શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 465


ਪੁਨਿ ਅਪਛ੍ਰਨ ਆਇਸ ਦੀਜੈ ॥
pun apachhran aaeis deejai |

(હવે) પછી વિરોધીઓને મંજૂરી આપો

ਜਾ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਰੀਝੈ ਸੋਈ ਕੀਜੈ ॥
jaa so nrip reejhai soee keejai |

(તે) તે કરે જે રાજાને પ્રસન્ન થાય.

ਕਉਤਕਿ ਹੇਰਿ ਭੂਪ ਜਬ ਲੈ ਹੈ ॥
kautak her bhoop jab lai hai |

જ્યારે રાજા તેમનું મૃત્યુ જોશે

ਘਟਿ ਜੈ ਹੈ ਬਲ ਮਨ ਦ੍ਰਵਿ ਜੈ ਹੈ ॥੧੬੭੬॥
ghatt jai hai bal man drav jai hai |1676|

"તેથી સ્વર્ગીય કન્યાઓને તે કરવા આદેશ આપો જેનાથી રાજા પ્રસન્ન થાય, જ્યારે રાજા આવા તમાશોમાં ડૂબી જશે ત્યારે તેની શક્તિ ક્ષીણ થઈ જશે."1676.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਕਮਲਜ ਯੌ ਹਰਿ ਸਿਉ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨੀ ਬਾਤ ਸੁਰਰਾਜ ॥
kamalaj yau har siau kahiyo sunee baat suraraaj |

બ્રહ્માએ આ રીતે શ્રી કૃષ્ણ સાથે વાત કરી અને ઇન્દ્રએ (આ) સાંભળ્યું.

ਨਭਿ ਨਿਹਾਰ ਬਾਸਵ ਕਹਿਯੋ ਕਰਹੁ ਨ੍ਰਿਤ ਸੁਰਰਾਜ ॥੧੬੭੭॥
nabh nihaar baasav kahiyo karahu nrit suraraaj |1677|

જ્યારે બ્રહ્માએ આ કહ્યું, ઈન્દ્રએ આ બધું સાંભળ્યું, બ્રહ્માએ આકાશ તરફ જોઈને ઈન્દ્રને કહ્યું, “હે દેવોના રાજા! નૃત્ય ગોઠવો.”1677.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਉਤ ਦੇਵਬਧੂ ਮਿਲਿ ਨ੍ਰਿਤ ਕਰੈ ਇਤ ਸੂਰ ਸਬੈ ਮਿਲ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥
aut devabadhoo mil nrit karai it soor sabai mil judh machaayo |

તે બાજુ સ્વર્ગીય કન્યાઓ નાચવા લાગી અને આ બાજુ યોદ્ધાઓએ યુદ્ધ શરૂ કર્યું.

ਕਿੰਨਰ ਗੰਧ੍ਰਬ ਗਾਵਤ ਹੈ ਉਤ ਮਾਰੂ ਬਜੈ ਰਨ ਮੰਗਲ ਗਾਯੋ ॥
kinar gandhrab gaavat hai ut maaroo bajai ran mangal gaayo |

કિન્નરો અને ગાંધર્વોની રેતી અને સંગીતનાં વાદ્યો વગાડવામાં આવ્યાં હતાં

ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਿ ਬਡੋ ਤਿਨ ਕੋ ਇਹ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਮਨ ਤਉ ਬਿਰਮਾਯੋ ॥
kautuk dekh baddo tin ko ih bhoopat ko man tau biramaayo |

તેમના મહાન બલિદાનને જોઈને, આ રાજા (ખડગ સિંહ) નું હૃદય આકર્ષિત થઈ ગયું છે.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਅਚਾਨ ਲਯੋ ਧਨੁ ਤਾਨਿ ਸੁ ਬਾਨ ਮਹਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਤਨਿ ਲਾਯੋ ॥੧੬੭੮॥
kaanrah achaan layo dhan taan su baan mahaa nrip ke tan laayo |1678|

આ તમાશો જોઈને રાજાનું મન વિચલિત થઈ ગયું અને તે જ સમયે અચાનક કૃષ્ણએ પોતાનું ધનુષ્ય ખેંચ્યું અને રાજાના શરીરમાં તીર માર્યું.1678.

ਲਾਗਤ ਹੀ ਸਰ ਮੋਹਿਤ ਭਯੋ ਤੇਊ ਤੀਰਨ ਸੋ ਬਰ ਬੀਰ ਸੰਘਾਰੇ ॥
laagat hee sar mohit bhayo teaoo teeran so bar beer sanghaare |

તીરના પ્રહારથી રાજા મોહિત થઈ ગયો, પરંતુ તેમ છતાં તેણે યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા.

ਗਿਆਰਹ ਰੁਦ੍ਰਨਿ ਕੇ ਅਗਨੰ ਗਨ ਮਾਰਿ ਲਏ ਹਰਿ ਲੋਕਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
giaarah rudran ke aganan gan maar le har lok sidhaare |

અગિયાર રુદ્રોના અસંખ્ય ગણોને મારીને તેમણે તેમને પરલોકમાં મોકલી દીધા.

ਦ੍ਵਾਦਸ ਭਾਨ ਜਲਾਧਿਪ ਅਉ ਸਸਿ ਇੰਦ੍ਰ ਕੁਬੇਰ ਕੇ ਅੰਗ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
dvaadas bhaan jalaadhip aau sas indr kuber ke ang prahaare |

બાર સૂર્યો, વરુણ, ચંદ્ર, ઈન્દ્ર, કુબેર વગેરેને મારામારી થઈ

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਭਟ ਠਾਢੇ ਰਹੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਬਿਪਤੇ ਕਰਿ ਡਾਰੇ ॥੧੬੭੯॥
aaur jite bhatt tthaadte rahe kab sayaam kahai bipate kar ddaare |1679|

કવિ શ્યામ કહે છે કે અન્ય તમામ યોદ્ધાઓએ મારામારી કરી હતી, કવિ શ્યામ કહે છે કે અન્ય તમામ યોદ્ધાઓ જે ત્યાં ઊભા હતા, તેઓ બધા શરમમાં મુકાઈ ગયા હતા.1679.

ਸਕ੍ਰ ਕੋ ਸਾਠ ਲਗਾਵਤ ਭਯੋ ਸਰ ਦ੍ਵੈ ਸਤਿ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਗਾਤ ਲਗਾਏ ॥
sakr ko saatth lagaavat bhayo sar dvai sat kaanrah ke gaat lagaae |

ઈન્દ્રએ સાઠ તીર માર્યા અને કૃષ્ણના શરીરમાં બેસો (બાણ) નાખ્યા.

ਚਉਸਠਿ ਬਾਨ ਹਨੇ ਜਮ ਕੋ ਰਵਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਦ੍ਵਾਦਸ ਕੇ ਸੰਗ ਘਾਏ ॥
chausatth baan hane jam ko rav dvaadas dvaadas ke sang ghaae |

તેણે ઈન્દ્ર તરફ સાઠ તીર, કૃષ્ણને બેસો, યમને ચોસઠ અને બાર-બાર સૂર્યોને ઘાયલ કર્યા.

ਸੋਮ ਕੋ ਸਉ ਸਤ ਰੁਦ੍ਰ ਕੋ ਚਾਰ ਲਗਾਵਤ ਭਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸੁਨਾਏ ॥
som ko sau sat rudr ko chaar lagaavat bhayo kab sayaam sunaae |

તેણે ચંદ્રમાને સો અને રુદ્રને ચાર બાણ માર્યા

ਸ੍ਰੌਨ ਭਰੇ ਸਬ ਕੇ ਪਟ ਮਾਨਹੁ ਚਾਚਰ ਖੇਲਿ ਅਬੈ ਭਟ ਆਏ ॥੧੬੮੦॥
srauan bhare sab ke patt maanahu chaachar khel abai bhatt aae |1680|

આ બધા યોદ્ધાઓના વસ્ત્રો લોહીથી લથપથ થઈ ગયા હતા અને એવું લાગતું હતું કે આ બધા હોળી રમીને આવ્યા છે.1680.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਅਉਰ ਸੁਭਟ ਬਹੁਤੇ ਤਿਹ ਮਾਰੇ ॥
aaur subhatt bahute tih maare |

તેણે બીજા ઘણા યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા,

ਜੂਝ ਪਰੇ ਜਮ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰੇ ॥
joojh pare jam dhaam sidhaare |

ત્યાં બીજા ઘણા યોદ્ધાઓ માર્યા ગયા અને તેઓ યમના ધામમાં પહોંચ્યા

ਤਬ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਚਲ ਆਯੋ ॥
tab nrip pai brahamaa chal aayo |

પછી બ્રહ્મા ગયા અને રાજા પાસે આવ્યા.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਯਹ ਬੈਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥੧੬੮੧॥
sayaam bhanai yah bain sunaayo |1681|

પછી રાજા બ્રહ્મા પાસે આવ્યા અને કહ્યું, 1681

ਕਹਿਓ ਸੁ ਕਿਉ ਇਨ ਕਉ ਰਨਿ ਮਾਰੈ ॥
kahio su kiau in kau ran maarai |

(બ્રહ્મા) કહેવા લાગ્યા, (હે રાજા! તમે) તેમને યુદ્ધમાં કેમ મારશો?

ਬ੍ਰਿਥਾ ਕੋਪ ਕੈ ਕਿਉ ਸਰ ਡਾਰੈ ॥
brithaa kop kai kiau sar ddaarai |

“તમે તેઓને યુદ્ધમાં કેમ મારી નાખો છો, અને ક્રોધમાં તમારા તીર વ્યર્થ કેમ છોડો છો?

ਤਾ ਤੇ ਇਹੈ ਕਾਜ ਅਬ ਕੀਜੈ ॥
taa te ihai kaaj ab keejai |

તો હવે કરો

ਦੇਹ ਸਹਿਤ ਨਭਿ ਮਾਰਗ ਲੀਜੈ ॥੧੬੮੨॥
deh sahit nabh maarag leejai |1682|

હવે તમે એક કામ કરો અને તમારા શરીર સાથે સ્વર્ગમાં જાઓ.1682.

ਜੁਧ ਕਥਾ ਨਹੀ ਰਿਦੈ ਚਿਤਾਰੋ ॥
judh kathaa nahee ridai chitaaro |

યુદ્ધની અંગ્રેજતા વિશે વિચારશો નહીં

ਅਪਨੋ ਅਗਲੋ ਕਾਜ ਸਵਾਰੋ ॥
apano agalo kaaj savaaro |

"હવે યુદ્ધ વિશે વિચારશો નહીં અને તમારા ભવિષ્યમાં સુધારો કરો

ਤਾ ਤੇ ਅਬਿ ਬਿਲੰਬ ਨਹੀ ਕੀਜੈ ॥
taa te ab bilanb nahee keejai |

તો હવે વિલંબ કરશો નહીં

ਮੇਰੋ ਕਹਿਯੋ ਮਾਨ ਕੈ ਲੀਜੈ ॥੧੬੮੩॥
mero kahiyo maan kai leejai |1683|

હવે વિલંબ ન કરો અને મારા કહેવાનું પાલન કરો.1683.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਧਾਮ ਚਲੋ ਬਲਵਾਨ ਸੁਜਾਨ ਸੁਨੋ ਅਬ ਢੀਲ ਨ ਕੀਜੈ ॥
eindr ke dhaam chalo balavaan sujaan suno ab dteel na keejai |

ઓ બળવાન! હવે ઈન્દ્રના ઘરે જાવ. હે સુજન! સાંભળો, હવે વિલંબ કરશો નહીં.

ਦੇਵਬਧੂ ਜੋਊ ਚਾਹਤ ਹੈ ਤਿਨ ਕੋ ਮਿਲੀਐ ਮਿਲ ਕੈ ਸੁਖ ਲੀਜੈ ॥
devabadhoo joaoo chaahat hai tin ko mileeai mil kai sukh leejai |

“હે પરાક્રમી! હવે તમે કોઈપણ વિલંબ વિના ઈન્દ્રની દુનિયામાં જઈ શકો છો અને ઈચ્છિત કન્યાઓને મળીને તેનો આનંદ માણી શકો છો

ਤੇਰੋ ਮਨੋਰਥ ਪੂਰਨ ਹੋਤ ਹੈ ਮਾਨ ਕਹਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੀਜੈ ॥
tero manorath pooran hot hai maan kahio nrip amrit peejai |

“હે રાજા! તમે તમારો ઉદ્દેશ્ય પૂરો કર્યો છે અને હવે તમે ભગવાનના નામના અમૃતનું રસપાન કરી શકો છો

ਰਾਜਨ ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਤਜੋ ਇਨ ਬੀਰਨ ਕੋ ਨ ਬ੍ਰਿਥਾ ਦੁਖੁ ਦੀਜੈ ॥੧੬੮੪॥
raajan raaj samaaj tajo in beeran ko na brithaa dukh deejai |1684|

તમે હવે આ રાજાઓનો સંગાથ છોડી શકો છો અને આ યોદ્ધાઓને નકામી રીતે દુઃખી કરશો નહીં.” 1684.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬਤੀਆ ਬ੍ਰਹਮ ਕੀ ਭੂਪ ਸਤ੍ਰ ਦੁਖ ਦੈਨ ॥
yau sun bateea braham kee bhoop satr dukh dain |

જે બ્રહ્માના આવા શબ્દો સાંભળીને શત્રુઓને દુઃખ આપે છે

ਅਤਿ ਚਿਤਿ ਹਰਖ ਬਢਾਇ ਕੈ ਬੋਲਿਓ ਬਿਧਿ ਸੋ ਬੈਨ ॥੧੬੮੫॥
at chit harakh badtaae kai bolio bidh so bain |1685|

બ્રહ્માના આ શબ્દો સાંભળીને શત્રુઓ માટે આપત્તિજનક રાજાએ પોતાના મનમાં અત્યંત પ્રસન્ન થઈને બ્રહ્માને કહ્યું, 1685

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਯੌ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੋ ਬੈਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥
yau brahamaa so bain sunaayo |

(રાજા) બ્રહ્માને આ રીતે બોલ્યા,

ਤੋ ਸਿਉ ਕਹੋ ਜੁ ਮਨ ਮੈ ਆਯੋ ॥
to siau kaho ju man mai aayo |

“હે બ્રહ્મા! હું મારા મનમાં જે વિચારું છું તે તમને કહું

ਮੋ ਸੋ ਬੀਰ ਸਸਤ੍ਰ ਜਬ ਧਰੈ ॥
mo so beer sasatr jab dharai |

જ્યારે મારા જેવા હીરો બખ્તર પહેરે છે,

ਕਹੋ ਬਿਸਨ ਬਿਨ ਕਾ ਸੋ ਲਰੈ ॥੧੬੮੬॥
kaho bisan bin kaa so larai |1686|

મારા જેવો વીર શસ્ત્રો ઉપાડે છે, તે વિષ્ણુ સિવાય કોની સાથે લડશે?1686.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਤੁਮ ਸਬ ਜਾਨਤ ਬਿਸ੍ਵ ਕਰ ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਮੋਹਿ ਨਾਉ ॥
tum sab jaanat bisv kar kharrag singh mohi naau |

“ઓ, વિશ્વના સર્જક! તમે જાણો છો કે મારું નામ ખડગ સિંહ છે