શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 844


ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜੌ ਅਪਨੀ ਤੈ ਗੁਦਾ ਪਰ ਖੋਦਨ ਦੇਇ ਬਿਹੰਗ ॥
jau apanee tai gudaa par khodan dee bihang |

'જો તમે મને તમારા ગુદામાર્ગ પર પક્ષીનું છૂંદણું કરવા દો,

ਤੋ ਤੁਮ ਅਬ ਜੀਵਤ ਰਹੋ ਬਚੈ ਤਿਹਾਰੇ ਅੰਗ ॥੧੧॥
to tum ab jeevat raho bachai tihaare ang |11|

'તો જ તમે તમારો જીવ બચાવી શકશો.'(11)

ਤਬੈ ਬਨਿਕ ਤੈਸੇ ਕਿਯਾ ਜ੍ਯੋਂ ਤ੍ਰਿਯ ਕਹਿਯੋ ਰਿਸਾਇ ॥
tabai banik taise kiyaa jayon triy kahiyo risaae |

મહિલાએ જે કહ્યું તે કરવા માટે શાહુકાર રાજી થયો.

ਥਰਹਰਿ ਕਰਿ ਛਿਤ ਪਰ ਗਿਰਿਯੋ ਬਚਨ ਨ ਭਾਖ੍ਯੋ ਜਾਇ ॥੧੨॥
tharahar kar chhit par giriyo bachan na bhaakhayo jaae |12|

તે તેની છાતી પર સપાટ પડી ગયો અને તેનું મોં ચુસ્તપણે બંધ કરી દીધું.(l2)

ਤਬੁ ਤਰੁਨੀ ਹੈ ਤੇ ਉਤਰਿ ਇਕ ਛੁਰਕੀ ਕੇ ਸੰਗ ॥
tab tarunee hai te utar ik chhurakee ke sang |

પછી મહિલાએ ઘોડા પરથી ઉતરીને છરી લીધી,

ਰਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਬਨਿਕ ਕੀ ਬੁਰਿ ਪਰ ਖੁਦ੍ਰਯੋ ਬਿਹੰਗ ॥੧੩॥
raam bhanai tih banik kee bur par khudrayo bihang |13|

રામ ભાણાઈ (કવિ)એ કહ્યું તેમ, મહિલાએ પક્ષીનું છૂંદણું બનાવ્યું.(13) (1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਛਬੀਸਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੬॥੫੩੩॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitro mantree bhoop sanbaade chhabeesamo charitr samaapatam sat subham sat |26|533|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્ર સંવાદની છવ્વીસમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (26)(533)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਕੰਕ ਨਾਮ ਦਿਜਬਰ ਇਕ ਸੁਨਾ ॥
kank naam dijabar ik sunaa |

કનક નામના બ્રાહ્મણે સાંભળ્યું હતું.

ਪੜ੍ਰਹੇ ਪੁਰਾਨ ਸਾਸਤ੍ਰ ਬਹੁ ਗੁਨਾ ॥
parrrahe puraan saasatr bahu gunaa |

ત્યાં કનક નામનો એક બ્રાહ્મણ રહેતો હતો, જે શાસ્ત્રો અને પુરાણોમાં સારી રીતે જાણકાર હતો.

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਤਿਹ ਰੂਪ ਅਪਾਰਾ ॥
at sundar tih roop apaaraa |

તેમનું સ્વરૂપ ખૂબ જ સુંદર અને અપાર હતું.

ਸੂਰ ਲਯੋ ਜਾ ਤੇ ਉਜਿਆਰਾ ॥੧॥
soor layo jaa te ujiaaraa |1|

તે સુંદર પણ હતો અને સૂર્યે પણ તેની પાસેથી પ્રકાશ ઉધાર લીધો હતો.(1)

ਦਿਜ ਕੋ ਰੂਪ ਅਧਿਕ ਤਬ ਸੋਹੈ ॥
dij ko roop adhik tab sohai |

ત્યારે તે બ્રાહ્મણનું સ્વરૂપ ખૂબ જ સુંદર હતું.

ਸੁਰ ਨਰ ਨਾਗ ਅਸੁਰ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥
sur nar naag asur man mohai |

તેનું આકર્ષણ એટલું અલગ હતું કે દેવતાઓ, મનુષ્યો, સરિસૃપો અને રાક્ષસો તેને પસંદ કરતા હતા.

ਲਾਬੇ ਕੇਸ ਛਕੇ ਘੁੰਘਰਾਰੇ ॥
laabe kes chhake ghungharaare |

તેનું આકર્ષણ એટલું અલગ હતું કે દેવતાઓ, મનુષ્યો, સરિસૃપો અને રાક્ષસો તેને પસંદ કરતા હતા.

ਨੈਨ ਜਾਨੁ ਦੋਊ ਬਨੇ ਕਟਾਰੇ ॥੨॥
nain jaan doaoo bane kattaare |2|

તેના લાંબા અને લહેરાતા વાળ હતા અને તેની આંખો કટારા, હત્યારા પક્ષી જેવી હતી.(2) .

ਬ੍ਯੋਮ ਕਲਾ ਰਾਨੀ ਰਸ ਭਰੀ ॥
bayom kalaa raanee ras bharee |

વ્યોમ કલા નામની જોબનવતી રાણી હતી

ਬਿਰਧ ਰਾਇ ਸੁਤ ਹਿਤ ਜਰੀ ॥
biradh raae sut hit jaree |

બિયોમ કલા નામની એક રાણી હતી, જેનો પતિ વૃદ્ધ હતો અને તેને કોઈ સમસ્યા નહોતી.

ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯ ਭੋਗ ਕੰਕ ਸੌ ਚਹਾ ॥
tin triy bhog kank sau chahaa |

બિયોમ કલા નામની એક રાણી હતી, જેનો પતિ વૃદ્ધ હતો અને તેને કોઈ સમસ્યા નહોતી.

ਲਏ ਕਪੂਰ ਆਵਤੋ ਗਹਾ ॥੩॥
le kapoor aavato gahaa |3|

તેણીએ કનક સાથે સંભોગ કરવાની ઈચ્છા કરી, કપૂર પકડીને તેણીએ તેને પોતાના હાથમાં લીધો.(3) . .

ਤ੍ਰਿਯ ਦਿਜਬਰ ਸੋ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
triy dijabar so bachan uchaare |

(તે) સ્ત્રીએ મહાન બ્રાહ્મણ સાથે વાત કરી.

ਭਜਹੁ ਆਜੁ ਤੁਮ ਹਮੈ ਪਿਯਾਰੇ ॥
bhajahu aaj tum hamai piyaare |

સ્ત્રીએ બે વાર જન્મેલા (બ્રહ્મ) ને કહ્યું, આજે તમે મને પ્રેમ કરો છો.

ਕੰਕ ਨ ਤਾ ਕੀ ਮਾਨੀ ਕਹੀ ॥
kank na taa kee maanee kahee |

કંકે જે કહ્યું તે સાંભળ્યું નહિ.

ਰਾਨੀ ਬਾਹਿ ਜੋਰ ਤਨ ਗਹੀ ॥੪॥
raanee baeh jor tan gahee |4|

કનકે તેની વાત પર ધ્યાન આપ્યું નહિ પરંતુ તેણીએ તેને પોતાના હાથમાં લીધો.(4)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਗਹਿ ਚੁੰਬਨ ਲਾਗੀ ਕਰਨ ਨ੍ਰਿਪਤ ਨਿਕਸਯਾ ਆਇ ॥
geh chunban laagee karan nripat nikasayaa aae |

જ્યારે, તેને પકડીને, તેણી તેને ચુંબન કરી રહી હતી, ત્યારે રાજા અંદર ગયો.

ਤਬ ਤ੍ਰਿਯ ਕਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਕ ਅਧਿਕ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸਕੁਚਾਇ ॥੫॥
tab triy kiyaa charitr ik adhik hridai sakuchaae |5|

ત્યારે શરમ અનુભવીને, મહિલાએ એક યુક્તિ કરી.(5)

ਯਾ ਦਿਜਬਰ ਤੇ ਮੈ ਭ੍ਰਮੀ ਸੁਨੁ ਰਾਜਾ ਮਮ ਸੂਰ ॥
yaa dijabar te mai bhramee sun raajaa mam soor |

'મને આ બ્રાહ્મણના ઈરાદામાં થોડી શંકા થઈ.

ਜਿਨਿ ਇਨ ਚੋਰਿ ਭਖ੍ਰਯੋ ਕਛੂ ਸੁੰਘਨ ਹੁਤੀ ਕਪੂਰ ॥੬॥
jin in chor bhakhrayo kachhoo sunghan hutee kapoor |6|

'હું તેના મોંમાં કપૂરની ગંધ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો હતો.'(6)

ਸੂਰ ਨਾਮ ਸੁਨਿ ਮੂਰਿ ਮਤਿ ਅਤਿ ਹਰਖਤ ਭਯੋ ਜੀਯ ॥
soor naam sun moor mat at harakhat bhayo jeey |

આ સાંભળીને મૂર્ખ રાજા સંતુષ્ટ થયો.

ਸੀਂਘਤ ਹੁਤੀ ਕਪੂਰ ਕਹ ਧੰਨ੍ਯ ਧੰਨ੍ਯ ਇਹ ਤ੍ਰੀਯ ॥੭॥
seenghat hutee kapoor kah dhanay dhanay ih treey |7|

અને કપૂર ગંધતી મહિલા પર વખાણ કરવા લાગ્યા.(7)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਤਾਈਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੭॥੫੪੦॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitro mantree bhoop sanbaade sataaeesavo charitr samaapatam sat subham sat |27|540|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્રના સંવાદની સત્તાવીસમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (27)(540)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਅਨਤ ਕਥਾ ਮੰਤ੍ਰੀ ਇਕ ਕਹੀ ॥
anat kathaa mantree ik kahee |

મંત્રીએ બીજી વાર્તા કહી,

ਸੁਨਿ ਸਭ ਸਭਾ ਮੋਨਿ ਹ੍ਵੈ ਰਹੀ ॥
sun sabh sabhaa mon hvai rahee |

મંત્રીએ બીજી વાર્તા સંભળાવી, જે સાંભળીને આખી સભા મૌન બની ગઈ.

ਏਕ ਅਹੀਰ ਨਦੀ ਤਟ ਰਹਈ ॥
ek aheer nadee tatt rahee |

મંત્રીએ બીજી વાર્તા સંભળાવી, જે સાંભળીને આખી સભા મૌન બની ગઈ.

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰਿ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯ ਜਗ ਕਹਈ ॥੧॥
at sundar tih triy jag kahee |1|

એક દૂધવાળો નદીના કિનારે રહેતો હતો; તેની પત્ની સૌથી સુંદર માનવામાં આવતી હતી.(1)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਰੂਪ ਕੁਰੂਪ ਅਹੀਰ ਕੋ ਸੁੰਦਰ ਤਾ ਕੀ ਨਾਰਿ ॥
roop kuroop aheer ko sundar taa kee naar |

એક નીચ દેખાતા દૂધવાળા પાસે આ સુંદર પત્ની હતી.

ਵਹੁ ਤਰੁਨੀ ਇਕ ਰਾਵ ਕੋ ਅਟਕੀ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ॥੨॥
vahu tarunee ik raav ko attakee roop nihaar |2|

રાજાને જોઈને તે તેના પ્રેમમાં પડી ગઈ.(2)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਦੁਖਤ ਅਹੀਰ ਨਾਰਿ ਕੋ ਰਾਖੈ ॥
dukhat aheer naar ko raakhai |

તે ગુજર સ્ત્રીને દુ:ખી રાખતો હતો

ਕਟੁ ਕਟੁ ਬਚਨ ਰੈਨ ਦਿਨ ਭਾਖੈ ॥
katt katt bachan rain din bhaakhai |

દૂધવાળાએ મહિલાને પરેશાનીમાં રાખ્યો હતો અને દિવસે ને દિવસે તેને માર મારતો હતો.

ਗੋਰਸ ਬੇਚਨ ਜਾਨ ਨ ਦੇਈ ॥
goras bechan jaan na deee |

દૂધવાળાએ મહિલાને પરેશાનીમાં રાખ્યો હતો અને દિવસે ને દિવસે તેને માર મારતો હતો.

ਛੀਨਿ ਬੇਚਿ ਗਹਨਨ ਕਹ ਲਈ ॥੩॥
chheen bech gahanan kah lee |3|

તેણીએ તેણીને દૂધ પણ વેચવા ન દીધી અને તેણીએ તેણીના ઘરેણાં છીનવી લીધા અને વેચી દીધા.(3)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਸੂਰਛਟ ਤਿਹ ਨਾਮ ਤਰੁਨਿ ਕੋ ਜਾਨਿਯੈ ॥
soorachhatt tih naam tarun ko jaaniyai |

તે મહિલાનું નામ સુરાછત હતું