શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 337

ਅਪੁਨਾ ਜਾਨਿ ਮੁਝੈ ਪ੍ਰਤਿਪਰੀਐ ॥

apunaa jaan mujhai pratipareeai |

મને દરેક રીતે તમારા પોતાના તરીકે અનુસરો.

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਸਤ੍ਰ ਹਮਾਰੇ ਮਰੀਐ ॥

chun chun satr hamaare mareeai |

મને તમારો પોતાનો ગણીને મને ટકાવી રાખ અને મારા શત્રુઓનો નાશ કરી, તેમને ઉપાડી લે

ਦੇਗ ਤੇਗ ਜਗ ਮੈ ਦੋਊ ਚਲੈ ॥

deg teg jag mai doaoo chalai |

દુનિયામાં દેગ અને તેગ બંને ચાલુ રહે.

ਰਾਖੁ ਆਪਿ ਮੁਹਿ ਅਉਰ ਨ ਦਲੈ ॥੪੩੬॥

raakh aap muhi aaur na dalai |436|

હે ભગવાન તમારી કૃપાથી, મફત રસોડું અને તલવાર (નીચના રક્ષણ માટે) મારા દ્વારા હંમેશા ખીલવા દો અને તમારા સિવાય કોઈ મને મારી શકે નહીં.436.

ਤੁਮ ਮਮ ਕਰਹੁ ਸਦਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰਾ ॥

tum mam karahu sadaa pratipaaraa |

તમે હંમેશા મારી વાત માનો છો.

ਤੁਮ ਸਾਹਿਬ ਮੈ ਦਾਸ ਤਿਹਾਰਾ ॥

tum saahib mai daas tihaaraa |

મને સદા ટકાવી રાખ, હે પ્રભુ! તમે મારા માલિક છો અને હું તમારો ગુલામ છું

ਜਾਨਿ ਆਪਨਾ ਮੁਝੈ ਨਿਵਾਜ ॥

jaan aapanaa mujhai nivaaj |

તમારા જ્ઞાનથી મને આશીર્વાદ આપો

ਆਪਿ ਕਰੋ ਹਮਰੇ ਸਭ ਕਾਜ ॥੪੩੭॥

aap karo hamare sabh kaaj |437|

મને તમારો પોતાનો ગણીને મારા પ્રત્યે કૃપાળુ બનો અને મારાં બધાં કાર્યો પૂર્ણ કરો.437.

ਤੁਮ ਹੋ ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੇ ਰਾਜਾ ॥

tum ho sabh raajan ke raajaa |

હે પ્રભુ! તમે બધા રાજાઓના રાજા છો અને ગરીબો પર કૃપાળુ છો

ਆਪੇ ਆਪੁ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ॥

aape aap gareeb nivaajaa |

મારા પ્રત્યે દયાળુ બનો,

ਦਾਸ ਜਾਨ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਹੁ ਮੁਹਿ ॥

daas jaan kar kripaa karahu muhi |

મને તમારો પોતાનો ગણીને,

ਹਾਰਿ ਪਰਾ ਮੈ ਆਨਿ ਦਵਾਰਿ ਤੁਹਿ ॥੪੩੮॥

haar paraa mai aan davaar tuhi |438|

કારણ કે, હું શરણાગતિ પામી ગયો છું અને તારા દ્વારે પડ્યો છું.438.

ਅਪੁਨਾ ਜਾਨਿ ਕਰੋ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰਾ ॥

apunaa jaan karo pratipaaraa |

મને તમારો પોતાનો ગણીને મને ટકાવી રાખ

ਤੁਮ ਸਾਹਿਬੁ ਮੈ ਕਿੰਕਰ ਥਾਰਾ ॥

tum saahib mai kinkar thaaraa |

તમે મારા પ્રભુ છો અને હું તમારો ગુલામ છું

ਦਾਸ ਜਾਨਿ ਕੈ ਹਾਥਿ ਉਬਾਰੋ ॥

daas jaan kai haath ubaaro |

મને તમારો ગુલામ માનીને,

ਹਮਰੇ ਸਭ ਬੈਰੀਅਨ ਸੰਘਾਰੋ ॥੪੩੯॥

hamare sabh baireean sanghaaro |439|

તમારા પોતાના હાથે મને બચાવો અને મારા બધા શત્રુઓનો નાશ કરો.439.

ਪ੍ਰਥਮਿ ਧਰੋ ਭਗਵਤ ਕੋ ਧ੍ਯਾਨਾ ॥

pratham dharo bhagavat ko dhayaanaa |

ખૂબ જ શરૂઆતમાં, હું ભાગવત (ભગવાન-ભગવાન)નું ધ્યાન કરું છું

ਬਹੁਰਿ ਕਰੋ ਕਬਿਤਾ ਬਿਧਿ ਨਾਨਾ ॥

bahur karo kabitaa bidh naanaa |

પછી વિવિધ પ્રકારની કવિતા રચવાનો પ્રયત્ન કરો.

ਕ੍ਰਿਸਨ ਜਥਾਮਤਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਉਚਾਰੋ ॥

krisan jathaamat charitr uchaaro |

હું મારા કહેવા પ્રમાણે કૃષ્ણની સ્મૃતિઓ કહું છું

ਚੂਕ ਹੋਇ ਕਬਿ ਲੇਹੁ ਸੁਧਾਰੋ ॥੪੪੦॥

chook hoe kab lehu sudhaaro |440|

બુદ્ધિ અને તેમાં કોઈ ખામી યાદ આવે તો કવિઓ તેને સુધારી શકે છે.440.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਉਸਤਤਿ ਸਮਾਪਤੰ ॥

eit sree devee usatat samaapatan |

દેવીની સ્તુતિનો અંત.

ਅਥ ਰਾਸ ਮੰਡਲ ॥

ath raas manddal |

હવે એમ્યુરસ વિનોદના ક્ષેત્રનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਜਬ ਆਈ ਹੈ ਕਾਤਿਕ ਕੀ ਰੁਤਿ ਸੀਤਲ ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਬੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਸੀਆ ॥

jab aaee hai kaatik kee rut seetal kaanrah tabai at hee raseea |

જ્યારે કારતક માસનો શિયાળો આવ્યો,

ਸੰਗਿ ਗੋਪਿਨ ਖੇਲ ਬਿਚਾਰ ਕਰਿਓ ਜੁ ਹੁਤੋ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾ ਜਸੀਆ ॥

sang gopin khel bichaar kario ju huto bhagavaan mahaa jaseea |

પછી એસ્થેટ કૃષ્ણએ ગોપીઓ સાથેની તેમની રમૂજી રમત વિશે વિચાર્યું

ਅਪਵਿਤ੍ਰਨ ਲੋਗਨ ਕੇ ਜਿਹ ਕੇ ਪਗਿ ਲਾਗਤ ਪਾਪ ਸਭੈ ਨਸੀਆ ॥

apavitran logan ke jih ke pag laagat paap sabhai naseea |

કૃષ્ણના ચરણસ્પર્શથી અશુભ લોકોના પાપો નાશ પામે છે

ਤਿਹ ਕੋ ਸੁਨਿ ਤ੍ਰੀਯਨ ਕੇ ਸੰਗਿ ਖੇਲ ਨਿਵਾਰਹੁ ਕਾਮ ਇਹੈ ਬਸੀਆ ॥੪੪੧॥

tih ko sun treeyan ke sang khel nivaarahu kaam ihai baseea |441|

સ્ત્રીઓ સાથેની તેમની રમૂજી રમત વિશે કૃષ્ણના વિચાર વિશે સાંભળીને, બધી ગોપીઓ ચારે બાજુથી તેમની આસપાસ એકઠી થઈ.441.

ਆਨਨ ਜਾਹਿ ਨਿਸਾਪਤਿ ਸੋ ਦ੍ਰਿਗ ਕੋਮਲ ਹੈ ਕਮਲਾ ਦਲ ਕੈਸੇ ॥

aanan jaeh nisaapat so drig komal hai kamalaa dal kaise |

તેમના ચહેરા ચંદ્ર જેવા છે, તેમની નાજુક આંખો કમળ જેવી છે, તેમની ભમર ધનુષ્ય જેવી છે અને તેમની પાંપણ તીર જેવી છે.

ਹੈ ਭਰੁਟੇ ਧਨੁ ਸੇ ਬਰਨੀ ਸਰ ਦੂਰ ਕਰੈ ਤਨ ਕੇ ਦੁਖਰੈ ਸੇ ॥

hai bharutte dhan se baranee sar door karai tan ke dukharai se |

આવી સુંદર સ્ત્રીઓને જોઈને શરીરના તમામ કષ્ટો દૂર થઈ જાય છે

ਕਾਮ ਕੀ ਸਾਨ ਕੇ ਸਾਥ ਘਸੇ ਦੁਖ ਸਾਧਨ ਕਟਬੇ ਕਹੁ ਤੈਸੇ ॥

kaam kee saan ke saath ghase dukh saadhan kattabe kahu taise |

સંતોના દુઃખના નિવારણ માટે વાસનાના પત્થર પર ઘસેલા અને તીક્ષ્ણ કરાયેલા શસ્ત્રો જેવા આ અધમ સ્ત્રીઓના શરીર છે.

ਕਉਲ ਕੇ ਪਤ੍ਰ ਕਿਧੋ ਸਸਿ ਸਾਥ ਲਗੇ ਕਬਿ ਸੁੰਦਰ ਸ੍ਯਾਮ ਅਰੈ ਸੇ ॥੪੪੨॥

kaul ke patr kidho sas saath lage kab sundar sayaam arai se |442|

તે બધા ચંદ્ર સાથે જોડાયેલા કમળ-પાંદડા જેવા દેખાય છે.442.

ਬਧਿਕ ਹੈ ਟਟੀਆ ਬਰੁਨੀ ਧਰ ਕੋਰਨ ਕੀ ਦੁਤਿ ਸਾਇਕ ਸਾਧੇ ॥

badhik hai ttatteea barunee dhar koran kee dut saaeik saadhe |

(કાહ્ન) શિકારી છે અને પોપચા ભયંકર છે (એટલે કે આગળની) અને આંખના સોકેટ્સ (કાનાખી) ની સુંદરતા (જાણે કે) તીર છે.

ਠਾਢੇ ਹੈ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕਿਧੋ ਬਨ ਮੈ ਤਨ ਪੈ ਸਿਰ ਪੈ ਅੰਬੁਵਾ ਰੰਗ ਬਾਧੇ ॥

tthaadte hai kaanrah kidho ban mai tan pai sir pai anbuvaa rang baadhe |

કમર પર કમર બાંધીને અને પાંપણો તીરની જેમ સીધી કરીને, માથા પર પીળા કપડા બાંધીને, કૃષ્ણ જંગલમાં ઊભા છે.

ਚਾਲ ਚਲੈ ਹਰੂਏ ਹਰੂਏ ਮਨੋ ਸੀਖ ਦਈ ਇਹ ਬਾਧਕ ਪਾਧੇ ॥

chaal chalai harooe harooe mano seekh dee ih baadhak paadhe |

તે ધીમી ગતિએ આગળ વધી રહ્યો છે જાણે તેને કોઈએ ધીમેથી ચાલવાની સૂચના આપી હોય

ਅਉ ਸਭ ਹੀ ਠਟ ਬਧਕ ਸੇ ਮਨ ਮੋਹਨ ਜਾਲ ਪੀਤੰਬਰ ਕਾਧੇ ॥੪੪੩॥

aau sabh hee tthatt badhak se man mohan jaal peetanbar kaadhe |443|

તેના ખભા પર પીળા વસ્ત્રો અને કમરને ચુસ્ત રીતે બાંધીને તે અત્યંત પ્રભાવશાળી દેખાય છે.443.

ਸੋ ਉਠਿ ਠਾਢਿ ਕਿਧੋ ਬਨ ਮੈ ਜੁਗ ਤੀਸਰ ਮੈ ਪਤਿ ਜੋਊ ਸੀਯਾ ॥

so utth tthaadt kidho ban mai jug teesar mai pat joaoo seeyaa |

તે ત્રેતાયુગમાં સીતાના પતિ હતા તે સમયે તે બનમાં ઉભા થઈને ઉભા થયા.

ਜਮੁਨਾ ਮਹਿ ਖੇਲ ਕੇ ਕਾਰਨ ਕੌ ਘਸਿ ਚੰਦਨ ਭਾਲ ਮੈ ਟੀਕੋ ਦੀਯਾ ॥

jamunaa meh khel ke kaaran kau ghas chandan bhaal mai tteeko deeyaa |

ત્રેતાયુગમાં જે સીતાના પતિ રામ હતા, તે હવે ત્યાં જંગલમાં ઊભા છે અને યમુનામાં પોતાનું નાટક પ્રદર્શિત કરવા માટે તેમણે કપાળ પર ચંદનનું આગળનું નિશાન લગાવ્યું છે.