શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 61


ਤਹਾ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਮਾਰੇ ॥
tahaa beer banke bhalee bhaat maare |

ત્યાં, બાંકે યોદ્ધાઓને સારી રીતે માર્યા.

ਬਚੇ ਪ੍ਰਾਨ ਲੈ ਕੇ ਸਿਪਾਹੀ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੦॥
bache praan lai ke sipaahee sidhaare |10|

તેણે ઘણા દયાળુ યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા, જે સૈનિકો બચી ગયા, તેઓ તેમના જીવ બચાવવા માટે ભાગી ગયા.10.

ਤਹਾ ਸਾਹ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕੀਨੇ ਅਖਾਰੇ ॥
tahaa saah sangraam keene akhaare |

ત્યાં, સાંગો શાહે એક અખાડો બનાવ્યો (યુદ્ધના પરાક્રમો દર્શાવવા માટે).

ਘਨੇ ਖੇਤ ਮੋ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਲਤਾਰੇ ॥
ghane khet mo khaan khoonee lataare |

ત્યાં (સાંગો) શાહે યુદ્ધના મેદાનમાં પોતાની બહાદુરી બતાવી અને ઘણા લોહિયાળ ખાનોને પગ નીચે કચડી નાખ્યા.

ਨ੍ਰਿਪੰ ਗੋਪਲਾਯੰ ਖਰੋ ਖੇਤ ਗਾਜੈ ॥
nripan gopalaayan kharo khet gaajai |

(તે સમયે ગુલેરિયા) રાજા ગોપાલ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉભા હતા અને ગર્જના કરી રહ્યા હતા

ਮ੍ਰਿਗਾ ਝੁੰਡ ਮਧਿਯੰ ਮਨੋ ਸਿੰਘ ਰਾਜੇ ॥੧੧॥
mrigaa jhundd madhiyan mano singh raaje |11|

ગુલેરિયાના રાજા ગોપાલ મેદાનમાં મક્કમતાથી ઊભા રહ્યા અને હરણોના ટોળાની વચ્ચે સિંહની જેમ ગર્જના કરી.11.

ਤਹਾ ਏਕ ਬੀਰੰ ਹਰੀ ਚੰਦ ਕੋਪ੍ਰਯੋ ॥
tahaa ek beeran haree chand koprayo |

ત્યારે એક યોદ્ધા હરિચંદને ગુસ્સો આવ્યો

ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਖੇਤ ਮੋ ਪਾਵ ਰੋਪ੍ਰਯੋ ॥
bhalee bhaat so khet mo paav roprayo |

ત્યાં ભારે ક્રોધમાં, એક યોદ્ધા હરિચંદે, ખૂબ કુશળતાપૂર્વક યુદ્ધના મેદાનમાં સ્થાન લીધું.

ਮਹਾ ਕ੍ਰੋਧ ਕੇ ਤੀਰ ਤੀਖੇ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
mahaa krodh ke teer teekhe prahaare |

(તે) ખૂબ ગુસ્સે થયો અને તીક્ષ્ણ તીર માર્યા

ਲਗੈ ਜੌਨਿ ਕੇ ਤਾਹਿ ਪਾਰੈ ਪਧਾਰੇ ॥੧੨॥
lagai jauan ke taeh paarai padhaare |12|

તેણે ભારે ક્રોધમાં તીક્ષ્ણ તીરો છોડ્યા અને જેને પણ માર્યો તે બીજી દુનિયામાં ચાલ્યો ગયો.12.

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ॥
rasaaval chhand |

રસાવલ શ્લોક

ਹਰੀ ਚੰਦ ਕ੍ਰੁਧੰ ॥
haree chand krudhan |

હરિચંદને ગુસ્સો આવ્યો

ਹਨੇ ਸੂਰ ਸੁਧੰ ॥
hane soor sudhan |

હરિ ચંદ (હંદુરિયા) એ ભારે ક્રોધમાં, નોંધપાત્ર નાયકોને મારી નાખ્યા.

ਭਲੇ ਬਾਣ ਬਾਹੇ ॥
bhale baan baahe |

તેણે તીરોની સારી લણણી કરી

ਬਡੇ ਸੈਨ ਗਾਹੇ ॥੧੩॥
badde sain gaahe |13|

તેણે કુશળતાપૂર્વક તીરોની વોલી ચલાવી અને ઘણા દળોને મારી નાખ્યા.13.

ਰਸੰ ਰੁਦ੍ਰ ਰਾਚੇ ॥
rasan rudr raache |

(તે) રૌડા રસમાં (સંપૂર્ણપણે) મગ્ન હતો,

ਮਹਾ ਲੋਹ ਮਾਚੇ ॥
mahaa loh maache |

તે શસ્ત્રોના ભયાનક પરાક્રમમાં સમાઈ ગયો હતો.

ਹਨੇ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੀ ॥
hane sasatr dhaaree |

(તેણે) બખ્તર ધારકોને મારી નાખ્યા

ਲਿਟੇ ਭੂਪ ਭਾਰੀ ॥੧੪॥
litte bhoop bhaaree |14|

સશસ્ત્ર યોદ્ધાઓ માર્યા ગયા હતા અને મહાન રાજાઓ જમીન પર પડી રહ્યા હતા.14.

ਤਬੈ ਜੀਤ ਮਲੰ ॥
tabai jeet malan |

પછી (આપણા હીરો) જીત મોલ

ਹਰੀ ਚੰਦ ਭਲੰ ॥
haree chand bhalan |

હરિચંદ બોલ લઈ રહ્યો છે

ਹ੍ਰਿਦੈ ਐਂਚ ਮਾਰਿਯੋ ॥
hridai aainch maariyo |

હૃદયમાં ત્રાટક્યું

ਸੁ ਖੇਤੰ ਉਤਾਰਿਯੋ ॥੧੫॥
su khetan utaariyo |15|

પછી જીત માલે નિશાન બનાવીને હરિચંદને તેના ભાલાથી જમીન પર પછાડ્યો.15.

ਲਗੇ ਬੀਰ ਬਾਣੰ ॥
lage beer baanan |

વીર-યોદ્ધાઓને બાણ મળે છે

ਰਿਸਿਯੋ ਤੇਜਿ ਮਾਣੰ ॥
risiyo tej maanan |

તીરથી ત્રાટકેલા યોદ્ધાઓ લોહીથી લાલ થઈ ગયા.

ਸਮੂਹ ਬਾਜ ਡਾਰੇ ॥
samooh baaj ddaare |

તે બધા ઘોડા સિવાય

ਸੁਵਰਗੰ ਸਿਧਾਰੇ ॥੧੬॥
suvaragan sidhaare |16|

તેમના ઘોડાઓ અનુભવે છે અને તેઓ સ્વર્ગ તરફ પ્રયાણ કરે છે.16.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ભુજંગ પ્રાર્થના સ્ટેન્ઝા

ਖੁਲੈ ਖਾਨ ਖੂਨੀ ਖੁਰਾਸਾਨ ਖਗੰ ॥
khulai khaan khoonee khuraasaan khagan |

લોહીલુહાણ પઠાણોએ ખુરાસાનની ખુલ્લી તલવારો (તીક્ષ્ણ કરવામાં આવી હતી) લીધી.

ਪਰੀ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੰ ਉਠੀ ਝਾਲ ਅਗੰ ॥
paree sasatr dhaaran utthee jhaal agan |

લોહીના તરસ્યા ખાનોના હાથમાં ખોરાસનની તલવારો હતી, જેની તીક્ષ્ણ ધાર આગની જેમ ચમકતી હતી.

ਭਈ ਤੀਰ ਭੀਰੰ ਕਮਾਣੰ ਕੜਕੇ ॥
bhee teer bheeran kamaanan karrake |

(આકાશમાં) તીરોનું ટોળું હતું અને ધનુષ્ય કંપવા લાગ્યા.

ਗਿਰੇ ਬਾਜ ਤਾਜੀ ਲਗੇ ਧੀਰ ਧਕੇ ॥੧੭॥
gire baaj taajee lage dheer dhake |17|

ધનુષ્ય તીરોની ઘોડીઓ બહાર કાઢે છે, જોરદાર મારામારીને કારણે ભવ્ય ઘોડા પડી ગયા.17.

ਬਜੀ ਭੇਰ ਭੁੰਕਾਰ ਧੁਕੇ ਨਗਾਰੇ ॥
bajee bher bhunkaar dhuke nagaare |

ઘંટ ગુંજી રહ્યા હતા અને ઘંટ ફૂંકાઈ રહ્યા હતા.

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਬੀਰ ਬੰਕੇ ਬਕਾਰੇ ॥
duhoon or te beer banke bakaare |

ટ્રમ્પેટ વાગ્યું અને સંગીતની પાઈપો વગાડવામાં આવી, બહાદુર યોદ્ધાઓ બંને બાજુથી ગર્જના કરી.

ਕਰੇ ਬਾਹੁ ਆਘਾਤ ਸਸਤ੍ਰੰ ਪ੍ਰਹਾਰੰ ॥
kare baahu aaghaat sasatran prahaaran |

તેઓ તેમના હાથ લંબાવીને હથિયારો વડે મારતા હતા

ਡਕੀ ਡਾਕਣੀ ਚਾਵਡੀ ਚੀਤਕਾਰੰ ॥੧੮॥
ddakee ddaakanee chaavaddee cheetakaaran |18|

અને તેમના મજબૂત હથિયારોથી (દુશ્મન) ત્રાટકી, ડાકણોએ તેમના પેટમાં લોહી પીધું અને ભયાનક અવાજો ઉત્પન્ન કર્યા.18.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਕਹਾ ਲਗੇ ਬਰਨਨ ਕਰੌ ਮਚਿਯੋ ਜੁਧੁ ਅਪਾਰ ॥
kahaa lage baranan karau machiyo judh apaar |

મારે મહાન યુદ્ધનું ક્યાં સુધી વર્ણન કરવું જોઈએ?

ਜੇ ਲੁਝੇ ਜੁਝੇ ਸਬੈ ਭਜੇ ਸੂਰ ਹਜਾਰ ॥੧੯॥
je lujhe jujhe sabai bhaje soor hajaar |19|

જેઓ લડ્યા તેઓ શહીદ થયા, હજારો ભાગી ગયા. 19.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

ભુજંગ પ્રયાત શ્લોક

ਭਜਿਯੋ ਸਾਹ ਪਾਹਾੜ ਤਾਜੀ ਤ੍ਰਿਪਾਯੰ ॥
bhajiyo saah paahaarr taajee tripaayan |

(આખરે) પહાડી રાજા (ફાતિહ શાહ) ઘોડાને મારીને ભાગી ગયો.

ਚਲਿਯੋ ਬੀਰੀਯਾ ਤੀਰੀਯਾ ਨ ਚਲਾਯੰ ॥
chaliyo beereeyaa teereeyaa na chalaayan |

ડુંગરના વડાએ તેના ઘોડાને ઉશ્કેર્યો અને ભાગી ગયો, યોદ્ધાઓ તેમના તીર છોડ્યા વિના ચાલ્યા ગયા.

ਜਸੋ ਡਢਵਾਲੰ ਮਧੁਕਰ ਸੁ ਸਾਹੰ ॥
jaso ddadtavaalan madhukar su saahan |

(તેમના પછી) જાસો વાલિયા અને દડવાલિયા મધુકર શાહ (યુદ્ધમાં ઊભા ન રહી શક્યા અને)

ਭਜੇ ਸੰਗਿ ਲੈ ਕੈ ਸੁ ਸਾਰੀ ਸਿਪਾਹੰ ॥੨੦॥
bhaje sang lai kai su saaree sipaahan |20|

જસવાલ અને દધવાલના સરદારો, જેઓ (ક્ષેત્રમાં) લડી રહ્યા હતા તેઓ તેમના તમામ સૈનિકો સાથે નીકળી ગયા.20.

ਚਕ੍ਰਤ ਚੌਪਿਯੋ ਚੰਦ ਗਾਜੀ ਚੰਦੇਲੰ ॥
chakrat chauapiyo chand gaajee chandelan |

(આ પરિસ્થિતિથી) આશ્ચર્યચકિત થઈને, યોદ્ધા ચંદેલિયા (રાજા) ઉત્સાહિત થઈ ગયા.

ਹਠੀ ਹਰੀ ਚੰਦੰ ਗਹੇ ਹਾਥ ਸੇਲੰ ॥
hatthee haree chandan gahe haath selan |

ચંદેલનો રાજા હેરાન થઈ ગયો, જ્યારે કઠોર હરિચંદે તેના હાથમાં ભાલો પકડ્યો.

ਕਰਿਯੋ ਸੁਆਮ ਧਰਮ ਮਹਾ ਰੋਸ ਰੁਝਿਯੰ ॥
kariyo suaam dharam mahaa ros rujhiyan |

સેનાપતિ તરીકેની ફરજ નિભાવીને તે ભારે ક્રોધથી ભરાઈ ગયો હતો

ਗਿਰਿਯੋ ਟੂਕ ਟੂਕ ਹ੍ਵੈ ਇਸੋ ਸੂਰ ਜੁਝਿਯੰ ॥੨੧॥
giriyo ttook ttook hvai iso soor jujhiyan |21|

જેઓ તેમની સામે આવ્યા તેઓના ટુકડા થઈ ગયા અને નાદ (ક્ષેત્રમાં) પડ્યો.21.