શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 69


ਨਚੀ ਡਾਕਿਣੀ ਜੋਗਨੀ ਉਰਧ ਹੇਤੰ ॥੪੮॥
nachee ddaakinee joganee uradh hetan |48|

પરાક્રમી સ્પ્રિટ્સ, ભૂત, ફિન્ડ્સ અને ગોબ્લિન નૃત્ય કરી રહ્યા છે. પિશાચ, સ્ત્રી રાક્ષસો અને શિવ પણ નૃત્ય કરી રહ્યા છે.48.

ਛੁਟੀ ਜੋਗਤਾਰੀ ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਜਾਗੇ ॥
chhuttee jogataaree mahaa rudr jaage |

મહા રુદ્ર (શિવ) ની યોગ-સમાધિના વિસર્જન સાથે (ભયંકર યુદ્ધને કારણે) (તે) જાગૃત થયો છે;

ਡਗਿਯੋ ਧਿਆਨ ਬ੍ਰਹਮੰ ਸਭੈ ਸਿਧ ਭਾਗੇ ॥
ddagiyo dhiaan brahaman sabhai sidh bhaage |

યોગ ચિંતનમાંથી બહાર આવતાં પરમ રુદ્ર જાગી ગયા છે. બ્રહ્માનું ધ્યાન વિક્ષેપિત થઈ ગયું છે અને બધા જ સિદ્ધો ભયભીત થઈને તેમના નિવાસસ્થાનમાંથી ભાગી ગયા છે.

ਹਸੇ ਕਿੰਨਰੰ ਜਛ ਬਿਦਿਆਧਰੇਯੰ ॥
hase kinaran jachh bidiaadhareyan |

કિન્નરો, યક્ષો, વિદ્યાધર (અન્ય દેવો) હસતા હોય છે

ਨਚੀ ਅਛਰਾ ਪਛਰਾ ਚਾਰਣੇਯੰ ॥੪੯॥
nachee achharaa pachharaa chaaraneyan |49|

કિન્નરો, યક્ષો અને વિદ્યાધર હસે છે અને ચારણની પત્નીઓ નાચી રહી છે.49.

ਪਰਿਯੋ ਘੋਰ ਜੁਧੰ ਸੁ ਸੈਨਾ ਪਰਾਨੀ ॥
pariyo ghor judhan su sainaa paraanee |

ભીષણ યુદ્ધને કારણે સેના ભાગવા લાગી.

ਤਹਾ ਖਾ ਹੁਸੈਨੀ ਮੰਡਿਓ ਬੀਰ ਬਾਨੀ ॥
tahaa khaa husainee manddio beer baanee |

લડાઈ સૌથી ભયાનક હતી અને સૈન્ય ત્યાંથી ભાગી ગયું. મહાન નાયક હુસૈન ભાગી છૂટીને મક્કમતાથી ઊભો હતો. મહાન નાયક હુસૈન મેદાનમાં મક્કમતાથી ઊભા હતા.

ਉਤੈ ਬੀਰ ਧਾਏ ਸੁ ਬੀਰੰ ਜਸ੍ਵਾਰੰ ॥
autai beer dhaae su beeran jasvaaran |

બહાદુર જસવારીઓ ત્યાં દોડી આવ્યા.

ਸਬੈ ਬਿਉਤ ਡਾਰੇ ਬਗਾ ਸੇ ਅਸ੍ਵਾਰੰ ॥੫੦॥
sabai biaut ddaare bagaa se asvaaran |50|

જસવાલના નાયકો તેની તરફ દોડ્યા. ઘોડેસવારોને કાપડ જે રીતે કાપવામાં આવે છે (દરજી દ્વારા) કાપવામાં આવે છે.50.

ਤਹਾ ਖਾ ਹੁਸੈਨੀ ਰਹਿਯੋ ਏਕ ਠਾਢੰ ॥
tahaa khaa husainee rahiyo ek tthaadtan |

માત્ર હુસૈની ખાન ત્યાં ઊભો હતો.

ਮਨੋ ਜੁਧ ਖੰਭੰ ਰਣਭੂਮ ਗਾਡੰ ॥
mano judh khanbhan ranabhoom gaaddan |

ત્યાં હુસૈન જમીનમાં સ્થિર ધ્વજના થાંભલાની જેમ એકદમ એકલો ઊભો હતો.

ਜਿਸੈ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ਹਠੀ ਬਾਣਿ ਮਾਰਿਯੋ ॥
jisai kop kai kai hatthee baan maariyo |

(તે) હઠીલા યોદ્ધા, ગુસ્સે થઈને, જેના પર તીર વાગે છે,

ਤਿਸੈ ਛੇਦ ਕੈ ਪੈਲ ਪਾਰੇ ਪਧਾਰਿਯੋ ॥੫੧॥
tisai chhed kai pail paare padhaariyo |51|

તે દૃઢ યોદ્ધાએ જ્યાં પણ તીર માર્યું ત્યાં તે શરીરને વીંધીને બહાર નીકળી ગયું. 51.

ਸਹੇ ਬਾਣ ਸੂਰੰ ਸਭੈ ਆਣ ਢੂਕੈ ॥
sahe baan sooran sabhai aan dtookai |

(તે) યોદ્ધાએ તેના પર (બધા) તીરો માર્યા. (પછી) બધા (તેની) પાસે ગયા.

ਚਹੂੰ ਓਰ ਤੈ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਕੂਕੈ ॥
chahoon or tai maar hee maar kookai |

તીરથી ત્રાટકેલા યોદ્ધાઓ તેની સામે એકઠા થયા. ચારેય બાજુથી તેઓ ‘મારી નાખો, મારી નાખો’ની બૂમો પાડી રહ્યા હતા.

ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਅਸਤ੍ਰ ਅਉ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰੇ ॥
bhalee bhaat so asatr aau sasatr jhaare |

(હુસૈની) શસ્ત્રો અને બખ્તર સારી રીતે ચલાવતા હતા,

ਗਿਰੇ ਭਿਸਤ ਕੋ ਖਾ ਹੁਸੈਨੀ ਸਿਧਾਰੇ ॥੫੨॥
gire bhisat ko khaa husainee sidhaare |52|

તેઓએ તેમના હથિયારો ખૂબ જ જોરદાર રીતે વહન કર્યા અને પ્રહાર કર્યા. અંતે હુસૈન નીચે પડ્યો અને સ્વર્ગ તરફ રવાના થયો.52.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਜਬੈ ਹੁਸੈਨੀ ਜੁਝਿਯੋ ਭਯੋ ਸੂਰ ਮਨ ਰੋਸੁ ॥
jabai husainee jujhiyo bhayo soor man ros |

જ્યારે હુસૈન માર્યા ગયા, ત્યારે યોદ્ધાઓ ભારે રોષમાં હતા.

ਭਾਜਿ ਚਲੇ ਅਵਰੈ ਸਬੈ ਉਠਿਯੋ ਕਟੋਚਨ ਜੋਸ ॥੫੩॥
bhaaj chale avarai sabai utthiyo kattochan jos |53|

બાકીના બધા ભાગી ગયા, પરંતુ કટોચના દળોએ ઉત્સાહ અનુભવ્યો. 53.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਕੋਪਿ ਕਟੋਚਿ ਸਬੈ ਮਿਲਿ ਧਾਏ ॥
kop kattoch sabai mil dhaae |

બધા કટોચીઓ ગુસ્સામાં બહાર નીકળી ગયા.

ਹਿੰਮਤਿ ਕਿੰਮਤਿ ਸਹਿਤ ਰਿਸਾਏ ॥
hinmat kinmat sahit risaae |

કટોચના બધા સૈનિકો ભારે ક્રોધ સાથે હિમ્મત અને કિમ્મત સાથે.

ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਤਬ ਕੀਯਾ ਉਠਾਨਾ ॥
haree singh tab keeyaa utthaanaa |

ત્યારબાદ હરિસિંહે હુમલો કર્યો

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਹਨੇ ਪਖਰੀਯਾ ਜੁਆਨਾ ॥੫੪॥
chun chun hane pakhareeyaa juaanaa |54|

પછી આગળ આવેલા હરિસિંહે ઘણા બહાદુર ઘોડેસવારોને મારી નાખ્યા.54

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
naraaj chhand |

નારજ સ્તન્ઝા

ਤਬੈ ਕਟੋਚ ਕੋਪੀਯੰ ॥
tabai kattoch kopeeyan |

પછી કટોચ ગુસ્સે થયા

ਸੰਭਾਰ ਪਾਵ ਰੋਪੀਯੰ ॥
sanbhaar paav ropeeyan |

ત્યારે કટોચનો રાજા ગુસ્સે થઈને મેદાનમાં મક્કમ થઈને ઊભો રહ્યો.

ਸਰਕ ਸਸਤ੍ਰ ਝਾਰ ਹੀ ॥
sarak sasatr jhaar hee |

તેઓ આજુબાજુ હથિયારો ફેરવતા હતા

ਸੁ ਮਾਰਿ ਮਾਰਿ ਉਚਾਰ ਹੀ ॥੫੫॥
su maar maar uchaar hee |55|

તેણે (દુશ્મન માટે) મૃત્યુની બૂમો પાડતા તેના હથિયારોનો ઉપયોગ કર્યો.55.

ਚੰਦੇਲ ਚੌਪੀਯੰ ਤਬੈ ॥
chandel chauapeeyan tabai |

પછી ચંદેલ રાજપૂતો (જેઓ હુસૈનીની મદદે આવ્યા) (પણ સાવચેત) બન્યા.

ਰਿਸਾਤ ਧਾਤ ਭੇ ਸਬੈ ॥
risaat dhaat bhe sabai |

(બીજી બાજુથી) ચંદેલના રાજા ગુસ્સે થયા અને ક્રોધ સાથે શરીરે બધા પર હુમલો કર્યો.

ਜਿਤੇ ਗਏ ਸੁ ਮਾਰੀਯੰ ॥
jite ge su maareeyan |

જેટલા (વિરોધીઓ આગળ આવ્યા) માર્યા ગયા.

ਬਚੇ ਤਿਤੇ ਸਿਧਾਰੀਯੰ ॥੫੬॥
bache tite sidhaareeyan |56|

જેઓ તેનો સામનો કરતા હતા તેઓ માર્યા ગયા હતા અને જેઓ પાછળ રહી ગયા હતા તેઓ ભાગી ગયા હતા.56.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਸਾਤ ਸਵਾਰਨ ਕੈ ਸਹਿਤ ਜੂਝੇ ਸੰਗਤ ਰਾਇ ॥
saat savaaran kai sahit joojhe sangat raae |

(સંગિતા સિંહ) તેના સાત સાથીઓ સાથે મૃત્યુ પામ્યા.

ਦਰਸੋ ਸੁਨਿ ਜੁਝੈ ਤਿਨੈ ਬਹੁਰਿ ਜੁਝਤ ਭਯੋ ਆਇ ॥੫੭॥
daraso sun jujhai tinai bahur jujhat bhayo aae |57|

જ્યારે દર્શોને ખબર પડી ત્યારે તે પણ મેદાનમાં આવ્યો અને મૃત્યુ પામ્યો. 57.

ਹਿੰਮਤ ਹੂੰ ਉਤਰਿਯੋ ਤਹਾ ਬੀਰ ਖੇਤ ਮਝਾਰ ॥
hinmat hoon utariyo tahaa beer khet majhaar |

પછી હિમ્મત યુદ્ધભૂમિમાં આવ્યો.

ਕੇਤਨ ਕੇ ਤਨਿ ਘਾਇ ਸਹਿ ਕੇਤਨਿ ਕੇ ਤਨਿ ਝਾਰਿ ॥੫੮॥
ketan ke tan ghaae seh ketan ke tan jhaar |58|

તેને ઘણા ઘા થયા અને અન્ય કેટલાક પર તેના હથિયારો માર્યા.58.

ਬਾਜ ਤਹਾ ਜੂਝਤ ਭਯੋ ਹਿੰਮਤ ਗਯੋ ਪਰਾਇ ॥
baaj tahaa joojhat bhayo hinmat gayo paraae |

તેનો ઘોડો ત્યાં માર્યો ગયો, પણ હિંમત ભાગી ગયો.

ਲੋਥ ਕ੍ਰਿਪਾਲਹਿ ਕੀ ਨਮਿਤ ਕੋਪਿ ਪਰੇ ਅਰਿ ਰਾਇ ॥੫੯॥
loth kripaaleh kee namit kop pare ar raae |59|

કટોચના યોદ્ધાઓ તેમના રાજા કિરપાલના મૃતદેહને લઈ જવા માટે ભારે ક્રોધ સાથે આવ્યા હતા.59.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
rasaaval chhand |

રસાવલ શ્લોક

ਬਲੀ ਬੈਰ ਰੁਝੈ ॥
balee bair rujhai |

યોદ્ધાઓ યુદ્ધમાં રોકાયેલા

ਸਮੁਹਿ ਸਾਰ ਜੁਝੈ ॥
samuhi saar jujhai |

યોદ્ધાઓ બદલો લેવામાં વ્યસ્ત છે, તેઓ તલવારનો સામનો કરીને શહીદ થાય છે.

ਕ੍ਰਿਪਾ ਰਾਮ ਗਾਜੀ ॥
kripaa raam gaajee |

કૃપા રામ સુરમા (જેમ કે) લડ્યા.

ਲਰਿਯੋ ਸੈਨ ਭਾਜੀ ॥੬੦॥
lariyo sain bhaajee |60|

યોદ્ધા કિરપારામ એટલો ગંભીર રીતે લડ્યો કે બધી સેના ભાગી ગઈ લાગે છે. 60.

ਮਹਾ ਸੈਨ ਗਾਹੈ ॥
mahaa sain gaahai |

(તે) એક મહાન સૈન્યને કચડી નાખે છે

ਨ੍ਰਿਭੈ ਸਸਤ੍ਰ ਬਾਹੈ ॥
nribhai sasatr baahai |

તે મોટી સેનાને કચડી નાખે છે અને નિર્ભયતાથી તેના શસ્ત્રો પર પ્રહાર કરે છે.