શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1355


ਪੋਸਤ ਭਾਗ ਅਫੀਮ ਸਰਾਬ ਖਵਾਇ ਤੁਮੈ ਤਬ ਆਪੁ ਚੜੈਹੌ ॥
posat bhaag afeem saraab khavaae tumai tab aap charraihau |

તને ખસખસ, શણ, અફીણ અને દારૂ ખવડાવ્યા પછી હું જાતે જ આપીશ.

ਕੋਟ ਉਪਾਵ ਕਰੌ ਕ੍ਯੋ ਨ ਮੀਤ ਪੈ ਕੇਲ ਕਰੇ ਬਿਨੁ ਜਾਨ ਨ ਦੈਹੌ ॥੧੩॥
kott upaav karau kayo na meet pai kel kare bin jaan na daihau |13|

ઓ મિત્ર! ભલે તમે કરોડો ઉપાયો ન કરો, પણ હું (તમને) સંભોગ કર્યા વિના જવા નહીં દઉં. 13.

ਕੇਤਿਯੈ ਬਾਤ ਬਨਾਇ ਕਹੌ ਕਿਨ ਕੇਲ ਕਰੇ ਬਿਨੁ ਮੈ ਨ ਟਰੌਗੀ ॥
ketiyai baat banaae kahau kin kel kare bin mai na ttarauagee |

તું આટલી બધી વાતો કેમ નથી કરી લેતી અને કહે છે કે, હું રતિ-ક્રીડા રમ્યા વિના નહીં જાઉ.

ਆਜੁ ਮਿਲੇ ਤੁਮਰੇ ਬਿਨੁ ਮੈ ਤਵ ਰੂਪ ਚਿਤਾਰਿ ਚਿਤਾਰਿ ਜਰੌਗੀ ॥
aaj mile tumare bin mai tav roop chitaar chitaar jarauagee |

આજે તને મળ્યા વિના હું તારા સ્વરૂપનું ધ્યાન કરીને બળતો રહીશ.

ਹਾਰ ਸਿੰਗਾਰ ਸਭੈ ਘਰ ਬਾਰ ਸੁ ਏਕਹਿ ਬਾਰ ਬਿਸਾਰਿ ਧਰੌਗੀ ॥
haar singaar sabhai ghar baar su ekeh baar bisaar dharauagee |

બધા નેકલેસ અને ઘરેણાં એક જ વારમાં ભૂલી જશે.

ਕੈ ਕਰਿ ਪ੍ਯਾਰ ਮਿਲੋ ਇਕ ਬਾਰ ਕਿ ਯਾਰ ਬਿਨਾ ਉਰ ਫਾਰਿ ਮਰੌਗੀ ॥੧੪॥
kai kar payaar milo ik baar ki yaar binaa ur faar marauagee |14|

કાં તો પ્રેમથી એક વાર મળો, નહીં તો મિત્ર વિના છાતી ફાડી નાખીશ. 14.

ਸੁੰਦਰ ਕੇਲ ਕਰੋ ਹਮਰੇ ਸੰਗ ਮੈ ਤੁਮਰੌ ਲਖਿ ਰੂਪ ਬਿਕਾਨੀ ॥
sundar kel karo hamare sang mai tumarau lakh roop bikaanee |

(હે રાજન!) મારી સાથે રમ, તારું રૂપ જોઈને હું વેચાઈ ગયો છું.

ਠਾਵ ਨਹੀ ਜਹਾ ਜਾਉ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਆਜੁ ਭਈ ਦੁਤਿ ਦੇਖ ਦਿਵਾਨੀ ॥
tthaav nahee jahaa jaau kripaanidh aaj bhee dut dekh divaanee |

ઓ કૃપા કરીને નિધાન! જવાની જગ્યા નથી (હું) આજે તારી સુંદરતા જોઈને પાગલ થઈ ગયો છું.

ਹੌ ਅਟਕੀ ਤਵ ਹੇਰਿ ਪ੍ਰਭਾ ਤੁਮ ਬਾਧਿ ਰਹੈ ਕਸਿ ਮੌਨ ਗੁਮਾਨੀ ॥
hau attakee tav her prabhaa tum baadh rahai kas mauan gumaanee |

હું તારી સુંદરતાથી મોહિત થયો છું અને હે ગુમાની! તું કેમ ચૂપ છે?

ਜਾਨਤ ਘਾਤ ਨ ਮਾਨਤ ਬਾਤ ਸੁ ਜਾਤ ਬਿਹਾਤ ਦੁਹੂੰਨ ਕੀ ਜ੍ਵਾਨੀ ॥੧੫॥
jaanat ghaat na maanat baat su jaat bihaat duhoon kee jvaanee |15|

(તમે) ન તો તકને સમજી રહ્યા છો અને ન માની રહ્યા છો, બંનેની યુવાની વ્યર્થ પસાર થઈ રહી છે. 15.

ਜੇਤਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੀ ਰੀਤਿ ਕੀ ਬਾਤ ਸੁ ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰ ਬਖਾਨੀ ॥
jetik preet kee reet kee baat su saah sutaa nrip teer bakhaanee |

શાહની પુત્રીએ રાજાને કહ્યું કે પ્રેમના રિવાજ વિશે ઘણી વાતો છે.

ਚੌਕ ਰਹਾ ਚਹੂੰ ਓਰ ਚਿਤੈ ਕਰਿ ਬਾਧਿ ਰਹਾ ਮੁਖ ਮੌਨ ਗੁਮਾਨੀ ॥
chauak rahaa chahoon or chitai kar baadh rahaa mukh mauan gumaanee |

(રાજા) આશ્ચર્યથી આજુબાજુ જોઈ રહ્યા હતા અને ગુમાનીના ચહેરા પર શાંત હાવભાવ હતા.

ਹਾਹਿ ਰਹੀ ਕਹਿ ਪਾਇ ਰਹੀ ਗਹਿ ਗਾਇ ਥਕੀ ਗੁਨ ਏਕ ਨ ਜਾਨੀ ॥
haeh rahee keh paae rahee geh gaae thakee gun ek na jaanee |

(તે) 'હાય હાય' કહીને પગ પકડીને ચાલી ગઈ અને ગુણ ગાતાં ગાતાં કંટાળી ગઈ, (પણ તેણે) એક પણ સાંભળ્યું નહીં.

ਬਾਧਿ ਰਹਾ ਜੜ ਮੋਨਿ ਮਹਾ ਓਹਿ ਕੋਟਿ ਕਹੀ ਇਹ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥੧੬॥
baadh rahaa jarr mon mahaa ohi kott kahee ih ek na maanee |16|

એ મૂર્ખ ચૂપ રહ્યો. તેણે ઘણી વાતો કહી, પણ તેણે એક પણ ન સ્વીકારી. 16.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਭੂਪਤਿ ਇਕ ਬਾਤ ਨ ਮਾਨੀ ॥
jab bhoopat ik baat na maanee |

જ્યારે રાજા એક પણ વાત માટે સંમત ન થયા,

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਤਬ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਨੀ ॥
saah sutaa tab adhik risaanee |

ત્યારે શાહની પુત્રી ખૂબ ગુસ્સે થઈ ગઈ.

ਸਖਿਯਨ ਨੈਨ ਸੈਨ ਕਰਿ ਦਈ ॥
sakhiyan nain sain kar dee |

(તેણે) મિત્રો તરફ આંખ મીંચી

ਰਾਜਾ ਕੀ ਬਹੀਯਾ ਗਹਿ ਲਈ ॥੧੭॥
raajaa kee baheeyaa geh lee |17|

અને (તેઓએ) રાજાના હાથ પકડી લીધા. 17.

ਪਕਰਿ ਰਾਵ ਕੀ ਪਾਗ ਉਤਾਰੀ ॥
pakar raav kee paag utaaree |

રાજાને પકડીને પગ ઉપાડ્યા

ਪਨਹੀ ਮੂੰਡ ਸਾਤ ਸੈ ਝਾਰੀ ॥
panahee moondd saat sai jhaaree |

અને માથામાં સાતસો ચંપલ માર્યા હતા.

ਦੁਤਿਯ ਪੁਰਖ ਕੋਈ ਤਿਹ ਨ ਨਿਹਾਰੌ ॥
dutiy purakh koee tih na nihaarau |

જોવા માટે બીજો કોઈ માણસ નહોતો,

ਆਨਿ ਰਾਵ ਕੌ ਕਰੈ ਸਹਾਰੌ ॥੧੮॥
aan raav kau karai sahaarau |18|

જેણે આવીને રાજાને મદદ કરી. 18.

ਭੂਪ ਲਜਤ ਨਹਿ ਹਾਇ ਬਖਾਨੈ ॥
bhoop lajat neh haae bakhaanai |

લોજનો માર્યો ગયેલો રાજા હાય પણ બોલતો ન હતો

ਜਿਨਿ ਕੋਈ ਨਰ ਮੁਝੈ ਪਛਾਨੈ ॥
jin koee nar mujhai pachhaanai |

જેથી કોઈ મને ઓળખે નહીં.

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਇਤ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਨ ਛੋਰੈ ॥
saah sutaa it nripeh na chhorai |

શાહની દીકરી આ રીતે રાજાને છોડતી ન હતી

ਪਨਹੀ ਵਾਹਿ ਮੂੰਡ ਪਰ ਤੋਰੈ ॥੧੯॥
panahee vaeh moondd par torai |19|

અને તેના માથા પર જૂતું તૂટી પડ્યું હતું. 19.

ਰਾਵ ਲਖਾ ਤ੍ਰਿਯ ਮੁਝੈ ਸੰਘਾਰੋ ॥
raav lakhaa triy mujhai sanghaaro |

રાજા સમજી ગયો કે સ્ત્રી મને મારી નાખશે

ਕੋਈ ਨ ਪਹੁਚਾ ਸਿਵਕ ਹਮਾਰੋ ॥
koee na pahuchaa sivak hamaaro |

અને મારો કોઈ નોકર આવ્યો નથી.

ਅਬ ਯਹ ਮੁਝੈ ਨ ਜਾਨੈ ਦੈ ਹੈ ॥
ab yah mujhai na jaanai dai hai |

હવે તે મને જવા દેશે નહિ

ਪਨੀ ਹਨਤ ਮ੍ਰਿਤ ਲੋਕ ਪਠੈ ਹੈ ॥੨੦॥
panee hanat mrit lok patthai hai |20|

અને ચંપલને લાત મારીને, તે મૃત લોકો સુધી પહોંચાડશે. 20.

ਪਨਹੀ ਜਬ ਸੋਰਹ ਸੈ ਪਰੀ ॥
panahee jab sorah sai paree |

જ્યારે સોળસો ચંપલ પડી ગયા છે

ਤਬ ਰਾਜਾ ਕੀ ਆਖਿ ਉਘਰੀ ॥
tab raajaa kee aakh ugharee |

પછી રાજાની આંખ ખુલી.

ਇਹ ਅਬਲਾ ਗਹਿ ਮੋਹਿ ਸੰਘਰਿ ਹੈ ॥
eih abalaa geh mohi sanghar hai |

(એમ વિચારીને) આ અબલા મને પકડીને મારી નાખશે.

ਕਵਨ ਆਨਿ ਹ੍ਯਾਂ ਮੁਝੈ ਉਬਰਿ ਹੈ ॥੨੧॥
kavan aan hayaan mujhai ubar hai |21|

કોણ અહીં આવશે અને મને બચાવશે. 21.

ਪੁਨਿ ਰਾਜਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨੋ ॥
pun raajaa ih bhaat bakhaano |

ત્યારે રાજાએ આમ કહ્યું,

ਮੈ ਤ੍ਰਿਯ ਤੋਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨ ਜਾਨੋ ॥
mai triy tor charitr na jaano |

ઓ સ્ત્રી! હું તમારા પાત્રને જાણતો ન હતો.

ਅਬ ਜੂਤਿਨ ਸੌ ਮੁਝੈ ਨ ਮਾਰੋ ॥
ab jootin sau mujhai na maaro |

હવે મને તમારા પગરખાંથી મારશો નહીં,

ਜੌ ਚਾਹੌ ਤੌ ਆਨਿ ਬਿਹਾਰੋ ॥੨੨॥
jau chaahau tau aan bihaaro |22|

તમારી ઈચ્છા મુજબ આવો અને (મારી સાથે) આનંદ કરો. 22.

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਜਬ ਯੌ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥
saah sutaa jab yau sun paaee |

શાહની દીકરીએ આ સાંભળ્યું

ਨੈਨ ਸੈਨ ਦੈ ਸਖੀ ਹਟਾਈ ॥
nain sain dai sakhee hattaaee |

તો આંખના ઈશારાથી સખીઓ કાઢી નાખી.

ਆਪੁ ਗਈ ਰਾਜਾ ਪਹਿ ਧਾਇ ॥
aap gee raajaa peh dhaae |

તે ભાગીને રાજા પાસે ગઈ

ਕਾਮ ਭੋਗ ਕੀਨਾ ਲਪਟਾਇ ॥੨੩॥
kaam bhog keenaa lapattaae |23|

અને તેણે તેના હાથની આસપાસ તેના હાથ સાથે સેક્સ કર્યું હતું. 23.

ਪੋਸਤ ਭਾਗ ਅਫੀਮ ਮਿਲਾਇ ॥
posat bhaag afeem milaae |

ખસખસ, શણ અને અફીણ મિશ્રિત (વપરાશ)

ਆਸਨ ਤਾ ਤਰ ਦਿਯੋ ਬਨਾਇ ॥
aasan taa tar diyo banaae |

અને તેની નીચે સારી રીતે બેસો.

ਚੁੰਬਨ ਰਾਇ ਅਲਿੰਗਨ ਲਏ ॥
chunban raae alingan le |

રાજાએ ચુંબન અને આલિંગન મેળવ્યા

ਲਿੰਗ ਦੇਤ ਤਿਹ ਭਗ ਮੋ ਭਏ ॥੨੪॥
ling det tih bhag mo bhe |24|

અને તેણે તેની સાથે નશ્વર કાર્યો કર્યા. 24.

ਭਗ ਮੋ ਲਿੰਗ ਦਿਯੋ ਰਾਜਾ ਜਬ ॥
bhag mo ling diyo raajaa jab |

જ્યારે રાજા માણસની જેમ વર્ત્યા,

ਰੁਚਿ ਉਪਜੀ ਤਰਨੀ ਕੇ ਜਿਯ ਤਬ ॥
ruch upajee taranee ke jiy tab |

પછી સ્ત્રીના મનમાં ઘણો રસ જાગ્યો.

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਆਸਨ ਤਰ ਗਈ ॥
lapatt lapatt aasan tar gee |

તેણે હાથ જોડીને આસન કર્યા

ਚੁੰਬਨ ਕਰਤ ਭੂਪ ਕੇ ਭਈ ॥੨੫॥
chunban karat bhoop ke bhee |25|

અને રાજાને ચુંબન કરવા લાગ્યો. 25.

ਗਹਿ ਗਹਿ ਤਿਹ ਕੋ ਗਰੇ ਲਗਾਵਾ ॥
geh geh tih ko gare lagaavaa |

તેણે તેને પકડી લીધો અને તેને ગળે લગાડ્યો

ਆਸਨ ਸੌ ਆਸਨਹਿ ਛੁਹਾਵਾ ॥
aasan sau aasaneh chhuhaavaa |

અને મુદ્રા સાથે સ્પર્શ કર્યો.

ਅਧਰਨ ਸੌ ਦੋਊ ਅਧਰ ਲਗਾਈ ॥
adharan sau doaoo adhar lagaaee |

બંને હોઠ વડે ચુંબન કર્યું

ਦੁਹੂੰ ਕੁਚਨ ਸੌ ਕੁਚਨ ਮਿਲਾਈ ॥੨੬॥
duhoon kuchan sau kuchan milaaee |26|

અને તે બંને સાથે ભળી ગયા. 26.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਭੋਗ ਕਿਯਾ ਰਾਜਾ ਤਨ ॥
eih bidh bhog kiyaa raajaa tan |

તેણે રાજા સાથે આ પ્રકારનો ભોગવિલાસ કર્યો

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਰੁਚਾ ਚੰਚਲਾ ਕੇ ਮਨ ॥
jih bidh ruchaa chanchalaa ke man |

સ્ત્રીના મન જેવું જ.

ਬਹੁਰੌ ਰਾਵ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦਿਯੋ ॥
bahurau raav bidaa kar diyo |

(તેણે) પછી રાજાને વિદાય આપ્યો

ਅਨਤ ਦੇਸ ਕੋ ਮਾਰਗ ਲਿਯੋ ॥੨੭॥
anat des ko maarag liyo |27|

અને બીજા દેશનો રસ્તો અપનાવ્યો. 27.

ਰਤਿ ਕਰਿ ਰਾਵ ਬਿਦਾ ਕਰਿ ਦਿਯਾ ॥
rat kar raav bidaa kar diyaa |

રતિ-કિરા કર્યા પછી રાજાને વિદાય આપવામાં આવી.

ਐਸਾ ਚਰਿਤ ਚੰਚਲਾ ਕਿਯਾ ॥
aaisaa charit chanchalaa kiyaa |

રમતિયાળતા આ પ્રકારની લાક્ષણિકતા.

ਅਵਰ ਪੁਰਖ ਸੌ ਰਾਵ ਨ ਭਾਖਾ ॥
avar purakh sau raav na bhaakhaa |

રાજાએ બીજા કોઈ માણસને કહ્યું નહિ.

ਜੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕਿਯ ਸੋ ਜਿਯ ਮੋ ਰਾਖਾ ॥੨੮॥
jo triy kiy so jiy mo raakhaa |28|

મહિલાએ જે કર્યું, તે પોતાના મનમાં રાખ્યું. 28.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਕਿਤਕ ਦਿਨਨ ਨ੍ਰਿਪ ਚੰਚਲਾ ਪੁਨਿ ਵਹੁ ਲਈ ਬੁਲਾਇ ॥
kitak dinan nrip chanchalaa pun vahu lee bulaae |

થોડા દિવસો પછી, રાજાએ તે સ્ત્રીને ફરીથી બોલાવી

ਰਾਨੀ ਕਰਿ ਰਾਖੀ ਸਦਨ ਸਕਾ ਨ ਕੋ ਛਲ ਪਾਇ ॥੨੯॥
raanee kar raakhee sadan sakaa na ko chhal paae |29|

અને તેને રાજમહેલમાં રાણી તરીકે રાખ્યો. (તેની) છેતરપિંડી કોઈ સમજી શક્યું નહીં. 29.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚਾਰ ਸੌ ਦੋਇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੪੦੨॥੭੧੨੩॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade chaar sau doe charitr samaapatam sat subham sat |402|7123|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંવાદનો 402મો અધ્યાય સમાપ્ત થાય છે, બધું જ શુભ છે. 402.7123. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸੁਨ ਨ੍ਰਿਪ ਔਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਖਾਨੋ ॥
sun nrip aauar charitr bakhaano |

ઓ રાજન! સાંભળો, બીજું પાત્ર કહે છે

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਕਿਯਾ ਚੰਚਲਾ ਜਾਨੋ ॥
jih bidh kiyaa chanchalaa jaano |

પેલી સ્ત્રીની જેમ, તે જાણો.

ਅਨਦਾਵਤੀ ਨਗਰ ਇਕ ਸੋਹੈ ॥
anadaavatee nagar ik sohai |

અંદાવતી નામનું એક નગર હતું.

ਰਾਇ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਤਹ ਕੋ ਹੈ ॥੧॥
raae singh raajaa tah ko hai |1|

ત્યાંનો રાજા રાયસિંહ હતો. 1.