શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 641


ਦੀਨਨ ਉਧਾਰਣਿ ਜਾਸੁ ਬਾਨ ॥
deenan udhaaran jaas baan |

દિન ઉછીના લેવા જે રીઢો છે.

ਕੋਊ ਕਹੈ ਕੈਸੇਈ ਲੇਤ ਮਾਨ ॥੭੧॥
koaoo kahai kaiseee let maan |71|

તે નીચ લોકોના ઉદ્ધાર માટે કાર્ય કરે છે અને જો કોઈ તેને કોઈ હેતુથી બોલાવે છે, તો તે તેની વાત સ્વીકારે છે.

ਅਕਲੰਕ ਰੂਪ ਅਨਛਿਜ ਤੇਜ ॥
akalank roop anachhij tej |

(તે) નિષ્કલંક અને અવિનાશી તેજ છે.

ਆਸਨ ਅਡੋਲ ਸੁਭ ਸੁਭ੍ਰ ਸੇਜ ॥
aasan addol subh subhr sej |

શત્રુઓ અને મિત્રો બધા તેને જોવા માટે આકર્ષાય છે, જે દોષરહિત છે, જે શાશ્વત મહિમાવાન છે, જે સ્થિર આસન પર બિરાજમાન છે અને જે અનંત ગુણો ધરાવે છે.72.

ਅਨਗਨ ਜਾਸੁ ਗੁਨ ਮਧਿ ਸੋਭ ॥
anagan jaas gun madh sobh |

જેમાં અસંખ્ય ગુણો શોભે છે.

ਲਖਿ ਸਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਜਿਹ ਰਹਤ ਲੋਭ ॥੭੨॥
lakh satr mitr jih rahat lobh |72|

(તેમને!) જોઈને દુશ્મનો અને મિત્રો લલચાય છે 72.

ਜਿਹ ਸਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਸਮ ਏਕ ਜਾਨ ॥
jih satr mitr sam ek jaan |

(તે) દુશ્મન અને મિત્રને સમાન ગણે છે

ਉਸਤਤੀ ਨਿੰਦ ਜਿਹ ਏਕ ਮਾਨ ॥
ausatatee nind jih ek maan |

તે દુશ્મનો અને મિત્રોને એકસરખા માને છે, અને પ્રશંસા અને નિંદાને પણ એકસરખું સમજે છે

ਆਸਨ ਅਡੋਲ ਅਨਛਿਜ ਰੂਪ ॥
aasan addol anachhij roop |

(જેની) મુદ્રા મક્કમ છે અને સ્વરૂપ અચલ છે,

ਪਰਮੰ ਪਵਿਤ੍ਰ ਭੂਪਾਣ ਭੂਪ ॥੭੩॥
paraman pavitr bhoopaan bhoop |73|

તેઓ સ્થિર આસન પર બિરાજમાન છે તેઓ સર્વોપરી સૌંદર્યવાન છે અને નિષ્કલંક પણ છે તેઓ સાર્વભૌમના સાર્વભૌમ છે.73.

ਜਿਹਬਾ ਸੁਧਾਨ ਖਗ ਉਧ ਸੋਹਿ ॥
jihabaa sudhaan khag udh sohi |

જેની જીભ (અમૃતની જેમ બોલે છે) તલવાર (તેના હાથમાં) ઉંચી શોભે છે.

ਅਵਿਲੋਕ ਦਈਤ ਅਰੁ ਦੇਵ ਮੋਹਿ ॥
avilok deet ar dev mohi |

તેની જીભ અમૃતની વર્ષા કરે છે

ਬਿਨੁ ਬੈਰ ਰੂਪ ਅਨਭਵ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥
bin bair roop anabhav prakaas |

તે દુશ્મની અને શુદ્ધ પ્રકાશ વગરનો છે.

ਅਨਛਿਜ ਗਾਤ ਨਿਸਿ ਦਿਨ ਨਿਰਾਸ ॥੭੪॥
anachhij gaat nis din niraas |74|

બધા દેવો અને દાનવો હિમ્પથી મોહિત છે તે દુશ્મનાવટથી રહિત છે અને પ્રકાશ-અવતાર છે તેનું શરીર અવિનાશી છે અને હંમેશા નિષ્પક્ષ છે.74.

ਦੁਤਿ ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਏਕੈ ਸਮਾਨ ॥
dut aad ant ekai samaan |

(તેનો) પ્રકાશ આદિથી અંત સુધી સમાન છે.

ਖੜਗੰਨ ਸਪੰਨਿ ਸਬ ਬਿਧਿ ਨਿਧਾਨ ॥
kharragan sapan sab bidh nidhaan |

તેમનો મહિમા આદિ અને અંતમાં સમાન રહે છે અને તમામ પ્રકારની શક્તિઓથી સિદ્ધ થાય છે.

ਸੋਭਾ ਸੁ ਬਹੁਤ ਤਨ ਜਾਸੁ ਸੋਭ ॥
sobhaa su bahut tan jaas sobh |

જેનું શરીર ખૂબ જ સુંદર છે.

ਦੁਤਿ ਦੇਖਿ ਜਛ ਗੰਧ੍ਰਬ ਲੋਭ ॥੭੫॥
dut dekh jachh gandhrab lobh |75|

તેના શરીરમાં બધી સુંદરતાઓ છે અને તેની સુંદરતા જોઈને યક્ષ અને ગંધર્વો મોહિત થયા છે.75.

ਅਨਭੰਗ ਅੰਗ ਅਨਭਵ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥
anabhang ang anabhav prakaas |

(તેનું) શરીર ઓગળતું નથી અને અનુભવથી પ્રકાશિત (સુતહ પ્રકાશ) થાય છે.

ਪਸਰੀ ਜਗਤਿ ਜਿਹ ਜੀਵ ਰਾਸਿ ॥
pasaree jagat jih jeev raas |

તેના અંગો અવિનાશી છે

ਕਿਨੇ ਸੁ ਜੀਵ ਜਲਿ ਥਲਿ ਅਨੇਕ ॥
kine su jeev jal thal anek |

(તેણે) પાણીમાં ઘણી જીવંત વસ્તુઓ બનાવી છે,

ਅੰਤਹਿ ਸਮੇਯ ਫੁਨਿ ਰੂਪ ਏਕ ॥੭੬॥
anteh samey fun roop ek |76|

તે ભગવાન તેમની કબરને કારણે સમજશક્તિનું સ્વરૂપ છે, જીવો આખા વિશ્વમાં પથરાયેલા છે, તેમણે પાણીમાં અને મેદાનમાં ઘણા જીવો બનાવ્યા હતા અને છેવટે તે દરેકને તેમના સ્વરૂપમાં વિલીન કરે છે.76.

ਜਿਹ ਛੂਆ ਨੈਕੁ ਨਹੀ ਕਾਲ ਜਾਲੁ ॥
jih chhooaa naik nahee kaal jaal |

જેમને સમયની જાળીએ સ્પર્શ પણ કર્યો નથી.

ਛ੍ਵੈ ਸਕਾ ਪਾਪ ਨਹੀ ਕਉਨ ਕਾਲ ॥
chhvai sakaa paap nahee kaun kaal |

મૃત્યુ અને પાપ તેને કોઈપણ સમયે સ્પર્શ કરી શક્યા નથી

ਆਛਿਜ ਤੇਜ ਅਨਭੂਤ ਗਾਤ ॥
aachhij tej anabhoot gaat |

(જેનો) પ્રકાશ નિરાકાર છે અને તેનું શરીર તત્વ રહિત છે.

ਏਕੈ ਸਰੂਪ ਨਿਸ ਦਿਨ ਪ੍ਰਭਾਤ ॥੭੭॥
ekai saroop nis din prabhaat |77|

તે અવિનાશી તેજ અને શરીરનો ભગવાન દરેક સમયે એક જ રહે છે.77.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਦਤ ਅਸਤੋਤ੍ਰ ਪਾਠ ॥
eih bhaat dat asatotr paatth |

આ પ્રકારના સતોત્રનું પઠન દત્ત દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે.

ਮੁਖ ਪੜਤ ਅਛ੍ਰ ਗਯੋ ਪਾਪ ਨਾਠ ॥
mukh parrat achhr gayo paap naatth |

આ રીતે દત્તે સ્તુતિનો પાઠ કર્યો અને આ પાઠ કરવાથી તમામ પાપો દૂર થઈ ગયા.

ਕੋ ਸਕੈ ਬਰਨ ਮਹਿਮਾ ਅਪਾਰ ॥
ko sakai baran mahimaa apaar |

કોણ (તેમના) અપાર મહિમાનું વર્ણન કરી શકે,

ਸੰਛੇਪ ਕੀਨ ਤਾ ਤੇ ਉਚਾਰ ॥੭੮॥
sanchhep keen taa te uchaar |78|

તેમની અસીમ મહાનતાનું વર્ણન કોણ કરી શકે?, તેથી મેં ટૂંકમાં કહ્યું છે.78.

ਜੇ ਕਰੈ ਪਤ੍ਰ ਕਾਸਿਪੀ ਸਰਬ ॥
je karai patr kaasipee sarab |

જો આપણે આખી પૃથ્વી ('કાસિપી') ને એક પત્ર (કાગળ) બનાવીએ.

ਲਿਖੇ ਗਣੇਸ ਕਰਿ ਕੈ ਸੁ ਗਰਬ ॥
likhe ganes kar kai su garab |

જો આખી પૃથ્વી કાગળ બની જાય અને ગણેશ એ ગૌરવશાળી લેખક છે

ਮਸੁ ਸਰਬ ਸਿੰਧ ਲੇਖਕ ਬਨੇਸਿ ॥
mas sarab sindh lekhak banes |

બધા મહાસાગરોને શાહી બનવા દો અને બધા વૃક્ષો પેન બનવા દો,

ਨਹੀ ਤਦਿਪ ਅੰਤਿ ਕਹਿ ਸਕੈ ਸੇਸੁ ॥੭੯॥
nahee tadip ant keh sakai ses |79|

બધા મહાસાગરો શાહી બની જાય છે અને બધા જંગલો કલમ બની જાય છે અને શેષનાગા પોતાના હજાર મુખમાંથી ભગવાનનું વર્ણન કરે છે, તો પણ ભગવાનનું રહસ્ય સમજી શકાતું નથી.79.

ਜਉ ਕਰੈ ਬੈਠਿ ਬ੍ਰਹਮਾ ਉਚਾਰ ॥
jau karai baitth brahamaa uchaar |

જો બ્રહ્મા બેસીને જપ કરે (સ્તુતિ),

ਨਹੀ ਤਦਿਪ ਤੇਜ ਪਾਯੰਤ ਪਾਰ ॥
nahee tadip tej paayant paar |

જો બ્રહ્મા પણ તેમનો મહિમા કહે છે, તો તેમની તેજો પણ સમજી શકાતી નથી.

ਮੁਖ ਸਹੰਸ ਨਾਮ ਫਣ ਪਤਿ ਰੜੰਤ ॥
mukh sahans naam fan pat rarrant |

(જો) હજાર મુખવાળો શેષનાગ બોલતો રહ્યો,

ਨਹੀ ਤਦਿਪ ਤਾਸੁ ਪਾਯੰਤ ਅੰਤੁ ॥੮੦॥
nahee tadip taas paayant ant |80|

જો શેષનાગા પણ તેમના હજાર મુખમાંથી તેમના નામ બોલે છે, તો તેમનો અંત પણ જાણી શકાતો નથી.80.

ਨਿਸ ਦਿਨ ਜਪੰਤ ਸਨਕੰ ਸਨਾਤ ॥
nis din japant sanakan sanaat |

(તેમને) સનક અને સનાતન રાત-દિવસ જપ કરે છે,

ਨਹੀ ਤਦਿਪ ਤਾਸੁ ਸੋਭਾ ਨਿਰਾਤ ॥
nahee tadip taas sobhaa niraat |

જો સનક, સુનંદન વગેરે રાત-દિવસ નિરંતર તેનું સ્મરણ કરે, તો હાય મહિમા પણ વર્ણવી શકાય નહીં

ਮੁਖ ਚਾਰ ਬੇਦ ਕਿਨੇ ਉਚਾਰ ॥
mukh chaar bed kine uchaar |

ચાર મુખવાળા બ્રહ્માએ વેદ ઉચ્ચાર્યા,

ਤਜਿ ਗਰਬ ਨੇਤਿ ਨੇਤੈ ਬਿਚਾਰ ॥੮੧॥
taj garab net netai bichaar |81|

બ્રહ્માએ ચારેય વેદોની રચના કરી, પરંતુ તેમના વિશે ચિંતન કરતાં, તેઓ તેમના વિશે પણ “નેતિ, નેતિ” (ના આ, આ નહીં.) 81 તરીકે વાત કરે છે.

ਸਿਵ ਸਹੰਸ੍ਰ ਬਰਖ ਲੌ ਜੋਗ ਕੀਨ ॥
siv sahansr barakh lau jog keen |

શિવે હજારો વર્ષો સુધી યોગ કર્યા

ਤਜਿ ਨੇਹ ਗੇਹ ਬਨ ਬਾਸ ਲੀਨ ॥
taj neh geh ban baas leen |

શિવે હજારો વર્ષો સુધી યોગાભ્યાસ કર્યો

ਬਹੁ ਕੀਨ ਜੋਗ ਤਹ ਬਹੁ ਪ੍ਰਕਾਰ ॥
bahu keen jog tah bahu prakaar |

(તેણે) મહાન કાર્યો કર્યા,

ਨਹੀ ਤਦਿਪ ਤਾਸੁ ਲਹਿ ਸਕਾ ਪਾਰ ॥੮੨॥
nahee tadip taas leh sakaa paar |82|

તેણે પોતાનું ઘર અને તમામ આસક્તિ છોડી દીધી અને જંગલમાં રહીને તેણે વિવિધ રીતે યોગાભ્યાસ પણ કર્યો, પરંતુ તેમ છતાં તે તેનો અંત જાણી શક્યો નહીં.82.

ਜਿਹ ਏਕ ਰੂਪ ਅਨਕੰ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥
jih ek roop anakan prakaas |

જેનું એક સ્વરૂપ છે, પરંતુ અનેક રીતે પ્રકાશિત થઈ રહ્યું છે.

ਅਬਿਯਕਤ ਤੇਜ ਨਿਸ ਦਿਨ ਉਦਾਸ ॥
abiyakat tej nis din udaas |

તેમના એક સ્વરૂપથી અનેક જગત પ્રકટ થાય છે અને તે ભગવાનની ચમક જે રાત-દિવસ અનાસક્ત રહે છે, તેનું વર્ણન કરી શકાતું નથી.