શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1154


ਸਾਝ ਪਰੇ ਰਾਜਾ ਘਰ ਐਹੈ ॥
saajh pare raajaa ghar aaihai |

સાંજે રાજા ઘરે આવશે.

ਤੁਮਹੂੰ ਤਬੈ ਬੁਲਾਇ ਪਠੈਹੈ ॥੩੬॥
tumahoon tabai bulaae patthaihai |36|

ત્યારે જ તે તમને (એટલે કે મંત્રીઓ અને સંતો) બોલાવશે. 36.

ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ ॥
bhujang chhand |

ભુજંગ શ્લોક:

ਮਿਲਿਯੋ ਜਾਨ ਪ੍ਯਾਰਾ ਲਗੇ ਨੈਨ ਐਸੇ ॥
miliyo jaan payaaraa lage nain aaise |

(સ્ત્રીને) પ્રાણ વહાલા લાગ્યા અને નયના આવી બની,

ਮਨੋ ਫਾਧਿ ਫਾਧੈ ਮ੍ਰਿਗੀ ਰਾਟ ਜੈਸੇ ॥
mano faadh faadhai mrigee raatt jaise |

જાણે કોઈ કાળુ હરણ ફાંદામાં ફસાઈ ગયું હોય.

ਲਯੋ ਮੋਹਿ ਰਾਜਾ ਮਨੋ ਮੋਲ ਲੀਨੋ ॥
layo mohi raajaa mano mol leeno |

તેણે રાજાને એવી રીતે મોહિત કર્યા કે જાણે તેણે કિંમત ખરીદી હોય.

ਤਹੀ ਭਾਵਤੋ ਭਾਮਨੀ ਭੋਗ ਕੀਨੋ ॥੩੭॥
tahee bhaavato bhaamanee bhog keeno |37|

સ્ત્રી તેના હૃદયની સામગ્રી માટે તેની સાથે સંલગ્ન હતી. 37.

ਰਹਿਯੋ ਸਾਹੁ ਡਾਰਿਯੋ ਕਛੂ ਨ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
rahiyo saahu ddaariyo kachhoo na bichaariyo |

શાહ બેભાન પડ્યા હતા અને કંઈપણ વિચારી શકતા ન હતા.

ਮਨੋ ਲਾਤ ਕੇ ਸਾਥ ਸੈਤਾਨ ਮਾਰਿਯੋ ॥
mano laat ke saath saitaan maariyo |

(તે દેખાય છે) જાણે કે શેતાન દ્વારા લાત મારી હતી.

ਪਸੂਹਾ ਨ ਭਾਖੈ ਉਠੈ ਨ ਉਘਾਵੈ ॥
pasoohaa na bhaakhai utthai na ughaavai |

(તે) મૂર્ખ બોલતો ન હતો, ઉઠતો કે સૂતો નહોતો.

ਇਤੈ ਨਾਰਿ ਕੌ ਰਾਜ ਬਾਕੋ ਬਜਾਵੈ ॥੩੮॥
eitai naar kau raaj baako bajaavai |38|

અહીં બંકા રાજા એક સ્ત્રી સાથે સમાગમ કરી રહ્યો હતો. 38.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਸਾਹੁ ਪਾਲਕੀ ਕੈ ਤਰੇ ਬਾਧਿ ਡਾਰਿ ਕਰ ਦੀਨ ॥
saahu paalakee kai tare baadh ddaar kar deen |

શાહને પાલખી નીચે બાંધવામાં આવ્યા હતા

ਜੁ ਕਛੁ ਧਾਮ ਮਹਿ ਧਨ ਹੁਤੋ ਘਾਲਿ ਤਿਸੀ ਮਹਿ ਲੀਨ ॥੩੯॥
ju kachh dhaam meh dhan huto ghaal tisee meh leen |39|

અને ઘરમાં જે કંઈ સંપત્તિ હતી તે પાલખીમાં મૂકી દીધી. 39.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਆਪੁ ਦੌਰਿ ਤਾਹੀ ਪਰ ਚੜੀ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
aap dauar taahee par charree banaae kai |

તે દોડીને તે પાલખીમાં બેસી ગઈ.

ਰਮੀ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੇ ਸਾਥ ਅਧਿਕ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕੈ ॥
ramee nripat ke saath adhik sukh paae kai |

રાજા સાથે પરમ સુખ પ્રાપ્ત કરીને તેણે રમણ કર્યું.

ਲੈ ਨਾਰੀ ਕਹ ਰਾਇ ਅਪਨੇ ਘਰ ਗਯੋ ॥
lai naaree kah raae apane ghar gayo |

રાજા તે સ્ત્રી સાથે તેના ઘરે ગયો

ਹੋ ਸੂਮ ਸੋਫਿਯਹਿ ਬਾਧਿ ਪਾਲਕੀ ਤਰ ਲਯੋ ॥੪੦॥
ho soom sofiyeh baadh paalakee tar layo |40|

અને શુમ સોફીને પાલખી નીચે બાંધી. 40.

ਜਬ ਪਹੁਚੇ ਦੋਊ ਜਾਇ ਸੁਖੀ ਗ੍ਰਿਹ ਨਾਰਿ ਨਰ ॥
jab pahuche doaoo jaae sukhee grih naar nar |

જ્યારે સ્ત્રી અને પુરુષ બંને (રાજા અને શહાની) ખુશીથી ઘરે પહોંચ્યા

ਕਹਿਯੋ ਕਿ ਦੇਹੁ ਪਠਾਇ ਪਾਲਕੀ ਸਾਹੁ ਘਰ ॥
kahiyo ki dehu patthaae paalakee saahu ghar |

(તેથી તેઓએ) કહ્યું કે શાહના ઘરે પાલખી મોકલો.

ਬਧੇ ਸਾਹੁ ਤਿਹ ਤਰੇ ਤਹੀ ਆਵਤ ਭਏ ॥
badhe saahu tih tare tahee aavat bhe |

શાહ (પાલખી) નીચે બાંધીને ત્યાં (તેમના ઘરે) આવ્યા.

ਹੋ ਜਹ ਰਾਜਾ ਧਨ ਸਹਿਤ ਬਾਲ ਹਰਿ ਲੈ ਗਏ ॥੪੧॥
ho jah raajaa dhan sahit baal har lai ge |41|

જ્યાંથી રાજા મહિલાને પૈસા સાથે લઈ ગયો. 41.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਬੀਤੀ ਰੈਯਨਿ ਭਯੋ ਉਜਿਆਰਾ ॥
beetee raiyan bhayo ujiaaraa |

(જ્યારે) રાત વીતી ગઈ અને સવાર થઈ,

ਤਬੈ ਸਾਹੁ ਦੁਹੂੰ ਦ੍ਰਿਗਨ ਉਘਾਰਾ ॥
tabai saahu duhoon drigan ughaaraa |

પછી શાહે તેની બંને આંખો ખોલી.

ਮੋਹਿ ਪਾਲਕੀ ਤਰ ਕਿਹ ਰਾਖਾ ॥
mohi paalakee tar kih raakhaa |

મને પાલખી નીચે કોણે બાંધ્યો છે?

ਬਚਨ ਲਜਾਇ ਐਸ ਬਿਧਿ ਭਾਖਾ ॥੪੨॥
bachan lajaae aais bidh bhaakhaa |42|

શરમાઈને તે આમ કહેવા લાગ્યો. 42.

ਮੈ ਜੁ ਕੁਬੋਲ ਨਾਰਿ ਕਹ ਕਹੇ ॥
mai ju kubol naar kah kahe |

મેં સ્ત્રીને શું કહ્યું,

ਤੇ ਬਚ ਬਸਿ ਵਾ ਕੇ ਜਿਯ ਰਹੇ ॥
te bach bas vaa ke jiy rahe |

તેઓ તેના મનમાં ખોવાઈ ગયા.

ਲਛਮੀ ਸਕਲ ਨਾਰਿ ਜੁਤ ਹਰੀ ॥
lachhamee sakal naar jut haree |

મારી પત્ની સાથે મારી બધી સંપત્તિ નષ્ટ થઈ ગઈ છે.

ਮੋਰੀ ਬਿਧਿ ਐਸੀ ਗਤਿ ਕਰੀ ॥੪੩॥
moree bidh aaisee gat karee |43|

કાયદાએ મારી આવી સ્થિતિ કરી છે. 43.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

કવિ કહે છે:

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਫਲਤ ਭਾਗ ਹੀ ਸਰਬਦਾ ਕਰੋ ਕੈਸਿਯੈ ਕੋਇ ॥
falat bhaag hee sarabadaa karo kaisiyai koe |

ભાગ હંમેશા બંધ ચૂકવે છે, કોઈ બાબત શું કરે છે.

ਜੋ ਬਿਧਨਾ ਮਸਤਕ ਲਿਖਾ ਅੰਤ ਤੈਸਿਯੈ ਹੋਇ ॥੪੪॥
jo bidhanaa masatak likhaa ant taisiyai hoe |44|

લેખકે ત્યાં જે લખ્યું છે, અંતે તો એ જ છે. 44.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਸੁਧਿ ਪਾਈ ਜਬ ਸਾਹੁ ਨ੍ਯਾਇ ਮਸਤਕ ਰਹਿਯੋ ॥
sudh paaee jab saahu nayaae masatak rahiyo |

શાહ જ્યારે ભાનમાં આવ્યો ત્યારે તેણે માથું નીચું રાખ્યું

ਦੂਜੇ ਮਨੁਖਨ ਪਾਸ ਨ ਭੇਦ ਮੁਖ ਤੈ ਕਹਿਯੋ ॥
dooje manukhan paas na bhed mukh tai kahiyo |

અને અન્ય લોકો સાથે રહસ્યો વિશે વાત કરશો નહીં.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕੀ ਬਾਤ ਚੀਨਿ ਪਸੁ ਨਾ ਲਈ ॥
bhed abhed kee baat cheen pas naa lee |

એ મૂર્ખને ભેદ સમજાયો નહિ.

ਹੋ ਲਖਿਯੋ ਦਰਬੁ ਲੈ ਨ੍ਰਹਾਨ ਤੀਰਥਨ ਕੌ ਗਈ ॥੪੫॥
ho lakhiyo darab lai nrahaan teerathan kau gee |45|

તે સમજાયું કે તે પૈસા (ઘરનું) લઈને મંદિરોમાં સ્નાન કરવા ગઈ હતી. 45.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਪੈਤਾਲੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੪੫॥੪੬੦੯॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade doe sau paitaalees charitr samaapatam sat subham sat |245|4609|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 245મા ચરિત્રનું અહીં સમાપન છે, બધું જ શુભ છે. 245.4609. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਪੂਰਬ ਦਿਸਿ ਇਕ ਤਿਲਕ ਨ੍ਰਿਪਤ ਬਰ ॥
poorab dis ik tilak nripat bar |

પૂર્વ દિશામાં તિલક નામનો એક મહાન રાજા (રહેતો) હતો.

ਭਾਨ ਮੰਜਰੀ ਨਾਰਿ ਤਵਨ ਘਰ ॥
bhaan manjaree naar tavan ghar |

ભાણ મંજરી તેના ઘરની સ્ત્રી હતી.

ਚਿਤ੍ਰ ਬਰਨ ਇਕ ਸੁਤ ਗ੍ਰਿਹ ਵਾ ਕੇ ॥
chitr baran ik sut grih vaa ke |

તેમને ચિત્રા બર્ન નામનો પુત્ર હતો

ਇੰਦ੍ਰ ਚੰਦ੍ਰ ਛਬਿ ਤੁਲ ਨ ਤਾ ਕੇ ॥੧॥
eindr chandr chhab tul na taa ke |1|

જેની સુંદરતા ઇન્દ્ર અને ચંદ્રની સમાન ન હતી. 1.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ