શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 374


ਕਰੀ ਉਦਰ ਪੂਰਨਾ ਮਨੋ ਹਿਤ ਤਿਸਨ ਕੇ ॥
karee udar pooranaa mano hit tisan ke |

પછી નારદ કૃષ્ણને મળવા ગયા, જેમણે તેમને પેટ ભરીને ભોજન પીરસ્યું

ਰਹਿਓ ਮੁਨੀ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਇ ਸ੍ਯਾਮ ਤਰਿ ਪਗਨ ਕੇ ॥
rahio munee sir nayaae sayaam tar pagan ke |

(પછી) મુનિ મસ્તક નમાવીને શ્રીકૃષ્ણના ચરણોમાં બેઠા

ਹੋ ਮਨਿ ਬਿਚਾਰਿ ਕਹਿਯੋ ਸ੍ਯਾਮ ਮਹਾ ਸੰਗਿ ਲਗਨ ਕੇ ॥੭੮੩॥
ho man bichaar kahiyo sayaam mahaa sang lagan ke |783|

ઋષિ કૃષ્ણના ચરણોમાં માથું નમાવીને ઊભા રહ્યા અને મન અને બુદ્ધિમાં ચિંતન કર્યા પછી તેમણે કૃષ્ણને ખૂબ જ આદરપૂર્વક સંબોધ્યા.783.

ਮੁਨਿ ਨਾਰਦ ਜੂ ਬਾਚ ਕਾਨ੍ਰਹ੍ਰਹ ਜੂ ਸੋ ॥
mun naarad joo baach kaanrahrah joo so |

કૃષ્ણને સંબોધિત ઋષિ નારદનું પ્રવચન:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਅਕ੍ਰੂਰ ਕੇ ਅਗ੍ਰ ਹੀ ਜਾ ਹਰਿ ਸੋ ਮੁਨਿ ਪਾ ਪਰਿ ਕੈ ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥
akraoor ke agr hee jaa har so mun paa par kai ih baat sunaaee |

અક્રૂરના આગમન પહેલાં ઋષિએ કૃષ્ણને બધું કહ્યું

ਰੀਝ ਰਹਿਓ ਅਪੁਨੇ ਮਨ ਮੈ ਸੁ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ਸੁੰਦਰ ਰੂਪ ਕਨ੍ਰਹਾਈ ॥
reejh rahio apune man mai su nihaar kai sundar roop kanrahaaee |

બધી વાત સાંભળીને મોહક કૃષ્ણ મનમાં પ્રસન્ન થયા

ਬੀਰ ਬਡੋ ਰਨ ਬੀਚ ਹਨੋ ਤੁਮ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਅਤਿ ਹੀ ਛਬਿ ਪਾਈ ॥
beer baddo ran beech hano tum aaise kahiyo at hee chhab paaee |

નારદે કહ્યું, હે કૃષ્ણ! તમે યુદ્ધના મેદાનમાં ઘણા વીરોને પરાજિત કર્યા છે અને મહાન દીપ્તિ પ્રાપ્ત કરી છે

ਆਯੋ ਹੋ ਹਉ ਸੁ ਘਨੇ ਰਿਪ ਘੇਰਿ ਸਿਕਾਰ ਕੀ ਭਾਤਿ ਬਧੋ ਤਿਨ ਜਾਈ ॥੭੮੪॥
aayo ho hau su ghane rip gher sikaar kee bhaat badho tin jaaee |784|

મેં તમારા ઘણા શત્રુઓને એકઠા કર્યા છે અને છોડી દીધા છે, હવે તમે (મથુરા જઈને) તેમને મારી નાખો.784.

ਤਬ ਹਉ ਉਪਮਾ ਤੁਮਰੀ ਕਰਹੋ ਕੁਬਲਿਯਾ ਗਿਰ ਕੋ ਤੁਮ ਜੋ ਮਰਿਹੋ ॥
tab hau upamaa tumaree karaho kubaliyaa gir ko tum jo mariho |

તો પણ હું તારી નકલ કરીશ (જ્યારે) તું કુવાલિયાપીડને મારીશ.

ਮੁਸਟਕ ਬਲ ਸਾਥ ਚੰਡੂਰਹਿ ਸੋ ਰੰਗਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਬਧ ਜਉ ਕਰਿਹੋ ॥
musattak bal saath chanddooreh so rangabhoom bikhai badh jau kariho |

જો તું કુવલ્યપીરને મારીશ, ચંદુરને સ્ટેજ પર મુઠ્ઠીઓ વડે મારીશ તો હું તારા ગુણગાન ગાઈશ.

ਫਿਰਿ ਕੰਸ ਬਡੇ ਅਪੁਨੇ ਰਿਪੁ ਕੋ ਗਹਿ ਕੇਸ ਤੇ ਪ੍ਰਾਨਨ ਕੋ ਹਰਿਹੋ ॥
fir kans badde apune rip ko geh kes te praanan ko hariho |

પછી તમે તમારા મોટા શત્રુ કંસને કેસ દ્વારા પકડીને તેનો જીવ લઈ જશો.

ਰਿਪੁ ਮਾਰਿ ਘਨੇ ਬਨ ਆਸੁਰ ਕੋ ਕਰਿ ਕਾਟਿ ਸਭੈ ਧਰ ਪੈ ਡਰਿਹੋ ॥੭੮੫॥
rip maar ghane ban aasur ko kar kaatt sabhai dhar pai ddariho |785|

તમારા મહાન શત્રુ કંસને તેના વાળમાંથી પકડીને તેનો નાશ કરો અને શહેર અને જંગલના તમામ રાક્ષસોને કાપીને જમીન પર ફેંકી દો.���785.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਇਹ ਕਹਿ ਨਾਰਦ ਕ੍ਰਿਸਨ ਸੋ ਬਿਦਾ ਭਯੋ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
eih keh naarad krisan so bidaa bhayo man maeh |

આમ કહીને નારદ કૃષ્ણને વિદાય આપીને ચાલ્યા ગયા

ਅਬ ਦਿਨ ਕੰਸਹਿ ਕੇ ਕਹਿਯੋ ਮ੍ਰਿਤ ਕੇ ਫੁਨਿ ਨਿਜਕਾਹਿ ॥੭੮੬॥
ab din kanseh ke kahiyo mrit ke fun nijakaeh |786|

તેણે મનમાં વિચાર્યું કે હવે કંસને જીવવા માટે થોડા જ દિવસો બાકી છે અને તેનું જીવન બહુ જલ્દી સમાપ્ત થઈ જશે.786.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਮੁਨਿ ਨਾਰਦ ਜੂ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜੂ ਕੋ ਸਭ ਭੇਦ ਦੇਇ ਫਿਰਿ ਬਿਦਿਆ ਭਏ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥
eit sree bachitr naattak granthe krisanaavataare mun naarad joo krisan joo ko sabh bhed dee fir bidiaa bhe dhayaae samaapatam sat subham sat |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં કૃષ્ણને તમામ રહસ્યો જણાવ્યા પછી નારદનું દૂર જવાનું શીર્ષક ધરાવતા પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਬਿਸ੍ਵਾਸੁਰ ਦੈਤ ਜੁਧ ॥
ath bisvaasur dait judh |

હવે શરૂ થાય છે રાક્ષસ વિશ્વસુર સાથેની લડાઈનું વર્ણન

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਖੇਲਤ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਸੋ ਕ੍ਰਿਸਨ ਆਦਿ ਨਿਰੰਜਨ ਸੋਇ ॥
khelat gvaaran so krisan aad niranjan soe |

આદિમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ગોપીઓ સાથે રમવા લાગ્યા

ਹ੍ਵੈ ਮੇਢਾ ਤਸਕਰ ਕੋਊ ਕੋਊ ਪਹਰੂਆ ਹੋਇ ॥੭੮੭॥
hvai medtaa tasakar koaoo koaoo paharooaa hoe |787|

કોઈએ બકરીનો ભાગ ભજવ્યો, કોઈએ ચોરનો અને કોઈએ પોલીસનો.787.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕੇਸਵ ਜੂ ਸੰਗ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੇ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਮਿ ਬਿਖੈ ਸੁਭ ਖੇਲ ਮਚਾਯੋ ॥
kesav joo sang gvaaran ke brij bhoom bikhai subh khel machaayo |

ગોપીઓ સાથે ભગવાન કૃષ્ણની રમણીય રમત બ્રજ ભૂમિમાં ખૂબ પ્રખ્યાત થઈ

ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਦੇਖਿ ਤਬੈ ਬਿਸ੍ਵਾਸੁਰ ਹ੍ਵੈ ਚੁਰਵਾ ਤਿਨ ਭਛਨਿ ਆਯੋ ॥
gvaaran dekh tabai bisvaasur hvai churavaa tin bhachhan aayo |

ગોપીઓને જોઈને વિશ્વાસુર રાક્ષસ ચોરનું રૂપ ધારણ કરીને તેમને ખાઈ ગયો.

ਗ੍ਵਾਰ ਹਰੇ ਹਰਿ ਕੇ ਬਹੁਤੇ ਤਿਹ ਕੋ ਫਿਰਿ ਕੈ ਹਰਿ ਜੂ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
gvaar hare har ke bahute tih ko fir kai har joo lakh paayo |

તેણે ઘણા ગોપનું અપહરણ કર્યું અને કૃષ્ણને ઘણી શોધખોળ પછી ઓળખી ગયા

ਧਾਇ ਕੈ ਤਾਹੀ ਕੀ ਗ੍ਰੀਵ ਗਹੀ ਬਲ ਸੋ ਧਰਨੀ ਪਰ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੭੮੮॥
dhaae kai taahee kee greev gahee bal so dharanee par maar giraayo |788|

કૃષ્ણએ દોડીને તેની ગરદન પકડી લીધી અને તેને પૃથ્વી પર પછાડીને મારી નાખ્યો.788.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਬਿਸ੍ਵਾਸੁਰ ਕੋ ਸਮਾਰ ਕੈ ਕਰਿ ਸਾਧਨ ਕੇ ਕਾਮ ॥
bisvaasur ko samaar kai kar saadhan ke kaam |

રાક્ષસ વિશ્વાસુરનો વધ કરીને સંતોનું કામ કરે છે

ਹਲੀ ਸੰਗ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰ ਲੈ ਆਏ ਨਿਸਿ ਕੋ ਧਾਮਿ ॥੭੮੯॥
halee sang sabh gvaar lai aae nis ko dhaam |789|

વિશ્વાસુરને માર્યા પછી અને સંતોની ખાતર આવા કાર્યો કર્યા પછી, કૃષ્ણ બલરામ સાથે, રાત પડતાં જ તેમના ઘરે આવ્યા.789.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਬਿਸ੍ਵਾਸੁਰ ਦੈਤ ਬਧਹ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ॥
eit sree bachitr naattak granthe kisanaavataare bisvaasur dait badhah dhayaae samaapatam |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતારમાં વિશ્વસુર નામના રાક્ષસની હત્યા શીર્ષકવાળા પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਹਰਿ ਕੋ ਅਕ੍ਰੂਰ ਮਥਰਾ ਕੋ ਲੈ ਜੈਬੋ ॥
ath har ko akraoor matharaa ko lai jaibo |

હવે અક્રૂર દ્વારા કૃષ્ણને મથુરા લઈ જવાનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਰਿਪੁ ਕੋ ਹਰਿ ਮਾਰਿ ਗਏ ਜਬ ਹੀ ਅਕ੍ਰੂਰ ਕਿਧੌ ਚਲ ਕੈ ਤਹਿ ਆਯੋ ॥
rip ko har maar ge jab hee akraoor kidhau chal kai teh aayo |

જ્યારે, શત્રુને માર્યા પછી, કૃષ્ણ જવાના હતા, ત્યારે અક્રુર ત્યાં પહોંચ્યો

ਸ੍ਯਾਮ ਕੋ ਦੇਖਿ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰਿਓ ਅਪਨੇ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
sayaam ko dekh pranaam kario apane man mai at hee sukh paayo |

કૃષ્ણને જોઈને અને અત્યંત પ્રસન્ન થઈને, તેમણે તેમની આગળ પ્રણામ કર્યા

ਕੰਸ ਕਹੀ ਸੋਊ ਕੈ ਬਿਨਤੀ ਜਦੁਰਾ ਅਪੁਨੇ ਹਿਤ ਸਾਥ ਰਿਝਾਯੋ ॥
kans kahee soaoo kai binatee jaduraa apune hit saath rijhaayo |

કંસને જે કંઈ કરવાનું કહ્યું, તેણે તે પ્રમાણે કર્યું અને આ રીતે કૃષ્ણને પ્રસન્ન કર્યા

ਅੰਕੁਸ ਸੋ ਗਜ ਜਿਉ ਫਿਰੀਯੈ ਹਰਿ ਕੋ ਤਿਮ ਬਾਤਨ ਤੇ ਹਿਰਿ ਲਿਆਯੋ ॥੭੯੦॥
ankus so gaj jiau fireeyai har ko tim baatan te hir liaayo |790|

જેમ હાથીને ગોડની મદદથી વ્યક્તિની ઈચ્છા પ્રમાણે નિર્દેશિત કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે અક્રુરને સમજાવટભરી વાત કરીને કૃષ્ણની સંમતિ મળી.790.

ਸੁਨਿ ਕੈ ਬਤੀਯਾ ਤਿਹ ਕੀ ਹਰਿ ਜੂ ਪਿਤ ਧਾਮਿ ਗਏ ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥
sun kai bateeyaa tih kee har joo pit dhaam ge ih baat sunaaee |

તેમની વાત સાંભળીને કૃષ્ણ પિતાના ઘરે ગયા

ਮੋਹਿ ਅਬੈ ਅਕ੍ਰੂਰ ਕੈ ਹਾਥਿ ਬੁਲਾਇ ਪਠਿਓ ਮਥੁਰਾ ਹੂੰ ਕੇ ਰਾਈ ॥
mohi abai akraoor kai haath bulaae patthio mathuraa hoon ke raaee |

તેમની વાત સાંભળીને કૃષ્ણ તેમના પિતા નંદ પાસે ગયા અને કહ્યું, મને મથુરાના રાજા કંસ દ્વારા અક્રૂરના સંગમાં આવવા બોલાવવામાં આવ્યો છે.

ਪੇਖਤ ਹੀ ਤਿਹ ਮੂਰਤਿ ਨੰਦ ਕਹੀ ਤੁਮਰੇ ਤਨ ਹੈ ਕੁਸਰਾਈ ॥
pekhat hee tih moorat nand kahee tumare tan hai kusaraaee |

તેનું રૂપ જોઈને નંદાએ કહ્યું કે તારું શરીર સારું છે.

ਕਾਹੇ ਕੀ ਹੈ ਕੁਸਰਾਤ ਕਹਿਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬੁਲਿਓ ਮੁਸਲੀਧਰ ਭਾਈ ॥੭੯੧॥
kaahe kee hai kusaraat kahiyo ih bhaat bulio musaleedhar bhaaee |791|

કૃષ્ણને જોઈને નંદે કહ્યું, ‘તમે ઠીક છો?’ કૃષ્ણએ કહ્યું, ‘તમે કેમ પૂછો છો?’ આમ કહીને કૃષ્ણએ પોતાના ભાઈ બલરામને પણ બોલાવ્યા.791.

ਅਥ ਮਥੁਰਾ ਮੈ ਹਰਿ ਕੋ ਆਗਮ ॥
ath mathuraa mai har ko aagam |

હવે શરૂ થાય છે મથુરામાં કૃષ્ણના આગમનનું વર્ણન

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸੁਨਿ ਕੈ ਬਤੀਯਾ ਸੰਗਿ ਗ੍ਵਾਰਨ ਲੈ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਚਲਿਯੋ ਮਥੁਰਾ ਕੋ ਤਬੈ ॥
sun kai bateeyaa sang gvaaran lai brijaraaj chaliyo mathuraa ko tabai |

તેઓની વાત સાંભળીને અને ગોપાઓ સાથે કૃષ્ણ મથુરા જવા નીકળ્યા

ਬਕਰੇ ਅਤਿ ਲੈ ਪੁਨਿ ਛੀਰ ਘਨੋ ਧਰ ਕੈ ਮੁਸਲੀਧਰ ਸ੍ਯਾਮ ਅਗੈ ॥
bakare at lai pun chheer ghano dhar kai musaleedhar sayaam agai |

તેઓ તેમની સાથે ઘણી બકરીઓ પણ લઈ ગયા અને દૂધના ઉત્તમ ગુણ, કૃષ્ણ અને બલરામ સામે હતા

ਤਿਹ ਦੇਖਤ ਹੀ ਸੁਖ ਹੋਤ ਘਨੋ ਤਨ ਕੋ ਜਿਹ ਦੇਖਤ ਪਾਪ ਭਗੈ ॥
tih dekhat hee sukh hot ghano tan ko jih dekhat paap bhagai |

તેમને જોવાથી અતિશય આરામ મળે છે અને બધા પાપોનો નાશ થાય છે

ਮਨੋ ਗ੍ਵਾਰਨ ਕੋ ਬਨ ਸੁੰਦਰ ਮੈ ਸਮ ਕੇਹਰਿ ਕੀ ਜਦੁਰਾਇ ਲਗੈ ॥੭੯੨॥
mano gvaaran ko ban sundar mai sam kehar kee jaduraae lagai |792|

ગોપના જંગલમાં કૃષ્ણ સિંહ જેવા લાગે છે.792.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਮਥੁਰਾ ਹਰਿ ਕੇ ਜਾਨ ਕੀ ਸੁਨੀ ਜਸੋਧਾ ਬਾਤ ॥
mathuraa har ke jaan kee sunee jasodhaa baat |

(જ્યારે) જસોધાએ સાંભળ્યું કે કૃષ્ણ મથુરા ગયા,