શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 820


ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਮੇਵਾ ਸਾਹੁਨਿ ਸਾਹੁ ਲੈ ਤਿਹ ਸਫ ਭੀਤਰਿ ਡਾਰਿ ॥
mevaa saahun saahu lai tih saf bheetar ddaar |

ફળ લઈને, વેપારીએ તેને કોથળામાં ફેંકી દીધું અને સ્ત્રીએ કહ્યું,

ਖਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤੂ ਭਛ ਸੁਭ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧੨॥
khaeh nripat too bhachh subh aaise kahiyo sudhaar |12|

'હે મારા રાજા તમારા સંતોષ માટે ખાઓ.'(12)

ਸੁਨਤ ਸਾਹੁ ਚਮਕ੍ਯੋ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਕੌ ਕਹਿਯੋ ਰਿਸਾਇ ॥
sunat saahu chamakayo bachan triy kau kahiyo risaae |

વેપારીએ ગુસ્સે થઈને સ્ત્રીને પૂછ્યું, 'તમે મને રાજા કેમ કહ્યા?

ਤੈ ਮੁਹਿ ਕ੍ਯੋ ਰਾਜਾ ਕਹਿਯੋ ਮੋ ਕਹੁ ਬਾਤ ਬਤਾਇ ॥੧੩॥
tai muhi kayo raajaa kahiyo mo kahu baat bataae |13|

'આની પાછળનું કારણ જણાવો.'(13)

ਧਾਮ ਰਹਤ ਤੋਰੇ ਸੁਖੀ ਤੋ ਸੌ ਨੇਹੁ ਬਢਾਇ ॥
dhaam rahat tore sukhee to sau nehu badtaae |

મહિલાએ કહ્યું, 'હું તમારા ઘરમાં રહું છું. હું તમને પ્રેમ કરું છું અને તેથી જ

ਤਾ ਤੇ ਮੈ ਰਾਜਾ ਕਹਿਯੋ ਮੇਰੇ ਤੁਮ ਹੀ ਰਾਇ ॥੧੪॥
taa te mai raajaa kahiyo mere tum hee raae |14|

મેં તને રાજા કહ્યો. તમે મારા રાજા છો.'(14)

ਰੀਝ ਗਯੋ ਜੜ ਬਾਤ ਸੁਨਿ ਭੇਦ ਨ ਸਕਿਯੋ ਪਛਾਨਿ ॥
reejh gayo jarr baat sun bhed na sakiyo pachhaan |

મૂર્ખ કારણ જાણ્યા વિના સંતુષ્ટ થઈ ગયો, બની ગયો

ਤੁਰਤਿ ਗਯੋ ਹਾਟੈ ਸੁ ਉਠਿ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਨ ਮਾਨਿ ॥੧੫॥
turat gayo haattai su utth adhik preet man maan |15|

પ્રેમનું મૂર્ત સ્વરૂપ અને તેના વ્યવસાય માટે રવાના થયા.(15)

ਸਾਹੁ ਗਏ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਹ ਕੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਦਯੋ ਨਿਕਾਰਿ ॥
saahu ge triy saah kee nrip ko dayo nikaar |

તરત જ, તેણીએ રાજાને બહાર આવવાની સુવિધા આપી.

ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਅਤਿ ਕੋਪ ਕੈ ਅਧਿਕ ਲੌਡਿਯਹਿ ਮਾਰਿ ॥੧੬॥
sunat baat at kop kai adhik lauaddiyeh maar |16|

સંપૂર્ણ વાર્તાલાપ વિશે જાણતા, રાજાએ તેણીને માર માર્યો અને તે સ્થળ છોડી દીધું.(16)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਨੌਮੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੯॥੧੭੧॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade nauamo charitr samaapatam sat subham sat |9|171|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્ર વાર્તાલાપની નવમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (9)(171)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਤਵਨ ਲੌਡਿਯਹਿ ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯ ਮਾਰੀ ਜੌ ਰਿਸਿ ਖਾਇ ॥
tavan lauaddiyeh saahu triy maaree jau ris khaae |

મંત્રીએ રાજાને સંભળાવ્યું.

ਕਿਯ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਿਨ ਮੰਤ੍ਰਿਯਨ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥੧॥
kiy charitr tin mantriyan nrip so kahiyo sunaae |1|

વેપારીની પત્નીની નોકરાણી, જેને ગુસ્સામાં મારવામાં આવ્યો હતો, તેણે પણ કેટલાક અજાયબીઓ દર્શાવ્યા હતા:(1)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਚੋਟਨ ਲਗੇ ਰੋਹ ਮਨ ਆਨੋ ॥
chottan lage roh man aano |

સખત માર માર્યા બાદ તે (નોકરાણી) ગુસ્સે થઈ ગઈ હતી.

ਜਾਇ ਸੈਯਦ ਸੋ ਕਰਿਯੋ ਯਰਾਨੋ ॥
jaae saiyad so kariyo yaraano |

તેણી એક સઈદ સાથે જોડાઈ ગઈ.

ਨਿਤ ਤਿਹ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬੁਲਾਵੈ ॥
nit tih apane sadan bulaavai |

તેણીએ તેને દરરોજ તેના ઘરે આમંત્રણ આપ્યું અને

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਦਰਬੁ ਲੁਟਾਵੈ ॥੨॥
saahu triyaa ko darab luttaavai |2|

વેપારીની પત્નીની સંપત્તિ લૂંટવાનું શરૂ કર્યું.(2)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੀ ਖਾਟ ਪਰ ਇਕ ਦਿਨ ਤਾਹਿ ਸਵਾਇ ॥
saahu triyaa kee khaatt par ik din taeh savaae |

એક દિવસ શાહની પત્નીના પલંગ પર, તેણીને સૂઈ ગઈ,

ਸਾਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸੋ ਅਗਮਨੈ ਕਹਿਯੋ ਬਚਨ ਸੌ ਜਾਇ ॥੩॥
saahu triyaa so agamanai kahiyo bachan sau jaae |3|

તે સઈદને વેપારીની પત્નીના પલંગમાં મૂકે તે પહેલાં નોકરાણી વેપારીની પત્ની પાસે ગઈ અને કહ્યું,

ਤਵਨੈ ਨ੍ਰਿਪ ਤੁਅ ਹਿਤ ਪਰਿਯੋ ਬੇਗਿ ਬੁਲਾਵਤ ਤੋਹਿ ॥
tavanai nrip tua hit pariyo beg bulaavat tohi |

તમારો રાજા, તમારા પ્રેમમાં ડૂબેલો, તમને ઝડપથી બોલાવી રહ્યો છે.

ਚਲੋ ਅਬੈ ਉਠਿ ਤੁਮ ਤਹਾ ਬਾਤ ਸ੍ਰਵਨ ਧਰਿ ਮੋਹਿ ॥੪॥
chalo abai utth tum tahaa baat sravan dhar mohi |4|

'તમારા પ્રેમમાં ડૂબેલો રાજા રાહ જોઈ રહ્યો છે. મહેરબાની કરીને જ્યાં આગ દેખાતી હોય ત્યાં ઝડપથી જાઓ.'(3)

ਨ੍ਰਿਪ ਠਾਢੋ ਹੇਰੈ ਤੁਮੈ ਤੁਮਰੇ ਅਤਿ ਹਿਤ ਪਾਗਿ ॥
nrip tthaadto herai tumai tumare at hit paag |

તારા પર ઊંડો પ્રેમ ધરાવતો રાજા તને ઉભો જોઈ રહ્યો છે.

ਬੇਗਿ ਚਲੋ ਉਠਿ ਤਹਾ ਤੁਮ ਜਹਾ ਬਰਤੁ ਹੈ ਆਗਿ ॥੫॥
beg chalo utth tahaa tum jahaa barat hai aag |5|

ખાતરી કરીને, દાસી, પછી, દોડીને રાજા પાસે ગઈ, તેને લઈ ગઈ

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤ੍ਰਿਯ ਤਹ ਚਲੀ ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੋ ਧਾਇ ॥
sunat bachan triy tah chalee kahiyo nripat so dhaae |

જે જગ્યાએ સૈયદ આડા પડ્યા હતા અને બોલ્યા, 'અહીં, તમારા

ਸੋਇ ਯਾਰ ਤੁਮਰੀ ਰਹੀ ਗਹੋ ਚਰਨ ਦੋਊ ਜਾਇ ॥੬॥
soe yaar tumaree rahee gaho charan doaoo jaae |6|

પ્રિયતમ આડો પડ્યો છે. જાઓ અને તેના પગ પકડી રાખો.'(6)

ਆਪੁ ਅਗਮਨੇ ਦੌਰਿ ਕੈ ਸੈਯਦਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ ॥
aap agamane dauar kai saiyadeh kahiyo sunaae |

અગાઉ તેણી (નોકરાણી) સૈયદને ચેતવણી આપી ચૂકી હતી અને કહ્યું હતું

ਗਹਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਜਾਗਤ ਰਹੋ ਜਿਨਿ ਨ ਗਹੈ ਕੋਊ ਆਇ ॥੭॥
geh kripaan jaagat raho jin na gahai koaoo aae |7|

સાવચેત રહેવા માટે, તેની બાજુમાં તલવાર સાથે, જો કોઈ અંદર જાય તો.(7)

ਚੋਰ ਜਰਾਵਤ ਆਗਿ ਜਹ ਤਹ ਤ੍ਰਿਯ ਪਹੁਚੀ ਜਾਇ ॥
chor jaraavat aag jah tah triy pahuchee jaae |

બીજી બાજુ જ્યાં ચોર આગ લગાડીને બેઠા હતા ત્યાં વેપારીની પત્ની આવી.

ਲੂਟਿ ਕੂਟਿ ਤਾ ਕੌ ਦਿਯੋ ਗਹਿਰੇ ਗੜੇ ਦਬਾਇ ॥੮॥
loott koott taa kau diyo gahire garre dabaae |8|

તેઓએ (ચોરો) લૂંટ કરી અને તેની હત્યા કરી અને તેના શરીરને ખાડામાં દાટી દીધી.(8)

ਅੜਿਲ ॥
arril |

એરિલ

ਚਰਨ ਛੁਅਨ ਦੋਊ ਕਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿ ਨ੍ਰਿਪ ਆਨਿਯੋ ॥
charan chhuan doaoo kaal prer nrip aaniyo |

(રાજાની પત્નીના) બંને પગને સ્પર્શ કરવા માટે કાલ રાજા (ત્યાં) આવ્યા.

ਚਿਤ੍ਰ ਕਲਾ ਕੋ ਬਚਨ ਸਤਿ ਕਰ ਮਾਨਿਯੋ ॥
chitr kalaa ko bachan sat kar maaniyo |

અહીં, રાજા દાસીની વાતની સત્યતાને વળગી રહ્યા અને (સૈયદના) પગને સ્પર્શ કરવા માટે આગળ કૂદી પડ્યા.

ਉਠਤ ਤੇਗ ਕੋ ਤਬ ਬਿਨ ਘਾਵ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
autthat teg ko tab bin ghaav prahaariyo |

(સૈયદ) ઊભો થયો અને (વિચાર્યા વગર) તલવારનો પ્રહાર કર્યો.

ਹੋ ਸੁਘਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜਾ ਕੋ ਹਨਿ ਹੀ ਡਾਰਿਯੋ ॥੯॥
ho sughar singh raajaa ko han hee ddaariyo |9|

સૈયદ કૂદી પડ્યો અને એક જ ઝાટકે રાજાનો શિરચ્છેદ કર્યો.(9)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸਾਹੁ ਬਧੂ ਚੋਰਨ ਹਨੀ ਸੈਯਦ ਨ੍ਰਿਪ ਕੌ ਘਾਇ ॥
saahu badhoo choran hanee saiyad nrip kau ghaae |

શાહની પત્નીને ચોરોએ મારી નાખી અને સૈયદે રાજાને મારી નાખ્યો

ਤਵਨ ਲੌਡਿਯਹਿ ਲੈ ਗਯੋ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਬਨਾਇ ॥੧੦॥
tavan lauaddiyeh lai gayo apane sadan banaae |10|

તે દાસીને તે પોતાના ઘરે લઈ ગયો. 10.

ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨ ਅੰਤਰ ਦੀਜਿਯੈ ਤਾ ਕੋ ਲੀਜੈ ਭੇਦ ॥
triyeh na antar deejiyai taa ko leejai bhed |

ચોરોએ વેપારીની પત્નીને માર માર્યો હતો અને હત્યા કર્યા બાદ

ਬਹੁ ਪੁਰਖਨ ਕੇ ਕਰਤ ਹੈ ਹ੍ਰਿਦੈ ਚੰਚਲਾ ਛੇਦ ॥੧੧॥
bahu purakhan ke karat hai hridai chanchalaa chhed |11|

રાજા, સૈયદ દાસી (ચિતરકલા)ને તેના ઘરે લઈ ગયો.(11)

ਚਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਹਰਿ ਲੀਜਿਯੈ ਤਾਹਿ ਨ ਦੀਜੈ ਚਿਤ ॥
chit triy ko har leejiyai taeh na deejai chit |

સ્ત્રીનું હૃદય ભલે કબજે કરી શકાય પરંતુ તેને ક્યારેય તમારું હૃદય ચોરવા ન દો.

ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਤਾਹਿ ਰਿਝਾਇਯੈ ਦੈ ਦੈ ਅਗਨਿਤ ਬਿਤ ॥੧੨॥
nitaprat taeh rijhaaeiyai dai dai aganit bit |12|

તેણીને અસંખ્ય ભોજન પ્રદાન કરીને, ફક્ત તેણીને સંતુષ્ટ રાખો.(12)

ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਗਨ ਨਰ ਬਪੁਰੇ ਕਿਨ ਮਾਹਿ ॥
gandhrab jachh bhujang gan nar bapure kin maeh |

ગંધારભ, જચ્છ, ભુજંગ, દેવ, દૈત્ય જેવા દેવતાઓ, સ્ત્રીઓના ચરિત્રને કોઈ જાણી શક્યું નહીં,