શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 819


ਤਬ ਲੌ ਮੁਗਲ ਆਇ ਹੀ ਗਯੋ ॥
tab lau mugal aae hee gayo |

મુઘલ તેને જોઈને દૂર નહોતા

ਸੇਖਹਿ ਡਾਰਿ ਗੋਨਿ ਮਹਿ ਦੀਯੋ ॥੭॥
sekheh ddaar gon meh deeyo |7|

તેણીએ શેઠને હેસિયન બેગમાં ફસાવી.(7)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਿਹ ਪਾਛੇ ਕੁਟਵਾਰ ਕੇ ਗਏ ਪਯਾਦੇ ਆਇ ॥
tih paachhe kuttavaar ke ge payaade aae |

એટલામાં સિટી કોટવાલના કોન્સ્ટેબલ, પોલીસ સ્ટેશન ઓફિસર, અંદર આવ્યા.

ਤੁਰਤੁ ਕੁਠਰਿਯਾ ਨਾਜ ਕੀ ਮੁਗਲਹਿ ਦਯੋ ਦੁਰਾਇ ॥੮॥
turat kutthariyaa naaj kee mugaleh dayo duraae |8|

તેણીએ મુગલને મકાઈના ઓરડામાં દોડવા માટે બનાવ્યો.(8)

ਘੇਰਿ ਪਯਾਦਨ ਜਬ ਲਈ ਰਹਿਯੋ ਨ ਕਛੂ ਉਪਾਇ ॥
gher payaadan jab lee rahiyo na kachhoo upaae |

કોન્સ્ટેબલોએ ઘરને ચારે બાજુથી ઘેરી લીધું અને બચી ન જતા તેણે ઘરને આગ લગાડી દીધી.

ਨਿਕਸਿ ਆਪੁ ਠਾਢੀ ਭਈ ਗ੍ਰਿਹ ਕੌ ਆਗਿ ਲਗਾਇ ॥੯॥
nikas aap tthaadtee bhee grih kau aag lagaae |9|

અને ઘરની બહાર આવીને ઊભો રહ્યો.(9)

ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਪੀਟਤ ਭਈ ਜਰਿਯੋ ਜਰਿਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਭਾਖਿ ॥
duhoon haath peettat bhee jariyo jariyo grih bhaakh |

તેણીએ તેના સ્તનને મારતા મોટેથી વિલાપ કરવાનું શરૂ કર્યું, 'મારા ઘરમાં આગ લાગી છે, મારું ઘર બળી રહ્યું છે.'

ਵੈ ਚਾਰੌ ਤਾ ਮੈ ਜਰੇ ਕਿਨਹੂੰ ਨ ਹੇਰੀ ਰਾਖਿ ॥੧੦॥
vai chaarau taa mai jare kinahoon na heree raakh |10|

ચારેય બળીને ભસ્મીભૂત થઈ ગયા હતા અને કોઈને તેમની રાખ પણ મળી ન હતી.(10)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਸਟਮੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੮॥੧੫੫॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade asattame charitr samaapatam sat subham sat |8|155|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્ર વાર્તાલાપની આઠમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (8)(155)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਹਰ ਲਹੌਰ ਬਿਖੈ ਹੁਤੀ ਏਕ ਬਹੁਰਿਯਾ ਸਾਹ ॥
sahar lahauar bikhai hutee ek bahuriyaa saah |

લાહોર શહેરમાં એક વેપારીની પત્ની રહેતી હતી.

ਕਮਲ ਨਿਰਖਿ ਲੋਚਨ ਜਲਤ ਹੇਰਿ ਲਜਤ ਮੁਖ ਮਾਹ ॥੧॥
kamal nirakh lochan jalat her lajat mukh maah |1|

તેણીની ચમકતી આંખોએ ફૂલોને પણ લાલ કરી દીધા હતા.(1)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਸ੍ਰੀ ਜਗਜੋਤਿ ਮਤੀ ਤਿਹ ਨਾਮਾ ॥
sree jagajot matee tih naamaa |

તેમનું નામ જગજ્યોતિ મતિ હતું.

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਜਗ ਮੋ ਬਾਮਾ ॥
jaa sam aauar na jag mo baamaa |

જગ જોત મતિ તરીકે ઓળખાતી, વિશ્વમાં સુંદરતામાં તેમની સમકક્ષ કોઈ નહોતું.

ਅਧਿਕ ਤਰੁਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਬਿਰਾਜੈ ॥
adhik tarun kee prabhaa biraajai |

(તેણીની આવી) પ્રભાવશાળી સુંદરતા હતી

ਲਖਿ ਤਾ ਕੌ ਤੜਿਤਾ ਤਨ ਲਾਜੈ ॥੨॥
lakh taa kau tarritaa tan laajai |2|

તેણીની દૃષ્ટિ પર, વીજળી, તેમજ, અપમાનિત લાગ્યું.(2)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਇਕ ਰਾਜਾ ਅਟਕਤ ਭਯੋ ਨਿਰਖਿ ਤਰਨਿ ਕੇ ਅੰਗ ॥
eik raajaa attakat bhayo nirakh taran ke ang |

તેની અલંકારિક સુંદરતાથી પ્રભાવિત થઈને, એક રાજા વાસનાથી વ્યાપી ગયો.

ਰਤਿ ਮਾਨੀ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਕੈ ਅਤਿ ਹਿਤ ਚਿਤ ਕੈ ਸੰਗ ॥੩॥
rat maanee ruch maan kai at hit chit kai sang |3|

નિશ્ચય સાથે, તેણે તેણીને પ્રેમ કરવાનો પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો.(3)

ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਪਰ ਅਟਕਤ ਭਈ ਨਿਤਿ ਗ੍ਰਿਹ ਲੇਤ ਬੁਲਾਇ ॥
so nrip par attakat bhee nit grih let bulaae |

તે પણ રાજાના પ્રેમમાં પડી અને તેની દાસી દ્વારા,

ਚਿਤ੍ਰਕਲਾ ਇਕ ਸਹਚਰੀ ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਤਾਹਿ ਪਠਾਇ ॥੪॥
chitrakalaa ik sahacharee tih grih taeh patthaae |4|

ચિત્રકલા, રાજાને તેના ઘરે બોલાવે છે.(4)

ਚਿਤ੍ਰਕਲਾ ਜੋ ਸਹਚਰੀ ਸੋ ਨ੍ਰਿਪ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ॥
chitrakalaa jo sahacharee so nrip roop nihaar |

રાજાને જોતાં જ ચિત્રકલા પોતે જમીન પર ઢળી પડી

ਗਿਰੀ ਮੂਰਛਨਾ ਹ੍ਵੈ ਧਰਨਿ ਹਰ ਅਰਿ ਸਰ ਗਯੋ ਮਾਰਿ ॥੫॥
giree moorachhanaa hvai dharan har ar sar gayo maar |5|

શિવના વિરોધી કામદેવે તેને તેના પ્રેમના બાણથી વીંધી નાખ્યો હતો.(5)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਉਠਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸਾਥ ਉਚਾਰੇ ॥
autthat bachan nrip saath uchaare |

જ્યારે તેણી જાગૃત થઈ, તેણીએ કહ્યું,

ਆਜੁ ਭਜੋ ਮੁਹਿ ਰਾਜ ਪਿਆਰੇ ॥
aaj bhajo muhi raaj piaare |

'હે મારા રાજા, કૃપા કરીને મારી સાથે પ્રેમ કરો.

ਹੇਰਿ ਤੁਮੈ ਹਰ ਅਰਿ ਬਸ ਭਈ ॥
her tumai har ar bas bhee |

'તમારી દૃષ્ટિએ મને જુસ્સાની પકડમાં મૂકી દીધો છે

ਮੋ ਕਹ ਬਿਸਰਿ ਸਕਲ ਸੁਧਿ ਗਈ ॥੬॥
mo kah bisar sakal sudh gee |6|

અને મેં મારી બધી ઇન્દ્રિયો ગુમાવી દીધી છે.'(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਨ੍ਰਿਪ ਨ ਕਰਿਯੋ ਤਾ ਸੌ ਭੋਗ ਬਨਾਇ ॥
sunat bachan nrip na kariyo taa sau bhog banaae |

રાજાએ તેની સાથે પ્રેમ કરવાની ના પાડી. ક્રોધે ભરાઈને તે રાજાને પોતાની સાથે લઈ આવી (જગ જોગ માટીના ઘરે)

ਸੰਗ ਲ੍ਯਾਇ ਇਹ ਖਾਇ ਰਿਸਿ ਕਹਿਯੋ ਸਾਹ ਸੌ ਜਾਇ ॥੭॥
sang layaae ih khaae ris kahiyo saah sau jaae |7|

પરંતુ વેપારી પાસે ગયો અને તેને કહ્યું કે એક માણસ તેની ગેરહાજરીમાં તેના ઘરે આવી રહ્યો છે.(7)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਿਹ ਸਾਹ ਤੁਰਤ ਘਰ ਆਇਯੋ ॥
sunat bachan tih saah turat ghar aaeiyo |

આ સાંભળીને તે તરત જ ઘરે આવ્યો અને ખૂબ જ દુઃખી થયો

ਲਖਿਯੋ ਤਵਨ ਤ੍ਰਿਯ ਭੇਦ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥
lakhiyo tavan triy bhed adhik dukh paaeiyo |

પત્નીનું કપટી રહસ્ય જોઈ.

ਮੋਰਿ ਨਿਰਖਿ ਪਤਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਜਿਯ ਤੇ ਮਾਰਿ ਹੈ ॥
mor nirakh pat nrip ko jiy te maar hai |

પત્નીએ વિચાર્યું કે તેને રાજા સાથે જોઈને તે (પતિ) મારી નાખશે

ਹੋ ਤਾ ਪਾਛੇ ਹਮਹੂੰ ਕੌ ਤੁਰਤ ਸੰਘਾਰਿ ਹੈ ॥੮॥
ho taa paachhe hamahoon kau turat sanghaar hai |8|

તે અને તે પછી, તેણીને પણ સમાપ્ત કરશે.(8)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਾ ਤੇ ਆਗੇ ਕੀਜਿਯੈ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤੁਰਤ ਉਪਾਇ ॥
taa te aage keejiyai nrip ko turat upaae |

તેણે વિચાર્યું, 'રાજાને બચાવવા મારે કંઈક કરવું જોઈએ. મારે સેવા કરવી જોઈએ

ਜਿਯ ਤੇ ਜਿਯਤ ਨਿਕਾਰਿਯੈ ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਖਵਾਇ ॥੯॥
jiy te jiyat nikaariyai bhojan bhalo khavaae |9|

મારા પતિને સ્વાદિષ્ટ ખોરાક આપો અને તેમને વિદાય આપો.'(9)

ਇਕ ਸਫ ਬੀਚ ਲਪੇਟਿ ਤਿਹ ਧਰਿਯੋ ਭੀਤ ਸੋ ਲਾਇ ॥
eik saf beech lapett tih dhariyo bheet so laae |

તેણીએ હેસીયન કોથળામાં રાજાની આસપાસ લપેટી અને તેને દિવાલ પાસે ઉભી કરી.

ਜਾਇ ਸਾਹ ਆਗੇ ਲਿਯੌ ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਮੰਗਾਇ ॥੧੦॥
jaae saah aage liyau bhojan bhalo mangaae |10|

તેણીએ તેના વેપારી પતિને ખૂબ આનંદથી પ્રાપ્ત કર્યો અને તેના માટે ભવ્ય ભોજન રાંધ્યું.(10)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਭੋਜਨ ਭਲੋ ਸਾਹ ਕੌ ਤਾਹਿ ਖਵਾਇਯੋ ॥
bhojan bhalo saah kau taeh khavaaeiyo |

તેણે શાહને સારું ભોજન ખવડાવ્યું.

ਬਹੁਰਿ ਬਚਨ ਤਾ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਇਯੋ ॥
bahur bachan taa ko ih bhaat sunaaeiyo |

તેણીએ તેને મીઠાઈઓ પીરસી અને મુઠ્ઠીભર ડ્રાયફ્રુટ કોથળા તરફ ફેંકવા કહ્યું અને કહ્યું,

ਭਰਿ ਮੇਵਾ ਕੀ ਮੁਠਿ ਯਾ ਸਫ ਮੋ ਡਾਰਿਯੈ ॥
bhar mevaa kee mutth yaa saf mo ddaariyai |

(તે) આ સાદડીમાં (એક) મુઠ્ઠીભર બદામ મૂકો.

ਹੋ ਪਰੇ ਜੀਤਿਬੈ ਦਾਵ ਪਰੇ ਬਿਨੁ ਹਾਰਿਯੈ ॥੧੧॥
ho pare jeetibai daav pare bin haariyai |11|

'જો તે સીધું કોથળામાં જાય તો તમે જીતશો, નહીં તો તમે હારી જાઓ છો.(11)