શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 401

ਸਾਜਿਯੋ ਕਵਚ ਨਿਖੰਗ ਧਨੁਖ ਬਾਨੁ ਲੈ ਰਥਿ ਚਢਿਯੋ ॥੧੦੩੪॥

saajiyo kavach nikhang dhanukh baan lai rath chadtiyo |1034|

જરાસંધની સેનાની ચારેય ટુકડીઓ તૈયાર થઈ ગઈ હતી અને રાજા પોતે પોતાના બખ્તર, તરંગ, ધનુષ અને બાણ વગેરે લઈને રથ પર બેઠો હતો.1034.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਜੋਰਿ ਚਮੂੰ ਸਬ ਮੰਤ੍ਰ ਲੈ ਤਬ ਯੌ ਰਨ ਸਾਜ ਸਮਾਜ ਬਨਾਯੋ ॥

jor chamoon sab mantr lai tab yau ran saaj samaaj banaayo |

તેની સાથે તેની સેનાની ચારેય ટુકડીઓ અને તેના મંત્રીઓને લઈને રાજાએ દુષ્ટ યુદ્ધ શરૂ કર્યું.

ਤੇਈਸ ਛੂਹਨ ਲੈ ਦਲ ਸੰਗਿ ਬਜਾਇ ਕੈ ਬੰਬ ਤਹਾ ਕਹੁ ਧਾਯੋ ॥

teees chhoohan lai dal sang bajaae kai banb tahaa kahu dhaayo |

તે તેના વિશાળ સૈન્યના ત્રેવીસ ટુકડીઓ સાથે ભયાનક ગડબડ સાથે આગળ વધ્યો.

ਬੀਰ ਬਡੇ ਸਮ ਰਾਵਨ ਕੇ ਤਿਨ ਕਉ ਸੰਗ ਲੈ ਮਰਿਬੇ ਕਹੁ ਆਯੋ ॥

beer badde sam raavan ke tin kau sang lai maribe kahu aayo |

તે નાયકો જેવા શક્તિશાળી રાવણ સાથે પહોંચી ગયો

ਮਾਨਹੁ ਕਾਲ ਪ੍ਰਲੈ ਦਿਨ ਬਾਰਿਧ ਫੈਲ ਪਰਿਯੋ ਜਲੁ ਯੌ ਦਲੁ ਛਾਯੋ ॥੧੦੩੫॥

maanahu kaal pralai din baaridh fail pariyo jal yau dal chhaayo |1035|

વિસર્જન સમયે તેમના દળો સમુદ્રની જેમ ફેલાયેલા હતા.1035.

ਨਗ ਮਾਨਹੁ ਨਾਗ ਬਡੇ ਤਿਹ ਮੈ ਮਛੁਰੀ ਪੁਨਿ ਪੈਦਲ ਕੀ ਬਲ ਜੇਤੀ ॥

nag maanahu naag badde tih mai machhuree pun paidal kee bal jetee |

વિશાળ યોદ્ધાઓ પર્વતો અને શેષનાગા જેવા શક્તિશાળી છે

ਚਕ੍ਰ ਮਨੋ ਰਥ ਚਕ੍ਰ ਬਨੇ ਉਪਜੀ ਕਵਿ ਕੈ ਮਨ ਮੈ ਕਹੀ ਤੇਤੀ ॥

chakr mano rath chakr bane upajee kav kai man mai kahee tetee |

જરાસંધનું પગપાળા સૈન્ય દરિયાની માછલીઓ જેવું છે, સેનાના રથના પૈડાં તીક્ષ્ણ ચાકડા જેવા છે.

ਹੈ ਭਏ ਬੋਚਨ ਤੁਲਿ ਮਨੋ ਲਹਰੈ ਬਹਰੈ ਬਰਛੀ ਦੁਤਿ ਸੇਤੀ ॥

hai bhe bochan tul mano laharai baharai barachhee dut setee |

અને સૈનિકોના ખંજર અને તેમની હિલચાલની ચમક સમુદ્રના મગર જેવી છે

ਸਿੰਧੁ ਕਿਧੌ ਦਲ ਸੰਧਿ ਜਰਾ ਰਹਿਗੀ ਮਥੁਰਾ ਜਾ ਤਿਹ ਮਧ ਬਰੇਤੀ ॥੧੦੩੬॥

sindh kidhau dal sandh jaraa rahigee mathuraa jaa tih madh baretee |1036|

જરાસંધની સેના સમુદ્ર જેવી છે અને આ વિશાળ સૈન્ય સમક્ષ માતુરા એક નાનકડા ટાપુ સમાન છે.1036.

ਜੋ ਬਲ ਬੰਡ ਬਡੇ ਦਲ ਮੈ ਤਿਹ ਅਗ੍ਰ ਕਥਾ ਮਹਿ ਨਾਮ ਕਹੈ ਹਉ ॥

jo bal bandd badde dal mai tih agr kathaa meh naam kahai hau |

આગળની વાર્તામાં (આ) સેનાના પરાક્રમી યોદ્ધાઓના નામ જણાવશે.

ਜੋ ਸੰਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਲਰੈ ਰਿਸ ਕੈ ਤਿਨ ਕੇ ਜਸ ਕੋ ਮੁਖ ਤੇ ਉਚਰੈ ਹਉ ॥

jo sang sayaam larai ris kai tin ke jas ko mukh te ucharai hau |

આગામી વાર્તામાં, મેં તે મહાન નાયકોના નામનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેઓ ક્રોધથી કૃષ્ણ સાથે લડ્યા હતા અને તેમની પ્રશંસા કરી હતી.

ਜੇ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਕੇ ਸੰਗਿ ਭਿਰੇ ਤਿਨ ਕਉ ਕਥ ਕੈ ਪ੍ਰਭ ਲੋਕ ਰਿਝੈ ਹਉ ॥

je balibhadr ke sang bhire tin kau kath kai prabh lok rijhai hau |

મેં બલભદ્ર સાથે લડવૈયાઓનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે અને લોકોને ખુશ કર્યા છે

ਤ੍ਯਾਗ ਸਭੈ ਗ੍ਰਿਹ ਲਾਲਚ ਕੋ ਹਰਿ ਕੇ ਹਰਿ ਕੇ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਨ ਗੈ ਹਉ ॥੧੦੩੭॥

tayaag sabhai grih laalach ko har ke har ke har ke gun gai hau |1037|

હવે હું તમામ પ્રકારના લોભનો ત્યાગ કરીને સિંહ જેવા કૃષ્ણની સ્તુતિ કરીશ.1037.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਜਦੁਬੀਰਨ ਸਬ ਹੂੰ ਸੁਨੀ ਦੂਤ ਕਹੀ ਜਬ ਆਇ ॥

jadubeeran sab hoon sunee doot kahee jab aae |

જ્યારે દેવદૂત આવ્યો અને બોલ્યો અને યદુવંશીના બધા યોદ્ધાઓએ સાંભળ્યું,

ਮਿਲਿ ਸਬ ਹੂੰ ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਸਦਨ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ਜਾਇ ॥੧੦੩੮॥

mil sab hoon nrip ke sadan mantr bichaariyo jaae |1038|

જ્યારે સંદેશવાહકે હુમલાની વાત કરી, ત્યારે યાદવ કુળના તમામ લોકોએ તે સાંભળ્યું અને તે બધા એકઠા થઈને પરિસ્થિતિ વિશે વિચારવા માટે રાજાના ઘરે ગયા.1038.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਤੇਈਸ ਛੂਹਨ ਲੈ ਦਲ ਸੰਗਿ ਚਢਿਯੋ ਹਮ ਪੈ ਅਤਿ ਹੀ ਭਰਿ ਰੋਹੈ ॥

teees chhoohan lai dal sang chadtiyo ham pai at hee bhar rohai |

રાજાએ કહ્યું કે તેની સાથે તેની વિશાળ સેનાના ત્રેવીસ ટુકડીઓને લઈને જરાસંધે ભારે ક્રોધમાં આવીને આપણા પર હુમલો કર્યો છે.

ਜਾਇ ਲਰੈ ਅਰਿ ਕੇ ਸਮੁਹੇ ਇਹ ਲਾਇਕ ਯਾ ਪੁਰ ਮੈ ਅਬ ਕੋ ਹੈ ॥

jaae larai ar ke samuhe ih laaeik yaa pur mai ab ko hai |

અહીં આ શહેરમાં કોણ છે જે દુશ્મનનો મુકાબલો કરી શકે

ਜੋ ਭਜਿ ਹੈ ਡਰੁ ਮਾਨਿ ਘਨੋ ਰਿਸ ਕੈ ਸਬ ਕੋ ਤਬ ਮਾਰਤ ਸੋ ਹੈ ॥

jo bhaj hai ddar maan ghano ris kai sab ko tab maarat so hai |

જો આપણે ભાગી જઈશું તો આપણી ઈજ્જત ગુમાવશે અને તેઓ ગુસ્સામાં આપણને બધાને મારી નાખશે, તેથી આપણે જરાસંધની સેના સાથે ખચકાટ વિના લડવું પડશે.

ਤਾ ਤੇ ਨਿਸੰਕ ਭਿਰੋ ਇਨ ਸੋ ਜਿਤ ਹੈ ਤੁ ਭਲੋ ਮ੍ਰਿਤ ਏ ਜਸੁ ਹੋ ਹੈ ॥੧੦੩੯॥

taa te nisank bhiro in so jit hai tu bhalo mrit e jas ho hai |1039|

કારણ કે જો આપણે જીતીશું, તો તે આપણા માટે સારું રહેશે અને જો આપણે મરી જઈશું, તો આપણને સન્માન મળશે.1039.

ਤਉ ਜਦੁਬੀਰ ਕਹਿਯੋ ਉਠਿ ਕੈ ਰਿਸਿ ਬੀਚ ਸਭਾ ਅਪੁਨੇ ਬਲ ਸੋ ॥

tau jadubeer kahiyo utth kai ris beech sabhaa apune bal so |

ત્યારે શ્રી કૃષ્ણ ઉભા થયા અને ક્રોધ સાથે સભાને કહ્યું,

ਅਬ ਕੋ ਬਲਵੰਡ ਬਡੋ ਹਮ ਮੈ ਚਲਿ ਆਗੇ ਹੀ ਜਾਇ ਲਰੈ ਦਲ ਸੋ ॥

ab ko balavandd baddo ham mai chal aage hee jaae larai dal so |

ત્યારે કૃષ્ણ દરબારમાં ઉભા થયા અને બોલ્યા, આપણામાં કોણ એટલું શક્તિશાળી છે જે દુશ્મનો સાથે યુદ્ધ કરી શકે?

ਅਪਨੋ ਬਲ ਧਾਰਿ ਸੰਘਾਰ ਕੈ ਦਾਨਵ ਦੂਰ ਕਰੈ ਸਭ ਭੂ ਤਲ ਸੋ ॥

apano bal dhaar sanghaar kai daanav door karai sabh bhoo tal so |

અને સત્તા ધારણ કરીને, તે આ પૃથ્વી પરથી રાક્ષસોને દૂર કરી શકે છે

ਬਹੁ ਭੂਤ ਪਿਸਾਚਨ ਕਾਕਨਿ ਡਾਕਨਿ ਤੋਖ ਕਰੈ ਪਲ ਮੈ ਪਲ ਸੋ ॥੧੦੪੦॥

bahu bhoot pisaachan kaakan ddaakan tokh karai pal mai pal so |1040|

તે પોતાનું માંસ ભૂત, પિશાચ અને પિશાચ વગેરેને અર્પણ કરી શકે છે અને યુદ્ધના મેદાનમાં શહીદ થતા લોકોને સંતુષ્ટ કરી શકે છે.��1040.

ਜਬ ਯਾ ਬਿਧਿ ਸੋ ਜਦੁਬੀਰ ਕਹਿਯੋ ਕਿਨਹੂੰ ਮਨ ਮੈ ਨਹੀ ਧੀਰ ਧਰਿਯੋ ॥

jab yaa bidh so jadubeer kahiyo kinahoon man mai nahee dheer dhariyo |

કૃષ્ણે જ્યારે આવું કહ્યું ત્યારે સૌની સહનશક્તિ છૂટી ગઈ

ਹਰਿ ਦੇਖਿ ਤਬੈ ਮੁਖਿ ਬਾਇ ਰਹੇ ਸਭ ਹੂੰ ਭਜਬੇ ਕਹੁ ਚਿਤ ਕਰਿਯੋ ॥

har dekh tabai mukh baae rahe sabh hoon bhajabe kahu chit kariyo |

કૃષ્ણને જોઈને તેઓના મોં ખુલી ગયા અને તેઓ બધા ભાગી જવાનો વિચાર કરવા લાગ્યા

ਜੋਊ ਮਾਨ ਹੁਤੋ ਮਨਿ ਛਤ੍ਰਿਨ ਕੇ ਸੋਊ ਓਰਨਿ ਕੀ ਸਮ ਤੁਲ ਗਰਿਯੋ ॥

joaoo maan huto man chhatrin ke soaoo oran kee sam tul gariyo |

તમામ ક્ષત્રિયોનું સન્માન વરસાદમાં કરાની જેમ ઓગળી ગયું

ਕੋਊ ਜਾਇ ਨ ਸਾਮੁਹੈ ਸਤ੍ਰਨ ਕੇ ਨ੍ਰਿਪ ਨੇ ਮੁਖ ਤੇ ਬਿਧਿ ਯਾ ਉਚਰਿਯੋ ॥੧੦੪੧॥

koaoo jaae na saamuhai satran ke nrip ne mukh te bidh yaa uchariyo |1041|

દુશ્મનો સાથે લડવા માટે કોઈ પણ પોતાને એટલું હિંમતવાન બનાવી શક્યું નહીં અને રાજાની ઇચ્છા પૂરી કરવા હિંમતભેર આગળ આવી શકે.1041.

ਕਿਨਹੂੰ ਨਹਿ ਧੀਰਜੁ ਬਾਧਿ ਸਕਿਯੋ ਲਰਬੇ ਤੇ ਡਰੇ ਸਭ ਕੋ ਮਨੁ ਭਾਜਿਯੋ ॥

kinahoon neh dheeraj baadh sakiyo larabe te ddare sabh ko man bhaajiyo |

કોઈ પણ તેની સહનશક્તિ જાળવી શક્યું નહીં અને દરેકનું મન યુદ્ધના વિચારથી દૂર થઈ ગયું

ਭਾਜਨ ਕੀ ਸਬ ਹੂੰ ਬਿਧ ਕੀ ਕਿਨਹੂੰ ਨਹੀ ਕੋਪਿ ਸਰਾਸਨੁ ਸਾਜਿਯੋ ॥

bhaajan kee sab hoon bidh kee kinahoon nahee kop saraasan saajiyo |

ગુસ્સામાં ધનુષ અને તીર કોઈ પકડી શક્યું નહીં અને આ રીતે લડવાનો વિચાર છોડી દીધો, બધાએ ભાગી જવાની યોજના બનાવી.

ਯੌ ਹਰਿ ਜੂ ਪੁਨਿ ਬੋਲਿ ਉਠਿਓ ਗਜ ਕੋ ਬਧਿ ਕੈ ਜਿਮ ਕੇਹਰਿ ਗਾਜਿਯੋ ॥

yau har joo pun bol utthio gaj ko badh kai jim kehar gaajiyo |

આ જોઈને કૃષ્ણે હાથીને માર્યા પછી સિંહની જેમ ગર્જના કરી

ਅਉਰ ਭਲੀ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਧੁਨਿ ਕੋ ਸੁਨ ਕੈ ਘਨ ਸਾਵਨ ਲਾਜਿਯੋ ॥੧੦੪੨॥

aaur bhalee upamaa upajee dhun ko sun kai ghan saavan laajiyo |1042|

સાવન મહિનાના વાદળો પણ તેને ગર્જના કરતા જોઈને શરમાઈ ગયા.1042.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੂ ਬਾਚ ॥

kaanrah joo baach |

કૃષ્ણનું ભાષણ:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਰਾਜ ਨ ਚਿੰਤ ਕਰੋ ਮਨ ਮੈ ਹਮਹੂੰ ਦੋਊ ਭ੍ਰਾਤ ਸੁ ਜਾਇ ਲਰੈਗੇ ॥

raaj na chint karo man mai hamahoon doaoo bhraat su jaae laraige |

�હે રાજા! ચિંતા વિના શાસન કરો

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਰਨ ਭੀਤਰ ਜੁਧ ਕਰੈਗੇ ॥

baan kamaan kripaan gadaa geh kai ran bheetar judh karaige |

અમે બંને ભાઈઓ ધનુષ્ય, તીર, તલવાર, ગદા વગેરે લઈને ભયાનક યુદ્ધ લડવા જઈશું.

ਜੋ ਹਮ ਊਪਰਿ ਕੋਪ ਕੈ ਆਇ ਹੈ ਤਾਹਿ ਕੇ ਅਸਤ੍ਰ ਸਿਉ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰੈਗੇ ॥

jo ham aoopar kop kai aae hai taeh ke asatr siau praan haraige |

જે કોઈ અમારો મુકાબલો કરશે, અમે તેને અમારા હથિયારોથી ખતમ કરીશું

ਪੈ ਉਨ ਕੋ ਮਰਿ ਹੈ ਡਰ ਹੈ ਨਹੀ ਆਹਵ ਤੇ ਪਗ ਦੁਇ ਨ ਟਰੈਗੇ ॥੧੦੪੩॥

pai un ko mar hai ddar hai nahee aahav te pag due na ttaraige |1043|

અમે તેને હરાવીશું અને બે ડગલાં પણ પાછળ નહીં જઈએ.��1043.

ਇਉ ਕਹਿ ਕੈ ਯੌ ਦੋਊ ਠਾਢ ਭਏ ਚਲ ਕੈ ਨਿਜੁ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਪਹਿ ਆਏ ॥

eiau keh kai yau doaoo tthaadt bhe chal kai nij maat pitaa peh aae |

આટલું કહીને બંને ભાઈઓ ઉભા થઈને મા-બાપ પાસે આવ્યા.

ਆਵਤ ਹੀ ਦੁਹੂੰ ਹਾਥਨ ਜੋਰਿ ਕੈ ਪਾਇਨ ਊਪਰ ਮਾਥ ਲੁਡਾਏ ॥

aavat hee duhoon haathan jor kai paaein aoopar maath luddaae |

આટલું કહીને બંને ભાઈઓ ઉભા થયા અને તેમના માતા-પિતા પાસે આવ્યા, જેમની સમક્ષ તેઓએ આદરપૂર્વક પ્રણામ કર્યા.

ਮੋਹੁ ਬਢਿਯੋ ਬਸੁਦੇਵ ਅਉ ਦੇਵਕੀ ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਸੁਤ ਕੰਠਿ ਲਗਾਏ ॥

mohu badtiyo basudev aau devakee lai apune sut kantth lagaae |

તેમને જોઈને વસુદેવ અને દેવકીનો પ્રહાર વધી ગયો અને તેઓએ બંને પુત્રોને પોતાની છાતીમાં ગળે લગાવ્યા.

ਜੀਤਹੁਗੇ ਤੁਮ ਦੈਤਨ ਸਿਉ ਭਜਿ ਹੈ ਅਰਿ ਜ੍ਯੋ ਘਨ ਬਾਤ ਉਡਾਏ ॥੧੦੪੪॥

jeetahuge tum daitan siau bhaj hai ar jayo ghan baat uddaae |1044|

તેઓએ કહ્યું, "તમે રાક્ષસો પર વિજય મેળવશો અને જેમ વાદળો પવનની આગળ ભાગી જાય છે તેમ તેઓ ભાગી જશે." 1044.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕਉ ਪ੍ਰਨਾਮ ਦੋਊ ਕਰਿ ਕੈ ਤਜਿ ਧਾਮ ਸੁ ਬਾਹਰਿ ਆਏ ॥

maat pitaa kau pranaam doaoo kar kai taj dhaam su baahar aae |

માતા-પિતા સમક્ષ નમીને બંને નાયકો પોતપોતાનું ઘર છોડીને બહાર આવ્યા

ਆਵਤ ਹੀ ਸਭ ਆਯੁਧ ਲੈ ਪੁਰ ਬੀਰ ਜਿਤੇ ਸਭ ਹੀ ਸੁ ਬੁਲਾਏ ॥

aavat hee sabh aayudh lai pur beer jite sabh hee su bulaae |

બહાર આવીને તેઓએ તમામ શસ્ત્રો લીધા અને બધા યોદ્ધાઓને બોલાવ્યા

ਦਾਨ ਘਨੇ ਦਿਜ ਕਉ ਦਏ ਸ੍ਯਾਮ ਦੁਹੂੰ ਮਿਲਿ ਆਨੰਦ ਚਿਤ ਬਢਾਏ ॥

daan ghane dij kau de sayaam duhoon mil aanand chit badtaae |

બ્રાહ્મણોને દાનમાં મોટી સંખ્યામાં ભેટો આપવામાં આવી અને તેઓ મનમાં ખૂબ પ્રસન્ન થયા

ਆਸਿਖ ਦੇਤ ਭਏ ਦਿਜ ਇਉ ਗ੍ਰਿਹ ਆਇ ਹੋ ਜੀਤਿ ਘਨੇ ਅਰਿ ਘਾਏ ॥੧੦੪੫॥

aasikh det bhe dij iau grih aae ho jeet ghane ar ghaae |1045|

તેઓએ બંને ભાઈઓને આશીર્વાદ આપ્યા અને કહ્યું, "તમે દુશ્મનોને મારી નાખશો અને સુરક્ષિત રીતે તમારા ઘરે પાછા ફરશો." 1045.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428