શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 496

ਸ੍ਯਾਮ ਇਤੇ ਛਪਿ ਆਵਤ ਭਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਨ ਕਾਰਨ ਛੈ ਕੈ ॥੧੯੮੫॥

sayaam ite chhap aavat bhayo kab sayaam bhanai tin kaaran chhai kai |1985|

કેટલડ્રમ, રથ અને નાના ડ્રમ્સ એટલી તીવ્રતાથી વગાડવામાં આવી રહ્યા હતા કે કાનના ડ્રમ્સ ફાટી જતા હોય તેવું લાગતું હતું.1985.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਜੋਊ ਬੇਦ ਕੇ ਬੀਚ ਲਿਖੀ ਬਿਧਿ ਬ੍ਯਾਹ ਕੀ ਸੋ ਦੁਹੂੰ ਕੀਨੀ ॥

sayaam bhanai joaoo bed ke beech likhee bidh bayaah kee so duhoon keenee |

(કવિ) શ્યામ કહે છે, લગ્નની પદ્ધતિ જે વેદોમાં લખેલી છે, તે બંને પક્ષો દ્વારા કરવામાં આવી હતી.

ਮੰਤ੍ਰਨ ਸੋ ਅਭਿਮੰਤ੍ਰਨ ਕੈ ਭੂਅ ਫੇਰਨ ਕੀ ਸੁ ਪਵਿਤ੍ਰ ਕੈ ਲੀਨੀ ॥

mantran so abhimantran kai bhooa feran kee su pavitr kai leenee |

બંનેના લગ્ન વૈદિક વિધિ મુજબ સંપન્ન થયા હતા અને ત્યાં મંત્રોના ઉચ્ચારણ સાથે પવિત્ર અગ્નિની પ્રદક્ષિણા કરવાની વૈવાહિક વિધિઓ કરવામાં આવી હતી.

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਦਿਜ ਸ੍ਰੇਸਟ ਹੁਤੇ ਤਿਨ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਦਛਨਾ ਤਿਨ ਦੀਨੀ ॥

aaur jite dij sresatt hute tin ko at hee dachhanaa tin deenee |

પ્રતિષ્ઠિત બ્રાહ્મણોને અપાર ભેટો આપવામાં આવી

ਬੇਦੀ ਰਚੀ ਭਲੀ ਭਾਤਹ ਸੋ ਜਦੁਬੀਰ ਬਿਨਾ ਸਭ ਲਾਗਤ ਹੀਨੀ ॥੧੯੮੬॥

bedee rachee bhalee bhaatah so jadubeer binaa sabh laagat heenee |1986|

એક મોહક વેદી બનાવવામાં આવી હતી, પરંતુ કૃષ્ણ વિના કંઈ જ યોગ્ય લાગતું ન હતું.1986.

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਲੈ ਕਿਹ ਸੰਗਿ ਪੁਰੋਹਿਤ ਦੇਵੀ ਕੀ ਪੂਜਾ ਕੇ ਕਾਜ ਸਿਧਾਰੇ ॥

tau hee lau lai kih sang purohit devee kee poojaa ke kaaj sidhaare |

પછી પૂજારીને સાથે લઈને બધા દેવીની પૂજા કરવા ગયા

ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਚੜਵਾਇ ਤਬੈ ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਚਲੇ ਤਿਹ ਕੇ ਭਟ ਭਾਰੇ ॥

sayandan pai charravaae tabai tih paachhe chale tih ke bhatt bhaare |

ઘણા યોદ્ધાઓ તેમના રથ પર તેમની પાછળ ચાલ્યા

ਯਾ ਬਿਧਿ ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਤਾਪ ਘਨੋ ਮੁਖ ਤੇ ਰੁਕਮੈ ਇਹ ਬੈਨ ਉਚਾਰੇ ॥

yaa bidh dekh prataap ghano mukh te rukamai ih bain uchaare |

રુક્મીએ આટલો મોટો મહિમા જોઈને આ શબ્દો ઉચ્ચાર્યા

ਰਾਖੀ ਪ੍ਰਭੂ ਪਤਿ ਮੋਰ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਧੰਨ੍ਯ ਕਹਿਯੋ ਅਬ ਭਾਗ ਹਮਾਰੇ ॥੧੯੮੭॥

raakhee prabhoo pat mor bhalee bidh dhanay kahiyo ab bhaag hamaare |1987|

આવું વાતાવરણ જોઈને રુકમણીના ભાઈ રુક્મીએ કહ્યું, “હે પ્રભુ! હું ખૂબ જ ભાગ્યશાળી છું કે તમે મારા સન્માનની રક્ષા કરી છે.” 1987.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਜਬ ਰੁਕਮਿਨੀ ਤਿਹ ਮੰਦਿਰ ਗਈ ॥

jab rukaminee tih mandir gee |

જ્યારે રુકમણી એ મંદિરમાં ગયા,

ਦੁਖ ਸੰਗਿ ਬਿਹਬਲ ਅਤਿ ਹੀ ਭਈ ॥

dukh sang bihabal at hee bhee |

જ્યારે રુકમણી મંદિરમાં ગઈ, ત્યારે તે વેદનાથી ખૂબ જ આક્રોશિત થઈ ગઈ

ਤਿਨਿ ਇਵ ਰੋਇ ਸਿਵਾ ਸੰਗਿ ਰਰਿਓ ॥

tin iv roe sivaa sang rario |

આમ તે રડ્યો અને દેવીને કહ્યું,

ਤੁਹਿ ਤੇ ਮੋਹਿ ਇਹੀ ਬਰੁ ਸਰਿਓ ॥੧੯੮੮॥

tuhi te mohi ihee bar sario |1988|

તેણીએ ચંદીને રડતા રડતા વિનંતી કરી કે જો આ મેચ તેના માટે જરૂરી હતી.1988.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਦੂਰਿ ਦਈ ਸਖੀਆ ਕਰਿ ਕੈ ਕਰਿ ਲੀਨ ਛੁਰੀ ਕਹਿਓ ਘਾਤ ਕਰੈ ਹਉ ॥

door dee sakheea kar kai kar leen chhuree kahio ghaat karai hau |

તેના મિત્રોને તેનાથી દૂર રાખીને, તેણીએ તેના હાથમાં નાનું ખંજર લીધું અને કહ્યું, "હું આત્મહત્યા કરીશ

ਮੈ ਬਹੁ ਸੇਵ ਸਿਵਾ ਕੀ ਕਰੀ ਤਿਹ ਤੇ ਸਭ ਹੌ ਸੁ ਇਹੈ ਫਲੁ ਪੈ ਹਉ ॥

mai bahu sev sivaa kee karee tih te sabh hau su ihai fal pai hau |

મેં ચંડીની ખૂબ સેવા કરી છે અને તે સેવા માટે મને આ પુરસ્કાર મળ્યો છે

ਪ੍ਰਾਨਨ ਧਾਮਿ ਪਠੋ ਜਮ ਕੇ ਇਹ ਦੇਹੁਰੇ ਊਪਰ ਪਾਪ ਚੜੈ ਹਉ ॥

praanan dhaam pattho jam ke ih dehure aoopar paap charrai hau |

આત્માઓને યમરાજના ઘરે મોકલીને હું આ મંદિર (મંદિર) પર પાપ અર્પણ કરું છું.

ਕੈ ਇਹ ਕੋ ਰਿਝਵਾਇ ਅਬੈ ਬਰਿਬੋ ਹਰਿ ਕੋ ਇਹ ਤੇ ਬਰੁ ਪੈ ਹਉ ॥੧੯੮੯॥

kai ih ko rijhavaae abai baribo har ko ih te bar pai hau |1989|

"હું મૃત્યુ પામીશ અને મારા મૃત્યુથી આ સ્થાન અશુદ્ધ થઈ જશે, નહીં તો હવે હું તેને ખુશ કરીશ અને તેની પાસેથી કૃષ્ણ સાથે લગ્ન કરવાનું વરદાન મેળવીશ."1989.

ਦੇਵੀ ਜੂ ਬਾਚ ਰੁਕਮਿਨੀ ਸੋ ॥

devee joo baach rukaminee so |

દેવીની વાણી:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਤਿਹ ਕੀ ਜਗ ਮਾਤ ਪ੍ਰਤਛ ਹ੍ਵੈ ਤਾਹਿ ਕਹਿਓ ਹਸਿ ਐਸੇ ॥

dekh dasaa tih kee jag maat pratachh hvai taeh kahio has aaise |

તેની હાલત જોઈને જગતમાતા પ્રગટ થયા, તેના પર હસ્યા અને કહ્યું,

ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਬਾਮ ਤੈ ਆਪਨੇ ਚਿਤ ਕਰੋ ਦੁਚਿਤਾ ਫੁਨਿ ਰੰਚ ਨ ਕੈਸੇ ॥

sayaam kee baam tai aapane chit karo duchitaa fun ranch na kaise |

તેણીને આવી દુર્દશામાં જોઈને જગતની માતા પ્રસન્ન થઈ અને તેને કહ્યું, “તું કૃષ્ણની પત્ની છે, તારે આમાં સહેજ પણ દ્વંદ્વ ન હોવો જોઈએ.

ਜੋ ਸਿਸੁਪਾਲ ਕੇ ਹੈ ਚਿਤ ਮੈ ਨਹਿ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਸੋਊ ਤਿਹ ਕੀ ਸੁ ਰੁਚੈ ਸੇ ॥

jo sisupaal ke hai chit mai neh hvai hai soaoo tih kee su ruchai se |

શિશુપાલના મનમાં જે છે તે તેના હિતમાં નહીં હોય.

ਹੁਇ ਹੈ ਅਵਸਿ ਸੋਊ ਸੁਨਿ ਰੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਤੁਮਰੇ ਜੀ ਜੈਸੇ ॥੧੯੯੦॥

hue hai avas soaoo sun ree kab sayaam kahai tumare jee jaise |1990|

"શિશુપાલના મનમાં જે કંઈ છે, તે ક્યારેય થશે નહીં અને તમારા મનમાં જે હશે, તે ચોક્કસપણે થશે." 1990.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਯੌ ਬਰੁ ਲੈ ਕੇ ਸਿਵਾ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਚਲੀ ਹੁਇ ਚਿਤ ॥

yau bar lai ke sivaa te prasan chalee hue chit |

ચંડિકા પાસેથી આ વરદાન મેળવીને પ્રસન્ન થઈને તે પોતાના રથ પર આરોહણ થઈ

ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਚੜਿ ਮਨ ਬਿਖੈ ਚਹਿ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਪਤਿ ਮਿਤ ॥੧੯੯੧॥

sayandan pai charr man bikhai cheh sree jadupat mit |1991|

અને કૃષ્ણને પોતાના મનમાં મિત્ર માનીને પાછા ફર્યા.1991.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਚੜੀ ਜਾਤ ਹੁਤੀ ਸੋਊ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਬਿਖੈ ਕਰਿ ਕੈ ॥

charree jaat hutee soaoo sayandan pai brij naaeik drisatt bikhai kar kai |

તે આંખોમાં શ્રી કૃષ્ણ સાથે રથ પર સવાર છે.

ਅਰੁ ਸਤ੍ਰਨ ਸੈਨ ਨਿਹਾਰਿ ਘਨੀ ਤਿਹ ਤੇ ਨਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਡਰਿ ਕੈ ॥

ar satran sain nihaar ghanee tih te nahee sayaam bhanai ddar kai |

કૃષ્ણને પોતાના મનમાં રાખીને તે પોતાના રથ પર બેસીને પાછી ચાલી ગઈ અને શત્રુઓની વિશાળ સેના જોઈને તેણે પોતાના મુખમાંથી કૃષ્ણનું નામ ન કાઢ્યું.

ਪ੍ਰਭ ਆਇ ਪਰਿਓ ਤਿਹ ਮਧਿ ਬਿਖੈ ਇਹ ਲੇਤ ਹੋ ਰੇ ਇਮ ਉਚਰਿ ਕੈ ॥

prabh aae pario tih madh bikhai ih let ho re im uchar kai |

તેમની વચ્ચે (દુશ્મનીઓ) શ્રી કૃષ્ણ (રૂકમણીના રથ પર) આવ્યા અને આમ કહ્યું, ઓય! હું તેને લઈ રહ્યો છું.

ਬਲੁ ਧਾਰਿ ਲਈ ਰਥ ਭੀਤਰ ਡਾਰਿ ਮੁਰਾਰਿ ਤਬੈ ਬਹੀਯਾ ਧਰਿ ਕੈ ॥੧੯੯੨॥

bal dhaar lee rath bheetar ddaar muraar tabai baheeyaa dhar kai |1992|

તે જ સમયે, કૃષ્ણ ત્યાં પહોંચ્યા અને તેમણે રૂકમણીનું નામ બૂમ પાડી અને તેણીને તેના હાથથી પકડીને, તેણીને આ તાકાતથી પોતાના રથમાં બેસાડી.1992.

ਡਾਰਿ ਰੁਕਮਿਨੀ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਸਭ ਸੂਰਨ ਸੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਈ ॥

ddaar rukaminee sayandan pai sabh sooran so ih bhaat sunaaee |

રુકમણીને રથમાં બેસાડીને, સર્વ યોદ્ધાઓને આમ કહ્યું (કહ્યું)

ਜਾਤ ਹੋ ਰੇ ਇਹ ਕੋ ਅਬ ਲੈ ਇਹ ਕੈ ਰੁਕਮੈ ਅਬ ਦੇਖਤ ਭਾਈ ॥

jaat ho re ih ko ab lai ih kai rukamai ab dekhat bhaaee |

રુક્મણી ને પોતાના રથમાં લઈને, કૃષ્ણએ બધા યોદ્ધાઓની વાત સાંભળી અંદર કહ્યું, “હું તેને રુક્મીની નજરમાં પણ લઈ જઈ રહ્યો છું.

ਪਉਰਖ ਹੈ ਜਿਹ ਸੂਰ ਬਿਖੈ ਸੋਊ ਯਾਹਿ ਛਡਾਇਨ ਮਾਡਿ ਲਰਾਈ ॥

paurakh hai jih soor bikhai soaoo yaeh chhaddaaein maadd laraaee |

“અને જેની પાસે હિંમત છે, તે હવે મારી સાથે લડીને તેને બચાવી શકે છે

ਆਜ ਸਭੋ ਮਰਿ ਹੋਂ ਟਰਿ ਨਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਮੁਹਿ ਰਾਮ ਦੁਹਾਈ ॥੧੯੯੩॥

aaj sabho mar hon ttar nahee sayaam bhanai muhi raam duhaaee |1993|

હું આજે બધાને મારી નાખીશ, પરંતુ આ કાર્યથી દૂર નહીં રહીશ.” 1993.

ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਕੈ ਤਿਹ ਕੀ ਸਭ ਆਇ ਪਰੇ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢੈ ਕੈ ॥

yau bateeyaa sun kai tih kee sabh aae pare at krodh badtai kai |

તેમની આ વાત સાંભળીને બધા યોદ્ધાઓ ભારે ક્રોધથી આવી ગયા.

ਰੋਸ ਭਰੇ ਭਟ ਠੋਕਿ ਭੁਜਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧਤ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥

ros bhare bhatt tthok bhujaa kab sayaam kahai at krodhat hvai kai |

કૃષ્ણના આ શબ્દો સાંભળીને બધા ક્રોધિત થઈ ગયા અને ભારે ક્રોધમાં તેમના હાથ થપથપાવીને તેમના પર પડ્યા.

ਭੇਰਿ ਘਨੀ ਸਹਨਾਇ ਸਿੰਗੇ ਰਨ ਦੁੰਦਭਿ ਅਉ ਅਤਿ ਤਾਲ ਬਜੈ ਕੈ ॥

bher ghanee sahanaae singe ran dundabh aau at taal bajai kai |

તે બધાએ કૃષ્ણ પર તેમના ક્લેરિયોનેટ, કેટલડ્રમ, નાના ડ્રમ્સ અને યુદ્ધના રણશિંગડા વગાડતા હુમલો કર્યો.

ਸੋ ਜਦੁਬੀਰ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਛਿਨ ਬੀਚ ਦਏ ਜਮਲੋਕਿ ਪਠੈ ਕੈ ॥੧੯੯੪॥

so jadubeer saraasan lai chhin beech de jamalok patthai kai |1994|

અને કૃષ્ણે ધનુષ્ય અને બાણ પોતાના હાથમાં લઈને, તે બધાને એક જ ક્ષણમાં યમના ધામમાં મોકલી દીધા.1994.

ਜੋ ਭਟ ਕਾਹੂੰ ਤੇ ਨੈਕੁ ਡਰੇ ਨਹਿ ਸੋ ਰਿਸ ਕੈ ਤਿਹ ਸਾਮੁਹੇ ਆਏ ॥

jo bhatt kaahoon te naik ddare neh so ris kai tih saamuhe aae |

જે યોદ્ધાઓ ક્યારેય કોઈની પાસેથી પણ પીછેહઠ કરી ન હતી, તેઓ ક્રોધે ભરાઈને તેમની સમક્ષ આવ્યા છે.

ਗਾਲ ਬਜਾਇ ਬਜਾਇ ਕੈ ਦੁੰਦਭਿ ਜਿਉ ਘਨ ਸਾਵਨ ਕੇ ਘਹਰਾਏ ॥

gaal bajaae bajaae kai dundabh jiau ghan saavan ke ghaharaae |

કોઈનો ડર ન રાખતા અને ઢોલ વગાડતા અને યુદ્ધ-ગીતો ગાતા યોદ્ધાઓ સાવનના વાદળોની જેમ કૃષ્ણ સમક્ષ આવ્યા.

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਬਾਨ ਛੁਟੇ ਨ ਟਿਕੇ ਪਲ ਏਕ ਤਹਾ ਠਹਰਾਏ ॥

sree jadubeer ke baan chhutte na ttike pal ek tahaa tthaharaae |

જ્યારે કૃષ્ણએ તેમના તીરો છોડ્યા, ત્યારે તેઓ તેમની સામે એક ક્ષણ માટે પણ ટકી શક્યા નહીં

ਏਕ ਪਰੇ ਹੀ ਕਰਾਹਤ ਬੀਰ ਬਲੀ ਇਕ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਏ ॥੧੯੯੫॥

ek pare hee karaahat beer balee ik ant ke dhaam sidhaae |1995|

કોઈ ધરતી પર સૂઈને નિસાસો નાખે છે અને કોઈ મર્યા પછી યમના ધામમાં પહોંચી રહ્યું છે.1995.

ਐਸੀ ਨਿਹਾਰਿ ਦਸਾ ਦਲ ਕੀ ਸਿਸੁਪਾਲ ਤਬੈ ਰਿਸ ਆਪਹਿ ਆਯੋ ॥

aaisee nihaar dasaa dal kee sisupaal tabai ris aapeh aayo |

(પોતાના) સૈન્યની આવી હાલત જોઈ શિશુપાલ ક્રોધિત થઈ ગયા અને પોતે (લડવા) નિત્રા પાસે આવ્યા.

ਆਇ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਐਸੋ ਕਹਿਓ ਨ ਜਰਾਸੰਧਿ ਹਉ ਜੋਊ ਤੋਹਿ ਭਗਾਯੋ ॥

aae kai sayaam so aaiso kahio na jaraasandh hau joaoo tohi bhagaayo |

સૈન્યની આવી દુર્દશા જોઈ શિશુપાલ પોતે ભારે ક્રોધે ભરાઈને આગળ આવ્યો અને કૃષ્ણને કહ્યું, "જેને તમે ભાગી ગયા છો, મને જરાસંધ ન ગણશો."

ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਕਹਿ ਕੈ ਕਸ ਕੈ ਧਨੁ ਕਾਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਬਾਨ ਚਲਾਯੋ ॥

yau bateeyaa keh kai kas kai dhan kaan pramaan lau baan chalaayo |

આટલું કહીને તેણે ધનુષ્ય પોતાના કાન પાસે ખેંચ્યું અને તીર માર્યું.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428