શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1120


ਜੋ ਕੋਊ ਸੁਭਟ ਤਵਨ ਪਰ ਧਾਵੈ ॥
jo koaoo subhatt tavan par dhaavai |

જેણે પણ તેના પર હુમલો કર્યો હતો

ਏਕ ਚੋਟ ਜਮ ਲੋਕ ਪਠਾਵੈ ॥੨੭॥
ek chott jam lok patthaavai |27|

પછી યમે (તેને) એક જ ઘા કરીને લોકો પાસે મોકલ્યા હશે. 27.

ਰਨ ਤੇ ਏਕ ਪੈਗ ਨਹਿ ਭਾਜੈ ॥
ran te ek paig neh bhaajai |

(તે) રાનથી એક ડગલું પણ ભાગ્યો ન હતો.

ਠਾਢੋ ਬੀਰ ਖੇਤ ਮੈ ਗਾਜੈ ॥
tthaadto beer khet mai gaajai |

(તે) યોદ્ધા યુદ્ધના મેદાનમાં ઊભા રહેતા.

ਅਧਿਕ ਰਾਵ ਰਾਜਨ ਕੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥
adhik raav raajan kau maariyo |

(તેણે) ઘણા રાજાઓ અને રાજકુમારોને મારી નાખ્યા

ਕਾਪਿ ਸਿਕੰਦਰ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥੨੮॥
kaap sikandar mantr bichaariyo |28|

તેથી એલેક્ઝાન્ડર (ડરથી) ધ્રૂજ્યો અને વિચાર્યું. 28.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਸ੍ਰੀ ਦਿਨਨਾਥ ਮਤੀ ਤਰੁਨਿ ਸਾਹ ਚੀਨ ਕੇ ਦੀਨ ॥
sree dinanaath matee tarun saah cheen ke deen |

ચીનના સમ્રાટ દ્વારા (સિકંદરને) દીનાનાથ મતિ નામની સ્ત્રી (જેને) આપવામાં આવી હતી,

ਸੋ ਤਾ ਪਰ ਧਾਵਤ ਭਈ ਭੇਸ ਪੁਰਖ ਕੋ ਕੀਨ ॥੨੯॥
so taa par dhaavat bhee bhes purakh ko keen |29|

તેણીએ પોતાને એક માણસ તરીકે વેશપલટો કર્યો અને તેના પર પડી. 29.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਪਹਿਲੇ ਤੀਰ ਤਵਨ ਕੌ ਮਾਰੈ ॥
pahile teer tavan kau maarai |

પહેલા તેણે તીર માર્યું

ਬਰਛਾ ਬਹੁਰਿ ਕੋਪ ਤਨ ਝਾਰੈ ॥
barachhaa bahur kop tan jhaarai |

અને પછી, ગુસ્સે થઈને, તેના શરીર પર ભાલાથી પ્રહાર કર્યો.

ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਕੋ ਘਾਇ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
tamak teg ko ghaae prahaariyo |

પછી ગુસ્સામાં તલવારનો ઘા કર્યો.

ਗਿਰਿਯੋ ਭੂਮਿ ਜਾਨੁ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੩੦॥
giriyo bhoom jaan han ddaariyo |30|

(જેની સાથે તે) જમીન પર પડી ગયો, જાણે કે તે માર્યો ગયો. 30.

ਭੂ ਪਰ ਗਿਰਿਯੋ ਠਾਢਿ ਉਠਿ ਭਯੋ ॥
bhoo par giriyo tthaadt utth bhayo |

(તે) જમીન પર પડ્યો અને પછી ઊભો થયો.

ਤਾ ਕੌ ਪਕਰਿ ਕੰਠ ਤੇ ਲਯੋ ॥
taa kau pakar kantth te layo |

તેણે તેણી (સ્ત્રીને) ગળાથી પકડી લીધી.

ਸੁੰਦਰ ਬਦਨ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਚੀਨੋ ॥
sundar badan adhik tih cheeno |

તેનો ખૂબ જ સુંદર ચહેરો ('બદન') જોયો.

ਮਾਰਿ ਨ ਦਈ ਰਾਖਿ ਤਿਹ ਲੀਨੋ ॥੩੧॥
maar na dee raakh tih leeno |31|

(તેથી) તેને માર્યો નથી, તેને જવા દો. 31.

ਤਾ ਕਹ ਪਕਰਿ ਰੂਸਿਯਨ ਦਯੋ ॥
taa kah pakar roosiyan dayo |

તેને પકડવામાં આવ્યો અને રશિયનોને આપવામાં આવ્યો

ਆਪੁ ਉਦਿਤ ਰਨ ਕੋ ਪੁਨਿ ਭਯੋ ॥
aap udit ran ko pun bhayo |

અને તે ફરીથી યુદ્ધ માટે તૈયાર થયો.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਅਰਿ ਅਮਿਤ ਸੰਘਾਰੈ ॥
bhaat bhaat ar amit sanghaarai |

(તેણે) અસંખ્ય દુશ્મનોને ઘણી રીતે મારી નાખ્યા.

ਜਨੁ ਦ੍ਰੁਮ ਪਵਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਉਖਾਰੈ ॥੩੨॥
jan drum pavan prachandd ukhaarai |32|

(એવું લાગતું હતું કે) જાણે કોઈ જોરદાર પવને પાંખો ઉખેડી નાખી હોય. 32.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વ:

ਕਾਤੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕਸੇ ਕਟਿ ਮੈ ਭਟ ਭਾਰੀ ਭੁਜਾਨ ਕੌ ਭਾਰ ਭਰੇ ਹੈ ॥
kaatee kripaan kase katt mai bhatt bhaaree bhujaan kau bhaar bhare hai |

કટાર, કિરપાન, લાખો સાથે બાંધેલા ભારે શસ્ત્રોથી સજ્જ યોદ્ધાઓ શક્તિથી ભરેલા છે.

ਭੂਤ ਭਵਿਖ੍ਯ ਭਵਾਨ ਸਦਾ ਕਬਹੂੰ ਰਨ ਮੰਡਲ ਤੇ ਨ ਟਰੇ ਹੈ ॥
bhoot bhavikhay bhavaan sadaa kabahoon ran manddal te na ttare hai |

ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાન કાળમાં, ક્યારેય યુદ્ધનું મેદાન છોડ્યું નથી.

ਭੀਰ ਪਰੇ ਨਹਿ ਭੀਰ ਭੇ ਭੂਪਤਿ ਲੈ ਲੈ ਭਲਾ ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਅਰੇ ਹੈ ॥
bheer pare neh bheer bhe bhoopat lai lai bhalaa bhalee bhaat are hai |

જ્યારે ભીડ હોય ત્યારે આ રાજાઓ ડરતા નથી, પરંતુ તેઓ તેમના ભાલા સાથે અડગ રહે છે.

ਤੇ ਇਨ ਬੀਰ ਮਹਾ ਰਨਧੀਰ ਸੁ ਹਾਕਿ ਹਜਾਰ ਅਨੇਕ ਹਰੇ ਹੈ ॥੩੩॥
te in beer mahaa ranadheer su haak hajaar anek hare hai |33|

આ મહાન યોદ્ધાએ હજારો લોકોને અલગ અલગ રીતે માર્યા છે. 33.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਤਬ ਹੀ ਸਾਹ ਸਕੰਦਰ ਡਰਿਯੋ ॥
tab hee saah sakandar ddariyo |

પછી રાજા એલેક્ઝાન્ડર ડરી ગયો

ਬੋਲਿ ਅਰਸਤੂ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਰਿਯੋ ॥
bol arasatoo mantr bichariyo |

અને એરિસ્ટોટલને બોલાવીને તેની સલાહ લીધી.

ਬਲੀ ਨਾਸ ਕੋ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥
balee naas ko bol patthaayo |

બાલી નાસ (નામનું વિશાળ) કહેવાય છે.

ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਤ੍ਰਾਸ ਉਪਜਾਯੋ ॥੩੪॥
chit mai adhik traas upajaayo |34|

મનમાં ઘણો ભય પેદા થવાને કારણે. 34.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਜੋ ਤੁਮ ਹਮ ਕੌ ਕਹੋ ਤੋ ਹ੍ਯਾਂ ਤੈ ਭਾਜਿਯੈ ॥
jo tum ham kau kaho to hayaan tai bhaajiyai |

જો તમે મને કહો તો (હું) અહીંથી ભાગી જા

ਰੂਸ ਸਹਿਰ ਕੇ ਭੀਤਰਿ ਜਾਇ ਬਿਰਾਜਿਯੈ ॥
roos sahir ke bheetar jaae biraajiyai |

અને રશિયાના શહેરમાં જાઓ.

ਗੋਲ ਬ੍ਰਯਾਬਾਨੀ ਸਭ ਹੀ ਕੌ ਮਾਰਿ ਹੈ ॥
gol brayaabaanee sabh hee kau maar hai |

(આ) મૃગ ત્રિસણાની મુરુષ્ટાલી છલવ (અમને) બધાને (ભગાડીને) મારી નાખશે.

ਹੋ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਮੂੰਡਨ ਕੇ ਕੋਟ ਉਸਾਰਿ ਹੈ ॥੩੫॥
ho kaatt kaatt moonddan ke kott usaar hai |35|

અને માથાં કાપીને કિલ્લો બનાવશે. 35.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਬਲੀ ਨਾਸ ਜੋਤਕ ਬਿਖੈ ਅਧਿਕ ਹੁਤੋ ਪਰਬੀਨ ॥
balee naas jotak bikhai adhik huto parabeen |

બાલી નાસ જ્યોતિષમાં ખૂબ જ પારંગત હતા.

ਧੀਰਜ ਦੀਯਾ ਸਕੰਦਰਹਿ ਬਿਜੈ ਆਪਨੀ ਚੀਨ ॥੩੬॥
dheeraj deeyaa sakandareh bijai aapanee cheen |36|

(તેણે) તેની જીતને ઓળખી (જોઈને) સિકંદરને ધીરજ આપી. 36.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬਲੀ ਨਾਸ ਹਜਰਤਿਹਿ ਉਚਾਰੋ ॥
balee naas hajaratihi uchaaro |

બલિ નાસે રાજાને કહ્યું

ਤੁਮਹੂੰ ਆਪੁ ਕਮੰਦਹਿ ਡਾਰੋ ॥
tumahoon aap kamandeh ddaaro |

કે તમે જાતે જ ફાંસો (તેના ગળામાં) નાખો.

ਤੁਮਰੇ ਬਿਨਾ ਜੀਤਿ ਨਹਿ ਹੋਈ ॥
tumare binaa jeet neh hoee |

તમે (આમ કર્યા વિના) સમર્થ હશો નહીં,

ਅਮਿਤਿ ਸੁਭਟ ਧਾਵਹਿਾਂ ਮਿਲਿ ਕੋਈ ॥੩੭॥
amit subhatt dhaavahiaan mil koee |37|

ભલે અસંખ્ય યોદ્ધાઓ એકસાથે હુમલો ન કરે. 37.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਸੁਨਤ ਸਿਕੰਦਰ ਏ ਬਚਨ ਕਰਿਯੋ ਤੈਸੋਈ ਕਾਮ ॥
sunat sikandar e bachan kariyo taisoee kaam |

આ સાંભળીને સિકંદરે પણ એવું જ કર્યું.

ਕਮੰਦ ਡਾਰਿ ਤਾ ਕੋ ਗਰੇ ਬਾਧ ਲਿਆਇਯੋ ਧਾਮ ॥੩੮॥
kamand ddaar taa ko gare baadh liaaeiyo dhaam |38|

તેઓએ તેના ગળામાં ફાંસો નાખ્યો અને તેને ઘરમાં બાંધી દીધો. 38.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਭੋਜਨ ਸਾਹਿ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਤਾਹਿ ਖਵਾਇਯੋ ॥
bhojan saeh bhalee bidh taeh khavaaeiyo |

રાજાએ તેને સારું ખવડાવ્યું.

ਬੰਧਨ ਤਾ ਕੇ ਕਾਟਿ ਭਲੇ ਬੈਠਾਇਯੋ ॥
bandhan taa ke kaatt bhale baitthaaeiyo |

તેના બોન્ડ કાપીને તેને સારી રીતે બેસાડ્યો.

ਛੂਟਤ ਬੰਧਨ ਭਜ੍ਯੋ ਤਹਾ ਹੀ ਕੋ ਗਯੋ ॥
chhoottat bandhan bhajayo tahaa hee ko gayo |

બંધનમાંથી મુક્ત થતાં જ તે ત્યાંથી ભાગી ગયો

ਹੋ ਆਨਿ ਲੌਂਡਿਯਹਿ ਬਹੁਰਿ ਸਿਕੰਦਰ ਕੌ ਦਯੋ ॥੩੯॥
ho aan lauanddiyeh bahur sikandar kau dayo |39|

અને સ્ત્રી (લોન્ડી) લાવ્યો અને પછી એલેક્ઝાન્ડરને આવવા દો. 39.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਬਿਲੋਕਿ ਕੈ ਹਜਰਤਿ ਰਹਿਯੋ ਲੁਭਾਇ ॥
taa ko roop bilok kai hajarat rahiyo lubhaae |

તેનું (સ્ત્રીનું) સ્વરૂપ જોઈને સિકંદર મુગ્ધ થઈ ગયો

ਲੈ ਆਪੁਨੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕਰੀ ਢੋਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਜਾਇ ॥੪੦॥
lai aapunee isatree karee dtol mridang bajaae |40|

અને ઢોલ મૃદંગ વગાડીને પોતાની પત્ની બનાવી. 40.

ਬਹੁਰਿ ਜਹਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੁਨ੍ਯੋ ਗਯੋ ਤਵਨ ਕੀ ਓਰ ॥
bahur jahaa amrit sunayo gayo tavan kee or |

પછી તે ત્યાં ગયો જ્યાં તેણે અમૃત-કુંડ સાંભળ્યું હતું.

ਕਰਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਚੇਰੀ ਲਈ ਔਰ ਬੇਗਮਨ ਛੋਰਿ ॥੪੧॥
kar isatree cheree lee aauar begaman chhor |41|

(તેણે) દાસીને પોતાની પત્ની બનાવી અને બીજી બેગમોને છોડી દીધી. 41.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਰੈਨਿ ਕੌ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੈ ॥
ju triy rain kau sej suhaavai |

જે રાત્રે ઋષિની શોભા કરે છે

ਦਿਵਸ ਬੈਰਿਯਨ ਖੜਗ ਬਜਾਵੈ ॥
divas bairiyan kharrag bajaavai |

અને દિવસે શત્રુઓ સાથે તલવારો.

ਐਸੀ ਤਰੁਨਿ ਕਰਨ ਜੌ ਪਰਈ ॥
aaisee tarun karan jau paree |

જો આવી સ્ત્રીને સ્પર્શ કરવામાં આવે,

ਤਿਹ ਤਜਿ ਔਰ ਕਵਨ ਚਿਤ ਕਰਈ ॥੪੨॥
tih taj aauar kavan chit karee |42|

તેથી (શા માટે) તેને છોડીને બીજા કોઈને ચિત્તમાં લાવવા જોઈએ. 42.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਸੋ ਰਤਿ ਠਾਨੀ ॥
bhaat bhaat taa so rat tthaanee |

તેણી (સ્ત્રી) સાથે વિવિધ રમતો રમી.

ਚੇਰੀ ਤੇ ਬੇਗਮ ਕਰਿ ਜਾਨੀ ॥
cheree te begam kar jaanee |

દાસીમાંથી બેગમ (તેણી).

ਤਾ ਕੌ ਸੰਗ ਆਪੁਨੇ ਲਯੋ ॥
taa kau sang aapune layo |

તે તેણીને પોતાની સાથે લઈ ગયો

ਆਬਹਯਾਤ ਸੁਨ੍ਯੋ ਤਹ ਗਯੋ ॥੪੩॥
aabahayaat sunayo tah gayo |43|

અને જ્યાં તેણે અમૃત ('અભયત') સાંભળ્યું હતું, ત્યાં તે ગયો. 43.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਜਹ ਤਾ ਕੌ ਚਸਮਾ ਹੁਤੋ ਤਹੀ ਪਹੂਚੋ ਜਾਇ ॥
jah taa kau chasamaa huto tahee pahoocho jaae |

તે ત્યાં ગયો જ્યાં તે (અમૃત)નો સ્ત્રોત હતો.

ਮਕਰ ਕੁੰਟ ਜਹ ਡਾਰਿਯੈ ਮਛਲੀ ਹੋਇ ਬਨਾਇ ॥੪੪॥
makar kuntt jah ddaariyai machhalee hoe banaae |44|

જો આપણે તે તળાવમાં મગરને ફેંકીએ તો તે માછલી બની જાય છે. 44.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਇੰਦ੍ਰ ਦੇਵ ਤਬ ਮੰਤ੍ਰ ਬਤਾਯੋ ॥
eindr dev tab mantr bataayo |

ત્યારે દેવતાઓએ ઈન્દ્રદેવને કહ્યું