શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1289


ਤਾ ਕੋ ਮਾਰਿ ਕਾਟਿ ਸਿਰ ਲਿਯੋ ॥
taa ko maar kaatt sir liyo |

બિરામ દેવની હત્યા કરી તેનું માથું કાપી નાખ્યું

ਲੈ ਹਾਜਿਰ ਹਜਰਤਿ ਕੇ ਕਿਯੋ ॥
lai haajir hajarat ke kiyo |

અને તે લાવીને રાજા સમક્ષ રજૂ કર્યો.

ਤਬ ਪਿਤ ਪਠੈ ਸੁਤਾ ਪਹਿ ਦੀਨਾ ॥
tab pit patthai sutaa peh deenaa |

પછી પિતાએ પુત્રીને (તે માથું) મોકલ્યું.

ਅਧਿਕ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਦਹੁਤਾ ਚੀਨਾ ॥੪੪॥
adhik dukhit hvai dahutaa cheenaa |44|

દીકરીને (તેણીને) ઓળખીને ખૂબ દુઃખ થયું. 44.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਜਬ ਬੇਗਮ ਤਿਹ ਸ੍ਵਾਰ ਕੌ ਦੇਖਾ ਸੀਸ ਉਘਾਰਿ ॥
jab begam tih svaar kau dekhaa sees ughaar |

જ્યારે બેગમ (રાજાની પુત્રી) એ સવારના માથા પરથી (કપડું) ઉતારીને જોયું.

ਪਲਟਿ ਪਰਾ ਤਬ ਮੂੰਡ ਨ੍ਰਿਪ ਤਉ ਨ ਕਬੂਲੀ ਨਾਰਿ ॥੪੫॥
palatt paraa tab moondd nrip tau na kaboolee naar |45|

પછી રાજાનું માથું પાછું પડી ગયું અને (આવી અવસ્થામાં પણ) તેણે (મુસ્લિમ) સ્ત્રીને સ્વીકારી નહીં. 45.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬੇਗਮ ਸੋਕਮਾਨ ਤਬ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥
begam sokamaan tab hvai kai |

ત્યારે રાજાની પુત્રી ઉદાસ થઈ ગઈ

ਜਮਧਰ ਹਨਾ ਉਦਰ ਕਰ ਲੈ ਕੈ ॥
jamadhar hanaa udar kar lai kai |

હાથમાં લાકડી લઈને પેટમાં માર્યો.

ਪ੍ਰਾਨ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਲੀਨੇ ਦੀਨਾ ॥
praan mitr ke leene deenaa |

(અને કહેવા લાગ્યા કે) 'દીન' (ઈસ્લામ) એ મારા મિત્રનો જીવ લઈ લીધો છે.

ਧ੍ਰਿਗ ਮੋ ਕੌ ਜਿਨ ਅਸ ਕ੍ਰਮ ਕੀਨਾ ॥੪੬॥
dhrig mo kau jin as kram keenaa |46|

જેણે આવું કર્યું છે તેને ધિક્કાર. 46.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਬੀਰਮ ਦੇ ਰਾਜਾ ਨਿਮਿਤ ਬੇਗਮ ਤਜੇ ਪਰਾਨ ॥
beeram de raajaa nimit begam taje paraan |

રાજાની પુત્રીએ બિરમદેવ રાજા માટે પોતાનો જીવ આપી દીધો.

ਸੁ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਯਾ ਕਥਾ ਕੋ ਤਬ ਹੀ ਭਯੋ ਨਿਦਾਨ ॥੪੭॥
su kab sayaam yaa kathaa ko tab hee bhayo nidaan |47|

કવિ શ્યામ કહે છે, ત્યારે જ આ વાર્તા પૂરી થઈ. 47.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਪੈਤੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੩੫॥੬੨੯੫॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade teen sau paitees charitr samaapatam sat subham sat |335|6295|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 335મા ચરિત્રનું અહીં સમાપન છે, બધા જ શુભ છે.335.6295. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਰਾਜ ਸੈਨ ਇਕ ਸੁਨਾ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਬਰ ॥
raaj sain ik sunaa nripat bar |

રાજ સેન નામનો એક રાજા હતો.

ਰਾਜ ਦੇਇ ਰਾਨੀ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ॥
raaj dee raanee taa ke ghar |

તેમના ઘરમાં રાજ દેઈ નામની રાણી રહેતી હતી.

ਰੰਗਝੜ ਦੇ ਦੁਹਿਤਾ ਤਹ ਸੋਹੈ ॥
rangajharr de duhitaa tah sohai |

તેમના ઘરે રંગઝર (દેઈ) નામની પુત્રી હતી

ਸੁਰ ਨਰ ਨਾਗ ਅਸੁਰ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥੧॥
sur nar naag asur man mohai |1|

જેઓ દેવતાઓ, પુરૂષો, સાપ અને દૈત્યોથી મુગ્ધ હતા. 1.

ਬਢਤ ਬਢਤ ਅਬਲਾ ਜਬ ਬਢੀ ॥
badtat badtat abalaa jab badtee |

જ્યારે યુવતી વધુને વધુ જુવાન બનતી ગઈ

ਮਦਨ ਸੁ ਨਾਰ ਆਪੁ ਜਨੁ ਗਢੀ ॥
madan su naar aap jan gadtee |

(એટલે એવું દેખાવા લાગ્યું) જાણે કામદેવે પોતે આ સ્ત્રીનું સર્જન કર્યું હોય.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਚਰਚਾ ਭਈ ਜੋਈ ॥
maat pitaa charachaa bhee joee |

(જ્યારે) તે માતા-પિતાની ચર્ચાનું કારણ બની,

ਪ੍ਰਚੁਰ ਭਈ ਜਗ ਭੀਤਰਿ ਸੋਈ ॥੨॥
prachur bhee jag bheetar soee |2|

તેથી તે આખી દુનિયામાં પ્રખ્યાત થઈ ગઈ (સુંદર બનીને). 2.

ਮਾਤੈ ਕਹੀ ਸੁਤਾ ਕੇ ਸੰਗਾ ॥
maatai kahee sutaa ke sangaa |

માતાએ તેની પુત્રીને કહ્યું (એક દિવસ),

ਚੰਚਲਤਾ ਜਿਨ ਕਰੁ ਸੁੰਦ੍ਰੰਗਾ ॥
chanchalataa jin kar sundrangaa |

હે સુંદર અંગો ધરાવનાર! ચંચળ ન બનો.

ਕਹਾ ਬਿਸੇਸ ਧੁਜਹਿ ਤੂ ਬਰਿ ਹੈ ॥
kahaa bises dhujeh too bar hai |

(પછી) કહ્યું, કે તમારે બિસેસ ધૂજ સાથે લગ્ન કરવું જોઈએ

ਤਾ ਕੋ ਜੀਤਿ ਦਾਸ ਲੈ ਕਰਿ ਹੈ ॥੩॥
taa ko jeet daas lai kar hai |3|

અને તેને જીતી લો અને તેને તમારો ગુલામ બનાવો. 3.

ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਤਾ ਕਹ ਲਗਿ ਗਈ ॥
sunat baat taa kah lag gee |

માતાના શબ્દો સાંભળીને (તેનું હૃદય) સ્પર્શી ગયું.

ਰਾਖੀ ਗੂੜ ਨ ਭਾਖਤ ਭਈ ॥
raakhee goorr na bhaakhat bhee |

(તેણે) તેને ગુપ્ત રાખ્યું (અને કોઈને કહ્યું નહીં).

ਜਬ ਅਬਲਾ ਨਿਸਿ ਕੌ ਘਰ ਆਈ ॥
jab abalaa nis kau ghar aaee |

રાત્રે અબલા ઘરે આવી ત્યારે,

ਚਲੀ ਤਹਾ ਨਰ ਭੇਸ ਬਨਾਈ ॥੪॥
chalee tahaa nar bhes banaaee |4|

(પછી) એક માણસના વસ્ત્રો પહેર્યા અને ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા. 4.

ਚਲਤ ਚਲਤ ਬਹੁ ਚਿਰ ਤਹ ਗਈ ॥
chalat chalat bahu chir tah gee |

(તે) લાંબા સમય સુધી ચાલીને ત્યાં પહોંચી.

ਜਹਾ ਬਿਲਾਸਵਤੀ ਨਗਰਈ ॥
jahaa bilaasavatee nagaree |

જ્યાં બિલાસવતી શહેર હતું.

ਤਵਨ ਨਗਰ ਚਲਿ ਜੂਪ ਮਚਾਯੋ ॥
tavan nagar chal joop machaayo |

ત્યાં જઈને તેણે જુગાર રમવા બાબતે હોબાળો મચાવ્યો હતો

ਊਚ ਨੀਚ ਸਭ ਹੀ ਨਹਰਾਯੋ ॥੫॥
aooch neech sabh hee naharaayo |5|

અને ઉંચા અને નીચા બધાને નમાવી (એટલે કે પરાજિત) થયા.

ਬਡੇ ਬਡੇ ਜੂਪੀ ਜਬ ਹਾਰੇ ॥
badde badde joopee jab haare |

જ્યારે મોટા જુગારીઓ હારી ગયા હતા

ਮਿਲਿ ਰਾਜਾ ਕੇ ਤੀਰ ਪੁਕਾਰੇ ॥
mil raajaa ke teer pukaare |

તેથી બધાએ મળીને રાજાને બોલાવ્યા

ਇਕ ਹ੍ਯਾਂ ਐਸ ਜੁਆਰੀ ਆਯੋ ॥
eik hayaan aais juaaree aayo |

કે આવો જુગારી અહીં આવ્યો છે

ਕਿਸੂ ਪਾਸ ਨਹਿ ਜਾਤ ਹਰਾਯੋ ॥੬॥
kisoo paas neh jaat haraayo |6|

જેને કોઈનાથી હરાવી શકાયું નથી. 6.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੁਨੇ ਬਚਨ ਜਬ ਰਾਜਾ ॥
eih bidh sune bachan jab raajaa |

જ્યારે રાજાએ આવા શબ્દો સાંભળ્યા,

ਆਪਨ ਸਜਿਯੋ ਜੂਪ ਕੋ ਸਾਜਾ ॥
aapan sajiyo joop ko saajaa |

જેથી તેણે જુગાર રમવાની વ્યવસ્થા કરી હતી.

ਕਹਿਯੋ ਤਾਹਿ ਹ੍ਯਾਂ ਲੇਹੁ ਬੁਲਾਇ ॥
kahiyo taeh hayaan lehu bulaae |

(રાજાએ) કહ્યું, તેને અહીં બોલાવો.

ਜਿਨ ਜੂਪੀ ਸਭ ਲਏ ਹਰਾਇ ॥੭॥
jin joopee sabh le haraae |7|

જેણે તમામ જુગારીઓને માત આપી છે. 7.

ਭ੍ਰਿਤ ਸੁਨਿ ਬਚਨ ਪਹੂੰਚੇ ਤਹਾ ॥
bhrit sun bachan pahoonche tahaa |

(રાજાની) વાત સાંભળીને સેવકો ત્યાં પહોંચી ગયા.

ਜੂਪਿਨ ਕੁਅਰਿ ਹਰਾਵਤ ਜਹਾ ॥
joopin kuar haraavat jahaa |

જ્યાં કુમારી જુગારીઓને માર મારતી હતી.

ਕਹਿਯੋ ਤਾਹਿ ਤੁਹਿ ਰਾਇ ਬੁਲਾਯੋ ॥
kahiyo taeh tuhi raae bulaayo |

તેઓ કહે છે કે તમને રાજાએ બોલાવ્યા છે