શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 519


ਜੀਵ ਦਾਨ ਤਬ ਮੋਕਹ ਦੈ ਹੋ ॥੨੨੦੦॥
jeev daan tab mokah dai ho |2200|

તેણીએ કહ્યું, "ઓ મિત્ર! હવે વિલંબ ન કરો અને મને મારા પ્રિયતમ સાથે મળવાનું કારણ આપો. ઓ મિત્ર! જો તમે આ કાર્યને અમલમાં મૂકશો, તો પછી તેને પુનર્જીવિત માનો કે મારું જીવન પુનર્જીવિત થશે."2200.'

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਯੌ ਬਤੀਯਾ ਸੁਨਿ ਕੈ ਭਈ ਚੀਲ ਚਲੀ ਉਡਿ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਮਹਿ ਆਈ ॥
yau bateeyaa sun kai bhee cheel chalee udd dvaaravatee meh aaee |

ઉષાના આ શબ્દો સાંભળીને તેણે પોતાની જાતને પતંગમાં બદલી નાખી અને ઉડાન ભરી

ਪੌਤ੍ਰ ਹੁਤੋ ਜਿਹ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਕੋ ਛਪਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ ॥
pauatr huto jih sayaam joo ko chhap sayaam bhanai tih baat sunaaee |

તે દ્વારકા શહેરમાં પહોંચી, ત્યાં તેણે પોતાની જાતને છુપાવીને કૃષ્ણના પુત્રને બધું કહ્યું,

ਏਕ ਤ੍ਰੀਯਾ ਅਟਕੀ ਤੁਮ ਪੈ ਤੁਹਿ ਲ੍ਯਾਇਬੇ ਕੇ ਹਿਤ ਹਉ ਹੂ ਪਠਾਈ ॥
ek treeyaa attakee tum pai tuhi layaaeibe ke hit hau hoo patthaaee |

“એક સ્ત્રી તમારા પ્રેમમાં લીન છે અને હું તમને તેના માટે ત્યાં લઈ જવા આવ્યો છું

ਤਾ ਤੇ ਚਲੋ ਤਹ ਬੇਗ ਬਲਾਇ ਲਿਉ ਮੇਟਿ ਸਭੈ ਚਿਤ ਕੀ ਦੁਚਿਤਾਈ ॥੨੨੦੧॥
taa te chalo tah beg balaae liau mett sabhai chit kee duchitaaee |2201|

તેથી મનની વ્યાકુળતાનો અંત લાવવા માટે, મારી સાથે તરત જ ત્યાં જાઓ.” 2201.

ਬੈਠ ਸੁਨਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਆਪਨੋ ਰੂਪ ਪ੍ਰਤਛ ਦਿਖਾਯੋ ॥
baitth sunaae kai sayaam bhanai tih aapano roop pratachh dikhaayo |

એમ કહીને તેણીએ તેને તેનું અસલી સ્વરૂપ બતાવ્યું

ਜੋ ਤ੍ਰੀਯ ਮੋ ਪਰ ਹੈ ਅਟਕੀ ਤਿਹ ਜਾਇ ਪਿਖੋ ਮਨੁ ਯਾਹਿ ਲੁਭਾਯੋ ॥
jo treey mo par hai attakee tih jaae pikho man yaeh lubhaayo |

પછી રાજકુમારે વિચાર્યું કે તેણે તે સ્ત્રીને જોવી જોઈએ, જે તેને પ્રેમ કરે છે

ਖੈਚ ਨਿਖੰਗ ਕਸਿਯੋ ਕਟਿ ਸੋ ਧਨੁ ਲੈ ਚਲਿਬੇ ਕਹੁ ਸਾਜ ਬਨਾਯੋ ॥
khaich nikhang kasiyo katt so dhan lai chalibe kahu saaj banaayo |

તેણે પોતાનું ધનુષ્ય કમરમાં બાંધ્યું અને તીર લઈને તેણે જવાનું મન બનાવ્યું

ਦੂਤੀ ਕੋ ਸੰਗ ਲਏ ਅਪਨੇ ਇਹ ਤਾ ਤ੍ਰੀਅ ਲਿਆਵਨ ਕਾਜ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੨੦੨॥
dootee ko sang le apane ih taa treea liaavan kaaj sidhaayo |2202|

પ્રેમમાં રહેલી સ્ત્રીને પોતાની સાથે લાવવા માટે તેણે સંદેશવાહકની સાથે લીધો.2202.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਸੰਗ ਲਯੋ ਅਨਰੁਧ ਕੋ ਦੂਤੀ ਹਰਖ ਬਢਾਇ ॥
sang layo anarudh ko dootee harakh badtaae |

ધૂતિએ આનંદને વધાર્યો અને અનરુધાને પોતાની સાથે લઈ ગયો.

ਊਖਾ ਕੋ ਪੁਰ ਥੋ ਜਹਾ ਤਹਾ ਪਹੂਚੀ ਆਇ ॥੨੨੦੩॥
aookhaa ko pur tho jahaa tahaa pahoochee aae |2203|

પ્રસન્ન થઈને, દૂત અનિરુદ્ધને પોતાની સાથે લઈ ગયો અને ઉષા શહેરમાં પહોંચ્યો.2203.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થા

ਤ੍ਰੀਅ ਪੀਅ ਦਯੋ ਮਿਲਾਇ ਚਤੁਰ ਤ੍ਰੀਅ ਕਰਿ ਚਤੁਰਤਾ ॥
treea peea dayo milaae chatur treea kar chaturataa |

તે સ્ત્રીએ ચતુરાઈથી પ્રેમી અને પ્રિયતમ બંનેની મુલાકાત કરાવી

ਕੀਯੋ ਭੋਗ ਸੁਖ ਪਾਇ ਊਖਾ ਅਰੁ ਅਨਰੁਧ ਮਿਲ ॥੨੨੦੪॥
keeyo bhog sukh paae aookhaa ar anarudh mil |2204|

ઉષા અને અનિરુદ્ધે પછી ખૂબ જ આનંદથી મિલનનો આનંદ માણ્યો.2204.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਚਾਰਿ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੋ ਭੋਗ ਕੀਓ ਨਰ ਨਾਰਿ ਹੁਲਾਸ ਹੀਯੈ ਮੈ ਬਢੈ ਕੈ ॥
chaar prakaar ko bhog keeo nar naar hulaas heeyai mai badtai kai |

(બંને) નર અને નારીએ તેમના હૃદયમાં આનંદ સાથે ચાર પ્રકારના ઉપભોગ કર્યા.

ਆਸਨ ਕੋਕ ਕੇ ਬੀਚ ਜਿਤੇ ਕਬਿ ਭਾਖਤ ਹੈ ਸੁ ਸਬੈ ਇਨ ਕੈ ਕੈ ॥
aasan kok ke beech jite kab bhaakhat hai su sabai in kai kai |

કોક પંડિતની મિલનની મુદ્રાઓ વિશેની સૂચનાને અનુસરીને તેમના મનમાં પ્રસન્ન થઈને, તેઓએ ચાર પ્રકારની મુદ્રાઓ દ્વારા જાતીય મિલનનો આનંદ માણ્યો.

ਬਾਤ ਕਹੀ ਅਨਰੁਧ ਕਛੂ ਮੁਸਕਾਇ ਤ੍ਰੀਆ ਸੰਗ ਨੈਨ ਨਚੈ ਕੈ ॥
baat kahee anarudh kachhoo musakaae treea sang nain nachai kai |

થોડા હસીને અને આંખો ફેરવીને, અનરુદ્ધ એ સ્ત્રી (ઉખા) સાથે (આ) વાત કરી,

ਜਿਉ ਹਮਰੀ ਤੁਮ ਹੁਇ ਰਹੀ ਸੁੰਦਰਿ ਤਿਉ ਹਮ ਹੂ ਤੁਮਰੇ ਰਹੈ ਹ੍ਵੈ ਕੈ ॥੨੨੦੫॥
jiau hamaree tum hue rahee sundar tiau ham hoo tumare rahai hvai kai |2205|

અનિરુદ્ધે હસતાં હસતાં ઉષાને કહ્યું, "જેવી રીતે તું મારી છે, એવી જ રીતે હું પણ તારો બની ગયો છું."2205.

ਸੁੰਦਰ ਥੀ ਜੁ ਧੁਜਾ ਨ੍ਰਿਪ ਕੀ ਸੁ ਗਿਰੀ ਭੂਅ ਪੈ ਲਖਿ ਭੂਪਤਿ ਪਾਯੋ ॥
sundar thee ju dhujaa nrip kee su giree bhooa pai lakh bhoopat paayo |

આ બાજુ રાજાએ જોયું કે તેનું સુંદર બેનર જમીન પર પડ્યું હતું

ਜੋ ਬਰੁ ਦਾਨ ਦਯੋ ਮੁਹਿ ਰੁਦ੍ਰ ਵਹੈ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਚਿਤ ਮੈ ਸੁ ਜਨਾਯੋ ॥
jo bar daan dayo muhi rudr vahai pragattiyo chit mai su janaayo |

તેને મનમાં ખબર પડી કે રુદ્રે તેને આપેલું વરદાન સાકાર થવાનું છે

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਆਇ ਕਹੀ ਇਕ ਯੌ ਤੁਮਰੀ ਦੁਹਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਮੋ ਕੋਊ ਆਯੋ ॥
tau hee lau aae kahee ik yau tumaree duhitaa grih mo koaoo aayo |

તે જ સમયે, કોઈ તેને કહેવા આવ્યું કે કોઈ તેની પુત્રી સાથે તેના ઘરે રહે છે

ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਤ ਚਲਿਯੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਅਪਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਰੋਸ ਬਢਾਯੋ ॥੨੨੦੬॥
yau nrip baat chaliyo sun kai apane chit mai at ros badtaayo |2206|

આ સાંભળીને અને ક્રોધિત થઈને રાજા ત્યાં ગયા.2206.

ਆਵਤ ਹੀ ਕਰਿ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਤ ਕੋਪ ਭਯੋ ਚਿਤਿ ਰੋਸ ਬਢਾਯੋ ॥
aavat hee kar sasatr sanbhaarat kop bhayo chit ros badtaayo |

આવતાની સાથે જ હાથમાં હથિયાર લઈને ચિત્તમાં ગુસ્સો વધાર્યો.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਪੌਤ੍ਰ ਸੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਦੁਹਿਤਾ ਹੂ ਕੇ ਮੰਦਰਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥
kaanrah ke pauatr so sayaam bhanai duhitaa hoo ke mandar judh machaayo |

આવીને ભારે ક્રોધથી શસ્ત્રો ધારણ કરીને તે પોતાની પુત્રીના ઘરે કૃષ્ણના પુત્ર સાથે લડવા લાગ્યો.

ਹੁਇ ਬਿਸੰਭਾਰ ਪਰਿਯੋ ਜਬ ਸੋ ਤਬ ਹੀ ਇਹ ਕੇ ਕਰਿ ਭੀਤਰ ਆਯੋ ॥
hue bisanbhaar pariyo jab so tab hee ih ke kar bheetar aayo |

જ્યારે તે (અનરુદ્ધ) બેહોશ થઈને જમીન પર પડ્યો, ત્યારે જ તે તેના હાથમાં આવી ગયો.

ਨਾਦ ਬਜਾਇ ਦਿਖਾਇ ਸਭੋ ਬਲੁ ਲੈ ਇਹ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਯੋ ॥੨੨੦੭॥
naad bajaae dikhaae sabho bal lai ih ko nrip dhaam sidhaayo |2207|

જ્યારે તે નીચે પડ્યો, ત્યારે રાજા પોતાનો હોર્ન વગાડતો અને કૃષ્ણના પુત્રને પોતાની સાથે લઈને તેના ઘર તરફ ગયો.2207.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਪੌਤ੍ਰ ਕੋ ਬਾਧ ਕੈ ਭੂਪ ਫਿਰਿਯੋ ਉਤ ਨਾਰਦ ਜਾਇ ਸੁਨਾਈ ॥
kaanrah ke pauatr ko baadh kai bhoop firiyo ut naarad jaae sunaaee |

શ્રી કૃષ્ણના પૌત્રને બાંધીને, રાજા (તેમના મહેલમાં) પાછો ફર્યો. નારદ ત્યાં ગયા અને (કૃષ્ણને બધું) કહ્યું.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਚਲੋ ਉਠਿ ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਅਪੁਨੀ ਜਦੁਵੀ ਸਭ ਸੈਨ ਬਨਾਈ ॥
kaanrah chalo utth baitthe kahaa apunee jaduvee sabh sain banaaee |

આ બાજુ રાજાએ કૃષ્ણના પુત્રને બાંધીને શરૂઆત કરી અને બીજી બાજુ નારદે કૃષ્ણને બધું કહી દીધું. નારદ બોલ્યા, “હે કૃષ્ણ! બધા યાદવ સેના સાથે ઉઠો અને કૂચ કરો

ਯੌ ਸੁਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਚਲੇ ਬਤੀਯਾ ਅਪੁਨੇ ਚਿਤ ਮੈ ਅਤਿ ਕਰੋਧ ਬਢਾਈ ॥
yau sun sayaam chale bateeyaa apune chit mai at karodh badtaaee |

આ સાંભળીને કૃષ્ણ પણ ભારે ગુસ્સામાં હસી પડ્યા

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਰਿਸ ਸੋ ਜਿਨ ਕੋ ਅਸ ਤੇਜੁ ਲਖਿਯੋ ਨਹਿ ਜਾਈ ॥੨੨੦੮॥
sasatr sanbhaar sabhai ris so jin ko as tej lakhiyo neh jaaee |2208|

કૃષ્ણની તેજો જોવી ખૂબ જ મુશ્કેલ હતી, જ્યારે તેઓ તેમના શસ્ત્રો લઈ ગયા હતા.2208.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਬਤੀਆ ਸੁਨਿ ਮੁਨਿ ਕੀ ਸਕਲ ਜਦੁਪਤਿ ਸੈਨ ਬਨਾਇ ॥
bateea sun mun kee sakal jadupat sain banaae |

(નારદ) મુનિને સાંભળીને શ્રી કૃષ્ણએ સમગ્ર સેનાનું આયોજન કર્યું

ਜਹਿ ਭੂਪਤਿ ਕੋ ਪੁਰ ਹੁਤੋ ਤਹਿ ਹੀ ਪਹੁਚਿਯੋ ਆਇ ॥੨੨੦੯॥
jeh bhoopat ko pur huto teh hee pahuchiyo aae |2209|

ઋષિની વાત સાંભળીને કૃષ્ણ પોતાની બધી સેનાને સાથે લઈને ત્યાં પહોંચ્યા, જ્યાં રાજા સહસ્રબાહુની નગરી હતી.2209.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਆਵਤ ਸ੍ਯਾਮ ਜੀ ਕੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਮੰਤ੍ਰ ਪੁਛਿਯੋ ਤਿਨ ਮੰਤ੍ਰਨ ਦੀਨੋ ॥
aavat sayaam jee ko sun kai nrip mantr puchhiyo tin mantran deeno |

કૃષ્ણના આવવાની વાત સાંભળીને રાજાએ પોતાના મંત્રીઓની સલાહ લીધી

ਏਕ ਕਹੀ ਹਮ ਜੋ ਦੁਹਿਤਾ ਇਹ ਦੈ ਸੁ ਕਹਿਯੋ ਤੁਹਿ ਮਾਨਿ ਨ ਲੀਨੋ ॥
ek kahee ham jo duhitaa ih dai su kahiyo tuhi maan na leeno |

મંત્રીઓએ કહ્યું, “તેઓ તમારી દીકરીને લેવા આવ્યા છે અને તમે આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારતા નથી

ਮਾਗ ਲਯੋ ਸਿਵ ਤੇ ਰਨ ਕੋ ਬਰੁ ਜਾਨਤ ਹੈ ਤੂ ਭਯੋ ਮਤਿ ਹੀਨੋ ॥
maag layo siv te ran ko bar jaanat hai too bhayo mat heeno |

(બીજાએ કહ્યું) તમે શિવ પાસેથી યુદ્ધનું વરદાન માગ્યું છે. (હું) જાણું છું કે તમે દુષ્ટ કામ કર્યું છે.

ਛੋਰਿਹੋ ਦ੍ਵੈ ਕਰਿ ਕੇ ਕਰ ਆਜੁ ਸੁ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਇਹੈ ਪ੍ਰਨ ਕੀਨੋ ॥੨੧੧੦॥
chhoriho dvai kar ke kar aaj su sree brijanaath ihai pran keeno |2110|

“તમે (તેનું રહસ્ય) સમજ્યા વિના શિવ પાસેથી વરદાન માંગ્યું છે અને મેળવ્યું છે, પરંતુ તે બાજુ, કૃષ્ણએ પણ વચન આપ્યું છે, તેથી ઉષા અને અનિરુદ્ધ બંનેને મુક્ત કરવામાં અને કૃષ્ણ 2210 ને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરવામાં સમજદારી રહેશે.

ਮਾਨੋ ਤੋ ਬਾਤ ਕਹੋ ਨ੍ਰਿਪ ਏਕ ਜੋ ਸ੍ਰਉਨਨ ਮੈ ਹਿਤ ਕੈ ਧਰੀਐ ॥
maano to baat kaho nrip ek jo sraunan mai hit kai dhareeai |

(મંત્રીએ કહ્યું) હે રાજા! માનો, એક વાત કાનમાં રાખીશ તો કહું.

ਦੁਹਿਤਾ ਅਨਰੁਧ ਕੋ ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਸੰਗਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਪਾਇਨ ਪੈ ਪਰੀਐ ॥
duhitaa anarudh ko lai apune sang sayaam ke paaein pai pareeai |

“હે રાજા! જો તમે અમારી સાથે સંમત થાઓ, તો અમે કહીએ છીએ કે, ઉષા અને અનિરુદ્ધ બંનેને તમારી સાથે લઈ જાઓ અને કૃષ્ણના ચરણોમાં પડો.

ਤੁਮਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਪਾਇ ਪਰੈ ਸੁਨੀਐ ਨਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗਿ ਕਬੈ ਲਰੀਐ ॥
tumare nrip paae parai suneeai nahee sayaam ke sang kabai lareeai |

“હે રાજા! અમે તમારા પગે પડીએ છીએ, કૃષ્ણ સાથે લડાઈમાં ક્યારેય જોડાઈશું નહીં

ਅਰਿਹੋ ਨ ਜੋ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਹਰਿ ਸੋ ਭੂਅ ਪੈ ਤਬ ਰਾਜੁ ਸਦਾ ਕਰੀਐ ॥੨੨੧੧॥
ariho na jo sayaam bhanai har so bhooa pai tab raaj sadaa kareeai |2211|

કૃષ્ણ જેવો બીજો કોઈ શત્રુ નહીં હોય અને જો આ શત્રુ મિત્રમાં ફેરવાઈ જાય, તો તમે આખી દુનિયા પર હંમેશ માટે રાજ કરી શકો છો.2211.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਜੋ ਰਿਸ ਕੈ ਰਨ ਮੈ ਕਰਿ ਜੋ ਧਨੁ ਸਾਰੰਗ ਲੈ ਹੈ ॥
sree brij naaeik jo ris kai ran mai kar jo dhan saarang lai hai |

જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ ક્રોધિત થશે અને યુદ્ધમાં પોતાના હાથમાં 'સારંગ' ધનુષ્ય લેશે.

ਕਉਨ ਬਲੀ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਭੂਅ ਪੈ ਤੁਮ ਹੂ ਨ ਕਹੋ ਬਲਿ ਜੋ ਠਹਰੈ ਹੈ ॥
kaun balee pragattiyo bhooa pai tum hoo na kaho bal jo tthaharai hai |

“જ્યારે કૃષ્ણ પોતાના ક્રોધમાં ધનુષ્ય લઈ લેશે અને બાણ તેમના હાથ હશે, તો તમે કહી શકો કે બીજું કોણ વધુ શક્તિશાળી છે, તેમની સામે કોણ રહેશે?

ਜੋ ਹਠ ਕੈ ਭਿਰਿਹੈ ਤਿਹ ਸੋ ਤਿਹ ਕਉ ਛਿਨ ਮੈ ਜਮਲੋਕਿ ਪਠੈ ਹੈ ॥
jo hatth kai bhirihai tih so tih kau chhin mai jamalok patthai hai |

"જે તેની સાથે લડશે, સતત, તે તેને ક્ષણમાં યમના ધામમાં મોકલી દેશે.