શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1068


ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਸੁਨਿ ਰਾਨੀ ਸ੍ਯਾਨੀ ਬਚਨ ਸੀਸ ਰਹੀ ਨਿਹੁਰਾਇ ॥
sun raanee sayaanee bachan sees rahee nihuraae |

સમજદાર રાણીએ માથું નીચું રાખ્યું અને શબ્દો સાંભળીને મૌન રહી.

ਸੁਘਰ ਹੋਇ ਸੋ ਜਾਨਈ ਜੜ ਕੋ ਕਹਾ ਉਪਾਇ ॥੧੩॥
sughar hoe so jaanee jarr ko kahaa upaae |13|

સાદું હોય તો સમજવું જોઈએ, મૂર્ખને સમજાવવાની રીત શું છે. 13.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਜੋ ਚਤਰੋ ਨਰ ਹੋਇ ਸੁ ਭੇਵ ਪਛਾਨਈ ॥
jo chataro nar hoe su bhev pachhaanee |

હોશિયાર માણસ રહસ્યને ઓળખે છે.

ਮੂਰਖ ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਹਾ ਜਿਯ ਜਾਨਈ ॥
moorakh bhed abhed kahaa jiy jaanee |

એક મૂર્ખ બંને વચ્ચેનો તફાવત કેવી રીતે સમજી શકે.

ਤਾ ਤੈ ਹੌਹੂੰ ਕਛੂ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਨਾਇ ਹੋ ॥
taa tai hauahoon kachhoo charitr banaae ho |

તેથી હું પણ એક પાત્ર બનાવીશ

ਹੋ ਯਾ ਰਾਨੀ ਕੇ ਸਹਿਤ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਕੋ ਘਾਇ ਹੋ ॥੧੪॥
ho yaa raanee ke sahit nripeh ko ghaae ho |14|

અને રાણી રાજાને મારી નાખશે. 14.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮੂਰਖ ਕਛੂ ਭੇਦ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥
moorakh kachhoo bhed neh paayo |

મૂર્ખને કોઈ રહસ્ય સમજાયું નહીં.

ਸਾਚੀ ਕੋ ਝੂਠੀ ਠਹਰਾਯੋ ॥
saachee ko jhootthee tthaharaayo |

સાચી (સ્ત્રી) ખોટી હોવાનું માની લેવામાં આવ્યું હતું

ਝੂਠੀ ਕੋ ਸਾਚੀ ਕਰਿ ਮਾਨ੍ਯੋ ॥
jhootthee ko saachee kar maanayo |

અને ખોટાને સાચા ગણ્યા.

ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਕਛੂ ਨਹਿ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥੧੫॥
bhed abhed kachhoo neh jaanayo |15|

તફાવતને કંઈપણ ન સમજો. 15.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਇਕਾਸੀਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੮੧॥੩੫੦੦॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade ik sau ikaaseevo charitr samaapatam sat subham sat |181|3500|afajoon|

શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંવાદના 181મા અધ્યાયનું અહીં સમાપન છે, બધું જ શુભ છે. 181.3500. ચાલે છે

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਵਹੈ ਸਵਤਿ ਤਾ ਕੀ ਹੁਤੀ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
vahai savat taa kee hutee jaa ko roop apaar |

તેણીની મુદ્રા અપાર સૌંદર્યની હતી.

ਸੁਰਪਤਿ ਸੇ ਨਿਰਖਤ ਸਦਾ ਮੁਖ ਛਬਿ ਭਾਨ ਕੁਮਾਰਿ ॥੧॥
surapat se nirakhat sadaa mukh chhab bhaan kumaar |1|

ઇન્દ્રની જેમ, તેઓ હંમેશા તે ભાન કુમારીના ચહેરાની છબી જોતા હતા. 1.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਭਾਨ ਕਲਾ ਐਸੇ ਬਹੁ ਬਰਖ ਬਿਤਾਇ ਕੈ ॥
bhaan kalaa aaise bahu barakh bitaae kai |

ભાન કલાએ આ રીતે ઘણા વર્ષો વિતાવ્યા.

ਨਿਸਿਸ ਪ੍ਰਭਾ ਕੀ ਬਾਤ ਗਈ ਜਿਯ ਆਇ ਕੈ ॥
nisis prabhaa kee baat gee jiy aae kai |

(એક દિવસ) નિસીસ પ્રભાના મનમાં શબ્દો આવ્યા.

ਸੋਤ ਰਾਵ ਤਿਹ ਸੰਗ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਜਾਇ ਕੈ ॥
sot raav tih sang bilokayo jaae kai |

તેણે રાજાને તેની સાથે સૂતો જોયો

ਹੋ ਫਿਰਿ ਆਈ ਘਰ ਮਾਝ ਦੁਹੁਨ ਕੋ ਘਾਇ ਕੈ ॥੨॥
ho fir aaee ghar maajh duhun ko ghaae kai |2|

અને બંનેની હત્યા કર્યા બાદ તેણી તેના ઘરે આવી હતી. 2.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਖੜਗ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
adhik kop kar kharrag prahaariyo |

તે ખૂબ જ ગુસ્સામાં હતો અને તેણે ખડગ પર હુમલો કર્યો

ਦੁਹੂਅਨ ਚਾਰਿ ਟੂਕ ਕਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥
duhooan chaar ttook kar ddaariyo |

અને તે બંનેના ચાર ટુકડા કર્યા.

ਮੈ ਇਹ ਜੜ ਸੋ ਭੇਦ ਬਤਾਯੋ ॥
mai ih jarr so bhed bataayo |

(હું મનમાં કહેવા લાગ્યો) મેં આ મૂર્ખને એક રહસ્ય કહ્યું,

ਇਹ ਮੋਹੁ ਝੂਠੀ ਠਹਰਾਯੋ ॥੩॥
eih mohu jhootthee tthaharaayo |3|

પણ એણે મને જૂઠો બનાવ્યો. 3.

ਸਵਤਿ ਸਹਿਤ ਰਾਜਾ ਕੌ ਘਾਈ ॥
savat sahit raajaa kau ghaaee |

(તેણે) રાજાને ઊંઘમાં મારી નાખ્યો

ਪੌਛਿ ਖੜਗ ਬਹੁਰੋ ਘਰ ਆਈ ॥
pauachh kharrag bahuro ghar aaee |

અને તલવાર લૂછીને ઘરે પરત ફર્યા.

ਸੋਇ ਰਹੀ ਮਨ ਮੈ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥
soe rahee man mai sukh paayo |

તે મનમાં ખુશી સાથે સૂઈ ગયો

ਭਏ ਪ੍ਰਾਤ ਯੌ ਕੂਕਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੪॥
bhe praat yau kook sunaayo |4|

અને સવાર પડતાં જ તેણીએ આ રીતે પાઠ કરવાનું શરૂ કર્યું. 4.

ਰੋਇ ਪ੍ਰਾਤ ਭੇ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
roe praat bhe bachan uchaare |

સવારે તે રડવા લાગી અને કહેવા લાગી,

ਬੈਠੇ ਕਹਾ ਰਾਵ ਜੂ ਮਾਰੇ ॥
baitthe kahaa raav joo maare |

તમે લોકો બેઠા શું કરો છો, રાજા માર્યા ગયા છે.

ਹਮਰੇ ਸੁਖ ਸਭ ਹੀ ਬਿਧਿ ਖੋਏ ॥
hamare sukh sabh hee bidh khoe |

કાયદાએ આપણી બધી ખુશીઓ છીનવી લીધી છે.

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬੈਨ ਸਕਲ ਭ੍ਰਿਤ ਰੋਏ ॥੫॥
yau sun bain sakal bhrit roe |5|

આ શબ્દો સાંભળીને બધા નોકરો રડવા લાગ્યા. 5.

ਮ੍ਰਿਤਕ ਰਾਵ ਤ੍ਰਿਯ ਸਹਿਤ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥
mritak raav triy sahit nihaariyo |

મૃત રાજાને તેની પત્ની સાથે જોયો.

ਤਬ ਰਾਨੀ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
tab raanee ih bhaat uchaariyo |

ત્યારે રાણીએ આમ કહ્યું,

ਮੋ ਕਹ ਸਾਥ ਰਾਵ ਕੇ ਜਾਰਹੁ ॥
mo kah saath raav ke jaarahu |

મને રાજા સાથે બાળી નાખો

ਮੋਰੇ ਛਤ੍ਰ ਪੁਤ੍ਰ ਸਿਰ ਢਾਰਹੁ ॥੬॥
more chhatr putr sir dtaarahu |6|

અને મારા પુત્રના માથા પર છત્રી મૂકી. 6.

ਤਬ ਤਾ ਪੈ ਮੰਤ੍ਰੀ ਸਭ ਆਏ ॥
tab taa pai mantree sabh aae |

પછી બધા મંત્રીઓ તેમની પાસે આવ્યા

ਰੋਇ ਰੋਇ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਏ ॥
roe roe yau bachan sunaae |

અને આમ રડવા લાગી

ਛਤ੍ਰ ਪੁਤ੍ਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਢਾਰੋ ॥
chhatr putr ke sir par dtaaro |

દીકરાના માથા પર છત્રી ઝૂલવા દો.

ਆਜ ਉਚਿਤ ਨਹਿ ਜਰਨ ਤਿਹਾਰੋ ॥੭॥
aaj uchit neh jaran tihaaro |7|

પણ તમારા માટે આજે બળવું યોગ્ય નથી.7.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਮਰਿਯੋ ਸਿਸੁ ਸੁਤ ਰਹਿਯੋ ਤੈ ਜਰਿ ਹੈ ਦੁਖ ਪਾਇ ॥
nripat mariyo sis sut rahiyo tai jar hai dukh paae |

રાજા મરી ગયો છે, પુત્ર હજી બાળક છે અને તમે (રાજાના મૃત્યુના) શોકને લીધે બળવા માંગો છો.

ਜਿਨਿ ਐਸੋ ਹਠ ਕੀਜਿਯੈ ਰਾਜ ਬੰਸ ਤੇ ਜਾਇ ॥੮॥
jin aaiso hatth keejiyai raaj bans te jaae |8|

આવી જિદ્દી કામ કરશો નહીં, નહીં તો રાજ્ય બૅન્સથી દૂર થઈ જશે. 8.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਸਭਨ ਸੁਨਤ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥
sabhan sunat ih bhaat uchaaree |

બધાને આ વાત સાંભળી