શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1149


ਪੁਰ ਜਨ ਚਲਹਿ ਸੰਗਿ ਉਠਿ ਸਬ ਹੀ ॥
pur jan chaleh sang utth sab hee |

બધા નગરવાસીઓ તેની સાથે ચાલતા.

ਜਾਨੁਕ ਬਸੇ ਨਾਹਿ ਪੁਰ ਕਬ ਹੀ ॥੩॥
jaanuk base naeh pur kab hee |3|

(એવું લાગે છે) જાણે (તેઓ) શહેરમાં ક્યારેય રહેતા ન હતા. 3.

ਜਿਤ ਜਿਤ ਜਾਤ ਕੁਅਰ ਮਗ ਭਯੋ ॥
jit jit jaat kuar mag bhayo |

કુંવર ગમે તે રસ્તે જાય,

ਜਾਨੁਕ ਬਰਖਿ ਕ੍ਰਿਪਾਬੁਦ ਗਯੋ ॥
jaanuk barakh kripaabud gayo |

(એવું લાગે છે કે) જાણે કૃપાનાં ટીપાં પડ્યાં છે.

ਲੋਗਨ ਨੈਨ ਲਗੇ ਤਿਹ ਬਾਟੈ ॥
logan nain lage tih baattai |

લોકોની નજર તેના માર્ગ પર ટકેલી હતી,

ਜਾਨੁਕ ਬਿਸਿਖ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਹਿ ਚਾਟੈ ॥੪॥
jaanuk bisikh amrit keh chaattai |4|

જાણે તીર (આંખોના રૂપમાં) અમૃત ચાટતા હોય. 4.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਜਿਹ ਜਿਹ ਮਾਰਗ ਕੇ ਬਿਖੈ ਜਾਤ ਕੁਅਰ ਚਲਿ ਸੋਇ ॥
jih jih maarag ke bikhai jaat kuar chal soe |

કુંવર જે માર્ગ પરથી પસાર થતો હતો,

ਨੈਨ ਰੰਗੀਲੋ ਸਭਨ ਕੇ ਭੂਮ ਛਬੀਲੀ ਹੋਇ ॥੫॥
nain rangeelo sabhan ke bhoom chhabeelee hoe |5|

(ત્યાં) દરેકના વાળ કરચલીવાળા હશે અને જમીન સુંદર બની જશે.5.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬ੍ਰਿਖ ਧੁਜ ਨਗਰ ਸਾਹ ਇਕ ਤਾ ਕੇ ॥
brikh dhuj nagar saah ik taa ke |

તે શહેરમાં બ્રિખ ધૂજ નામનો રાજા રહેતો હતો.

ਨਾਗਰਿ ਕੁਅਰਿ ਨਾਰਿ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾ ਕੇ ॥
naagar kuar naar grih jaa ke |

જેના ઘરમાં નાગરી કુઆરી નામની મહિલા રહેતી હતી.

ਨਾਗਰਿ ਮਤੀ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਸੋਹੈ ॥
naagar matee sutaa tih sohai |

(તેમની) પુત્રી નાગરી મતી પણ ત્યાં હતી

ਨਗਰਨਿ ਕੇ ਨਾਗਰਨ ਕਹ ਮੋਹੈ ॥੬॥
nagaran ke naagaran kah mohai |6|

તે શહેરના નાગરોને પણ મોહિત કરતી હતી. 6.

ਤਿਨ ਵਹੁ ਕੁਅਰ ਦ੍ਰਿਗਨ ਲਹਿ ਪਾਵਾ ॥
tin vahu kuar drigan leh paavaa |

તેણીએ (છોકરી) તેને શુદ્ધ આંખોથી જોયો

ਛੋਰਿ ਲਾਜ ਕਹੁ ਨੇਹੁ ਲਗਾਵਾ ॥
chhor laaj kahu nehu lagaavaa |

અને લોજના નિયમોનો ત્યાગ કરીને (તેણી સાથે) પ્રેમમાં પડ્યો.

ਮਨ ਮੈ ਅਧਿਕ ਮਤ ਹ੍ਵੈ ਝੂਲੀ ॥
man mai adhik mat hvai jhoolee |

તે મનમાં ખૂબ જ ઝૂલવા લાગી

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੀ ਸਭ ਸੁਧਿ ਭੂਲੀ ॥੭॥
maat pitaa kee sabh sudh bhoolee |7|

અને માતા-પિતાની બધી શુદ્ધ શાણપણ ભૂલી ગઈ હતી.7.

ਜਵਨ ਮਾਰਗ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਚਲਿ ਆਵੈ ॥
javan maarag nrip sut chal aavai |

રાજ કુમાર જે રસ્તે ચાલતા હતા,

ਤਹੀ ਕੁਅਰਿ ਸਖਿਯਨ ਜੁਤ ਗਾਵੈ ॥
tahee kuar sakhiyan jut gaavai |

કુમારી ગીત ત્યાં મિત્રો સાથે ગાવામાં આવતું.

ਚਾਰੁ ਚਾਰੁ ਕਰਿ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੈ ॥
chaar chaar kar nain nihaarai |

તેણી સુંદર સુંદર આંખોથી જોતી હતી

ਨੈਨ ਸੈਨ ਦੈ ਹਸੈ ਹਕਾਰੈ ॥੮॥
nain sain dai hasai hakaarai |8|

અને આંખના ઈશારાથી હસીને વાત કરે છે. 8.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਇਸਕ ਮੁਸਕ ਖਾਸੀ ਖੁਰਕ ਛਿਪਤ ਛਪਾਏ ਨਾਹਿ ॥
eisak musak khaasee khurak chhipat chhapaae naeh |

ઈશ્ક, મુશક, ઉધરસ, ખંજવાળ છુપાઈને છુપાય તો પણ નથી.

ਅੰਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹ੍ਵੈ ਜਗ ਰਹਹਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਕਲ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥੯॥
ant pragatt hvai jag raheh srisatt sakal ke maeh |9|

અંતે, બધા જગત અને સર્જનમાં દેખાય છે. 9.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਪ੍ਰਚੁਰ ਬਾਤ ਇਹ ਭਈ ਨਗਰ ਮੈ ॥
prachur baat ih bhee nagar mai |

આ શહેરમાં લોકપ્રિય બન્યું

ਚਲਤ ਚਲਤ ਸੁ ਗਈ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥
chalat chalat su gee tih ghar mai |

અને ધીમે ધીમે તેના ઘરે પહોંચ્યો.

ਤਹ ਤੇ ਹਟਕਿ ਮਾਤ ਪਿਤੁ ਰਾਖੀ ॥
tah te hattak maat pit raakhee |

તેના માતાપિતાએ (તેને) ત્યાંથી મનાઈ કરી હતી

ਕਟੁ ਕਟੁ ਬਾਤ ਬਦਨ ਤੇ ਭਾਖੀ ॥੧੦॥
katt katt baat badan te bhaakhee |10|

અને મોઢામાંથી કડવા શબ્દો બોલ્યા. 10.

ਰਾਖਹਿ ਹਟਕਿ ਜਾਨਿ ਨਹਿ ਦੇਹੀ ॥
raakheh hattak jaan neh dehee |

(તેઓ) તેને પાછળ રાખશે, તેને જવા દેશે નહીં

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਰਛ ਕਰੇਹੀ ॥
bhaat bhaat sau rachh karehee |

અને એકબીજાને રાખતા હતા.

ਤਾ ਤੇ ਤਰੁਨਿ ਅਧਿਕ ਦੁਖ ਪਾਵੈ ॥
taa te tarun adhik dukh paavai |

આ કારણે કુમારી ખૂબ જ દુઃખી હતી

ਰੋਵਤ ਹੀ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਗਵਾਵੈ ॥੧੧॥
rovat hee din rain gavaavai |11|

અને રાત-દિવસ રડતા વિતાવ્યા. 11.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થ:

ਅਰੀ ਬਰੀ ਯਹ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਿਸੁ ਦਿਨ ਹੋਤ ਖਰੀ ਖਰੀ ॥
aree baree yah preet nis din hot kharee kharee |

આ સળગતો પ્રેમ દિવસ-રાત વધુ મજબૂત થતો જાય છે.

ਜਲ ਸਫਰੀ ਕੀ ਰੀਤਿ ਪੀਯ ਪਾਨਿ ਬਿਛੁਰੇ ਮਰਤ ॥੧੨॥
jal safaree kee reet peey paan bichhure marat |12|

તે પાણી અને માછલીના સંસ્કાર જેવું છે, જે ફક્ત પ્રિયજનના છૂટાછેડા સાથે જ મરી જાય છે. 12.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਜੇ ਬਨਿਤਾ ਬਿਰਹਿਨ ਭਈ ਪੰਥ ਬਿਰਹ ਕੋ ਲੇਹਿ ॥
je banitaa birahin bhee panth birah ko lehi |

વિધુર બનીને મૃત્યુનો માર્ગ અપનાવનારી મહિલા,

ਪਲਕ ਬਿਖੈ ਪਿਯ ਕੇ ਨਿਮਿਤ ਪ੍ਰਾਨ ਚਟਕ ਦੈ ਦੇਹਿ ॥੧੩॥
palak bikhai piy ke nimit praan chattak dai dehi |13|

તે તેના પ્રેમી માટે આંખના પલકારામાં પોતાનો જીવ આપી દે છે. 13.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ શ્લોક:

ਲਿਖੀ ਪ੍ਰੇਮ ਪਤ੍ਰੀ ਸਖੀ ਬੋਲਿ ਆਛੀ ॥
likhee prem patree sakhee bol aachhee |

(તેણે) એક સમજદાર સ્ત્રીને બોલાવી અને પ્રેમ પત્ર લખ્યો,

ਲਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਾਲਾ ਭਏ ਰਾਮ ਸਾਛੀ ॥
lagee preet laalaa bhe raam saachhee |

ઓ ડિયર! રામ સખી હૈ (હું તારા પ્રેમમાં પડી ગયો છું).

ਕਹਿਯੋ ਆਜੁ ਜੋ ਮੈ ਨ ਤੋ ਕੌ ਨਿਹਾਰੌ ॥
kahiyo aaj jo mai na to kau nihaarau |

(પણ) કહ્યું કે જો હું તમને આજે નહીં જોઉં

ਘਰੀ ਏਕ ਮੈ ਵਾਰਿ ਪ੍ਰਾਨਾਨਿ ਡਾਰੌ ॥੧੪॥
gharee ek mai vaar praanaan ddaarau |14|

પછી એક કલાકમાં પ્રાણ પ્રહાર કરશે. 14.

ਕਰੋ ਬਾਲ ਬੇਲੰਬ ਨ ਆਜੁ ਐਯੈ ॥
karo baal belanb na aaj aaiyai |

ઓ રાણી! મોડું ન કરો, આજે જ આવો

ਇਹਾ ਤੇ ਮੁਝੈ ਕਾਢਿ ਲੈ ਸੰਗ ਜੈਯੈ ॥
eihaa te mujhai kaadt lai sang jaiyai |

અને મને અહીંથી લઈ જાઓ.

ਕਬੈ ਮਾਨੁ ਮਾਨੀ ਕਹਾ ਮਾਨ ਕੀਜੈ ॥
kabai maan maanee kahaa maan keejai |

હે ઉપાસકો! હું જે કહું તે સ્વીકારો.