શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 517


ਗਰਬ ਉਤੈ ਦਸ ਸੈ ਭੁਜ ਕੀਨੋ ॥
garab utai das sai bhuj keeno |

ત્યાં હજાર હથિયારધારી (સહસ્રબાહુ)એ (તેના મનમાં) અભિમાન કર્યું.

ਮੈ ਬਰੁ ਮਹਾਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਲੀਨੋ ॥੨੧੮੪॥
mai bar mahaarudr te leeno |2184|

બીજી બાજુ રુદ્ર (શિવ) પાસેથી વરદાન મેળવીને સહસારબાહુ અહંકારી બની ગયા.2184.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਗਾਲ ਬਜਾਇ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਸੋ ਅਰੁ ਤਾਲ ਸਭੋ ਸੰਗਿ ਹਾਥਨ ਦੀਨੋ ॥
gaal bajaae bhalee bidh so ar taal sabho sang haathan deeno |

તેણે, પોતાની પ્રશંસા કરતા, તેના બધા હાથથી તાળીઓ પાડી

ਜੈਸੇ ਲਿਖੀ ਬਿਧਿ ਬੇਦ ਬਿਖੈ ਤਿਹ ਭੂਪ ਤਿਹੀ ਬਿਧਿ ਸੋ ਤਪੁ ਕੀਨੋ ॥
jaise likhee bidh bed bikhai tih bhoop tihee bidh so tap keeno |

રાજાએ વૈદિક આજ્ઞા અનુસાર તપસ્યા કરી,

ਜਗਿ ਕਰੇ ਸਭ ਹੀ ਬਿਧਿ ਪੂਰਬ ਕਉਨ ਬਿਧਾਨ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਹੀਨੋ ॥
jag kare sabh hee bidh poorab kaun bidhaan binaa nahee heeno |

અને વૈદિક વિધિ મુજબ યજ્ઞ યોજ્યો હતો

ਰੁਦ੍ਰ ਰਿਝਾਇ ਕਹਿਯੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁ ਹੋ ਕੁਟਵਾਰ ਇਹੀ ਬਰੁ ਲੀਨੋ ॥੨੧੮੫॥
rudr rijhaae kahiyo ih bhaat su ho kuttavaar ihee bar leeno |2185|

રુદ્રને ખુશ કર્યા પછી, તેને રક્ષણાત્મક શક્તિનું વરદાન મળ્યું.2185.

ਰੁਦ੍ਰ ਜਬੈ ਕੁਟਵਾਰ ਕਯੋ ਤਬ ਦੇਸਨਿ ਦੇਸਨ ਧਰਮ ਚਲਾਯੋ ॥
rudr jabai kuttavaar kayo tab desan desan dharam chalaayo |

જ્યારે રુદ્રએ વરદાન આપ્યું ત્યારે રાજાએ વિવિધ દેશોમાં ધર્મની સ્થાપના કરી

ਪਾਪ ਕੀ ਬਾਤ ਗਈ ਛਪ ਕੈ ਸਭ ਹੀ ਜਗ ਮੈ ਜਸੁ ਭੂਪਤਿ ਛਾਯੋ ॥
paap kee baat gee chhap kai sabh hee jag mai jas bhoopat chhaayo |

પાપ કરવાનું બાકી હતું અને રાજાની આખી દુનિયામાં પ્રશંસા થઈ

ਸਤ੍ਰ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਕੈ ਬਸਿ ਭਏ ਅਰਿ ਅਉਰ ਕਿਹੂੰ ਨਹਿ ਸੀਸ ਉਠਾਯੋ ॥
satr trisool kai bas bhe ar aaur kihoon neh sees utthaayo |

બધા શત્રુઓ રાજાના ત્રિશૂળના નિયંત્રણમાં આવી ગયા અને કોઈએ ડરથી માથું ઊંચુ ન કર્યું

ਲੋਗਨ ਤਉਨ ਸਮੈ ਜਗ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁਖ ਪਾਯੋ ॥੨੧੮੬॥
logan taun samai jag mai kab sayaam bhanai at hee sukh paayo |2186|

કવિ કહે છે કે તેમના શાસન દરમિયાન લોકો અત્યંત ખુશ હતા.2186.

ਰੁਦ੍ਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਭਏ ਅਰਿ ਬਸਿ ਕਿਹੂੰ ਅਰਿ ਆਨ ਨ ਸੀਸ ਉਠਾਯੋ ॥
rudr prataap bhe ar bas kihoon ar aan na sees utthaayo |

રુદ્રની કૃપાથી બધા દુશ્મનો તેના વશમાં આવ્યા અને કોઈએ માથું ઊંચું કર્યું નહીં

ਕਰਿ ਲੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਇਹ ਪਾਇਨ ਊਪਰ ਸੀਸ ਝੁਕਾਯੋ ॥
kar lai kab sayaam bhanai at hee ih paaein aoopar sees jhukaayo |

બધાએ કર ચૂકવ્યો અને તેના ચરણોમાં પ્રણામ કર્યા

ਭੂਪ ਨ ਰੰਚਕ ਬਾਤ ਲਈ ਇਹ ਪਉਰਖ ਮੇਰੋ ਈ ਹੈ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
bhoop na ranchak baat lee ih paurakh mero ee hai lakh paayo |

રુદ્રની કૃપાનું રહસ્ય સમજ્યા વિના રાજાએ વિચાર્યું કે આ ફક્ત તેની શક્તિને કારણે થયું છે.

ਪਉਰਖ ਭਯੋ ਭੁਜਦੰਡਨ ਰੁਦ੍ਰ ਤੇ ਜੁਧ ਹੀ ਕੋ ਬਰੁ ਮਾਗਨ ਧਾਯੋ ॥੨੧੮੭॥
paurakh bhayo bhujadanddan rudr te judh hee ko bar maagan dhaayo |2187|

પોતાના શસ્ત્રોની તાકાત વિશે વિચારીને, તે યુદ્ધમાં વિજયનું વરદાન આપવા માટે શિવ પાસે ગયો.2187.

ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |

સોર્થા

ਮੂਰਖ ਲਹਿਯੋ ਨ ਭੇਦੁ ਜੁਧੁ ਚਹਨਿ ਸਿਵ ਪੈ ਚਲਿਯੋ ॥
moorakh lahiyo na bhed judh chahan siv pai chaliyo |

મૂર્ખ ભેદ સમજી શક્યો નહીં અને યુદ્ધની ઈચ્છા સાથે શિવ પાસે ગયો.

ਕਰਿ ਬਿਰਥਾ ਸਭ ਖੇਦਿ ਜਿਵ ਰਵਿ ਤਪ ਬਾਰੂ ਤਪੈ ॥੨੧੮੮॥
kar birathaa sabh khed jiv rav tap baaroo tapai |2188|

સૂર્ય દ્વારા ગરમ થતી રેતીની જેમ, તે મૂર્ખ રાજા, તેની કૃપાના રહસ્યને સમજ્યા વિના, યુદ્ધમાં વિજયના વરદાન માટે શિવ પાસે ગયો.2188.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

શિવને સંબોધિત રાજાનું ભાષણ: સ્વ

ਸੀਸ ਨਿਵਾਇ ਕੈ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਇ ਕੈ ਯੌ ਨ੍ਰਿਪ ਰੁਦ੍ਰ ਸੋ ਬੈਨ ਸੁਨਾਵੈ ॥
sees nivaae kai prem badtaae kai yau nrip rudr so bain sunaavai |

રાજાએ માથું નમાવ્યું અને પોતાનો પ્રેમ વધાર્યો, આ રીતે રુદ્રને કહ્યું (કહ્યું).

ਜਾਤ ਹੋ ਹਉ ਜਿਹ ਸਤ੍ਰ ਪੈ ਰੁਦ੍ਰ ਜੂ ਕੋਊ ਨ ਆਗੇ ਤੇ ਹਾਥ ਉਠਾਵੈ ॥
jaat ho hau jih satr pai rudr joo koaoo na aage te haath utthaavai |

માથું નમાવીને રાજાએ રુદ્ર (શિવ)ને પ્રેમથી કહ્યું, “હું જ્યાં પણ જાઉં છું ત્યાં કોઈ મારી સામે હાથ ઉપાડતું નથી.

ਤਾ ਤੇ ਅਯੋਧਨ ਕਉ ਹਮਰੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਮਨੂਆ ਲਲਚਾਵੈ ॥
taa te ayodhan kau hamaro kab sayaam kahai manooaa lalachaavai |

કવિ શ્યામ કહે છે, એટલે જ મારું મન લડવા માટે લલચાય છે.

ਚਾਹਤ ਹੋ ਤੁਮ ਤੇ ਬਰੁ ਆਜ ਕੋਊ ਹਮਰੇ ਸੰਗ ਜੂਝ ਮਚਾਵੈ ॥੨੧੮੯॥
chaahat ho tum te bar aaj koaoo hamare sang joojh machaavai |2189|

મારું મન યુદ્ધ કરવા આતુર છે અને હું તમને વિનંતી કરું છું કે મને વરદાન આપો કે કોઈ મારી સાથે લડવા આવે.” 2189.

ਰੁਦ੍ਰ ਬਾਚ ਨ੍ਰਿਪ ਸੋ ॥
rudr baach nrip so |

રાજાને સંબોધિત રુદ્રનું ભાષણઃ