શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 943


ਪਰੀ ਦੇਵ ਦਾਵਾਨ ਕੀ ਮਾਰਿ ਭਾਰੀ ॥
paree dev daavaan kee maar bhaaree |

દેવો અને દાનવો વારંવાર લડતા.

ਹਠਿਯੋ ਏਕ ਹਾਠੇ ਤਹਾ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥
hatthiyo ek haatthe tahaa chhatradhaaree |

ત્યાં એક યોદ્ધા ઊભો હતો.

ਅਜ੍ਰਯਾਨੰਦ ਜੂ ਕੌ ਸਤੇ ਲੋਕ ਜਾਨੈ ॥
ajrayaanand joo kau sate lok jaanai |

અજના પુત્રને (તે) સાત લોકો જાણતા હતા.

ਪਰੇ ਆਨਿ ਸੋਊ ਮਹਾ ਰੋਸ ਠਾਨੈ ॥੧੧॥
pare aan soaoo mahaa ros tthaanai |11|

(વિશાળ) યોદ્ધાઓ તેના પર ગુસ્સે થયા. 11.

ਮਹਾ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ਹਠੀ ਦੈਤ ਢੂਕੇ ॥
mahaa kop kai kai hatthee dait dtooke |

હઠીલા દૈત્યો ખૂબ ગુસ્સે થયા અને નજીક આવ્યા

ਫਿਰੇ ਆਨਿ ਚਾਰੋ ਦਿਸਾ ਰਾਵ ਜੂ ਕੇ ॥
fire aan chaaro disaa raav joo ke |

અને રાજા (દશરથ) ને ચારે બાજુથી ઘેરી લીધા.

ਮਹਾ ਬਜ੍ਰ ਬਾਨਾਨ ਕੈ ਘਾਇ ਮਾਰੈ ॥
mahaa bajr baanaan kai ghaae maarai |

તેઓ વીજળીની જેમ તીર છોડતા હતા

ਬਲੀ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰਿ ਐਸੇ ਪੁਕਾਰੈ ॥੧੨॥
balee maar hee maar aaise pukaarai |12|

અને બાલી (રાક્ષસ) આ રીતે 'કિલ-કીલ' બૂમો પાડી રહ્યો હતો. 12.

ਹਟੇ ਨ ਹਠੀਲੇ ਹਠੇ ਐਠਿਯਾਰੇ ॥
hatte na hattheele hatthe aaitthiyaare |

હઠીલા યોદ્ધાઓ પીછેહઠ કરતા નથી

ਮੰਡੇ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ਮਹਾਬੀਰ ਮਾਰੇ ॥
mandde kop kai kai mahaabeer maare |

અને મહાન ક્રોધિત યોદ્ધાઓ માર્યા જવા લાગ્યા.

ਚਹੁੰ ਓਰ ਬਾਦਿਤ੍ਰ ਆਨੇਕ ਬਾਜੈ ॥
chahun or baaditr aanek baajai |

ચારે બાજુથી યુદ્ધની ઘણી ઘંટડીઓ વાગવા લાગી.

ਉਠਿਯੋ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਮਹਾ ਸੂਰ ਗਾਜੈ ॥੧੩॥
autthiyo raag maaroo mahaa soor gaajai |13|

ઘોર ધૂન ગૂંજવા લાગી અને મહાન યોદ્ધાઓ ગર્જના કરવા લાગ્યા. 13.

ਕਿਤੇ ਹਾਕ ਮਾਰੇ ਕਿਤੇ ਬਾਕ ਦਾਬੇ ॥
kite haak maare kite baak daabe |

કેટલા માર્યા ગયા અને કેટલાને ડરથી દબાવી દેવામાં આવ્યા ('બક'),

ਕਿਤੇ ਢਾਲ ਢਾਹੇ ਕਿਤੇ ਦਾੜ ਚਾਬੇ ॥
kite dtaal dtaahe kite daarr chaabe |

કેટલાકને ઢાલ વડે નીચે પછાડવામાં આવ્યા હતા અને કેટલાકને માચેટ્સ વડે ચાવવામાં આવ્યા હતા.

ਕਿਤੇ ਬਾਕ ਸੌ ਹਲ ਹਲੇ ਬੀਰ ਭਾਰੀ ॥
kite baak sau hal hale beer bhaaree |

કેટકેટલા યોદ્ધાઓ શબ્દોથી પોકાર કરતા રહ્યા

ਕਿਤੇ ਜੂਝਿ ਜੋਧਾ ਗਏ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥੧੪॥
kite joojh jodhaa ge chhatradhaaree |14|

અને કેટલા છત્ર પહેરેલા યોદ્ધાઓ (યુદ્ધભૂમિમાં) લડતા મૃત્યુ પામ્યા. 14.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਅਸੁਰਨ ਕੀ ਸੈਨਾ ਹੁਤੇ ਅਸੁਰ ਨਿਕਸਿਯੋ ਏਕ ॥
asuran kee sainaa hute asur nikasiyo ek |

શેતાનોની સેનામાંથી, એક શેતાન નીકળ્યો,

ਸੂਤ ਸੰਘਾਰਿ ਅਜ ਨੰਦ ਕੌ ਮਾਰੇ ਬਿਸਿਖ ਅਨੇਕ ॥੧੫॥
soot sanghaar aj nand kau maare bisikh anek |15|

જેણે દશરથના રથનો નાશ કર્યો અને તેના પર અસંખ્ય તીરો ફેંક્યા.(15)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਭਰਥ ਮਾਤ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
bharath maat aaise sun paayo |

જ્યારે ભરતની માતા (કાકાઈ)એ આ સાંભળ્યું

ਕਾਮ ਸੂਤਿ ਅਜਿ ਸੁਤ ਕੌ ਆਯੋ ॥
kaam soot aj sut kau aayo |

ભરતની માતા (કૈકેયી), જ્યારે સાંભળ્યું કે રાજાનો રથ નાશ પામ્યો છે,

ਆਪਨ ਭੇਖ ਸੁਭਟ ਕੋ ਧਰਿਯੋ ॥
aapan bhekh subhatt ko dhariyo |

તેથી તેણે યોદ્ધાનો વેશ ધારણ કર્યો

ਜਾਇ ਸੂਤਪਨ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਕਰਿਯੋ ॥੧੬॥
jaae sootapan nrip ko kariyo |16|

તેણીએ પોતાનો વેશ ધારણ કર્યો, પોતાને રાજાના રથ-ચાલક તરીકેનો વેશ ધારણ કર્યો અને સત્તા સંભાળી.(16)

ਸ੍ਯੰਦਨ ਐਸੀ ਭਾਤਿ ਧਵਾਵੈ ॥
sayandan aaisee bhaat dhavaavai |

તેણે એવી રીતે રથ ચલાવ્યો

ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਬਾਨ ਨ ਲਾਗਨ ਪਾਵੈ ॥
nrip ko baan na laagan paavai |

તેણીએ રથને એવી રીતે ચલાવ્યો કે તે રાજાને દુશ્મનના બાણને વાગવા ન દે.

ਜਾਯੋ ਚਾਹਤ ਅਜਿ ਸੁਤ ਜਹਾ ॥
jaayo chaahat aj sut jahaa |

દશરથ જ્યાં પણ જવા માંગતા હતા,

ਲੈ ਅਬਲਾ ਪਹੁਚਾਵੈ ਤਹਾ ॥੧੭॥
lai abalaa pahuchaavai tahaa |17|

રાજા જ્યાં પણ જવા માગતા હતા, તે સ્ત્રી તેને ત્યાં લઈ ગઈ.(17)

ਐਸੇ ਅਬਲਾ ਰਥਹਿ ਧਵਾਵੈ ॥
aaise abalaa ratheh dhavaavai |

કૈકેયી આ રીતે રથ ચલાવતા હતા

ਜਹੁ ਪਹੁਚੈ ਤਾ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪ ਘਾਵੈ ॥
jahu pahuchai taa kau nrip ghaavai |

તેણીએ ઘોડાઓને એટલી જબરદસ્તીથી શિક્ષા કરી કે તેણીએ તેના માર્ગમાં આવતા કોઈપણ રાજાને મારી નાખ્યો.

ਉਡੀ ਧੂਰਿ ਲਗੀ ਅਸਮਾਨਾ ॥
auddee dhoor lagee asamaanaa |

(રણભૂમિની) ધૂળ ઉડીને આકાશને સ્પર્શી રહી હતી

ਅਸਿ ਚਮਕੈ ਬਿਜੁਰੀ ਪਰਮਾਨਾ ॥੧੮॥
as chamakai bijuree paramaanaa |18|

જો કે ધૂળ સર્જાઈ-તોફાન જાડું થયું, પણ રાજાની તલવાર વીજળીની જેમ ફેલાઈ ગઈ.(18)

ਤਿਲੁ ਤਿਲੁ ਟੂਕ ਏਕ ਕਰਿ ਮਾਰੇ ॥
til til ttook ek kar maare |

(રાજા) તેમના ટુકડા કરી નાખ્યા અને મારી નાખ્યા

ਏਕ ਬੀਰ ਕਟਿ ਤੈ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥
ek beer katt tai katt ddaare |

તે એક ભયાનક યુદ્ધ હતું કારણ કે, બધી બાજુઓ પર, બહાદુર યોદ્ધાઓ ઝૂમી રહ્યાં હતાં.

ਦਸਰਥ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਗਾਜਿਯੋ ॥
dasarath adhik kop kar gaajiyo |

રાજા દશરથ ખૂબ ગુસ્સે થયા અને ગર્જના કરી

ਰਨ ਮੈ ਰਾਗ ਮਾਰੂਆ ਬਾਜਿਯੋ ॥੧੯॥
ran mai raag maarooaa baajiyo |19|

પ્રવર્તમાન લડાઈમાં, ધર્મનિષ્ઠ લોકો પણ કાપવામાં આવ્યા હતા અને માત્ર (કવિ) (19)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਸੰਖ ਨਫੀਰੀ ਕਾਨ੍ਰਹਰੇ ਤੁਰਹੀ ਭੇਰ ਅਪਾਰ ॥
sankh nafeeree kaanrahare turahee bher apaar |

યુદ્ધના મેદાનમાં અસંખ્ય રણશિંગડાં, રણશિંગડાં, રણશિંગડાં, રણશિંગડાં (વાજતાં હતાં).

ਮੁਚੰਗ ਸਨਾਈ ਡੁਗਡੁਗੀ ਡਵਰੂ ਢੋਲ ਹਜਾਰ ॥੨੦॥
muchang sanaaee ddugaddugee ddavaroo dtol hajaar |20|

અને હજારો મુચાંગ, સનાઈ, ડુગડુગી, ડોરુ અને ઢોલ (ધૂન બનાવતા હતા) 20.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ છંદ

ਚਲੇ ਭਾਜਿ ਲੇਾਂਡੀ ਸੁ ਜੋਧਾ ਗਰਜੈ ॥
chale bhaaj leaanddee su jodhaa garajai |

યોદ્ધાઓની ગર્જના સાંભળીને કાયર ભાગી રહ્યા છે

ਮਹਾ ਭੇਰ ਭਾਰੀਨ ਸੌ ਨਾਦ ਬਜੈ ॥
mahaa bher bhaareen sau naad bajai |

અને ભયભીત અવાજમાં મહાન ઘંટ વાગી રહ્યા છે.

ਪਰੀ ਆਨਿ ਭੂਤਾਨ ਕੀ ਭੀਰ ਭਾਰੀ ॥
paree aan bhootaan kee bheer bhaaree |

ત્યાં ભૂતોની સંખ્યા ઘણી છે

ਮੰਡੇ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ਬਡੇ ਛਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥੨੧॥
mandde kop kai kai badde chhatr dhaaree |21|

અને મોટી મોટી છત્રીઓ ક્રોધથી ભરેલી ઊભી છે. 21.

ਦਿਪੈ ਹਾਥ ਮੈ ਕੋਟਿ ਕਾਢੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨੈ ॥
dipai haath mai kott kaadtee kripaanai |

હાથમાં કરોડો કિરપાન ભરતકામ કરેલું જોવા મળે છે

ਗਿਰੈ ਭੂਮਿ ਮੈ ਝੂਮਿ ਜੋਧਾ ਜੁਆਨੈ ॥
girai bhoom mai jhoom jodhaa juaanai |

અને મહાન યુવા યોદ્ધાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં પડી રહ્યા છે.

ਪਰੀ ਆਨਿ ਬੀਰਾਨ ਕੀ ਭੀਰ ਭਾਰੀ ॥
paree aan beeraan kee bheer bhaaree |

નાયકો પર ભારે ભીડ આવી છે

ਬਹੈ ਸਸਤ੍ਰ ਔਰ ਅਸਤ੍ਰ ਕਾਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥੨੨॥
bahai sasatr aauar asatr kaatee kattaaree |22|

અને હથિયારો, હથિયારો, તલવારો અને તલવારો ફરતા હોય છે. 22.