શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1045


ਬਿਹਸਿ ਬਿਹਸਿ ਬਹੁ ਭਾਤਿਨ ਬਚਨ ਬਖਾਨਹੀ ॥
bihas bihas bahu bhaatin bachan bakhaanahee |

તેઓ ઘણી રીતે હસતા અને વાતો કરતા.

ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਿਹਾਰੋ ਆਸਨ ਤਜਿਯੋ ਨ ਜਾਵਈ ॥
triyaa tihaaro aasan tajiyo na jaavee |

(પ્રિયા કહેવા લાગી) હે પ્રિયા! તમારી બેઠક છોડી શકાતી નથી

ਹੋ ਕਹਿ ਕਹਿ ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਗਲੇ ਲਪਟਾਵਈ ॥੨੬॥
ho keh keh aaisee bhaat gale lapattaavee |26|

અને આમ કહીને ગળે વળગી પડ્યો. 26.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਅਬਲਾ ਕੇ ਆਸਨ ਲੇਤ ਭਯੋ ॥
bhaat bhaat abalaa ke aasan let bhayo |

તેણે મહિલાઓ સાથે અલગ-અલગ રીતે આસનોનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું

ਲਪਟਿ ਲਪਟਿ ਕਰਿ ਗਰੇ ਤਾਹਿ ਸੁਖ ਦੇਤ ਭਯੋ ॥
lapatt lapatt kar gare taeh sukh det bhayo |

અને તેના ગળામાં હાથ વીંટાળીને તેને સાંત્વના આપવા લાગ્યો.

ਚਿਮਟਿ ਚਿਮਟਿ ਰਤਿ ਕਰੈ ਦੋਊ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥
chimatt chimatt rat karai doaoo musakaae kai |

બંને હસતાં હસતાં

ਹੌ ਸਕਲ ਕੋਕ ਕੋ ਮਤ ਕੌ ਕਹੈ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥੨੭॥
hau sakal kok ko mat kau kahai banaae kai |27|

અને કોક શાસ્ત્રની બધી બાબતોનો પૂરેપૂરો આનંદ માણી રહ્યો હતો. 27.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਲੈ ਮੁਕਲਾਵੋ ਅਤਿ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥
lai mukalaavo at sukh paayo |

તેણે વિરામ લીધો અને ખૂબ જ ખુશ હતો

ਨਰਵਰ ਗੜ ਕੀ ਓਰ ਸਿਧਾਯੋ ॥
naravar garr kee or sidhaayo |

નરવર કિલ્લામાં ગયો.

ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਦੂਤ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੋ ਧਾਯੋ ॥
bayaahit doot triyaa ko dhaayo |

(પછી) બીજી પરણેલી સ્ત્રીનો સંદેશવાહક ભાગી ગયો

ਸਕਲ ਜਾਇ ਤਿਹ ਭੇਦ ਜਤਾਯੋ ॥੨੮॥
sakal jaae tih bhed jataayo |28|

અને તેણે જઈને (તેને) આખું રહસ્ય કહ્યું. 28.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਤਬ ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਅਗਲੀ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਭੇਦ ਸਕਲ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ॥
tab bayaahit agalee triyeh bhed sakal sun paae |

જ્યારે આગામી પરિણીત મહિલાને આખું રહસ્ય જાણવા મળ્યું.

ਕੋਪਿ ਅਧਿਕ ਚਿਤ ਮੈ ਕੀਯੋ ਸੁਨਿ ਸੰਮਸ ਕੋ ਨਾਇ ॥੨੯॥
kop adhik chit mai keeyo sun samas ko naae |29|

શમ્સનું નામ સાંભળીને ચિત ખૂબ ગુસ્સે થયા. 29.

ਸ੍ਵਰਨਮਤੀ ਬ੍ਯਾਹਿਤ ਅਗਲਿ ਚਿਤ ਅਤਿ ਕੋਪ ਬਢਾਇ ॥
svaranamatee bayaahit agal chit at kop badtaae |

અગાઉ પરણેલી સ્વર્ણમતિના મનમાં ખૂબ ગુસ્સો હતો

ਬੀਰ ਸੈਨ ਪਤਿ ਪਿਤੁ ਭਏ ਐਸ ਕਹਤ ਭੀ ਜਾਇ ॥੩੦॥
beer sain pat pit bhe aais kahat bhee jaae |30|

અને પતિના પિતા બીર સેન પાસે જઈને આ પ્રમાણે કહ્યું. 30.

ਕਹੋਂ ਬਚਨ ਚਿਤ ਦੈ ਸੁਨੋ ਬੈਨ ਏਸ ਕੇ ਏਸ ॥
kahon bachan chit dai suno bain es ke es |

હે રાજાઓના રાજા! મને ધ્યાનથી સાંભળો!

ਭਜਿ ਢੋਲਾ ਤੁਮ ਤੇ ਗਯੋ ਲੇਨ ਤਿਹਾਰੋ ਦੇਸ ॥੩੧॥
bhaj dtolaa tum te gayo len tihaaro des |31|

ધોલા તમારા દેશને કબજે કરવા તમારી પાસેથી ભાગી ગયો છે. 31.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜੋ ਤੂ ਜਿਯ ਤੇ ਤਾਹਿ ਨ ਮਰਿ ਹੈ ॥
jo too jiy te taeh na mar hai |

જો તમે તેને ઓળખતા નથી

ਤੌ ਤੇਰੋ ਸੋਊ ਬਧ ਕਰਿ ਹੈ ॥
tau tero soaoo badh kar hai |

પછી તે તને મારી નાખશે.

ਕੈ ਰਾਜਾ ਜਿਯ ਤੇ ਤਿਹ ਮਾਰੋ ॥
kai raajaa jiy te tih maaro |

ઓ રાજન! કાં તો તેને મારી નાખો,

ਨਾਤਰ ਅਬ ਹੀ ਦੇਸ ਨਿਕਾਰੋ ॥੩੨॥
naatar ab hee des nikaaro |32|

નહિંતર, હવે દેશનિકાલ કરો. 32.

ਜਬ ਇਹ ਭਾਤਿ ਰਾਵ ਸੁਨਿ ਪਾਈ ॥
jab ih bhaat raav sun paaee |

જ્યારે રાજાએ આ સાંભળ્યું

ਚਿਤ ਕੇ ਬਿਖੈ ਸਤਿ ਠਹਰਾਈ ॥
chit ke bikhai sat tthaharaaee |

તેથી તમારા મનમાં સત્ય લો.

ਜੌ ਤ੍ਰਿਯ ਲ੍ਯਾਵਨ ਕਾਜ ਸਿਧਾਵਤ ॥
jau triy layaavan kaaj sidhaavat |

(એ વિચારીને) જો તે સ્ત્રીને લેવા ગયો હોત

ਮੇਰੇ ਕਹੇ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਜਾਵਤ ॥੩੩॥
mere kahe binaa neh jaavat |33|

તો મારી પરવાનગી વગર જશો નહિ. 33.

ਪੁਤ੍ਰ ਬਧੂ ਮੁਹਿ ਸਾਚੁ ਉਚਾਰੋ ॥
putr badhoo muhi saach uchaaro |

મારી વહુએ મને સત્ય કહ્યું છે.

ਲਿਯੋ ਚਹਤ ਸੁਤ ਰਾਜ ਹਮਾਰੋ ॥
liyo chahat sut raaj hamaaro |

મારો પુત્ર મારું રાજ્ય લેવા માંગે છે.

ਯਾ ਕੌ ਕਹੌਂ ਨ ਮੁਖ ਦਿਖਰਾਵੈ ॥
yaa kau kahauan na mukh dikharaavai |

(તેણે આદેશ આપ્યો કે) તેને કહો કે તે મને તેનો ચહેરો ન બતાવે

ਦ੍ਵਾਦਸ ਬਰਖ ਬਨਹਿ ਬਸਿ ਆਵੈ ॥੩੪॥
dvaadas barakh baneh bas aavai |34|

અને બાર વર્ષ બનમાં કાપવા જોઈએ. 34.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਪਲਟਿ ਖਰਾਵਨ ਕੌ ਧਰਿਯੋ ਪਠੈ ਮਨੁਛ ਇਕ ਦੀਨ ॥
palatt kharaavan kau dhariyo patthai manuchh ik deen |

(તેણે) સ્ટેન્ડ દૂર કર્યા અને એક વ્યક્તિને મોકલ્યો.

ਮੋਹਿ ਮਿਲੇ ਬਿਨੁ ਬਨ ਬਸੈ ਰਾਵ ਬਚਨ ਇਹ ਕੀਨ ॥੩੫॥
mohi mile bin ban basai raav bachan ih keen |35|

રાજા એવી રીતે બોલ્યા કે મને મળ્યા વગર બાનમાં જશે. 35.

ਸੁਨਤ ਭ੍ਰਿਤ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਬਚਨ ਤਾਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥
sunat bhrit nrip ke bachan taeh kahiyo samajhaae |

રાજાની વાત સાંભળીને સેવકે જઈને સમજાવ્યું

ਦੇਸ ਨਿਕਾਰੋ ਤੁਹਿ ਦਿਯੋ ਮਿਲਹੁ ਨ ਮੋ ਕੋ ਆਇ ॥੩੬॥
des nikaaro tuhi diyo milahu na mo ko aae |36|

એ (રાજાએ) તને દેશનિકાલ કર્યો છે (અને કહે છે કે) આવીને મને મળશો નહિ. 36.

ਤਬ ਢੋਲਨ ਅਤਿ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਪੁਕਾਰਿ ॥
tab dtolan at dukhit hvai aaise kahiyo pukaar |

પછી ડ્રમવાદક ખૂબ જ દુ: ખમાં બૂમ પાડી,

ਜੀਵਹਿਗੇ ਤੌ ਮਿਲਹਿਗੇ ਨਰਵਰ ਕੋਟ ਜੁਹਾਰ ॥੩੭॥
jeevahige tau milahige naravar kott juhaar |37|

ઓ નરવરકોટ! તમને નમસ્કાર, જો તમે જીવતા રહેશો, તો અમે (ફરીથી) મળીશું. 37.

ਤਬ ਸੁੰਦਰਿ ਸੰਗਿ ਉਠਿ ਚਲੀ ਸੁਨਿ ਕਰਿ ਐਸੋ ਬੈਨ ॥
tab sundar sang utth chalee sun kar aaiso bain |

પછી સુંદરી પણ આવી વાત સાંભળીને સાથે ગઈ.

ਹਿਯੋ ਫਟਤ ਅੰਤਰ ਘਟਤ ਬਾਰਿ ਚੁਆਵਤ ਨੈਨ ॥੩੮॥
hiyo fattat antar ghattat baar chuaavat nain |38|

તેનું હૃદય ફાટી રહ્યું હતું, તેનું હૃદય ડૂબી રહ્યું હતું અને તેની આંખોમાંથી આંસુ વહી રહ્યા હતા. 38.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਸੁਨਿ ਢੋਲਨ ਏ ਬੈਨ ਨਰਵਰਹਿ ਤਜਿ ਗਯੋ ॥
sun dtolan e bain naravareh taj gayo |

(પિતાના) આ શબ્દો સાંભળીને ઢોલન નરવરકોટ છોડી ગયો

ਦ੍ਵਾਦਸ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਬਸਤ ਬਨ ਮੈ ਭਯੋ ॥
dvaadas barakh pramaan basat ban mai bhayo |

અને બાર વર્ષ સુધી જંગલમાં રહ્યા.

ਬਨ ਉਪਬਨ ਮੈ ਭ੍ਰਮਤ ਫਲਨ ਕੋ ਖਾਇ ਕੈ ॥
ban upaban mai bhramat falan ko khaae kai |

તે ફળો ખાતા ઝાડની વચ્ચે ભટકતો હતો.

ਹੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਹਿਤ ਤਹ ਬਸ੍ਯੋ ਮ੍ਰਿਗਨ ਕਹ ਘਾਇ ਕੈ ॥੩੯॥
ho triyaa sahit tah basayo mrigan kah ghaae kai |39|

હરણનો શિકાર કરતી વખતે તે તેની પત્ની સાથે ત્યાં રહેતો હતો. 39.

ਬਰਖ ਤ੍ਰਿਦਸਏ ਬੀਰ ਸੈਨ ਤਨ ਤਜਿ ਦਯੋ ॥
barakh tridase beer sain tan taj dayo |

તેરમા વર્ષે બીર સેનનું અવસાન થયું

ਮ੍ਰਿਤੁ ਲੋਕ ਕਹ ਛੋਰਿ ਸ੍ਵਰਗਬਾਸੀ ਭਯੋ ॥
mrit lok kah chhor svaragabaasee bhayo |

અને (આ) મૃત માણસનો ત્યાગ કરીને તે સ્વર્ગવાસી બન્યો.

ਤਬ ਢੋਲਨ ਫਿਰਿ ਆਨਿ ਰਾਜ ਅਪਨੋ ਲਿਯੌ ॥
tab dtolan fir aan raaj apano liyau |

પછી ઢોલન આવીને પોતાનું રાજ્ય મેળવ્યું

ਹੋ ਰਾਨੀ ਸੰਮਸ ਸਾਥ ਬਰਖ ਬਹੁ ਸੁਖ ਕਿਯੌ ॥੪੦॥
ho raanee samas saath barakh bahu sukh kiyau |40|

અને ઘણા વર્ષો સુધી રાની શમ્સ સાથે સુખ માણ્યું. 40.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਇਕਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੬੧॥੩੨੧੧॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sau ikasatthavo charitr samaapatam sat subham sat |161|3211|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંવાદનો 161મો અધ્યાય સમાપ્ત થાય છે, બધું જ શુભ છે. 161.3211. ચાલે છે

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਦੇਸ ਤਪੀਸਾ ਕੇ ਰਹੈ ਆਠ ਚੋਰਟੀ ਨਾਰਿ ॥
des tapeesaa ke rahai aatth chorattee naar |

તાપીસા દેસામાં આઠ મહિલા ચોર (ચોરટીઓ) રહેતી હતી.

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਚੋਰੀ ਕਰੈ ਸਕੈ ਨ ਕਊ ਬਿਚਾਰਿ ॥੧॥
rain divas choree karai sakai na kaoo bichaar |1|

(તેઓ) દિવસ-રાત ચોરી કરતા હતા, પણ (તેમને) કોઈ સમજી શકતું ન હતું. 1.

ਚਿਤ੍ਰਮਤੀ ਤਸਕਰ ਕੁਅਰਿ ਦ੍ਵੈ ਤਿਨ ਕੀ ਸਿਰਦਾਰ ॥
chitramatee tasakar kuar dvai tin kee siradaar |

ચિત્રમતી અને તસ્કર કુઆરી બંને એ ચોરતીયાઓના આગેવાન હતા.

ਮਾਰਗ ਮੈ ਇਸਥਿਤ ਰਹੈ ਘਾਵਹਿ ਲੋਗ ਹਜਾਰ ॥੨॥
maarag mai isathit rahai ghaaveh log hajaar |2|

(તેઓ) રસ્તા પર બેસીને હજારો લોકોને લૂંટતા હતા. 2.

ਨਾਰਾਇਨ ਦਾਮੋਦ੍ਰ ਭਨਿ ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨਹਿ ਉਚਾਰਿ ॥
naaraaein daamodr bhan bindraabaneh uchaar |

નારાયણ અને દામોદ્ર બિન્દ્રાબન (શબ્દ) નો ઉચ્ચાર કરતા હતા.

ਸੁਨਿ ਸਾਰਤ ਐਸੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਸਭ ਹੀ ਜਾਹਿ ਬਿਚਾਰਿ ॥੩॥
sun saarat aaise triyaa sabh hee jaeh bichaar |3|

આ રીતે ચિહ્ન ('સરત') કહેવાથી બધા સમજી ગયા. 3.

ਨਾਰਾਇਨ ਨਰ ਆਇਯੌ ਦਾਮੋਦਰ ਦਾਮੰਗ ॥
naaraaein nar aaeiyau daamodar daamang |

નારાયણ' (તેનો મતલબ હતો) 'નર આવ્યો છે', 'દામોદર' (દશાવે છે કે તેના અંગ (લાક)ની કિંમત (સંપત્તિ) છે.

ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨ ਲੈ ਜਾਇ ਬਨ ਮਾਰਹੁ ਯਾਹਿ ਨਿਸੰਗ ॥੪॥
bindraaban lai jaae ban maarahu yaeh nisang |4|

બિન્દ્રાબન' (એટલે કે) તેને ડબ્બામાં લઈ જાઓ અને મારી નાખો. 4.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਅਬਲਾ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਵੈ ॥
jab abalaa aaise sun paavai |

જ્યારે (બાકીની) સ્ત્રીઓ આ રીતે સાંભળે છે

ਤਾ ਨਰ ਕੌ ਬਨ ਮੈ ਲੈ ਜਾਵੈ ॥
taa nar kau ban mai lai jaavai |

તેથી તે તે માણસને બન પર લઈ જશે.

ਫਾਸੀ ਡਾਰਿ ਪ੍ਰਥਮ ਤਿਹ ਘਾਵੈ ॥
faasee ddaar pratham tih ghaavai |

પહેલા તેઓ તેને ફાંસો નાખીને મારી નાખે છે,

ਤਾ ਪਾਛੈ ਤਿਹ ਦਰਬੁ ਚੁਰਾਵੈ ॥੫॥
taa paachhai tih darab churaavai |5|

પછી તેઓ પાછળથી તેના પૈસા ચોરી કરે છે. 5.

ਆਵਤ ਏਕ ਨਾਰ ਤਹ ਭਈ ॥
aavat ek naar tah bhee |

ત્યાં એક મહિલા આવી.

ਫਾਸੀ ਡਾਰਿ ਤਿਸੂ ਕੌ ਲਈ ॥
faasee ddaar tisoo kau lee |

(તેઓએ) તેની ગરદનની ફરતે ફાંસો નાખ્યો.

ਤਬ ਅਬਲਾ ਤਿਨ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
tab abalaa tin bachan uchaare |

પછી સ્ત્રીએ તેઓની સાથે વાત કરી,

ਸੁ ਮੈ ਕਹਤ ਹੌ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥੬॥
su mai kahat hau teer tihaare |6|

(હે રાજા!) તે (બચન) હું તમને કહું છું. 6.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਕਹਿ ਨਿਮਿਤਿ ਮੁਹਿ ਮਾਰੋ ਅਤਿ ਧਨ ਦੇਤ ਹੌ ॥
keh nimit muhi maaro at dhan det hau |

(તમે) મને શા માટે માર્યો? (હું તમને આપું છું) ઘણા પૈસા.

ਤੁਮਰੋ ਕਛੂ ਨ ਦਰਬੁ ਚੁਰਾਏ ਲੇਤ ਹੌ ॥
tumaro kachhoo na darab churaae let hau |

મેં તમારા પૈસામાંથી કોઈ ચોરી કરી નથી.