શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 954


ਜੈ ਜੈਕਾਰ ਅਪਾਰ ਹੁਅ ਹਰਖੇ ਸੁਨਿ ਸੁਰ ਰਾਇ ॥੪੮॥
jai jaikaar apaar hua harakhe sun sur raae |48|

અને તેની પ્રશંસામાં દરેક ક્ષેત્રમાં સૂત્રોચ્ચાર કર્યા, જે સાંભળીને ભગવાન ઇન્દ્ર પણ પ્રસન્ન થયા.(48)

ਮਛਰੀ ਔ ਬਿਰਹੀਨ ਕੇ ਬਧ ਕੋ ਕਹਾ ਉਪਾਇ ॥
machharee aau biraheen ke badh ko kahaa upaae |

માછલી અને પાણીનું ઉદાહરણ લેતા,

ਜਲ ਪਿਯ ਤੇ ਬਿਛੁਰਾਇ ਯਹਿ ਤਨਿਕ ਬਿਖੈ ਮਰਿ ਜਾਇ ॥੪੯॥
jal piy te bichhuraae yeh tanik bikhai mar jaae |49|

એવું કહેવાય છે કે પત્ની, માછલી, પતિ, પાણીનો ત્યાગ કર્યા પછી, ટૂંક સમયમાં પરગણું કરે છે.(49)

ਪਾਪ ਨਰਕ ਤੇ ਨ ਡਰੀ ਕਰੀ ਸਵਤਿ ਕੀ ਕਾਨਿ ॥
paap narak te na ddaree karee savat kee kaan |

સહ-પત્ની આકાશી ક્રોધથી ડરતી ન હતી,

ਅਤਿ ਚਿਤ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ਕੈ ਪਿਯ ਲਗਵਾਯੋ ਬਾਨ ॥੫੦॥
at chit kop badtaae kai piy lagavaayo baan |50|

અને ગુસ્સામાં આવીને તેના પતિને તીર વડે મારી નાખ્યો હતો.(50)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸਵਤਿ ਸਾਲ ਅਤਿ ਹੀ ਚਿਤ ਧਾਰਿਯੋ ॥
savat saal at hee chit dhaariyo |

(મહાન રાણી) ચિટમાં ખૂબ જ આરામદાયક સાડી પહેરે છે

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਸੋ ਸਾਯਕ ਸੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥
nij pat so saayak sau maariyo |

સહ-પત્ની વ્યથિત હતી અને તેણે તેના પતિને તીર વડે મારી નાખ્યો, જાહેર કર્યું,

ਯਾ ਸੁਹਾਗ ਤੇ ਰਾਡੈ ਰਹਿ ਹੌ ॥
yaa suhaag te raaddai reh hau |

(તેણે વિચાર્યું કે) હું આવા સુહાગ કરતાં રુદ્ર બનીશ

ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਨਾਮ ਨਿਤਿ ਉਠਿ ਕਹਿ ਹੌ ॥੫੧॥
prabh ko naam nit utth keh hau |51|

'એના જેવી પરિણીત સ્ત્રી કરતાં હું વિધવા સારી છું; ઓછામાં ઓછું હું રોજ ઊઠીને સર્વશક્તિમાનનો શિકાર કરી શકું.(51)(l).

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਆਠ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੦੮॥੨੦੨੫॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sau aatth charitr samaapatam sat subham sat |108|2025|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની 108મી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (108)(2023)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਯਹ ਚਲਿ ਖਬਰ ਜਾਤ ਭੀ ਤਹਾ ॥
yah chal khabar jaat bhee tahaa |

આ સમાચાર (સસિયા અને તેના પતિ પુન્નુના મૃત્યુના) ત્યાં પહોંચ્યા

ਬੈਠੀ ਸਭਾ ਧਰਮੁ ਕੀ ਜਹਾ ॥
baitthee sabhaa dharam kee jahaa |

જ્યાં સદાચારના ભગવાન ધરમ રાજા તેમની સભામાં બેઠા હતા, ત્યાં આ ચિંતાજનક સમાચાર પહોંચ્યા,

ਸਵਤਿ ਸਾਲ ਤਿਨ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
savat saal tin triyeh nihaariyo |

(મંડળ) એ સ્ત્રીની ઊંઘ જોઈ

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਬਾਨ ਸਾਥ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧॥
nij pat baan saath han ddaariyo |1|

'શશિની સહ-પત્ની, જેણે પોતાના પતિને તીરથી મારી નાખ્યો હતો, તેની હત્યા કરવામાં આવી છે.'(1)

ਧਰਮਰਾਇ ਬਾਚ ॥
dharamaraae baach |

ધરમ રાજની વાત

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਜਾ ਦੁਖ ਤੇ ਜਿਨ ਇਸਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਹਨਿਯੋ ਰਿਸਾਇ ॥
jaa dukh te jin isatriyeh nij pat haniyo risaae |

'આ મહિલાએ તેના પતિની હત્યા કરી છે.

ਤਾ ਦੁਖ ਤੇ ਤਿਹ ਮਾਰਿਯੈ ਕਰਿਯੈ ਵਹੈ ਉਪਾਇ ॥੨॥
taa dukh te tih maariyai kariyai vahai upaae |2|

'કોઈક રીતે, હવે, તેણીને સમાપ્ત કરવી જોઈએ.'(2)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਉਰਬਸਿ ਪ੍ਰਾਤ ਹੁਤੀ ਸੁ ਨਗਰ ਮੈ ॥
aurabas praat hutee su nagar mai |

તે નગરમાં ઉર્વશી નામની નૃત્યાંગના (અથવા વેશ્યા) રહેતી હતી

ਨਾਚਤ ਹੁਤੀ ਕਾਲ ਕੇ ਘਰ ਮੈ ॥
naachat hutee kaal ke ghar mai |

તે જ ક્ષેત્રમાં, ઉર્વસી નામની એક વેશ્યા રહેતી હતી, જે મૃત્યુના દેવતા કાલના ઘરમાં નૃત્ય કરતી હતી.

ਤਿਹ ਬੀਰੋ ਤਿਹ ਸਭਾ ਉਚਾਯੋ ॥
tih beero tih sabhaa uchaayo |

તેણે તે સભામાં (આ કામ કરવાનો) ભાર ઉપાડ્યો

ਸਕਲ ਪੁਰਖ ਕੋ ਭੇਖ ਬਣਾਯੋ ॥੩॥
sakal purakh ko bhekh banaayo |3|

કાઉન્સિલમાં, તેણીએ પોતાને એક પુરુષ તરીકે વેશપલટો કરીને આ કારણની જવાબદારી લીધી.(3)

ਉਰਬਸੀ ਬਾਚ ॥
aurabasee baach |

ઉર્વશીએ કહ્યું:

ਮੁਸਕਿਲ ਹਨਨ ਤਵਨ ਕੋ ਗੁਨਿਯੈ ॥
musakil hanan tavan ko guniyai |

તેને મારવો મુશ્કેલ છે

ਜਾ ਕੋ ਅਧਿਕ ਸੀਲ ਜਗੁ ਸੁਨਿਯੈ ॥
jaa ko adhik seel jag suniyai |

'દુનિયામાં નિરાંતે રહેનાર વ્યક્તિને મારવો મુશ્કેલ છે.

ਜਾ ਕੋ ਚਿਤ ਚੰਚਲ ਪਹਿਚਾਨਹੁ ॥
jaa ko chit chanchal pahichaanahu |

જેનું મન ચંચળ છે,

ਤਾ ਕੋ ਲਈ ਹਾਥ ਮੈ ਮਾਨਹੁ ॥੪॥
taa ko lee haath mai maanahu |4|

'પરંતુ જે ઘડાયેલું છે, તેનું જીવન હત્યારાના હાથમાં માત્ર એક રમકડું છે.' (4)

ਯੌ ਕਹਿ ਨਿਕਸਿ ਮੋਲ ਹਯ ਲਯੋ ॥
yau keh nikas mol hay layo |

(તેણીએ) આ કહ્યું અને (ઘર) છોડીને (એક) ઘોડો ખરીદ્યો

ਜਾ ਪੈ ਲਾਖ ਟਕਾ ਦਸ ਦਯੋ ॥
jaa pai laakh ttakaa das dayo |

એવું વિચારીને સ્ત્રી ઘરની બહાર નીકળી,

ਚਮਕਿ ਚਲੈ ਜਬ ਤੁਰੇ ਬਿਰਾਜੈ ॥
chamak chalai jab ture biraajai |

અને દસ હજાર સિક્કા ખર્ચીને કાળો ઘોડો ખરીદ્યો.

ਜਾ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਇੰਦ੍ਰ ਹਯ ਲਾਜੈ ॥੫॥
jaa ko nirakh indr hay laajai |5|

જ્યારે તે ઘોડો ફાટી નીકળ્યો, ત્યારે ભગવાન ઇન્દ્રનો ઘોડો પણ નમ્ર લાગ્યો.(5)

ਆਪ ਅਨੂਪ ਬਸਤ੍ਰ ਤਨ ਧਾਰੈ ॥
aap anoop basatr tan dhaarai |

તેણે પોતાના શરીર પર અનન્ય બખ્તર પહેર્યું હતું

ਭੂਖਨ ਸਕਲ ਜਰਾਇ ਸੁ ਧਾਰੈ ॥
bhookhan sakal jaraae su dhaarai |

તેણીએ પોતાને સુંદર વસ્ત્રો પહેર્યા હતા અને આભૂષણોથી શણગારેલી હતી.

ਲਾਬੇ ਕੇਸ ਕਾਧ ਪਰ ਛੋਰੇ ॥
laabe kes kaadh par chhore |

(તેના) ખભા પર લાંબા વાળ પડ્યા હતા,

ਜਨੁਕ ਫੁਲੇਲਹਿ ਜਾਤ ਨਿਚੋਰੇ ॥੬॥
januk fuleleh jaat nichore |6|

તેના લાંબા વાળ તેના ખભા પર અત્તરનો છંટકાવ કરતા હતા.(6)

ਅੰਜਨ ਆਂਜਿ ਆਖਿਯਨ ਦਯੋ ॥
anjan aanj aakhiyan dayo |

(તેણે) તેની આંખોમાં ચાંદી નાખી.

ਜਨੁ ਕਰਿ ਲੂਟਿ ਸਿੰਗਾਰਹਿ ਲਯੋ ॥
jan kar loott singaareh layo |

તેની આંખોમાં આઈ-લેશિંગ પાવડર સાથે, તેણીની શણગારે ઘણાના હૃદય ચોરી લીધા હતા.

ਜੁਲਫ ਜੰਜੀਰ ਜਾਲਮੈ ਸੋਹੈ ॥
julaf janjeer jaalamai sohai |

(તેના) ક્રૂર ટ્રેસને સાંકળની જેમ શણગારવામાં આવ્યા હતા

ਸੁਰ ਨਰ ਨਾਗ ਅਸੁਰ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥੭॥
sur nar naag asur man mohai |7|

તેના વાળના સાપમાં ઘણા માણસો, દેવતાઓ અને શેતાન ફસાઈ ગયા.(7)

ਰਾਜਤ ਭ੍ਰਿਕੁਟਿ ਧਨੁਕ ਸੀ ਭਾਰੀ ॥
raajat bhrikutt dhanuk see bhaaree |

તેની ભારે ભ્રમર ધનુષ્યની જેમ શણગારેલી હતી.

ਮੋਹਤ ਲੋਕ ਚੌਦਹਨਿ ਪ੍ਯਾਰੀ ॥
mohat lok chauadahan payaaree |

(તે) ચૌદ લોકોને મોહક હતી.

ਜਾ ਕੀ ਨੈਕ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਮੈ ਪਰੈ ॥
jaa kee naik drisatt mai parai |

(તે) જેની નજરમાં થોડું પણ આવે છે,

ਤਾ ਕੀ ਸਕਲ ਬੁਧਿ ਪਰਹਰੇ ॥੮॥
taa kee sakal budh parahare |8|

તે તેની બધી બુદ્ધિનો નાશ કરશે. 8.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਖਟਮੁਖ ਮੁਖ ਖਟ ਪੰਚ ਸਿਵ ਬਿਧਿ ਕੀਨੇ ਮੁਖ ਚਾਰਿ ॥
khattamukh mukh khatt panch siv bidh keene mukh chaar |

કાર્તિકેય ('ખાતમુખ')ને છ મુખ, શિવને પાંચ મુખ અને બ્રહ્માને ચાર મુખ છે.