા માટે ગઈ હતી

ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਚਿਤ ਮੈ ਆਵੈ ॥
nrip kee prabhaa chit mai aavai |

ત્યારે રાજાની સુંદરતા મનમાં આવી જતી.

ਚਕਿ ਚਕਿ ਉਠੈ ਨੀਂਦ ਨਹਿ ਪਰੈ ॥
chak chak utthai neend neh parai |

તે વહેલા જાગી જાય છે અને તેને ઊંઘ આવતી નથી.

ਮੀਤ ਮਿਲਨ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰੈ ॥੩॥
meet milan kee chintaa karai |3|

(બધો સમય) તેણી તેના પ્રેમીને મળવાની ચિંતા કરતી હતી. 3.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਵੈ ਸਮ੍ਰਥ ਅਸਮ੍ਰਥ ਮੈ ਵੈ ਸਨਾਥ ਮੈ ਅਨਾਥ ॥
vai samrath asamrath mai vai sanaath mai anaath |

(મનમાં વિચારીને) તે સમર્થ છે અને હું અસમર્થ છું. તે અનાથ છે અને હું અનાથ છું.

ਜਤਨ ਕਵਨ ਸੋ ਕੀਜਿਯੈ ਆਵੈ ਜਾ ਤੇ ਹਾਥ ॥੪॥
jatan kavan so keejiyai aavai jaa te haath |4|

(હું) મારે કયા પ્રયત્નો કરવા જોઈએ જેથી (પ્રિય) મારા હાથમાં આવે. 4.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਕਾਸੀ ਬਿਖੈ ਕਰਵਤਹਿ ਲੈਹੋ ॥
kaasee bikhai karavateh laiho |

(પ્રિયની પ્રાપ્તિ માટે) હું કાશીમાં કષ્ટો સહન કરીશ.

ਪਿਯ ਕਾਰਨ ਅਪਨੋ ਜਿਯ ਦੈਹੋ ॥
piy kaaran apano jiy daiho |

(હું) પ્યારું માટે મારી જાતને બાળીશ.

ਮਨ ਭਾਵਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਜੌ ਪਾਊ ॥
man bhaavat preetam jau paaoo |

જો (હું) ઇચ્છિત પ્રેમી મેળવો

ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਰ ਬਿਕਾਊ ॥੫॥
baar anek bajaar bikaaoo |5|

તેથી (તેના માટે) બજારમાં ઘણી વખત વેચાય છે.5.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਕਹਾ ਕਰੋਂ ਕੈਸੇ ਬਚੋਂ ਲਗੀ ਬਿਰਹ ਕੀ ਭਾਹ ॥
kahaa karon kaise bachon lagee birah kee bhaah |

મારે શું કરવું જોઈએ, મારે કેવી રીતે બચવું જોઈએ, (હું) આગમાં છું.

ਰੁਚਿ ਉਨ ਕੀ ਹਮ ਕੋ ਘਨੀ ਹਮਰੀ ਉਨੈ ਨ ਚਾਹ ॥੬॥
ruch un kee ham ko ghanee hamaree unai na chaah |6|

હું તેના માટે ખૂબ જ ઉત્સાહિત છું, પરંતુ તેને મારા માટે કોઈ ઈચ્છા નથી. 6.

ਨਾਜ ਮਤੀ ਤਬ ਆਪਨੀ ਲੀਨੀ ਸਖੀ ਬੁਲਾਇ ॥
naaj matee tab aapanee leenee sakhee bulaae |

નાજ માટીએ પછી તેના એક મિત્રને બોલાવ્યો (તે એકએ કહ્યું)

ਬਾਹੂ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਭਏ ਕਹੋ ਸੰਦੇਸੋ ਜਾਇ ॥੭॥
baahoo singh raajaa bhe kaho sandeso jaae |7|

બહુ સિંહ રાજા છે, (તેની પાસે) જાઓ અને સંદેશ આપો.7.

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਤਾ ਕਉ ਸਖੀ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥
bachan sunat taa kau sakhee tahaa pahoonchee aae |

તેની વાત સાંભળીને સખી ત્યાં પહોંચી ગઈ.

ਨਾਜ ਮਤੀ ਜੈਸੇ ਕਹਿਯੋ ਤ੍ਯੋਂ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥੮॥
naaj matee jaise kahiyo tayon tin kahiyo sunaae |8|

(તેમને) જેમ નાજ મતીએ કહ્યું હતું, તેવી જ રીતે તેને કહ્યું. 8.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਮੈ ਛਬਿ ਤੁਮਰੀ ਨਿਰਖ ਨਾਥ ਅਟਕਤ ਭਈ ॥
mai chhab tumaree nirakh naath attakat bhee |

હે નાથ! હું તમારી સુંદરતાથી મોહિત થયો છું

ਬਿਰਹ ਸਮੁੰਦ ਕੇ ਬੀਚ ਬੂਡਿ ਸਿਰ ਲੌ ਗਈ ॥
birah samund ke beech boodd sir lau gee |

અને હું કડવાશના દરિયામાં મારા માથા સુધી ડૂબી ગયો છું.

ਏਕ ਬਾਰ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹਮਾਰੇ ਆਇਯੈ ॥
ek baar kar kripaa hamaare aaeiyai |

મહેરબાની કરીને એકવાર મારી પાસે આવો

ਹੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੋ ਹਮ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਇਯੈ ॥੯॥
ho man bhaavat ko ham so bhog kamaaeiyai |9|

અને તમે મારી સાથે જે આનંદ ઈચ્છો છો તે કમાવો. 9.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਚੇਰੀ ਅਸ ਜਾਇ ਉਚਾਰੀ ॥
jab cheree as jaae uchaaree |

જ્યારે દાસીએ જઈને આ વાત (રાજાને) કહી.

ਤਬ ਰਾਜੈ ਯੌ ਹਿਯੈ ਬਿਚਾਰੀ ॥
tab raajai yau hiyai bichaaree |

ત્યારે રાજાએ મનમાં આવું વિચાર્યું.

ਸੋਊ ਬਾਤ ਇਹ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਕਹਿਜੈ ॥
soaoo baat ih triyeh kahijai |

આ સ્ત્રી સાથે પણ એવું જ કહેવું જોઈએ

ਜਾ ਤੇ ਆਪ ਧਰਮ ਜੁਤ ਰਹਿਜੈ ॥੧੦॥
jaa te aap dharam jut rahijai |10|

જેનાથી આપણે ધર્મ સાથે રહી શકીએ. 10.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਦੋਇ ਸਤ੍ਰੁ ਹਮਰਿਨ ਤੇ ਏਕ ਸੰਘਾਰਿਯੈ ॥
doe satru hamarin te ek sanghaariyai |

(રાજાએ જવાબ મોકલ્યો) મારા બે દુશ્મનોમાંથી એકને મારી નાખો

ਬਿਨਾ ਘਾਇ ਕੇ ਕਿਯੇ ਦੂਸਰੋ ਮਾਰਿਯੈ ॥
binaa ghaae ke kiye doosaro maariyai |

અને ઘા કર્યા વિના બીજાને મારી નાખો.

ਤਬ ਮੈ ਤੁਮ ਕੋ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬੁਲਾਇ ਹੋਂ ॥
tab mai tum ko apane sadan bulaae hon |

પછી હું તમને મારા ઘરે બોલાવીશ

ਹੋ ਮਨ ਭਾਵਤ ਕੇ ਤੁਮ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਇ ਹੋਂ ॥੧੧॥
ho man bhaavat ke tum so bhog kamaae hon |11|

અને હું તમારી સાથે મારા હૃદયની સામગ્રીનો આનંદ લઈશ. 11.

ਜਾਇ ਸਹਚਰੀ ਕਹਿਯੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ਕੈ ॥
jaae sahacharee kahiyo triyaa sun paae kai |

પછી નોકરે સાંભળ્યું અને જઈને સ્ત્રીને કહ્યું.

ਪ੍ਰੀਤ ਰਾਵ ਕੀ ਬਧੀ ਉਠੀ ਮਰਰਾਇ ਕੈ ॥
preet raav kee badhee utthee mararaae kai |

રાજાના પ્રેમમાં બંધાયેલી, (તે) વસ્ત્રો લઈને ઊભી થઈ.

ਹ੍ਵੈ ਕੈ ਬਾਜ ਅਰੂੜ ਭੇਖ ਨਰ ਧਾਰਿ ਕੈ ॥
hvai kai baaj aroorr bhekh nar dhaar kai |

તેણીએ પોતાને એક માણસ તરીકે વેશપલટો કર્યો અને ઘોડા પર બેસી ગયો

ਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਅਰਿ ਪੈ ਗਈ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥੧੨॥
ho nrip ke ar pai gee charitr bichaar kai |12|

અને (એક) પાત્રનો વિચાર કરીને તે રાજાના દુશ્મન પાસે ગઈ. 12.

ਸੁਨੋ ਰਾਵ ਜੂ ਮੋ ਕੋ ਚਾਕਰ ਰਾਖਿਯੈ ॥
suno raav joo mo ko chaakar raakhiyai |

(બોલવા લાગ્યો) હે રાજન! મને તમારા સેવક તરીકે રાખો

ਤਹ ਕੋ ਕਰੋ ਮੁਹਿੰਮ ਜਹਾ ਕੋ ਭਾਖਿਯੈ ॥
tah ko karo muhinm jahaa ko bhaakhiyai |

(હું) ત્યાંથી પ્રચાર કરીશ, જ્યાંથી તમે કહો છો.

ਪ੍ਰਾਨ ਲੇਤ ਲੌ ਲਰੋਂ ਨ ਰਨ ਤੇ ਹਾਰਿਹੋਂ ॥
praan let lau laron na ran te haarihon |

હું મૃત્યુ સુધી લડીશ અને યુદ્ધ હારીશ નહીં

ਹੌ ਬਿਨੁ ਅਰਿ ਮਾਰੈ ਖੇਤ ਨ ਬਾਜੀ ਟਾਰਿਹੋ ॥੧੩॥
hau bin ar maarai khet na baajee ttaariho |13|

અને યુદ્ધના મેદાનમાં દુશ્મનને માર્યા વિના શરત છૂટશે નહીં. 13.

ਤਾ ਕੋ ਸੂਰ ਨਿਹਾਰਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਚਾਕਰ ਕਿਯੋ ॥
taa ko soor nihaar nripat chaakar kiyo |

તેની બહાદુરી જોઈને રાજાએ નોકરને રાખ્યો.

ਗ੍ਰਿਹ ਤੇ ਕਾਢਿ ਖਜਾਨੋ ਤਾ ਕੋ ਬਹੁ ਦਿਯੋ ॥
grih te kaadt khajaano taa ko bahu diyo |

તેણે (તેને) ઘરની તિજોરીમાંથી ઘણું આપ્યું.