શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 884

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਪਕਵਾਨ ਪਕਾਯੋ ॥

bhaat bhaat pakavaan pakaayo |

તેણીએ મંત્રીઓ સાથે રાજાને બોલાવ્યા અને વિવિધ પ્રકારના ભોજન તૈયાર કર્યા.

ਤਾ ਮੈ ਜਹਰ ਘੋਰਿ ਕੈ ਡਾਰਿਯੋ ॥

taa mai jahar ghor kai ddaariyo |

તેણે તેમાં ઝેર ઓગાળી નાખ્યું

ਰਾਜਾ ਜੂ ਕੋ ਮਾਰ ਹੀ ਡਾਰਿਯੋ ॥੫॥

raajaa joo ko maar hee ddaariyo |5|

હલાવીને, તેણીએ ખોરાકમાં ઝેર નાખ્યું અને તે બધા માર્યા ગયા.

ਜਬ ਰਾਜਾ ਜੂ ਮ੍ਰਿਤ ਬਸਿ ਭਏ ॥

jab raajaa joo mrit bas bhe |

જ્યારે રાજા (અને અન્ય) મૃત્યુ પામ્યા,

ਤਬ ਹੀ ਪਕਰ ਰਸੋਯਾ ਲਏ ॥

tab hee pakar rasoyaa le |

જ્યારે રાજાનું અવસાન થયું ત્યારે તેણે રસોઈયાને બોલાવ્યો.

ਵਾਹੈ ਤਾਮ ਲੈ ਤਾਹਿ ਖੁਆਰਿਯੋ ॥

vaahai taam lai taeh khuaariyo |

તેણે તે જ ખોરાક ('તમ') લીધો અને તેને ખવડાવ્યો

ਤਾਹੂ ਕੌ ਤਬ ਹੀ ਹਨਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੬॥

taahoo kau tab hee han ddaariyo |6|

તેણીએ તેને ખાવા માટે દબાણ કર્યું અને તેની પણ હત્યા કરવામાં આવી.(6)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਅਠਾਵਨੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫੮॥੧੦੭੭॥ਅਫਜੂੰ॥

eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade atthaavano charitr samaapatam sat subham sat |58|1077|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્ર વાર્તાલાપની અઠ્ઠાવન દ્રષ્ટાંત, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (58)(1074)

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਸਹਰ ਨਿਕੋਦਰ ਬਨਯੋ ਰਹੈ ॥

sahar nikodar banayo rahai |

નિકોદર શહેરમાં એક શાહ રહેતો હતો.

ਦ੍ਵੈ ਇਸਤ੍ਰੀ ਜਗ ਤਾ ਕੇ ਕਹੈ ॥

dvai isatree jag taa ke kahai |

દરેક શરીરને ખબર હતી કે તેને બે પત્નીઓ છે.

ਲਾਡਮ ਕੁਅਰਿ ਸੁਹਾਗਮ ਦੇਈ ॥

laaddam kuar suhaagam deee |

તેમના નામ લાદમ કુંવર અને સુહાગ દેવી અને બીજા ઘણા હતા

ਜਿਨ ਤੇ ਬਹੁ ਸਿਛ੍ਯਾ ਤ੍ਰਿਯ ਲੇਈ ॥੧॥

jin te bahu sichhayaa triy leee |1|

મહિલાઓ તેમની પાસેથી પાઠ લેવા તેમની પાસે આવતી હતી.(1)

ਬਨਯੋ ਅਨਤ ਦੇਸ ਕਹ ਗਯੋ ॥

banayo anat des kah gayo |

(તે) બાનિયા બીજા દેશમાં ગયા

ਅਧਿਕ ਸੋਕ ਦੁਹੂੰਅਨ ਕੋ ਭਯੋ ॥

adhik sok duhoonan ko bhayo |

શાહ જ્યારે વિદેશ ગયા ત્યારે તેઓ ખૂબ જ વ્યથિત હતા.

ਬਹੁਤ ਕਾਲ ਪਰਦੇਸ ਬਿਤਾਯੋ ॥

bahut kaal parades bitaayo |

(તેણે) વિદેશમાં ઘણો સમય વિતાવ્યો

ਖਾਟਿ ਕਮਾਇ ਦੇਸ ਕਹ ਆਯੋ ॥੨॥

khaatt kamaae des kah aayo |2|

તે લાંબા સમય સુધી વિદેશમાં રહ્યો અને પછી ઘણી સંપત્તિ કમાઈને પાછો આવ્યો.(2)

ਕਿਤਕ ਦਿਨਨ ਬਨਿਯਾ ਘਰ ਆਯੋ ॥

kitak dinan baniyaa ghar aayo |

બનિયા થોડા દિવસો પછી ઘરે આવ્યો.

ਦੁਹੂੰ ਤ੍ਰਿਯਨ ਪਕਵਾਨ ਪਕਾਯੋ ॥

duhoon triyan pakavaan pakaayo |

જ્યારે શાહ પાછા આવવાના હતા, ત્યારે બંનેએ સ્વાદિષ્ટ ભોજન તૈયાર કર્યું.

ਵਹੁ ਜਾਨੈ ਮੇਰੇ ਘਰ ਐਹੈ ॥

vahu jaanai mere ghar aaihai |

તે (એક) વિચારીને મારા ઘરે આવશે

ਵਹ ਜਾਨੈ ਮੇਰੇ ਹੀ ਜੈਹੈ ॥੩॥

vah jaanai mere hee jaihai |3|

એક વિચાર્યું કે તે તેની પાસે આવશે અને બીજાને લાગ્યું કે તે તેની પાસે આવશે.(3)

ਏਕ ਗਾਵ ਬਨਿਯਾ ਰਹਿ ਗਯੋ ॥

ek gaav baniyaa reh gayo |

(રસ્તામાં) એક ગામમાં બાનિયા રોકાયા.

ਆਵਤ ਚੋਰ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੇ ਭਯੋ ॥

aavat chor triyan ke bhayo |

શાહને રસ્તામાં એક ગામમાં અટકાયતમાં લેવામાં આવ્યો અને, અહીં, એક મહિલાના ઘરમાં, ચોરો ઘૂસ્યા.

ਜਾਗਤ ਹੇਰਿ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਨਹਿ ਆਯੋ ॥

jaagat her triyeh neh aayo |

તેણે (એ) સ્ત્રીને જાગતી જોઈ અને (તેના ઘરે) ન આવી.

ਦੁਤਿਯ ਤ੍ਰਿਯਾ ਕੇ ਘਰ ਕੌ ਧਾਯੋ ॥੪॥

dutiy triyaa ke ghar kau dhaayo |4|

જ્યારે તેણે જોયું કે તે સ્ત્રી હજુ પણ જાગી છે, ત્યારે તે બીજાના ઘરે ગયો.(4)

ਤ੍ਰਿਯ ਜਾਨ੍ਯੋ ਮੇਰੇ ਪਤਿ ਆਏ ॥

triy jaanayo mere pat aae |

તે સ્ત્રીને લાગ્યું કે મારો પતિ આવ્યો છે

ਮਮ ਘਰ ਤੇ ਹਟਿ ਯਾ ਕੇ ਧਾਏ ॥

mam ghar te hatt yaa ke dhaae |

પ્રથમ મહિલાએ વિચાર્યું કે તેનો પતિ પાછો આવ્યો છે પરંતુ, હવે તે બીજી પાસે ગયો હતો.

ਦੋਊ ਚਲੀ ਹਮ ਪਤਿਹਿ ਹਟੈ ਹੈ ॥

doaoo chalee ham patihi hattai hai |

બંને પતિને (બીજાના ઘરે જતા) રોકવા લાગ્યા.

ਮੋਰਿ ਆਪਨੇ ਧਾਮ ਲਯੈ ਹੈ ॥੫॥

mor aapane dhaam layai hai |5|

પતિને પોતાના ઘરે પરત લાવવા બંને બહાર નીકળ્યા.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહીરા

ਦੋਊ ਤ੍ਰਿਯ ਧਾਵਤ ਭਈ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਮਨ ਕੀਨ ॥

doaoo triy dhaavat bhee adhik kop man keen |

તેઓ બંને ક્રોધે ભરાઈને બહાર નીકળી ગયા હતા.

ਤਸਕਰ ਕੋ ਪਤਿ ਜਾਨਿ ਕੈ ਦੁਹੂ ਤ੍ਰਿਯਨ ਗਹਿ ਲੀਨ ॥੬॥

tasakar ko pat jaan kai duhoo triyan geh leen |6|

અને, ચોરને તેમનો પતિ સમજીને, તેઓએ તેને પકડી લીધો.(6)

ਤਸਕਰ ਕੋ ਪਤਿ ਭਾਵ ਤੇ ਦੇਖਿਯੋ ਦਿਯਾ ਜਰਾਇ ॥

tasakar ko pat bhaav te dekhiyo diyaa jaraae |

બંનેએ દીવો પ્રગટાવ્યો અને પતિને ઓળખવાના આશયથી તેની સામે જોયું.

ਚੋਰ ਜਾਨਿ ਕੁਟਵਾਰ ਕੇ ਦੀਨੋ ਧਾਮ ਪਠਾਇ ॥੭॥

chor jaan kuttavaar ke deeno dhaam patthaae |7|

પરંતુ, તે ચોર હોવાનું સમજીને, તેઓએ તેને શહેર પોલીસના વડાને સોંપ્યો અને તેને જેલમાં ધકેલી દીધો.(7)(l)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਉਨਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫੯॥੧੦੮੪॥ਅਫਜੂੰ॥

eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade unasatthavo charitr samaapatam sat subham sat |59|1084|afajoon|

રાજા અને મંત્રીના શુભ ચરિત્ર સંવાદની પચાસમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (59)(1084)

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહીરા

ਰਾਜਾ ਰਨਥੰਭੌਰ ਕੋ ਜਾ ਕੋ ਪ੍ਰਬਲ ਪ੍ਰਤਾਪ ॥

raajaa ranathanbhauar ko jaa ko prabal prataap |

રાજા રણથમભૌર ખૂબ જ શુભ શાસક હતા.

ਰਾਵ ਰੰਕ ਜਾ ਕੋ ਸਦਾ ਨਿਸ ਦਿਨ ਜਾਪਹਿ ਜਾਪ ॥੧॥

raav rank jaa ko sadaa nis din jaapeh jaap |1|

બધા, ધનિક અને ગરીબ, તેમનો આદર કરતા હતા. (1)

ਰੰਗ ਰਾਇ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯਾ ਅਤਿ ਜੋਬਨ ਤਿਹ ਅੰਗ ॥

rang raae taa kee triyaa at joban tih ang |

રંગ રાય તેની પત્ની હતી, જે તેની યુવાનીનો સમય હતો.

ਰਾਜਾ ਕੌ ਪ੍ਯਾਰੀ ਰਹੈ ਜਿਹ ਲਖਿ ਲਜੈ ਅਨੰਗ ॥੨॥

raajaa kau payaaree rahai jih lakh lajai anang |2|

રાજા તેણીને અપવાદરૂપે પ્રેમ કરતા હતા, કારણ કે, કામદેવને પણ તેણીનો સામનો કરવામાં શરમ આવતી હતી.(2)

ਏਕ ਦਿਵਸ ਤਿਹ ਰਾਵ ਨੈ ਸੁਭ ਉਪਬਨ ਮੈ ਜਾਇ ॥

ek divas tih raav nai subh upaban mai jaae |

એક દિવસ રાજા જંગલમાં ગયા,

ਰੰਗ ਰਾਇ ਸੁਤ ਮਾਨਿ ਕੈ ਲੀਨੀ ਕੰਠ ਲਗਾਇ ॥੩॥

rang raae sut maan kai leenee kantth lagaae |3|

અને રંગ રાયને ભેટી પડ્યો અને તેને પ્રેમથી ગળે લગાડ્યો.(3)

ਰੰਗ ਰਾਇ ਸੌ ਰਾਇ ਤਬ ਐਸੇ ਕਹੀ ਬਨਾਇ ॥

rang raae sau raae tab aaise kahee banaae |

રાજાએ રંગ રાયને આ રીતે કહ્યું,

ਜ੍ਯੋ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦ੍ਵੈ ਮੈ ਗਹੀ ਤੋਹਿ ਨ ਨਰ ਗਹਿ ਜਾਇ ॥੪॥

jayo isatree dvai mai gahee tohi na nar geh jaae |4|

'જે રીતે મેં બે સ્ત્રીઓને વશ કરી છે, તમે બે પુરુષોને વશ કરી શક્યા નથી.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਕੇਤਕ ਦਿਵਸ ਬੀਤ ਜਬ ਗਏ ॥

ketak divas beet jab ge |

જ્યારે થોડો સમય વીતી ગયો

ਰੰਗ ਰਾਇ ਸਿਮਰਨ ਬਚ ਭਏ ॥

rang raae simaran bach bhe |

ઘણા દિવસો વીતી ગયા અને રાજા તેની વાતચીત ભૂલી ગયા.

ਏਕ ਪੁਰਖ ਸੌ ਨੇਹ ਲਗਾਯੋ ॥

ek purakh sau neh lagaayo |

(તે) દાઢી અને મૂછ વગર

ਬਿਨਾ ਸਮਸ ਜਾ ਕੌ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥੫॥

binaa samas jaa kau lakh paayo |5|

તેણીને દાઢી અને મૂછ ન હોય તેવા માણસ સાથે પ્રેમ થયો.(5)

ਨਾਰੀ ਕੋ ਤਿਹ ਭੇਸ ਬਨਾਯੋ ॥

naaree ko tih bhes banaayo |

તેણે સ્ત્રીનો વેશ ધારણ કર્યો

ਰਾਜਾ ਸੌ ਇਹ ਭਾਤਿ ਜਤਾਯੋ ॥

raajaa sau ih bhaat jataayo |

તેણે તેને સ્ત્રીનો વેશ ધારણ કર્યો અને રાજાને આ રીતે કહ્યું,

ਗ੍ਰਿਹ ਤੇ ਬਹਿਨਿ ਹਮਾਰੀ ਆਈ ॥

grih te bahin hamaaree aaee |

કે મારી બહેન ઘરેથી આવી છે,

ਹਮ ਤੁਮ ਚਲਿ ਤਿਹ ਕਰੈ ਬਡਾਈ ॥੬॥

ham tum chal tih karai baddaaee |6|

'મારી બહેન આવી છે, ચાલો જઈએ અને તેમનું અભિવાદન કરીએ.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહીરા

ਟਰਿ ਆਗੇ ਤਿਹ ਲੀਜਿਐ ਬਹੁ ਕੀਜੈ ਸਨਮਾਨ ॥

ttar aage tih leejiaai bahu keejai sanamaan |

'અમે તેને મળવા જઈએ છીએ અને તેનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કરીએ છીએ.

ਮੋਰੇ ਢਿਗ ਬੈਠਾਰਿਯੈ ਅਮਿਤ ਦਰਬੁ ਦੈ ਦਾਨ ॥੭॥

more dtig baitthaariyai amit darab dai daan |7|

'પછી તેને મારી પાસે બેસાડીને તેને ઘણી સંપત્તિ આપો.'(7)

ਤਿਹ ਨ੍ਰਿਪ ਟਰਿ ਆਗੈ ਲਿਯੋ ਬੈਠਾਰਿਯੋ ਤ੍ਰਿਯ ਤੀਰ ॥

tih nrip ttar aagai liyo baitthaariyo triy teer |

રાજા આગળ આવ્યા અને તેની સ્ત્રીને તેની (બહેન) પાસે બેસવા દીધા.

ਅਤਿ ਧਨੁ ਦੈ ਆਦਰੁ ਕਰਿਯੋ ਭਏ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੀ ਭੀਰ ॥੮॥

at dhan dai aadar kariyo bhe triyan kee bheer |8|

આદર સાથે, તેણે તેણીને ઘણી સંપત્તિ આપી, અને અન્ય ઘણી સ્ત્રીઓ પણ ત્યાં એકઠી થઈ.(8)

ਜਬ ਰਾਜਾ ਢਿਗ ਬੈਠ੍ਯੋ ਤਬ ਦੁਹੂੰਅਨ ਲਪਟਾਇ ॥

jab raajaa dtig baitthayo tab duhoonan lapattaae |

જ્યારે રાજા તેમની વચ્ચે બેઠા, બંને એકબીજાને પકડી લીધા.

ਕੂਕਿ ਕੂਕਿ ਰੋਵਤ ਭਈ ਅਧਿਕ ਸਨੇਹ ਬਢਾਇ ॥੯॥

kook kook rovat bhee adhik saneh badtaae |9|

તેઓ મોટેથી રડવા લાગ્યા અને એકબીજા માટે ખૂબ જ સ્નેહ દર્શાવ્યા.(9)

ਰੰਗ ਰਾਇ ਤਿਹ ਪੁਰਖ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਭੇਸ ਸੁਧਾਰਿ ॥

rang raae tih purakh ko triy ko bhes sudhaar |

રંગ રાયે પુરુષને સ્ત્રીનો વેશ ધારણ કર્યો હતો.

ਦਛਿਨੰਗ ਰਾਜਾ ਲਯੋ ਬਾਮੈ ਅੰਗ ਸੁ ਯਾਰ ॥੧੦॥

dachhinang raajaa layo baamai ang su yaar |10|

અને રાજાને તેની જમણી બાજુ અને પ્રેમીને ડાબી બાજુએ બેસાડ્યા.(10)

ਯਹ ਭਗਨੀ ਤੋ ਪ੍ਰਾਨ ਪਤਿ ਯਾ ਤੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੌਨ ॥

yah bhaganee to praan pat yaa te preetam kauan |

'તે મારી બહેન છે અને તમે મારા આદરણીય પતિ છો, અને મારા જેટલો પ્રસન્ન બીજો કોઈ નથી.'

ਦਿਨ ਦੇਖਤ ਤ੍ਰਿਯ ਛਲਿ ਗਈ ਜਿਹ ਲਖਿ ਭਜਿਯੈ ਮੌਨ ॥੧੧॥

din dekhat triy chhal gee jih lakh bhajiyai mauan |11|

દિવસના પ્રકાશમાં મહિલાઓ છેતરે છે અને અમારે બંધ રાખવું પડ્યું.(11)

ਅਤਿਭੁਤ ਗਤਿ ਬਨਿਤਾਨ ਕੀ ਜਿਨੈ ਨ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥

atibhut gat banitaan kee jinai na paavai koe |

કારણ કે ચરિત્રો અનન્ય છે, અને કોઈ જોઈ શકતું નથી.

ਭੇਦ ਸੁਰਾਸੁਰ ਨ ਲਹੈ ਜੋ ਚਾਹੈ ਸੋ ਹੋਇ ॥੧੨॥

bhed suraasur na lahai jo chaahai so hoe |12|

તેના રહસ્યો કોઈ સમજી શકતું નથી, દેવો અને દાનવો પણ નહીં.(12)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਸਾਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੦॥੧੦੯੬॥ਅਫਜੂੰ॥

eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade saatthavo charitr samaapatam sat subham sat |60|1096|afajoon|

રાજા અને મંત્રીની શુભ ચરિત્રની વાતચીતની સાઠમી ઉપમા, આશીર્વાદ સાથે પૂર્ણ. (60)(1066)

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચોપાઈ

ਬਨਿਯੋ ਗ੍ਵਾਰਿਏਰ ਕੇ ਮਾਹੀ ॥

baniyo gvaarier ke maahee |

ગ્વાલિયરમાં એક બાનિયા (રહેતો) હતો.

ਘਰ ਧਨ ਬਹੁ ਖਰਚਤ ਕਛੁ ਨਾਹੀ ॥

ghar dhan bahu kharachat kachh naahee |

એક શાહ ગ્વાલિયરમાં રહેતા હતા અને તેમના ઘરમાં ઘણી સંપત્તિ હતી.

ਤਾ ਕੋ ਘਰ ਤਸਕਰ ਇਕ ਆਯੋ ॥

taa ko ghar tasakar ik aayo |

એક ચોર તેના ઘરે આવ્યો.

ਤਿਨ ਸਾਹੁਨਿ ਸੋ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥੧॥

tin saahun so bachan sunaayo |1|

એકવાર, જ્યારે એક ચોર તેના ઘરે આવ્યો અને તેણે તેની પત્ની સાથે ચર્ચા કરી.(1)

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428