શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 521

ਭਾਖਤ ਭੇ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਭਜੀਐ ਬਚ ਹੈ ਨ ਕੋਊ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੇ ਆਗੇ ॥੨੨੧੮॥

bhaakhat bhe nrip so bhajeeai bach hai na koaoo brijanaath ke aage |2218|

“કૃષ્ણ સમક્ષ કોઈ બચશે નહિ, હે રાજા! આપણે ભાગી જવું જોઈએ.”2218.

ਭੀਰ ਪਰੀ ਜਬ ਭੂਪਤਿ ਪੈ ਤਬ ਆਪਨੇ ਜਾਨ ਕੈ ਈਸ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥

bheer paree jab bhoopat pai tab aapane jaan kai ees nihaariyo |

જ્યારે રાજા પર ભીડ ઉભી થઈ, ત્યારે તે તેના (સહાયક)ને જાણીને શિવ તરફ વળ્યો.

ਸੰਤ ਸਹਾਇ ਕੋ ਜਾਇ ਭਿਰਿਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਸੋ ਚਿਤ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥

sant sahaae ko jaae bhiriyo brij naaeik so chit beech bichaariyo |

જ્યારે રાજાએ પોતાને આપત્તિજનક સ્થિતિમાં જોયો ત્યારે તેને શિવનું સ્મરણ થયું અને શિવને પણ લાગ્યું કે રાજા સંતોના સમર્થક કૃષ્ણ સાથે યુદ્ધ કરવા આવ્યો છે.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਅਪਨੇ ਸਭ ਹੀ ਹਰਿ ਓਰ ਸੁ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥

aayudh lai apane sabh hee har or su judh ke kaaj sidhaariyo |

તે પોતાના શસ્ત્રો હાથમાં લઈને કૃષ્ણ તરફ યુદ્ધ કરવા ગયો

ਆਵਤ ਹੀ ਸੁ ਕਹੋ ਅਬ ਹਉ ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਦੁਹੂ ਤਿਹ ਠਾ ਰਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥੨੨੧੯॥

aavat hee su kaho ab hau jih bhaat duhoo tih tthaa ran paariyo |2219|

હવે હું જણાવું છું કે તેણે કેવી રીતે ભયાનક યુદ્ધ કર્યું.2219.

ਰੁਦ੍ਰ ਹ੍ਵੈ ਰੁਦ੍ਰ ਜਬੈ ਰਨ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਰਿਸਿ ਨਾਦ ਬਜਾਯੋ ॥

rudr hvai rudr jabai ran mai kab sayaam bhanai ris naad bajaayo |

કવિ શ્યામ કહે છે, રુદ્ર જ્યારે ભયંકર રૂપ ધારણ કરીને નાદ વગાડતો ત્યારે ગુસ્સે થયો હતો.

ਸੂਰ ਨ ਕਾਹੂੰ ਤੇ ਨੈਕੁ ਟਿਕਿਯੋ ਗਯੋ ਭਾਜ ਗਏ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਦ੍ਰਿੜਾਯੋ ॥

soor na kaahoon te naik ttikiyo gayo bhaaj ge na ratee ku drirraayo |

જ્યારે અત્યંત ક્રોધમાં, શિવે તેમના યુદ્ધ-અખાડાને ઉડાવી દીધું, ત્યારે કોઈ પણ યોદ્ધા બહુ ઓછા સમય માટે પણ ત્યાં રહી શક્યા નહીં.

ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਦੁਹੂ ਸਤ੍ਰਨ ਸੰਗ ਲੈ ਰੋਖ ਹਲੀ ਸੁ ਸੋਊ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥

satran ke duhoo satran sang lai rokh halee su soaoo ddar paayo |

શત્રુ (બાણાસુર) અને તેના અન્ય સાથીઓ ગુસ્સામાં બલરામથી ગભરાઈ ગયા.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਬ ਹੀ ਸਿਵ ਆਇ ਕੈ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥੨੨੨੦॥

sree brijanaath so sayaam bhanai tab hee siv aae kai judh machaayo |2220|

બંને બાજુના દુશ્મનો ભયભીત થઈ ગયા, જ્યારે શિવે કૃષ્ણ સાથે તેમની લડાઈ શરૂ કરી.2220.

ਜੇ ਸਭ ਘਾਇ ਚਲਾਵਤ ਭਯੋ ਸਿਵ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਚਾਏ ॥

je sabh ghaae chalaavat bhayo siv te sabh hee brijanaath bachaae |

ભગવાન કૃષ્ણે તે બધાને શિવના હુમલાથી બચાવ્યા.

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸਿਵ ਕੋ ਆਪੁਨੇ ਸਭ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੇ ਤਕਿ ਘਾਇ ਲਗਾਏ ॥

taun samai siv ko aapune sabh sayaam bhane tak ghaae lagaae |

કૃષ્ણે પોતાને શિવના પ્રહારોથી બચાવ્યા અને શિવને નિશાન બનાવીને તેમને ઘાયલ કર્યા

ਜੁਧੁ ਕੀਯੋ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਦੁਹੂ ਜਿਹ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਸੁਰ ਦੇਖਨ ਆਏ ॥

judh keeyo bahu bhaat duhoo jih ko sabh hee sur dekhan aae |

બંનેએ અનેક પ્રકારના યુદ્ધો કર્યા છે જેને જોવા બધા દેવતાઓ આવ્યા છે.

ਅੰਤਿ ਖਿਸਾਇ ਰਿਸਾਇ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਏਕ ਗਦਾ ਹੂੰ ਸੋ ਰੁਦ੍ਰ ਗਿਰਾਏ ॥੨੨੨੧॥

ant khisaae risaae kripaanidh ek gadaa hoon so rudr giraae |2221|

બંને અલગ-અલગ રીતે લડ્યા અને તે યુદ્ધ જોવા માટે દેવતાઓ ત્યાં આવ્યા અને અંતે, કૃષ્ણએ અત્યંત ક્રોધિત શિવને તેની ગદાના પ્રહારથી નીચે પાડી દીધા.2221.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਜਬ ਰੁਦ੍ਰਹਿ ਹਰਿ ਘਾਇ ਲਗਾਯੋ ॥

jab rudreh har ghaae lagaayo |

જ્યારે રુદ્રને શ્રી કૃષ્ણ દ્વારા ઈજા થઈ હતી

ਬਿਸੁਧੋ ਕਰਿ ਕਰਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥

bisudho kar kar bhoom giraayo |

આ રીતે જ્યારે કૃષ્ણે શિવને ઘાયલ કરીને પૃથ્વી પર પછાડ્યા.

ਸੰਕਿਤ ਭਯੋ ਨ ਫਿਰਿ ਧਨੁ ਤਾਨਿਯੋ ॥

sankit bhayo na fir dhan taaniyo |

જે ભયભીત પણ થઈ ગયો અને પછી તેણે ધનુષ્ય ખેંચ્યું નહીં

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਸਹੀ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਨਿਯੋ ॥੨੨੨੨॥

sree jadubeer sahee prabh jaaniyo |2222|

તેમણે કૃષ્ણને તેમના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં ભગવાન (ભગવાન) તરીકે ઓળખ્યા.2222.

ਸੋਰਠਾ ॥

soratthaa |

સોર્થા

ਰੁਦ੍ਰ ਕੋਪ ਦਯੋ ਤ੍ਯਾਗ ਜਦੁਪਤਿ ਕੋ ਬਲੁ ਹੇਰ ਕੈ ॥

rudr kop dayo tayaag jadupat ko bal her kai |

શ્રી કૃષ્ણની શક્તિ જોઈને શિવે પોતાનો ક્રોધ છોડી દીધો.

ਪਾਇਨ ਲਾਗਿਯੋ ਆਇ ਰਹਿਯੋ ਚਰਨ ਗਹਿ ਹਰ ਦੋਊ ॥੨੨੨੩॥

paaein laagiyo aae rahiyo charan geh har doaoo |2223|

કૃષ્ણની શક્તિ જોઈને, શિવે પોતાનો ક્રોધ છોડી દીધો, અને કૃષ્ણના ચરણોમાં પડ્યા.2223.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਰੁਦ੍ਰ ਕੀ ਦੇਖਿ ਦਸਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁ ਆਪਹਿ ਜੁਧੁ ਕੋ ਭੂਪਤਿ ਆਯੋ ॥

rudr kee dekh dasaa ih bhaat su aapeh judh ko bhoopat aayo |

શિવની આ હાલત જોઈને રાજા સ્વયં યુદ્ધ માટે આવ્યા

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਊਪਰ ਬਾਨਨ ਓਘ ਚਲਾਯੋ ॥

sayaam bhanai das sai bhuj sayaam ke aoopar baanan ogh chalaayo |

તેણે તેના તમામ એક હજાર હાથ વડે તીરોની વર્ષા કરી

ਓਘ ਜੋ ਆਵਤ ਬਾਨਨ ਕੋ ਸਭ ਹੀ ਹਰਿ ਮਾਰਗ ਮੈ ਨਿਵਰਾਯੋ ॥

ogh jo aavat baanan ko sabh hee har maarag mai nivaraayo |

કૃષ્ણે આવતા તીરોને અધવચ્ચે અટકાવ્યા, તેમને નિષ્ક્રિય બનાવી દીધા

ਸਾਰੰਗ ਆਪੁਨ ਹਾਥ ਬਿਖੈ ਧਰਿ ਕੈ ਅਰਿ ਕੋ ਬਹੁ ਘਾਇਨ ਘਾਯੋ ॥੨੨੨੪॥

saarang aapun haath bikhai dhar kai ar ko bahu ghaaein ghaayo |2224|

તેણે પોતાનું ધનુષ હાથમાં લીધું અને દુશ્મનને ખૂબ જ ખરાબ રીતે ઘાયલ કર્યો.2224.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਹੁਇ ਅਪਨੇ ਕਰ ਮੈ ਧਨ ਸਾਰੰਗ ਲੈ ਕੈ ॥

sree brij naaeik krudhit hue apane kar mai dhan saarang lai kai |

શ્રી કૃષ્ણ ગુસ્સે થયા અને સારંગ ધનુષ્ય હાથમાં લીધું

ਜੁਧੁ ਮਚਾਵਤ ਭਯੋ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਸੋ ਅਤਿ ਓਜ ਅਖੰਡ ਜਨੈ ਕੈ ॥

judh machaavat bhayo das sai bhuj so at oj akhandd janai kai |

ગુસ્સે થઈને અને ધનુષ અને બાણ હાથમાં લઈને, કૃષ્ણએ સહસ્રબાહુની અવિનાશી તેજોને ઓળખીને તેની સાથે ભયંકર યુદ્ધ કર્યું.

ਅਉਰ ਹਨੇ ਬਲਵੰਡ ਘਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਪਉਰਖ ਕੈ ਕੈ ॥

aaur hane balavandd ghane kab sayaam bhanai at paurakh kai kai |

કવિ શ્યામ કહે છે, પોતાની બહાદુરીથી તેણે બીજા ઘણા બળવાન માણસોને મારી નાખ્યા.

ਛੋਰਿ ਦਯੋ ਤਿਹ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਰਨ ਮੈ ਤਿਹ ਕੀ ਸੁ ਭੁਜਾ ਫੁਨ ਦ੍ਵੈ ਕੈ ॥੨੨੨੫॥

chhor dayo tih bhoopat ko ran mai tih kee su bhujaa fun dvai kai |2225|

તેણે પોતાની તાકાતથી ઘણા શક્તિશાળી યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા અને બે સિવાય રાજાના તમામ હાથ કાપી નાખ્યા અને પછી તેને મુક્ત કર્યો.2225.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥

kabiyo baach |

કવિનું વક્તવ્ય:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬਾਹ ਸਹੰਸ੍ਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਹੀ ਅਬ ਲਉ ਜਗ ਮੈ ਨਰ ਕਾਹੂ ਕੀ ਹੋਈ ॥

baah sahansr kaho tum hee ab lau jag mai nar kaahoo kee hoee |

“હે સહસ્રબાહુ! આજ સુધી તમારા જેવી દયનીય દુર્દશામાં કોઈ નહોતું

ਅਉਰ ਕਹੋ ਕਿਹ ਭੂਪ ਇਤੀ ਅਪਨੇ ਗ੍ਰਿਹ ਬੀਚ ਸੰਪਤਿ ਸਮੋਈ ॥

aaur kaho kih bhoop itee apane grih beech sanpat samoee |

મને કહો, હે રાજા! તમે તમારા ઘરમાં આટલી બધી સંપત્તિ શા માટે એકઠી કરી છે?

ਏਤੇ ਪੈ ਸੰਤ ਸੁਨੋ ਹਿਤ ਕੈ ਸਿਵ ਸੋ ਛਰੀਯਾ ਪੁਨਿ ਰਾਖਤ ਹੋਈ ॥

ete pai sant suno hit kai siv so chhareeyaa pun raakhat hoee |

હે સંતો! રસથી સાંભળો, આટલા પછી પણ જેણે શિવ સાથે છેતરપિંડી કરી છે તે બચી ગયો છે.

ਤਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਬਰੁ ਯਾ ਬਿਧਿ ਈਸ ਦਯੋ ਜਗਦੀਸ ਕੀਓ ਭਯੋ ਸੋਈ ॥੨੨੨੬॥

taa nrip ko bar yaa bidh ees dayo jagadees keeo bhayo soee |2226|

"આવી સ્થિતિમાં હોવા છતાં, શા માટે કોઈ શક્તિશાળી શિવને પોતાના રક્ષક તરીકે રાખે છે?" જો કે તેને શિવ દ્વારા ચોક્કસ વરદાન આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ માત્ર તે જ વસ્તુ થાય છે જે ભગવાન-ભગવાનને સંમત થાય છે.2226.