શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 204


ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
naraaj chhand |

નારજ સ્તન્ઝા

ਨਚਿੰਤ ਭੂਪ ਚਿੰਤ ਧਾਮ ਰਾਮ ਰਾਇ ਆਇ ਹੈਂ ॥
nachint bhoop chint dhaam raam raae aae hain |

�હે રાજા! બધી ચિંતાઓ છોડીને તારા ઘરે જા, રાજા રામ તારા ઘરે આવશે

ਦੁਰੰਤ ਦੁਸਟ ਜੀਤ ਕੈ ਸੁ ਜੈਤ ਪਤ੍ਰ ਪਾਇ ਹੈਂ ॥
durant dusatt jeet kai su jait patr paae hain |

જુલમીઓ પર વિજય મેળવતા તે બધા પાસેથી વિજયનું કાર્ય પ્રાપ્ત કરશે

ਅਖਰਬ ਗਰਬ ਜੇ ਭਰੇ ਸੁ ਸਰਬ ਗਰਬ ਘਾਲ ਹੈਂ ॥
akharab garab je bhare su sarab garab ghaal hain |

તે અહંકારીઓના અભિમાનને તોડી નાખશે

ਫਿਰਾਇ ਛਤ੍ਰ ਸੀਸ ਪੈ ਛਤੀਸ ਛੋਣ ਪਾਲ ਹੈਂ ॥੩੯॥
firaae chhatr sees pai chhatees chhon paal hain |39|

તેના માથા પર શાહી છત્ર હોવાથી, તે બધાને ટકાવી રાખશે.39.

ਅਖੰਡ ਖੰਡ ਖੰਡ ਕੈ ਅਡੰਡ ਡੰਡ ਦੰਡ ਹੈਂ ॥
akhandd khandd khandd kai addandd ddandd dandd hain |

તે પરાક્રમીઓનો ત્યાગ કરશે અને તેઓને શિક્ષા કરશે, જેમને આજ સુધી કોઈ સજા કરી શક્યું નથી.

ਅਜੀਤ ਜੀਤ ਜੀਤ ਕੈ ਬਿਸੇਖ ਰਾਜ ਮੰਡ ਹੈਂ ॥
ajeet jeet jeet kai bisekh raaj mandd hain |

તે અજેયને જીતીને અને તમામ દોષોને દૂર કરીને તેના ડોમેનને વિસ્તારશે.

ਕਲੰਕ ਦੂਰ ਕੈ ਸਭੈ ਨਿਸੰਕ ਲੰਕ ਘਾਇ ਹੈਂ ॥
kalank door kai sabhai nisank lank ghaae hain |

તમામ કલંક દૂર કરશે અને લંકાને ગૌરવથી હરાવશે,

ਸੁ ਜੀਤ ਬਾਹ ਬੀਸ ਗਰਬ ਈਸ ਕੋ ਮਿਟਾਇ ਹੈਂ ॥੪੦॥
su jeet baah bees garab ees ko mittaae hain |40|

તે ચોક્કસપણે લંકા જીતી લેશે અને રાવણ પર વિજય મેળવશે, તે તેના અભિમાનને તોડી નાખશે.40.

ਸਿਧਾਰ ਭੂਪ ਧਾਮ ਕੋ ਇਤੋ ਨ ਸੋਕ ਕੋ ਧਰੋ ॥
sidhaar bhoop dhaam ko ito na sok ko dharo |

ઓ રાજન! ઘરે જાવ, રાતા જેટલું ઉદાસ ન થાઓ

ਬੁਲਾਇ ਬਿਪ ਛੋਣ ਕੇ ਅਰੰਭ ਜਗ ਕੋ ਕਰੋ ॥
bulaae bip chhon ke aranbh jag ko karo |

�હે રાજા! ચિંતા છોડીને તમારા ઘરે જાઓ અને બ્રાહ્મણોને બોલાવીને યજ્ઞની શરૂઆત કરો.

ਸੁਣੰਤ ਬੈਣ ਰਾਵ ਰਾਜਧਾਨੀਐ ਸਿਧਾਰੀਅੰ ॥
sunant bain raav raajadhaaneeai sidhaareean |

રાજા દશરથે આ શબ્દો સાંભળ્યા અને રાજધાની ગયા

ਬੁਲਾਇ ਕੈ ਬਸਿਸਟ ਰਾਜਸੂਇ ਕੋ ਸੁਧਾਰੀਅੰ ॥੪੧॥
bulaae kai basisatt raajasooe ko sudhaareean |41|

આ શબ્દો સાંભળીને રાજા પોતાની રાજધાનીમાં આવ્યા અને ઋષિ વસિષ્ઠને બોલાવીને તેમણે રાજસૂય યજ્ઞ કરવાનું નક્કી કર્યું.41.

ਅਨੇਕ ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਨਰੇਸ ਬੋਲ ਕੈ ਲਏ ॥
anek des des ke nares bol kai le |

રાજા દશરથે દેશોના સેનાપતિઓને બોલાવ્યા

ਦਿਜੇਸ ਬੇਸ ਬੇਸ ਕੇ ਛਿਤੇਸ ਧਾਮ ਆ ਗਏ ॥
dijes bes bes ke chhites dhaam aa ge |

તેણે ઘણા દેશોના રાજાઓને આમંત્રણ આપ્યું અને વિવિધ વસ્ત્રોના બ્રાહ્મણો પણ ત્યાં પહોંચ્યા.

ਅਨੇਕ ਭਾਤ ਮਾਨ ਕੈ ਦਿਵਾਨ ਬੋਲ ਕੈ ਲਏ ॥
anek bhaat maan kai divaan bol kai le |

વિવિધ સન્માનો આપીને વઝીરો (દીવાન)ને બોલાવ્યા.

ਸੁ ਜਗ ਰਾਜਸੂਇ ਕੋ ਅਰੰਭ ਤਾ ਦਿਨਾ ਭਏ ॥੪੨॥
su jag raajasooe ko aranbh taa dinaa bhe |42|

રાજાએ તમામનું અનેક રીતે સન્માન કર્યું અને રાજસૂય યજ્ઞ શરૂ થયો.42.

ਸੁ ਪਾਦਿ ਅਰਘ ਆਸਨੰ ਅਨੇਕ ਧੂਪ ਦੀਪ ਕੈ ॥
su paad aragh aasanan anek dhoop deep kai |

પગ ધોવા માટે પાણી, મુદ્રા, ધૂપ, દીવો આપીને

ਪਖਾਰਿ ਪਾਇ ਬ੍ਰਹਮਣੰ ਪ੍ਰਦਛਣਾ ਬਿਸੇਖ ਦੈ ॥
pakhaar paae brahamanan pradachhanaa bisekh dai |

બ્રાહ્મણોના પગ ધોઈને તેમને આસન આપીને અને ધૂપ અને માટીના દીવા સળગાવીને રાજાએ બ્રાહ્મણોની વિશેષ રીતે પરિક્રમા કરી.

ਕਰੋਰ ਕੋਰ ਦਛਨਾ ਦਿਜੇਕ ਏਕ ਕਉ ਦਈ ॥
karor kor dachhanaa dijek ek kau dee |

તેણે દરેક (બ્રાહ્મણ)ને કરોડો રૂપિયા આપ્યા.

ਸੁ ਜਗ ਰਾਜਸੂਇ ਕੀ ਅਰੰਭ ਤਾ ਦਿਨਾ ਭਈ ॥੪੩॥
su jag raajasooe kee aranbh taa dinaa bhee |43|

તેમણે દરેક બ્રાહ્મણને ધાર્મિક ભેટ તરીકે લાખો સિક્કા આપ્યા અને આ રીતે રાજસૂય યજ્ઞ શરૂ થયો.43.

ਨਟੇਸ ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਅਨੇਕ ਗੀਤ ਗਾਵਹੀ ॥
nattes des des ke anek geet gaavahee |

દેશોના નાટ-રાજાઓ (આયે જો) ઘણા ગીતો ગાતા હતા.

ਅਨੰਤ ਦਾਨ ਮਾਨ ਲੈ ਬਿਸੇਖ ਸੋਭ ਪਾਵਹੀ ॥
anant daan maan lai bisekh sobh paavahee |

વિવિધ દેશોના હાસ્ય કલાકારો અને મિનિસ્ટ્રેલ્સ ગીતો ગાવાનું શરૂ કર્યું અને વિવિધ પ્રકારના સન્માનો પ્રાપ્ત કરીને તેઓ એક વિશિષ્ટ રીતે સારી રીતે બેઠા હતા.

ਪ੍ਰਸੰਨਿ ਲੋਗ ਜੇ ਭਏ ਸੁ ਜਾਤ ਕਉਨ ਤੇ ਕਹੇ ॥
prasan log je bhe su jaat kaun te kahe |

કઈ બાજુથી કહી શકાય કે લોકો ખુશ હતા?

ਬਿਮਾਨ ਆਸਮਾਨ ਕੇ ਪਛਾਨ ਮੋਨ ਹੁਐ ਰਹੇ ॥੪੪॥
bimaan aasamaan ke pachhaan mon huaai rahe |44|

લોકોનો આનંદ અવર્ણનીય છે અને આકાશમાં એટલા બધા હવાઈ વાહનો હતા કે તેઓ ઓળખી ન શકે.44.

ਹੁਤੀ ਜਿਤੀ ਅਪਛਰਾ ਚਲੀ ਸੁਵਰਗ ਛੋਰ ਕੈ ॥
hutee jitee apachharaa chalee suvarag chhor kai |

(ઇન્દ્રના દરબારમાં) બધી અપ્સરાઓ સ્વર્ગ છોડીને આવી.

ਬਿਸੇਖ ਹਾਇ ਭਾਇ ਕੈ ਨਚੰਤ ਅੰਗ ਮੋਰ ਕੈ ॥
bisekh haae bhaae kai nachant ang mor kai |

સ્વર્ગ છોડીને સ્વર્ગીય કન્યાઓ ખાસ મુદ્રામાં તેમના અંગો ફેરવી રહી હતી અને નૃત્ય કરી રહી હતી.

ਬਿਅੰਤ ਭੂਪ ਰੀਝਹੀ ਅਨੰਤ ਦਾਨ ਪਾਵਹੀਂ ॥
biant bhoop reejhahee anant daan paavaheen |

ઘણા રાજાઓ (તેમનું નૃત્ય જોઈને) ખુશ થયા અને (તેમને) તેમની પાસેથી અમર્યાદિત દાન (ઈનામ) મળ્યા.

ਬਿਲੋਕਿ ਅਛਰਾਨ ਕੋ ਅਪਛਰਾ ਲਜਾਵਹੀਂ ॥੪੫॥
bilok achharaan ko apachharaa lajaavaheen |45|

ઘણા રાજાઓ તેમના આનંદમાં દાન આપતા હતા અને તેમની સુંદર રાણીઓને જોઈને સ્વર્ગીય કન્યા શરમાઈ રહી હતી.45.

ਅਨੰਤ ਦਾਨ ਮਾਨ ਦੈ ਬੁਲਾਇ ਸੂਰਮਾ ਲਏ ॥
anant daan maan dai bulaae sooramaa le |

વિવિધ પ્રકારના દાન અને સન્માનો આપીને વીરોને બોલાવ્યા

ਦੁਰੰਤ ਸੈਨ ਸੰਗ ਦੈ ਦਸੋ ਦਿਸਾ ਪਠੈ ਦਏ ॥
durant sain sang dai daso disaa patthai de |

વિવિધ પ્રકારની ભેટો અને સન્માનો આપીને, રાજાએ ઘણા પરાક્રમી નાયકોને બોલાવ્યા અને તેમના કઠોર દળો સાથે તેમને તમામ દસ દિશામાં મોકલ્યા.

ਨਰੇਸ ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪੇਸ ਪਾਇ ਪਾਰੀਅੰ ॥
nares des des ke nripes paae paareean |

(તેઓએ) દેશોના રાજાઓ પર વિજય મેળવ્યો અને તેમને મહારાજા દશરથના ચરણોમાં બેસાડ્યા.

ਮਹੇਸ ਜੀਤ ਕੈ ਸਭੈ ਸੁ ਛਤ੍ਰਪਤ੍ਰ ਢਾਰੀਅੰ ॥੪੬॥
mahes jeet kai sabhai su chhatrapatr dtaareean |46|

તેઓએ ઘણા દેશોના રાજાઓને જીતીને દશરથને આધીન બનાવ્યા અને આમાં સમગ્ર વિશ્વના રાજાઓને જીતીને તેમને સાર્વભૌમ દશરથ સમક્ષ લાવ્યા.46.

ਰੂਆਮਲ ਛੰਦ ॥
rooaamal chhand |

રૂઆમલ સ્ટેન્ઝા

ਜੀਤ ਜੀਤ ਨ੍ਰਿਪੰ ਨਰੇਸੁਰ ਸਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਬੁਲਾਇ ॥
jeet jeet nripan naresur satr mitr bulaae |

(દશરથ) મહારાજે બધા રાજાઓને જીતીને બધા મિત્રો અને દુશ્મનોને બોલાવ્યા.

ਬਿਪ੍ਰ ਆਦਿ ਬਿਸਿਸਟ ਤੇ ਲੈ ਕੈ ਸਭੈ ਰਿਖਰਾਇ ॥
bipr aad bisisatt te lai kai sabhai rikharaae |

પ્રકારો પર વિજય મેળવ્યા પછી, રાજા દશરથે દુશ્મનો તેમજ મિત્રો, વશિષ્ઠ જેવા ઋષિઓ અને બ્રાહ્મણોને ભેગા કર્યા.

ਕ੍ਰੁਧ ਜੁਧ ਕਰੇ ਘਨੇ ਅਵਗਾਹਿ ਗਾਹਿ ਸੁਦੇਸ ॥
krudh judh kare ghane avagaeh gaeh sudes |

ગુસ્સે થઈને, સેનાએ ઘણા યુદ્ધો કર્યા અને નિર્જન દેશોને કબજે કર્યા.

ਆਨ ਆਨ ਅਵਧੇਸ ਕੇ ਪਗ ਲਾਗੀਅੰ ਅਵਨੇਸ ॥੪੭॥
aan aan avadhes ke pag laageean avanes |47|

જેમણે તેમની સર્વોપરિતા સ્વીકારી ન હતી, તેમણે ભારે ક્રોધમાં તેમનો નાશ કર્યો અને આ રીતે સમગ્ર પૃથ્વીના રાજાઓ અવધના રાજાના આધીન બની ગયા.47.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿਨ ਦੈ ਲਏ ਸਨਮਾਨ ਆਨ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥
bhaat bhaatin dai le sanamaan aan nripaal |

તેણે વિવિધ પ્રસાદ (રાજાઓને સામગ્રી) આપી અને રાજા દશરથ પાસેથી પણ સન્માન મેળવ્યા.

ਅਰਬ ਖਰਬਨ ਦਰਬ ਦੈ ਗਜ ਰਾਜ ਬਾਜ ਬਿਸਾਲ ॥
arab kharaban darab dai gaj raaj baaj bisaal |

તમામ રાજાઓને વિવિધ રીતે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા, તેઓને કરોડો અને અબજો સોનાના સિક્કાની સમકક્ષ સંપત્તિ, હાથી અને ઘોડા આપવામાં આવ્યા હતા.

ਹੀਰ ਚੀਰਨ ਕੋ ਸਕੈ ਗਨ ਜਟਤ ਜੀਨ ਜਰਾਇ ॥
heer cheeran ko sakai gan jattat jeen jaraae |

હીરા જડેલા બખ્તર અને સોનાથી જડેલા સાડલ્સ કોણ ગણી શકે?

ਭਾਉ ਭੂਖਨ ਕੋ ਕਹੈ ਬਿਧ ਤੇ ਨ ਜਾਤ ਬਤਾਇ ॥੪੮॥
bhaau bhookhan ko kahai bidh te na jaat bataae |48|

હીરાથી જડેલા વસ્ત્રો અને રત્નોથી જડેલા ઘોડાની કાઠીની ગણતરી કરી શકાતી નથી અને બ્રહ્મા પણ આ અલંકારોની ભવ્યતાનું વર્ણન કરી શકતા નથી.48.

ਪਸਮ ਬਸਤ੍ਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ ਦੀਏ ਭੂਪਨ ਭੂਪ ॥
pasam basatr pattanbaraadik dee bhoopan bhoop |

રાજા દશરથ દ્વારા રાજાઓને ઊન અને રેશમી વસ્ત્રો આપવામાં આવ્યા હતા.

ਰੂਪ ਅਰੂਪ ਸਰੂਪ ਸੋਭਿਤ ਕਉਨ ਇੰਦ੍ਰ ਕਰੂਪੁ ॥
roop aroop saroop sobhit kaun indr karoop |

રાજા દ્વારા ઊની અને રેશમી વસ્ત્રો આપવામાં આવ્યા હતા અને તમામ લોકોની સુંદરતા જોઈને એવું લાગતું હતું કે ઈન્દ્ર પણ તેમની આગળ કદરૂપો છે.

ਦੁਸਟ ਪੁਸਟ ਤ੍ਰਸੈ ਸਭੈ ਥਰਹਰਯੋ ਸੁਨਿ ਗਿਰਰਾਇ ॥
dusatt pusatt trasai sabhai tharaharayo sun giraraae |

બધા મહાન દુશ્મનો ધ્રૂજ્યા, (દાનની) સુમેર પર્વત ધ્રૂજ્યો અને

ਕਾਟਿ ਕਾਟਿਨ ਦੈ ਮੁਝੈ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਟਿ ਬਾਟਿ ਲੁਟਾਇ ॥੪੯॥
kaatt kaattin dai mujhai nrip baatt baatt luttaae |49|

બધા અત્યાચારીઓ ગભરાઈ ગયા હતા અને સુમેરુ પર્વત પણ ડરથી ધ્રૂજતો હતો કે રાજા તેને કાપી નાખે અને સહભાગીઓને તેના ટુકડાઓ વહેંચી ન દે.49.

ਬੇਦ ਧੁਨਿ ਕਰਿ ਕੈ ਸਭੈ ਦਿਜ ਕੀਅਸ ਜਗ ਅਰੰਭ ॥
bed dhun kar kai sabhai dij keeas jag aranbh |

વેદના નાદ સાથે બધા બ્રાહ્મણોએ યજ્ઞ શરૂ કર્યો.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬੁਲਾਇ ਹੋਮਤ ਰਿਤ ਜਾਨ ਅਸੰਭ ॥
bhaat bhaat bulaae homat rit jaan asanbh |

બધા બ્રાહ્મણોએ મંત્રો અનુસાર હવન (અગ્નિ પૂજા) કરીને વૈદિક પાઠ કરીને યજ્ઞની શરૂઆત કરી.