શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 262


ਕਾਛਨੀ ਸੁਰੰਗੰ ਛਬਿ ਅੰਗ ਅੰਗੰ ਲਜਤ ਅਨੰਗੰ ਲਖ ਰੂਪੰ ॥
kaachhanee surangan chhab ang angan lajat anangan lakh roopan |

આ સ્વર્ગીય કન્યાઓની સુંદરતા જોઈને, જેમણે સુંદર રંગીન વસ્ત્રો પહેર્યા હતા, ટી.

ਸਾਇਕ ਦ੍ਰਿਗ ਹਰਣੀ ਕੁਮਤ ਪ੍ਰਜਰਣੀ ਬਰਬਰ ਬਰਣੀ ਬੁਧ ਕੂਪੰ ॥੫੯੧॥
saaeik drig haranee kumat prajaranee barabar baranee budh koopan |591|

તે કામદેવ શરમાળ પડી રહ્યો હતો અને આ બુદ્ધિશાળી સ્વર્ગીય કન્યાઓ, ડો-આંખવાળા, ખરાબ બુદ્ધિનો નાશ કરનાર અને શક્તિશાળી યોદ્ધાઓના લગ્ન કરનાર હતા.591.

ਕਲਸ ॥
kalas |

કલાસ

ਕਮਲ ਬਦਨ ਸਾਇਕ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਣੀ ॥
kamal badan saaeik mrig nainee |

(તેમના) કમળ જેવા (સુંદર) ચહેરા, તીર (તીક્ષ્ણ) અને હરણ (સુંદર) નાક છે.

ਰੂਪ ਰਾਸ ਸੁੰਦਰ ਪਿਕ ਬੈਣੀ ॥
roop raas sundar pik bainee |

તેમના ચહેરા કમળ જેવા હતા, આંખો હરણ જેવી હતી અને નાઇટિંગેલ જેવી ઉચ્ચારણ હતી, આ સ્વર્ગીય કન્યાઓ લાવણ્યનો ભંડાર હતી.

ਮ੍ਰਿਗਪਤ ਕਟ ਛਾਜਤ ਗਜ ਗੈਣੀ ॥
mrigapat katt chhaajat gaj gainee |

ચહેરાની સુંદરતા અને હાથીની ચાલ સાથે સિંહ જેવું (પાતળું),

ਨੈਨ ਕਟਾਛ ਮਨਹਿ ਹਰ ਲੈਣੀ ॥੫੯੨॥
nain kattaachh maneh har lainee |592|

હાથીઓની ચાલ સાથે, સિંહની પાતળી કમર સાથે અને તેમની આંખોની બાજુની નજરથી મનને મોહી લેનારા હતા.592.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
tribhangee chhand |

ત્રિભાંગી શ્લોક

ਸੁੰਦਰ ਮ੍ਰਿਗ ਨੈਣੀ ਸੁਰ ਪਿਕ ਬੈਣੀ ਚਿਤ ਹਰ ਲੈਣੀ ਗਜ ਗੈਣੰ ॥
sundar mrig nainee sur pik bainee chit har lainee gaj gainan |

તેઓની આંખો ભવ્ય છે, તેમની વાણી કોકિલા જેવી મીઠી છે અને તેઓ હાથીની ચાલની જેમ મનને મોહી લે છે.

ਮਾਧੁਰ ਬਿਧਿ ਬਦਨੀ ਸੁਬੁਧਿਨ ਸਦਨੀ ਕੁਮਤਿਨ ਕਦਨੀ ਛਬਿ ਮੈਣੰ ॥
maadhur bidh badanee subudhin sadanee kumatin kadanee chhab mainan |

તેઓ સર્વવ્યાપી છે, મોહક ચહેરાઓ ધરાવે છે, પ્રેમના દેવની લાવણ્ય સાથે, તેઓ સારી બુદ્ધિનો ભંડાર છે, દુષ્ટ બુદ્ધિનો નાશ કરનાર છે,

ਅੰਗਕਾ ਸੁਰੰਗੀ ਨਟਵਰ ਰੰਗੀ ਝਾਝ ਉਤੰਗੀ ਪਗ ਧਾਰੰ ॥
angakaa surangee nattavar rangee jhaajh utangee pag dhaaran |

ઈશ્વરીય અંગો હોય તેઓ એક બાજુ ત્રાંસી રીતે ઊભા હોય, પગમાં પાયલ પહેરે,

ਬੇਸਰ ਗਜਰਾਰੰ ਪਹੂਚ ਅਪਾਰੰ ਕਚਿ ਘੁੰਘਰਾਰੰ ਆਹਾਰੰ ॥੫੯੩॥
besar gajaraaran pahooch apaaran kach ghungharaaran aahaaran |593|

તેમના નાકમાં હાથીદાંત-આભૂષણ અને કાળા વાંકડિયા વાળ છે.593.

ਕਲਸ ॥
kalas |

કલાસ

ਚਿਬਕ ਚਾਰ ਸੁੰਦਰ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ॥
chibak chaar sundar chhab dhaaran |

સુંદર ચિન્સ પર એક સુંદર છબી દોરવામાં આવે છે.

ਠਉਰ ਠਉਰ ਮੁਕਤਨ ਕੇ ਹਾਰੰ ॥
tthaur tthaur mukatan ke haaran |

ભવ્ય ગાલ અને અજોડ સૌંદર્ય ધરાવતી આ સ્વર્ગીય કન્યાઓ, તેમના શરીરના વિવિધ ભાગો પર રત્નોની માળા છે.

ਕਰ ਕੰਗਨ ਪਹੁਚੀ ਉਜਿਆਰੰ ॥
kar kangan pahuchee ujiaaran |

હાથમાં બંગડીઓ ચમકી રહી છે.

ਨਿਰਖ ਮਦਨ ਦੁਤ ਹੋਤ ਸੁ ਮਾਰੰ ॥੫੯੪॥
nirakh madan dut hot su maaran |594|

તેમના હાથના કડાઓ તેજ ફેલાવે છે અને આવી લાવણ્ય જોઈને પ્રેમના દેવની સુંદરતા ઝાંખી પડી રહી છે.594.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
tribhangee chhand |

ત્રિભાંગી શ્લોક

ਸੋਭਿਤ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ਕਚ ਘੁੰਘਰਾਰੰ ਰਸਨ ਰਸਾਰੰ ਉਜਿਆਰੰ ॥
sobhit chhab dhaaran kach ghungharaaran rasan rasaaran ujiaaran |

કોઇલ સાથેના કેસોની છબી શણગારે છે. જીભ રસથી ભરેલી છે.

ਪਹੁੰਚੀ ਗਜਰਾਰੰ ਸੁਬਿਧ ਸੁਧਾਰੰ ਮੁਕਤ ਨਿਹਾਰੰ ਉਰ ਧਾਰੰ ॥
pahunchee gajaraaran subidh sudhaaran mukat nihaaran ur dhaaran |

કાળા વાળની મીઠી વાણી સાથે તેઓ ખૂબ જ પ્રભાવશાળી દેખાય છે અને મુક્તપણે ફરતા હોય છે, તેઓ હાથીઓના ધ્રુજારીમાં ફરતા હોય છે.

ਸੋਹਤ ਚਖ ਚਾਰੰ ਰੰਗ ਰੰਗਾਰੰ ਬਿਬਿਧ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ਅਤਿ ਆਂਜੇ ॥
sohat chakh chaaran rang rangaaran bibidh prakaaran at aanje |

સુંદર આંખો શોભી રહી છે. જેને વિવિધ રંગોના કાજલા અને સુરમાથી શણગારવામાં આવ્યા છે.

ਬਿਖ ਧਰ ਮ੍ਰਿਗ ਜੈਸੇ ਜਲ ਜਨ ਵੈਸੇ ਸਸੀਅਰ ਜੈਸੇ ਸਰ ਮਾਜੇ ॥੫੯੫॥
bikh dhar mrig jaise jal jan vaise saseear jaise sar maaje |595|

તેમની આંખોમાં એન્ટિમોની સાથે અને વિવિધ કલર્સમાં રંગાયેલા તેઓ તેમની સુંદર આંખોથી ભવ્ય લાગે છે. આ રીતે, તેમની આંખો, ઝેરી સર્પોની જેમ હુમલો કરે છે, પરંતુ હરણની જેમ નિર્દોષ છે, તેઓ કમળ અને ચંદ્રની જેમ આકર્ષક છે.595.

ਕਲਸ ॥
kalas |

કલાસ

ਭਯੋ ਮੂੜ ਰਾਵਣ ਰਣ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥
bhayo moorr raavan ran krudhan |

(તે સમયે) મૂર્ખ રાવણના મનમાં ક્રોધ ઉત્પન્ન થયો

ਮਚਿਓ ਆਨ ਤੁਮਲ ਜਬ ਜੁਧੰ ॥
machio aan tumal jab judhan |

હિંસક પ્રતિધ્વનિ વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારે મૂર્ખ રાવણ યુદ્ધમાં અત્યંત ગુસ્સે ભરાયો હતો,

ਜੂਝੇ ਸਕਲ ਸੂਰਮਾ ਸੁਧੰ ॥
joojhe sakal sooramaa sudhan |

બધા સારા યોદ્ધાઓ માર્યા ગયા.

ਅਰ ਦਲ ਮਧਿ ਸਬਦ ਕਰ ਉਧੰ ॥੫੯੬॥
ar dal madh sabad kar udhan |596|

બધા યોદ્ધાઓ લડવા લાગ્યા અને દુશ્મન દળો વચ્ચે હિંસક બૂમો પાડતા ફરવા લાગ્યા.596.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
tribhangee chhand |

ત્રિભાંગી શ્લોક

ਧਾਯੋ ਕਰ ਕ੍ਰੁਧੰ ਸੁਭਟ ਬਿਰੁਧੰ ਗਲਿਤ ਸੁਬੁਧੰ ਗਹਿ ਬਾਣੰ ॥
dhaayo kar krudhan subhatt birudhan galit subudhan geh baanan |

પાપી બુદ્ધિનો તે રાક્ષસ, હાથમાં તીર પકડીને અને અત્યંત ક્રોધિત થઈને યુદ્ધ કરવા આગળ વધ્યો.

ਕੀਨੋ ਰਣ ਸੁਧੰ ਨਚਤ ਕਬੁਧੰ ਅਤ ਧੁਨ ਉਧੰ ਧਨੁ ਤਾਣੰ ॥
keeno ran sudhan nachat kabudhan at dhun udhan dhan taanan |

તેણે એક ભયંકર યુદ્ધ લડ્યું અને યુદ્ધના મેદાનમાં ખેંચાયેલા ધનુષ્યની વચ્ચે, માથા વિનાના થડ નૃત્ય કરવા લાગ્યા.

ਧਾਏ ਰਜਵਾਰੇ ਦੁਧਰ ਹਕਾਰੇ ਸੁ ਬ੍ਰਣ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ਕਰ ਕੋਪੰ ॥
dhaae rajavaare dudhar hakaare su bran prahaare kar kopan |

યોદ્ધાઓને પડકારતા અને ઘા મારતા રાજા આગળ વધ્યા, તેઓ ભારે ગુસ્સામાં હતા.

ਘਾਇਨ ਤਨ ਰਜੇ ਦੁ ਪਗ ਨ ਭਜੇ ਜਨੁ ਹਰ ਗਜੇ ਪਗ ਰੋਪੰ ॥੫੯੭॥
ghaaein tan raje du pag na bhaje jan har gaje pag ropan |597|

લડવૈયાઓના શરીર પર ઘા કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેમ છતાં તેઓ ભાગી રહ્યા નથી અને વાદળોની જેમ ગર્જના કરી રહ્યા છે, તેઓ નિશ્ચિતપણે ઉભા છે અને લડી રહ્યા છે.

ਕਲਸ ॥
kalas |

કલાસ

ਅਧਿਕ ਰੋਸ ਸਾਵਤ ਰਨ ਜੂਟੇ ॥
adhik ros saavat ran jootte |

ક્રોધના વધારા સાથે યોદ્ધાઓએ એકબીજા પર હુમલો કર્યો અને

ਬਖਤਰ ਟੋਪ ਜਿਰੈ ਸਭ ਫੂਟੇ ॥
bakhatar ttop jirai sabh footte |

બખ્તર અને હેલ્મેટ વિખેરાઈ ગયા,

ਨਿਸਰ ਚਲੇ ਸਾਇਕ ਜਨ ਛੂਟੇ ॥
nisar chale saaeik jan chhootte |

તીર ધનુષ્યમાંથી છૂટા કરવામાં આવ્યા હતા અને

ਜਨਿਕ ਸਿਚਾਨ ਮਾਸ ਲਖ ਟੂਟੇ ॥੪੯੮॥
janik sichaan maas lakh ttootte |498|

માંસના ટુકડા દુશ્મનોના શરીરના રૂપમાં કાપવા પર પડ્યા હતા.598.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
tribhangee chhand |

ત્રિભાંગી શ્લોક

ਸਾਇਕ ਜਣੁ ਛੂਟੇ ਤਿਮ ਅਰਿ ਜੂਟੇ ਬਖਤਰ ਫੂਟੇ ਜੇਬ ਜਿਰੇ ॥
saaeik jan chhootte tim ar jootte bakhatar footte jeb jire |

તીર છોડતાની સાથે જ, દુશ્મનો હજુ પણ વધુ સંખ્યામાં ભેગા થાય છે અને વિખેરાઈ ગયેલા બખ્તર સાથે પણ લડવાની તૈયારી કરે છે.

ਮਸਹਰ ਭੁਖਿਆਏ ਤਿਮੁ ਅਰਿ ਧਾਏ ਸਸਤ੍ਰ ਨਚਾਇਨ ਫੇਰਿ ਫਿਰੇਾਂ ॥
masahar bhukhiaae tim ar dhaae sasatr nachaaein fer fireaan |

તેઓ આગળ વધે છે અને ભૂખ્યા માણસની જેમ અહીં-ત્યાં દોડે છે, તેમના હથિયારો પર પ્રહાર કરે છે.

ਸਨਮੁਖਿ ਰਣ ਗਾਜੈਂ ਕਿਮਹੂੰ ਨ ਭਾਜੈਂ ਲਖ ਸੁਰ ਲਾਜੈਂ ਰਣ ਰੰਗੰ ॥
sanamukh ran gaajain kimahoon na bhaajain lakh sur laajain ran rangan |

તેઓ સામસામે લડે છે અને તેઓને યુદ્ધ કરતા જોઈને ભાગતા નથી, દેવતાઓ પણ શરમ અનુભવે છે.

ਜੈ ਜੈ ਧੁਨ ਕਰਹੀ ਪੁਹਪਨ ਡਰਹੀ ਸੁ ਬਿਧਿ ਉਚਰਹੀ ਜੈ ਜੰਗੰ ॥੫੯੯॥
jai jai dhun karahee puhapan ddarahee su bidh ucharahee jai jangan |599|

ભયંકર યુદ્ધને જોઈને દેવતાઓ ��હલ, જયના નાદ સાથે પુષ્પો વરસાવે છે તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાં લડાઈને પણ વંદન કરે છે.599.

ਕਲਸ ॥
kalas |

કલાસ

ਮੁਖ ਤੰਬੋਰ ਅਰੁ ਰੰਗ ਸੁਰੰਗੰ ॥
mukh tanbor ar rang surangan |

જેનું મોં લીલું છે અને (ચહેરાનો) રંગ લાલ છે

ਨਿਡਰ ਭ੍ਰਮੰਤ ਭੂੰਮਿ ਉਹ ਜੰਗੰ ॥
niddar bhramant bhoonm uh jangan |

રાવણના મુખમાં સોપારી છે અને તેના શરીરનો રંગ લાલ છે, તે યુદ્ધના મેદાનમાં નિર્ભય થઈને ફરે છે.

ਲਿਪਤ ਮਲੈ ਘਨਸਾਰ ਸੁਰੰਗੰ ॥
lipat malai ghanasaar surangan |

તેણે પોતાના શરીરને ચંદનથી પ્લાસ્ટર કર્યું છે

ਰੂਪ ਭਾਨ ਗਤਿਵਾਨ ਉਤੰਗੰ ॥੬੦੦॥
roop bhaan gativaan utangan |600|

તે સૂર્યની જેમ તેજસ્વી છે અને શ્રેષ્ઠ ચાલ સાથે આગળ વધી રહ્યો છે.600.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
tribhangee chhand |

ત્રિભાંગી શ્લોક