શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 428

ਜਿਉ ਬਰਖਾ ਰਿਤੁ ਕੇ ਸਮੈ ਦਉਰ ਪਰੇ ਅਰਿਰਾਇ ॥੧੩੦੭॥

jiau barakhaa rit ke samai daur pare ariraae |1307|

જ્યારે શક્તિ સિંહે કરૂરધ્વજને નીચે પછાડ્યો, ત્યારે દુશ્મનો સલામતી માટે ભાગવા લાગ્યા, જેમ કે લોકો વરસાદમાં ભીના થવાથી બચાવવા માટે અહીં-તહીં દોડતા હતા.1307.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕਾਕਧੁਜਾ ਨਿਜ ਭ੍ਰਾਤ ਨਿਹਾਰਿ ਹਨ੍ਯੋ ਤਬ ਹੀ ਰਿਸ ਕੈ ਵਹੁ ਧਾਯੋ ॥

kaakadhujaa nij bhraat nihaar hanayo tab hee ris kai vahu dhaayo |

પોતાના ભાઈને મૃત જોઈને કાકધ્વજા ભારે ક્રોધે ભરાઈને આગળ આવ્યા

ਦਾਤ ਕੀਏ ਕਈ ਜੋਜਨ ਲਉ ਗਿਰਿ ਸੋ ਤਿਹ ਆਪਨੋ ਰੂਪ ਬਨਾਯੋ ॥

daat kee kee jojan lau gir so tih aapano roop banaayo |

તેણે અનેક આયોજનો (અંતરનું માપ) માટે તેના દાંત લંબાવ્યા અને તેના શરીરને એક પર્વતના કદ સુધી વધાર્યું.

ਰੋਮ ਕੀਏ ਤਰੁ ਸੇ ਤਨ ਮੈ ਕਰਿ ਆਯੁਧ ਲੈ ਰਨਿ ਭੂਮਹਿ ਆਯੋ ॥

rom kee tar se tan mai kar aayudh lai ran bhoomeh aayo |

તેણે ઝાડની જેમ પોતાના વાળ ઉગાડ્યા અને હથિયારો હાથમાં લઈને તે યુદ્ધના મેદાનમાં આવ્યો

ਸ੍ਰੀ ਸਕਤੇਸ ਤਨ੍ਰਯੋ ਕਰਿ ਚਾਪ ਸੁ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਸਿਉ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੧੩੦੮॥

sree sakates tanrayo kar chaap su ek hee baan siau maar giraayo |1308|

શક્તિ સિંહે ધનુષ્ય ખેંચીને, એક જ તીરથી તેને નીચે પછાડી દીધો.1308.

ਦੈਤ ਚਮੂੰ ਪਤਿ ਠਾਢੋ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਕੋ ਬਰ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਊਪਰਿ ਧਾਯੋ ॥

dait chamoon pat tthaadto huto tih ko bar kai nrip aoopar dhaayo |

રાક્ષસોની સેનાનો સ્વામી ત્યાં ઊભો હતો, તે ભારે ક્રોધથી શક્તિસિંહ પર પડ્યો

ਰਾਛਸ ਸੈਨ ਅਛੂਹਨਿ ਲੈ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਯੋ ॥

raachhas sain achhoohan lai apane man mai at kop badtaayo |

તેણે પોતાની સેનાના સર્વોચ્ચ વિભાગને પોતાની સાથે લીધો અને ભારે ગુસ્સામાં આગળ વધ્યો

ਬਾਨ ਬਨਾਇ ਚਢਿਯੋ ਰਨ ਕੋ ਤਿਹ ਆਪਨ ਨਾਮੁ ਕੁਰੂਪ ਕਹਾਯੋ ॥

baan banaae chadtiyo ran ko tih aapan naam kuroop kahaayo |

યુદ્ધના મેદાનમાં આવનારા આ રાક્ષસનું નામ કુરુપ હતું

ਐਸੇ ਚਲਿਯੋ ਅਰਿ ਕੇ ਬਧ ਕੋ ਮਨੋ ਸਾਵਨ ਕੋ ਉਨਏ ਘਨੁ ਆਯੋ ॥੧੩੦੯॥

aaise chaliyo ar ke badh ko mano saavan ko une ghan aayo |1309|

તે સાવનનાં વાદળોની જેમ શત્રુનો નાશ કરવા આગળ વધ્યો.1309.

ਹੇਰਿ ਚਮੂੰ ਬਹੁ ਸਤ੍ਰਨ ਕੀ ਸਕਤੇਸ ਬਲੀ ਮਨਿ ਰੋਸ ਭਯੋ ਹੈ ॥

her chamoon bahu satran kee sakates balee man ros bhayo hai |

દુશ્મનની મોટી સેના જોઈને શક્તિસિંહ સુરવીર ગુસ્સે થઈ ગયા.

ਧੀਰਜ ਬਾਧਿ ਅਯੋਧਨ ਮਾਝਿ ਸਰਾਸਨਿ ਬਾਨ ਸੁ ਪਾਨਿ ਲਯੋ ਹੈ ॥

dheeraj baadh ayodhan maajh saraasan baan su paan layo hai |

પોતાના શત્રુઓની સેનાની ચાર ટુકડીઓ જોઈને શક્તિસિંહ ગુસ્સાથી ભરાઈ ગયા, પરંતુ યુદ્ધના મેદાનમાં સહનશક્તિ સાથે તેણે ધનુષ અને બાણ હાથમાં લીધા.

ਤ੍ਰਾਸ ਸਬੈ ਤਜਿ ਕੈ ਲਜਿ ਕੈ ਅਰਿ ਕੇ ਦਲ ਕੇ ਸਮੁਹੇ ਸੁ ਗਯੋ ਹੈ ॥

traas sabai taj kai laj kai ar ke dal ke samuhe su gayo hai |

તે દુશ્મનની સેનાની સામે ગયો અને તેને જોઈને બધા ભાગવા લાગ્યા

ਦਾਨਵ ਮੇਘ ਬਿਡਾਰਨ ਕੋ ਰਨ ਮੈ ਮਨੋ ਬੀਰ ਸਮੀਰ ਭਯੋ ਹੈ ॥੧੩੧੦॥

daanav megh biddaaran ko ran mai mano beer sameer bhayo hai |1310|

રાક્ષસોના વાદળોનો નાશ કરવા માટે, તે યોદ્ધાઓ પવન જેવા દેખાતા હતા.1310.

ਅੰਤ੍ਰ ਧ੍ਯਾਨ ਕੁਰੂਪ ਭਯੋ ਨਭ ਮੈ ਤਿਹ ਜਾਇ ਕੈ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥

antr dhayaan kuroop bhayo nabh mai tih jaae kai bain uchaare |

કુરુપ' (વિશાળ) અદૃશ્ય થઈ ગયો અને આકાશમાં ગયો અને આ શબ્દો ઉચ્ચાર્યા

ਜੈਹੋ ਕਹਾ ਹਮ ਤੇ ਭਜਿ ਕੈ ਗਜ ਬਾਜ ਅਨੇਕ ਅਕਾਸ ਤੇ ਡਾਰੇ ॥

jaiho kahaa ham te bhaj kai gaj baaj anek akaas te ddaare |

કુરુપ અદૃશ્ય થઈ ગયો અને આકાશમાં પ્રગટ થઈને તેણે કહ્યું, ઓ શક્તિસિંહ! તું તારી જાતને બચાવવા ક્યાં જઈશ?’ એમ કહીને તેણે હાથી, ઘોડા, ઝાડ,

ਰੂਖ ਪਖਾਨ ਸਿਲਾ ਰਥ ਸਿੰਘ ਧਰਾਧਰ ਰੀਛ ਮਹਾ ਅਹਿ ਕਾਰੇ ॥

rookh pakhaan silaa rath singh dharaadhar reechh mahaa eh kaare |

પથ્થરો, ખડકો, રથ, સિંહ, પર્વતો, રીંછ અને કાળા કોબ્રા

ਆਨਿ ਪਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਮੈ ਜੋਰ ਸੋ ਭੂਪ ਬਚਿਓ ਸਿਗਰੇ ਦਬਿ ਮਾਰੇ ॥੧੩੧੧॥

aan pare ran bhoom mai jor so bhoop bachio sigare dab maare |1311|

તે બધા પૃથ્વી પર પડ્યા હતા જેમની નીચે શક્તિ સિંહ સિવાય બધા કચડીને માર્યા ગયા હતા.1311.

ਜੇਤਕ ਡਾਰਿ ਦਏ ਨ੍ਰਿਪ ਪੈ ਗਿਰਿ ਤੇਤਕ ਬਾਨਨ ਸਾਥ ਨਿਵਾਰੇ ॥

jetak ddaar de nrip pai gir tetak baanan saath nivaare |

(રાક્ષસ) જેટલાં પર્વતો પર રાજા (શક્તિ સિંહ) પડ્યા છે, એટલાં જ તેણે તીર વડે રક્ષણ કર્યું છે.

ਜੇ ਰਜਨੀਚਰ ਠਾਢੇ ਹੁਤੇ ਸਕਤੇਸ ਬਲੀ ਤਿਹ ਓਰਿ ਪਧਾਰੇ ॥

je rajaneechar tthaadte hute sakates balee tih or padhaare |

રાજા (શક્તિ સિંહ) એ તેના તીરો વડે તેના પર ફેંકવામાં આવેલી બધી વસ્તુઓને અટકાવી દીધી અને તે બળવાન યોદ્ધા તેની શક્તિ સાથે ત્યાં પહોંચી ગયો, જ્યાં રાક્ષસો ઉભા હતા.

ਪਾਨਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਲਏ ਬਲਵਾਨ ਸੁ ਘਾਇਲ ਏਕ ਕਰੇ ਇਕ ਮਾਰੇ ॥

paan kripaan le balavaan su ghaaeil ek kare ik maare |

આ પરાક્રમી યોદ્ધાએ પોતાની તલવાર હાથમાં લઈને તેમાંના કેટલાકને ઘાયલ કર્યા અને ઘણાને મારી નાખ્યા

ਦੈਤ ਚਮੂੰ ਨ ਬਸਾਤ ਕਛੂ ਅਪਨੇ ਛਲ ਛਿਦ੍ਰਨਿ ਕੈ ਸਬ ਹਾਰੇ ॥੧੩੧੨॥

dait chamoon na basaat kachhoo apane chhal chhidran kai sab haare |1312|

રાક્ષસોની સેના તેની ભ્રામક પદ્ધતિઓ/1312 ને કારણે પરાજિત થઈ રહી હતી તેવું કંઈપણ કરી શક્યું નહીં.

ਨ੍ਰਿਪ ਨੇ ਬਹੁਰੋ ਧਨੁ ਬਾਨ ਲਯੋ ਰਿਸ ਸਾਥ ਕੁਰੂਪ ਕੇ ਬੀਰ ਹਨੇ ॥

nrip ne bahuro dhan baan layo ris saath kuroop ke beer hane |

રાજાએ ધનુષ અને બાણ હાથમાં લઈને કુરુપને પોતાનું લક્ષ્ય બનાવ્યું.

ਜੇਊ ਜੀਵਤ ਥੇ ਕਰਿ ਆਯੁਧ ਲੈ ਅਰਰਾਇ ਪਰੇ ਬਰਬੀਰ ਘਨੇ ॥

jeaoo jeevat the kar aayudh lai araraae pare barabeer ghane |

જે જીવતો હતો અને તેના હાથમાં શસ્ત્રો હતા, ઘણા યોદ્ધાઓ ઘવાયા હતા

ਜੇਊ ਆਨਿ ਲਰੇ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਕਰੇ ਰੁਪਿ ਠਾਢੇ ਲਰੇ ਕੋਊ ਸ੍ਰਉਨ ਸਨੇ ॥

jeaoo aan lare bin praan kare rup tthaadte lare koaoo sraun sane |

જે પણ લડવા માટે આગળ આવ્યા તે નિર્જીવ બની ગયા અને ઘણા ઉભા અને લોહીથી સંતૃપ્ત જોવા મળ્યા

ਮਨਿ ਯੌ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਰਿਤੁਰਾਜ ਸਮੈ ਦ੍ਰੁਮ ਕਿੰਸਕ ਲਾਲ ਬਨੇ ॥੧੩੧੩॥

man yau upamaa upajee rituraaj samai drum kinsak laal bane |1313|

તેઓ વસંતઋતુમાં લાલ કેસુના ફૂલોની જેમ ફરતા દેખાયા.1313.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਸਕਤਿ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਸਮਰ ਮੈ ਬਹੁਰੋ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ॥

sakat singh tih samar mai bahuro sasatr sanbhaar |

તે યુદ્ધમાં શક્તિ સિંહે ફરીથી શસ્ત્રો ઉપાડ્યા છે

ਅਸੁਰ ਸੈਨ ਮੈ ਭਟ ਪ੍ਰਬਲ ਤੇ ਬਹੁ ਦਏ ਸੰਘਾਰ ॥੧੩੧੪॥

asur sain mai bhatt prabal te bahu de sanghaar |1314|

તે યુદ્ધમાં, તેમના શસ્ત્રો પકડીને, શક્તિ સિંહે રાક્ષસોની સેનાના ઘણા યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા.1314.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬਿਕ੍ਰਤਾਨਨ ਨਾਮ ਕਰੂਪ ਕੋ ਬਾਧਵ ਕੋਪ ਭਯੋ ਅਸਿ ਪਾਨਿ ਗਹਿਓ ॥

bikrataanan naam karoop ko baadhav kop bhayo as paan gahio |

'બિક્રતનન' નામના નીચ રાક્ષસનો એક ભાઈ ક્રોધથી ભરાઈ ગયો અને તેણે હાથમાં તલવાર પકડી.

ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਨ ਮੈ ਤਿਹ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਅਰਿ ਕੇ ਬਧਬੇ ਕੋ ਚਹਿਓ ॥

kab sayaam kahai ran mai tih ko man mai ar ke badhabe ko chahio |

કુરુપના ભાઈ વિકર્તનનએ ભારે ગુસ્સામાં તેની તલવાર હાથમાં પકડી લીધી અને તેણે દુશ્મનને મારવાનો પ્રયાસ કર્યો.

ਸੁ ਧਵਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯੰਦਨ ਆਯੋ ਤਹਾ ਨ ਟਰਿਓ ਵਹ ਜੁਧ ਹੀ ਕੋ ਉਮਹਿਓ ॥

su dhavaae kai sayandan aayo tahaa na ttario vah judh hee ko umahio |

તે રથ ચલાવીને ત્યાં આવ્યો અને યુદ્ધની ઈચ્છાથી ત્યાંથી ખસ્યો નહિ.

ਸੁਨਿ ਰੇ ਸਕਤੇਸ ਸੰਭਾਰਿ ਸੰਘਾਰਤ ਹੋ ਤੁਮ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਓ ॥੧੩੧੫॥

sun re sakates sanbhaar sanghaarat ho tum ko ih bhaat kahio |1315|

પોતાના મનમાં યુદ્ધની આતુરતા સાથે રથ ચલાવીને તે ત્યાં પહોંચ્યો અને બોલ્યો, હે રાજા! તારી તલવાર પકડી રાખ, હું તને મારી નાખીશ.��1315.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਸਕਤਿ ਸਿੰਘ ਯਹਿ ਬਚਨਿ ਸੁਨਿ ਲੀਨੀ ਸਕਤਿ ਉਠਾਇ ॥

sakat singh yeh bachan sun leenee sakat utthaae |

આ શબ્દો સાંભળીને શક્તિસિંહે ભાલો ઉપાડ્યો.

ਚਪਲਾ ਸੀ ਰਵਿ ਕਿਰਨ ਸੀ ਅਰਿ ਤਕਿ ਦਈ ਚਲਾਇ ॥੧੩੧੬॥

chapalaa see rav kiran see ar tak dee chalaae |1316|

આ શબ્દો સાંભળીને શક્તિ સિંહે પોતાની શક્તિ (શક્તિશાળી શસ્ત્ર) પોતાના હાથમાં લીધી અને દુશ્મન તરફ જોઈને તેણે તે શક્તિને વિસર્જન કર્યું, સૂર્યકિરણોની જેમ ઝડપી.1316.