શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 711


ਖਿਆਲ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ ॥
khiaal paatisaahee 10 |

દસમા રાજાનું ધ્યાન

ਮਿਤ੍ਰ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਹਾਲੁ ਮੁਰੀਦਾਂ ਦਾ ਕਹਣਾ ॥
mitr piaare noo haal mureedaan daa kahanaa |

પ્રિય મિત્રને શિષ્યોની સ્થિતિ જણાવો,

ਤੁਧ ਬਿਨੁ ਰੋਗੁ ਰਜਾਈਆਂ ਦਾ ਓਢਣੁ ਨਾਗ ਨਿਵਾਸਾਂ ਦੇ ਰਹਣਾ ॥
tudh bin rog rajaaeean daa odtan naag nivaasaan de rahanaa |

તારા વિના રજાઈ લેવી એ રોગ સમાન છે અને ઘરમાં રહેવું એ સાપ સાથે રહેવા જેવું છે.

ਸੂਲ ਸੁਰਾਹੀ ਖੰਜਰੁ ਪਿਯਾਲਾ ਬਿੰਗ ਕਸਾਈਯਾਂ ਦਾ ਸਹਣਾ ॥
sool suraahee khanjar piyaalaa bing kasaaeeyaan daa sahanaa |

ફ્લાસ્ક સ્પાઇક જેવો છે, પ્યાલો કટારી જેવો છે અને (અલગ થવું) કસાઈઓના હેલિકોપ્ટરને સહન કરવા જેવું છે,

ਯਾਰੜੇ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਸਥਰੁ ਚੰਗਾ ਭਠ ਖੇੜਿਆ ਦਾ ਰਹਣਾ ॥੧॥੧॥੬॥
yaararre daa saanoo sathar changaa bhatth kherriaa daa rahanaa |1|1|6|

પ્રિય મિત્રનું પલંગ સૌથી આનંદદાયક છે અને સાંસારિક આનંદ ભઠ્ઠી જેવા છે.1.1

ਤਿਲੰਗ ਕਾਫੀ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ ॥
tilang kaafee paatisaahee 10 |

દસમા રાજાની તિલંગ કાફી

ਕੇਵਲ ਕਾਲਈ ਕਰਤਾਰ ॥
keval kaalee karataar |

સર્વોચ્ચ વિનાશક એકલો સર્જનહાર છે,

ਆਦਿ ਅੰਤ ਅਨੰਤ ਮੂਰਤਿ ਗੜ੍ਹਨ ਭੰਜਨਹਾਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
aad ant anant moorat garrhan bhanjanahaar |1| rahaau |

તે શરૂઆતમાં અને અંતમાં છે, તે અનંત અસ્તિત્વ છે, સર્જક અને વિનાશક છે…થોભો.

ਨਿੰਦ ਉਸਤਤ ਜਉਨ ਕੇ ਸਮ ਸਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਨ ਕੋਇ ॥
nind usatat jaun ke sam satr mitr na koe |

નિંદા અને વખાણ તેના માટે સમાન છે અને તેનો કોઈ મિત્ર નથી, કોઈ શત્રુ નથી.

ਕਉਨ ਬਾਟ ਪਰੀ ਤਿਸੈ ਪਥ ਸਾਰਥੀ ਰਥ ਹੋਇ ॥੧॥
kaun baatt paree tisai path saarathee rath hoe |1|

કઈ મહત્ત્વની જરૂરિયાત માટે, તે સારથિ બન્યો ?1.

ਤਾਤ ਮਾਤ ਨ ਜਾਤਿ ਜਾਕਰ ਪੁਤ੍ਰ ਪੌਤ੍ਰ ਮੁਕੰਦ ॥
taat maat na jaat jaakar putr pauatr mukand |

તે, મોક્ષ આપનાર, કોઈ પિતા નથી, માતા નથી, પુત્ર નથી અને પૌત્ર નથી

ਕਉਨ ਕਾਜ ਕਹਾਹਿਂਗੇ ਆਨ ਦੇਵਕਿ ਨੰਦ ॥੨॥
kaun kaaj kahaahinge aan devak nand |2|

ઓ કઇ આવશ્યકતાથી તેણે અન્ય લોકો તેને દેવકીનો પુત્ર કહે છે ?2.

ਦੇਵ ਦੈਤ ਦਿਸਾ ਵਿਸਾ ਜਿਹ ਕੀਨ ਸਰਬ ਪਸਾਰ ॥
dev dait disaa visaa jih keen sarab pasaar |

તેમણે, જેમણે દેવતાઓ, દાનવો, દિશાઓ અને સમગ્ર વિસ્તારની રચના કરી છે,

ਕਉਨ ਉਪਮਾ ਤੌਨ ਕੋ ਮੁਖ ਲੇਤ ਨਾਮੁ ਮੁਰਾਰ ॥੩॥੧॥੭॥
kaun upamaa tauan ko mukh let naam muraar |3|1|7|

તેને કઈ સાદ્રશ્ય પર મુરાર કહેવા જોઈએ? 3.

ਰਾਗ ਬਿਲਾਵਲ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ ॥
raag bilaaval paatisaahee 10 |

દસમા રાજાનો રાગ બિલાવલ

ਸੋ ਕਿਮ ਮਾਨਸ ਰੂਪ ਕਹਾਏ ॥
so kim maanas roop kahaae |

તે માનવ સ્વરૂપમાં આવે છે તેવું કેવી રીતે કહી શકાય?

ਸਿਧ ਸਮਾਧ ਸਾਧ ਕਰ ਹਾਰੇ ਕ੍ਯੋਹੂੰ ਨ ਦੇਖਨ ਪਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
sidh samaadh saadh kar haare kayohoon na dekhan paae |1| rahaau |

ઊંડે ધ્યાન માં રહેલા સિદ્ધ (કુશળ) તેમને કોઈપણ રીતે ન જોવાની શિસ્તથી કંટાળી ગયા…..થોભો.

ਨਾਰਦ ਬਿਆਸ ਪਰਾਸਰ ਧ੍ਰੂਅ ਸੇ ਧਿਆਵਤ ਧਿਆਨ ਲਗਾਏ ॥
naarad biaas paraasar dhraooa se dhiaavat dhiaan lagaae |

નારદ, વ્યાસ, પ્રાશર, ધ્રુ, બધાએ તેમનું ધ્યાન કર્યું,

ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਹਾਰ ਹਠ ਛਾਡਿਓ ਤਦਪਿ ਧਿਆਨ ਨ ਆਏ ॥੧॥
bed puraan haar hatth chhaaddio tadap dhiaan na aae |1|

વેદ અને પુરાણો, થાકી ગયા અને આગ્રહ છોડી દીધો, કારણ કે તે કલ્પના કરી શક્યા ન હતા.1.

ਦਾਨਵ ਦੇਵ ਪਿਸਾਚ ਪ੍ਰੇਤ ਤੇ ਨੇਤਹ ਨੇਤ ਕਹਾਏ ॥
daanav dev pisaach pret te netah net kahaae |

દાનવો, દેવતાઓ, ભૂત, આત્માઓ દ્વારા, તેને અવર્ણનીય કહેવામાં આવતું હતું,

ਸੂਛਮ ਤੇ ਸੂਛਮ ਕਰ ਚੀਨੇ ਬ੍ਰਿਧਨ ਬ੍ਰਿਧ ਬਤਾਏ ॥੨॥
soochham te soochham kar cheene bridhan bridh bataae |2|

તેને દંડમાં શ્રેષ્ઠ અને મોટામાં સૌથી મોટો ગણવામાં આવતો હતો.2.