શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 963


ਸੋਚ ਬਿਚਾਰ ਤਜ੍ਯੋ ਸਭ ਸੁੰਦਰਿ ਨੈਨ ਸੋ ਨੈਨ ਮਿਲੇ ਮੁਸਕਾਹੀ ॥
soch bichaar tajayo sabh sundar nain so nain mile musakaahee |

એ સૌન્દર્યએ બધા વિચારો (મનમાંથી) છોડી દીધા અને હાસ્યથી હસી પડ્યા.

ਲਾਲ ਕੇ ਲਾਲਚੀ ਲੋਚਨ ਲੋਲ ਅਮੋਲਨ ਕੀ ਨਿਰਖੇ ਪਰਛਾਹੀ ॥
laal ke laalachee lochan lol amolan kee nirakhe parachhaahee |

(જેઓ હંમેશા લલચાય છે) પ્રિયની રમતિયાળ, કિંમતી આંખોની છાયા જોવા માટે.

ਮਤ ਭਈ ਮਨ ਮਾਨੋ ਪਿਯੋ ਮਦ ਮੋਹਿ ਰਹੀ ਮੁਖ ਭਾਖਤ ਨਾਹੀ ॥੨੮॥
mat bhee man maano piyo mad mohi rahee mukh bhaakhat naahee |28|

પોતાની ઈચ્છા મુજબનો પ્રેમી મેળવીને તે મોહિત થઈ ગઈ છે અને તેના મોંમાંથી શબ્દો નીકળતા નથી. 28.

ਸੋਭਤ ਸੁਧ ਸੁਧਾਰੇ ਸੇ ਸੁੰਦਰ ਜੋਬਨ ਜੋਤਿ ਜਗੇ ਜਰਬੀਲੇ ॥
sobhat sudh sudhaare se sundar joban jot jage jarabeele |

તેઓ પ્રભાવશાળી રીતે સુંદર કામથી શણગારેલા છે અને તેજસ્વી રીતે ઝળહળી રહ્યાં છે.

ਖੰਜਨ ਸੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਰਾਜਤ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਭਰੇ ਗਰਬੀਲੇ ॥
khanjan se manoranjan raajat bhaaree prataap bhare garabeele |

તેની વિશેષતાઓ જોઈને સ્ત્રીને દિલથી સંતોષ મળે છે.

ਬਾਨਨ ਸੇ ਮ੍ਰਿਗ ਬਾਰਨ ਸੇ ਤਰਵਾਰਨ ਸੇ ਚਮਕੇ ਚਟਕੀਲੇ ॥
baanan se mrig baaran se taravaaran se chamake chattakeele |

જ્યારે તેણી તેના દેખાવ સાથે તેના આકર્ષક દેખાવને પાર કરે છે ત્યારે તેણી બધી યાદો અને બીમ છોડી દે છે.

ਰੀਝਿ ਰਹੀ ਸਖਿ ਹੌਹੂੰ ਲਖੇ ਛਬਿ ਲਾਲ ਕੇ ਨੈਨ ਬਿਸਾਲ ਰਸੀਲੇ ॥੨੯॥
reejh rahee sakh hauahoon lakhe chhab laal ke nain bisaal raseele |29|

ગહન પ્રેમ પ્રાપ્ત કરીને, તે પોતાની જાતને આનંદમાં અનુભવે છે અને પસ્તાવો વ્યક્ત કરતી નથી.(29)

ਭਾਤਿ ਭਲੀ ਬਿਨ ਸੰਗ ਅਲੀ ਜਬ ਤੇ ਮਨ ਭਾਵਨ ਭੇਟਿ ਗਈ ਹੌ ॥
bhaat bhalee bin sang alee jab te man bhaavan bhett gee hau |

'જ્યારથી હું મારા પ્રેમીને મળ્યો છું ત્યારથી મેં મારી બધી નમ્રતા છોડી દીધી છે.

ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਨ ਸੁਹਾਤ ਕਛੂ ਸੁ ਮਨੋ ਬਿਨੁ ਦਾਮਨ ਮੋਲ ਲਈ ਹੌ ॥
taa din te na suhaat kachhoo su mano bin daaman mol lee hau |

'મને કંઈપણ લલચાતું નથી, જાણે હું કોઈ નાણાકીય લાભ વિના વેચાઈ ગયો છું.

ਭੌਹ ਕਮਾਨ ਕੋ ਤਾਨਿ ਭਲੇ ਦ੍ਰਿਗ ਸਾਇਕ ਕੇ ਜਨੁ ਘਾਇ ਘਈ ਹੌ ॥
bhauah kamaan ko taan bhale drig saaeik ke jan ghaae ghee hau |

'તેના દર્શનમાંથી નીકળતા તીરોથી હું વ્યથિત થયો છું.

ਮਾਰਿ ਸੁ ਮਾਰਿ ਕਰੀ ਸਜਨੀ ਸੁਨਿ ਲਾਲ ਕੋ ਨਾਮੁ ਗੁਲਾਮ ਭਈ ਹੌ ॥੩੦॥
maar su maar karee sajanee sun laal ko naam gulaam bhee hau |30|

'સાંભળો, મારા મિત્ર, પ્રેમ બનાવવાની ઇચ્છાએ મને તેનો ગુલામ બનાવ્યો છે.'(30)

ਬਾਰਿਜ ਨੈਨ ਜਿਤੀ ਬਨਿਤਾ ਸੁ ਬਿਲੌਕ ਕੈ ਬਾਨ ਬਿਨਾ ਬਧ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥
baarij nain jitee banitaa su bilauak kai baan binaa badh hvai hai |

કમળ જેવી નૈનાઓ ધરાવતી કેટલીય સ્ત્રીઓ તેને જોયા પછી તીર વગર મારી ગઈ છે.

ਬੀਰੀ ਚਬਾਤ ਨ ਬੈਠਿ ਸਕੈ ਬਿਸੰਭਾਰ ਭਈ ਬਹੁਧਾ ਬਰਰੈ ਹੈ ॥
beeree chabaat na baitth sakai bisanbhaar bhee bahudhaa bararai hai |

તેઓ ખોરાક ચાવતા નથી, બેસી શકતા નથી અને ભૂખની અછતને કારણે ઘણી વાર ફૂંકાય છે.

ਬਾਤ ਕਹੈ ਬਿਗਸੈ ਨ ਬਬਾ ਕੀ ਸੌ ਲੇਤ ਬਲਾਇ ਸਭੈ ਬਲਿ ਜੈ ਹੈ ॥
baat kahai bigasai na babaa kee sau let balaae sabhai bal jai hai |

તેઓ વાત કરતા નથી, તેઓ હસતા નથી, હું બાબાના શપથ લેઉં છું, તે બધા તેમના આશીર્વાદ લેતા હોય છે.

ਬਾਲਮ ਹੇਤ ਬਿਯੋਮ ਕੀ ਬਾਮ ਸੁ ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਬਜਾਰ ਬਕੈ ਹੈ ॥੩੧॥
baalam het biyom kee baam su baar anek bajaar bakai hai |31|

આકાશની પરીઓ પણ (તે) બલમ (પ્રિય) માટે બજારમાં ઘણી વખત વેચાય છે.31.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਏਕ ਸਖੀ ਛਬਿ ਹੇਰਿ ਰਿਸਾਈ ॥
ek sakhee chhab her risaaee |

એક સખી (તેની) છબી જોઈને ખૂબ ગુસ્સે થઈ.

ਤਾ ਕੇ ਕਹਿਯੋ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਈ ॥
taa ke kahiyo pitaa pratee jaaee |

તેના એક મિત્રને ઈર્ષ્યા થઈ, જેણે જઈને તેના પિતાને કહ્યું.

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਨ੍ਰਿਪ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਯੋ ॥
bachan sunat nrip adhik risaayo |

આ સાંભળીને રાજા ખૂબ ગુસ્સે થયો

ਦੁਹਿਤਾ ਕੇ ਮੰਦਿਰ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥੩੨॥
duhitaa ke mandir chal aayo |32|

રાજા, ગુસ્સે થઈને, તેના મહેલ તરફ કૂચ કરી.(32)

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਐਸੇ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
raaj sutaa aaise sun paayo |

જ્યારે રાજ કુમારીએ આ સાંભળ્યું

ਮੋ ਪਿਤੁ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਕਰਿ ਆਯੋ ॥
mo pit adhik kop kar aayo |

જ્યારે રાજ કુમારીને ખબર પડી કે તેના પિતા ગુસ્સામાં આવી રહ્યા છે.

ਤਬ ਤਿਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਕਹਿਯੋ ਕਾ ਕਰੋ ॥
tab tin hridai kahiyo kaa karo |

પછી તેણે મનમાં વિચાર્યું કે શું કરવું?

ਉਰ ਮਹਿ ਮਾਰਿ ਕਟਾਰੀ ਮਰੋ ॥੩੩॥
aur meh maar kattaaree maro |33|

તેણીએ પોતાને ખંજર વડે મારી નાખવાનો સંકલ્પ કર્યો.(33)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਬਿਮਨ ਚੰਚਲਾ ਚਿਤ ਲਖੀ ਮੀਤ ਕਹਿਯੋ ਮੁਸਕਾਇ ॥
biman chanchalaa chit lakhee meet kahiyo musakaae |

તે ખૂબ જ પરેશાન જણાતી હતી, તેના પ્રેમીએ હસતાં હસતાં પૂછ્યું,

ਤੈ ਚਿਤ ਕ੍ਯੋ ਬ੍ਰਯਾਕੁਲਿ ਭਈ ਮੁਹਿ ਕਹਿ ਭੇਦ ਸੁਨਾਇ ॥੩੪॥
tai chit kayo brayaakul bhee muhi keh bhed sunaae |34|

'તમે કેમ ઉશ્કેરાયા છો, મને કારણ કહો? (34)

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોપાઈ

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਕਹਿ ਤਾਹਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥
raaj sutaa keh taeh sunaayo |

રાજ કુમારીએ તેને કહ્યું

ਯਾ ਤੇ ਮੋਰ ਹ੍ਰਿਦੈ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥
yaa te mor hridai ddar paayo |

ત્યારે રાજ કુમારીએ કહ્યું, 'હું મારા દિલમાં ડરી ગઈ છું, કારણ કે,

ਰਾਜਾ ਸੋ ਕਿਨਹੂੰ ਕਹਿ ਦੀਨੋ ॥
raajaa so kinahoon keh deeno |

આમ કરવાથી રાજા ખૂબ નારાજ થઈ ગયા.

ਤਾ ਤੇ ਰਾਵ ਕੋਪ ਅਤਿ ਕੀਨੋ ॥੩੫॥
taa te raav kop at keeno |35|

'કોઈ વ્યક્તિએ રાજાને રહસ્ય જાહેર કર્યું હતું અને તે ખૂબ જ ગુસ્સે થયો હતો.(35)

ਤਾ ਤੇ ਰਾਵ ਕ੍ਰੋਧ ਉਪਜਾਯੋ ॥
taa te raav krodh upajaayo |

આમ કરવાથી રાજા ખૂબ ગુસ્સે થયા

ਦੁਹੂੰਅਨ ਕੇ ਮਾਰਨਿ ਹਿਤ ਆਯੋ ॥
duhoonan ke maaran hit aayo |

'હવે રાજા ગુસ્સે થઈને અમને બંનેને મારવા આવે છે.

ਅਪਨੇ ਸੰਗ ਮੋਹਿ ਕਰਿ ਲੀਜੈ ॥
apane sang mohi kar leejai |

મને તમારી સાથે લઈ જાઓ

ਬਹੁਰਿ ਉਪਾਇ ਭਜਨ ਕੋ ਕੀਜੈ ॥੩੬॥
bahur upaae bhajan ko keejai |36|

'તમે મને તમારી સાથે લઈ જાઓ અને બચવાનો કોઈ રસ્તો શોધો.'(36)

ਬਚਨ ਸੁਨਤ ਰਾਜਾ ਹਸਿ ਪਰਿਯੋ ॥
bachan sunat raajaa has pariyo |

(સ્ત્રીની) વાત સાંભળીને રાજા હસી પડ્યો

ਤਾ ਕੋ ਸੋਕ ਨਿਵਾਰਨ ਕਰਿਯੋ ॥
taa ko sok nivaaran kariyo |

વાત સાંભળીને રાજા હસ્યા અને તેણીને પોતાની તકલીફ દૂર કરવાનું સૂચન કર્યું.'

ਹਮਰੋ ਕਛੂ ਸੋਕ ਨਹਿ ਕਰਿਯੈ ॥
hamaro kachhoo sok neh kariyai |

(સ્ત્રી કહેવા લાગી) મારી ચિંતા ન કરો.

ਤੁਮਰੀ ਜਾਨਿ ਜਾਨ ਤੇ ਡਰਿਯੈ ॥੩੭॥
tumaree jaan jaan te ddariyai |37|

'મારી ચિંતા કરશો નહીં, મને તમારા જીવનની જ ચિંતા છે.'(37)

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહીરા

ਧ੍ਰਿਗ ਅਬਲਾ ਤੇ ਜਗਤ ਮੈ ਪਿਯ ਬਧ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਿ ॥
dhrig abalaa te jagat mai piy badh nain nihaar |

તે સ્ત્રીનું જીવન અયોગ્ય છે જે તેના પ્રેમીની હત્યા નિહાળે છે.

ਪਲਕ ਏਕ ਜੀਯਤ ਰਹੈ ਮਰਹਿ ਨ ਜਮਧਰ ਮਾਰਿ ॥੩੮॥
palak ek jeeyat rahai mareh na jamadhar maar |38|

તેણીએ એક મિનિટ પણ જીવવું ન જોઈએ અને પોતાને ખંજર વડે મારી નાખવું જોઈએ.(38)

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સવૈયા

ਕੰਠਸਿਰੀ ਮਨਿ ਕੰਕਨ ਕੁੰਡਰ ਭੂਖਨ ਛੋਰਿ ਭਭੂਤ ਧਰੌਂਗੀ ॥
kantthasiree man kankan kunddar bhookhan chhor bhabhoot dharauangee |

(રાજ કુમારી) 'ફેંકવું; ગળાનો હાર, સોનાની બંગડીઓ અને આભૂષણોથી છૂટકારો મેળવીને હું મારા શરીર પર ધૂળ ચડાવીશ (તપસ્વી બનીશ).

ਹਾਰ ਬਿਸਾਰਿ ਹਜਾਰਨ ਸੁੰਦਰ ਪਾਵਕ ਬੀਚ ਪ੍ਰਵੇਸ ਕਰੌਂਗੀ ॥
haar bisaar hajaaran sundar paavak beech praves karauangee |

'મારી તમામ સુંદરતાનો બલિદાન આપીને, હું મારી જાતને સમાપ્ત કરવા આગમાં કૂદીશ.

ਜੂਝਿ ਮਰੌ ਕਿ ਗਰੌ ਹਿਮ ਮਾਝ ਟਰੋ ਨ ਤਊ ਹਠਿ ਤੋਹਿ ਬਰੌਂਗੀ ॥
joojh marau ki garau him maajh ttaro na taoo hatth tohi barauangee |

'હું મૃત્યુ સામે લડીશ અથવા મારી જાતને બરફમાં દફનાવીશ પણ મારા નિશ્ચયને ક્યારેય છોડીશ નહીં.

ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਨ ਕਾਜ ਕਿਸੂ ਸਖਿ ਪੀਯ ਮਰਿਯੋ ਲਖਿ ਹੌਹੂ ਮਰੌਂਗੀ ॥੩੯॥
raaj samaaj na kaaj kisoo sakh peey mariyo lakh hauahoo marauangee |39|

'જો મારો પ્રેમી મૃત્યુ પામે તો તમામ સાર્વભૌમત્વ અને સમાજીકરણનો કોઈ ફાયદો થશે નહીં.'(39)