શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 513

ਭੇਦ ਲਹਿਯੋ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਚਲੇ ਮਦ ਮਤਿ ਸੁ ਸ੍ਯਾਮ ਪੈ ਘੂਮਤ ਧਾਏ ॥੨੧੪੭॥

bhed lahiyo nahee naik chale mad mat su sayaam pai ghoomat dhaae |2147|

બાર પરાક્રમી યોદ્ધાઓ આગળ ધસી આવ્યા, જેમણે રાવણ જેવા વીરને નુકસાન પહોંચાડ્યું અને નશામાં આવી ગયા અને કોઈ રહસ્ય સમજ્યા વિના, તેઓ કૃષ્ણની આસપાસ ફર્યા.2147.

ਆਵਤ ਹੀ ਮਿਲਿ ਕੈ ਸਭ ਹੂ ਜਦੁਬੀਰ ਕੈ ਊਪਰ ਸਿੰਧਰ ਪੇਲੇ ॥

aavat hee mil kai sabh hoo jadubeer kai aoopar sindhar pele |

આગમન પર, તેઓ બધાએ તેમના હાથીઓને કૃષ્ણ તરફ ખસેડ્યા

ਪੰਖ ਸੁਮੇਰ ਚਲੇ ਕਰਿ ਕੈ ਤਿਨ ਕੇ ਰਿਸ ਸੋ ਟੁਕ ਦਾਤ ਕੇ ਠੇਲੇ ॥

pankh sumer chale kar kai tin ke ris so ttuk daat ke tthele |

તે હાથીઓ સુમેરુ પર્વતની જેમ પાંખો સાથે ફરતા દેખાયા, તેઓ ગુસ્સામાં દાંત પછાડતા હતા.

ਸੁੰਡ ਕਟੇ ਤਿਨ ਕੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਸੋ ਝਟਿ ਦੈ ਜਿਮ ਕੇਲੇ ॥

sundd katte tin ke brijanaath kripaanidh so jhatt dai jim kele |

શ્રી કૃષ્ણએ સૌપ્રથમ તેમના થડને કાપી નાખ્યા, (પછી) કૃપાનિધિએ તેમને (કેળાના છોડને હલાવવામાં આવે છે) તરીકે હલાવી દીધા.

ਸ੍ਰਉਨ ਭਰੇ ਰਮਨੀਯ ਰਮਾਪਤਿ ਫਾਗੁਨ ਅੰਤਿ ਬਸੰਤ ਸੇ ਖੇਲੇ ॥੨੧੪੮॥

sraun bhare ramaneey ramaapat faagun ant basant se khele |2148|

કૃષ્ણએ કેળાના કાપવા જેવા તેમના થડને ખૂબ જ ઝડપથી કાપી નાખ્યા, અને લોહીથી લથપથ થઈને, તેઓ ફાલ્ગુન મહિનામાં હોળી રમતા દેખાયા.2148.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਬੈਰਨ ਸੋ ਜਬ ਹੀ ਰਿਸ ਮਾਡਿ ਕੀਯੋ ਖਰਕਾ ॥

sree brij naaeik bairan so jab hee ris maadd keeyo kharakaa |

જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ ગુસ્સે થયા અને દુશ્મનો સાથે અથડામણ કરી (એટલે કે યુદ્ધ કર્યું)

ਬਹੁ ਬੀਰ ਭਏ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਤਬੈ ਜਬ ਨਾਦ ਪ੍ਰਚੰਡ ਸੁਨਿਯੋ ਹਰਿ ਕਾ ॥

bahu beer bhe bin praan tabai jab naad prachandd suniyo har kaa |

જ્યારે, ક્રોધમાં, કૃષ્ણએ દુશ્મનો સાથે યુદ્ધ કર્યું, ત્યારે તેમની ભયંકર ગર્જના સાંભળીને, ઘણા યોદ્ધાઓ નિર્જીવ થઈ ગયા.

ਜਦੁਬੀਰ ਫਿਰਾਵਤ ਭਯੋ ਗਹਿ ਕੈ ਗਜ ਸੁੰਡਨ ਸੋ ਬਰ ਕੈ ਕਰ ਕਾ ॥

jadubeer firaavat bhayo geh kai gaj sunddan so bar kai kar kaa |

શ્રી કૃષ્ણએ હાથીઓને થડથી પકડી લીધા અને તેમના હાથના બળથી તેમને ફેરવ્યા.

ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਕਬਿ ਕੇ ਮਨ ਯੌ ਘਿਸੂਆ ਮਨੋ ਫੇਰਤ ਹੈ ਲਰਕਾ ॥੨੧੪੯॥

aupamaa upajee kab ke man yau ghisooaa mano ferat hai larakaa |2149|

કૃષ્ણ હાથીઓને તેમની થડથી પકડીને એક બીજાને ખેંચવાની રમત રમતા બાળકોની જેમ ફરતા હતા.2149.

ਜੀਵਤ ਸੋ ਨ ਦਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾਨ ਜੋਊ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਆਯੋ ॥

jeevat so na dayo grih jaan joaoo brijanaath ke saamuhe aayo |

જ્યારે તેઓ જીવતા હતા ત્યારે તેમને ઘરે જવા દેવામાં આવ્યા ન હતા, જેઓ શ્રી કૃષ્ણ સમક્ષ આવ્યા હતા.

ਜੀਤਿ ਸੁਰੇਸ ਦਿਵਾਕਰਿ ਦ੍ਵਾਦਸ ਆਨੰਦ ਕੈ ਚਿਤਿ ਸੰਖ ਬਜਾਯੋ ॥

jeet sures divaakar dvaadas aanand kai chit sankh bajaayo |

જે કોઈ પણ કૃષ્ણની સામે આવ્યો, તે બાર સૂર્યો અને ઈન્દ્ર પર વિજય મેળવ્યા પછી જીવતો જઈ શક્યો નહીં.

ਰੂਖ ਚਲੋ ਤੁਮ ਹੀ ਹਮਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਲੈ ਉਨ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥

rookh chalo tum hee hamare grih lai un ko ih bhaat sunaayo |

તેણે તે લોકોને કહ્યું, "હવે તમે મારી સાથે આ વૃક્ષને મારા ઘરે લઈ જાઓ

ਸੋ ਤਰੁ ਲੈ ਹਰਿ ਸੰਗ ਚਲੇ ਸੁ ਕਬਿਤਨ ਭੀਤਰ ਸ੍ਯਾਮ ਬਨਾਯੋ ॥੨੧੫੦॥

so tar lai har sang chale su kabitan bheetar sayaam banaayo |2150|

” પછી બધા કૃષ્ણ સાથે ગયા અને આ બધું કવિ શ્યામ દ્વારા તેમની કવિતામાં વર્ણવવામાં આવ્યું છે.2150.

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਰੁਕਮਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵਤ ਭੇ ਤਰੁ ਸੁੰਦਰ ਲੈ ਕੈ ॥

sree brijanaath rukaman ke grih aavat bhe tar sundar lai kai |

શ્રી કૃષ્ણ સુંદર સાવરણી લઈને રૂકમણીના ઘરે આવ્યા.

ਲਾਲ ਲਗੇ ਜਿਨ ਧਾਮਨ ਕੋ ਬ੍ਰਹਮਾ ਰਹੈ ਦੇਖਤ ਜਾਹਿ ਲੁਭੈ ਕੈ ॥

laal lage jin dhaaman ko brahamaa rahai dekhat jaeh lubhai kai |

કૃષ્ણ એ સુંદર વૃક્ષને લઈને રુકમણીના તે ઘરે પહોંચ્યા, જે ઝવેરાત અને હીરાથી જડેલું હતું અને તે જગ્યા જોઈને બ્રહ્માએ પણ તેને ઢાંકી દીધું હતું.

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੋਊ ਸ੍ਯਾਮ ਕਥਾ ਜਦੁਬੀਰ ਕਹੀ ਤਿਨ ਕਉ ਸੁ ਸੁਨੈ ਕੈ ॥

taun samai soaoo sayaam kathaa jadubeer kahee tin kau su sunai kai |

તે સમયે શ્રી કૃષ્ણએ તે (સમગ્ર) વાર્તા તે બધી (સ્ત્રીઓ)ને સંભળાવી.

ਸੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਬਿਤਨ ਬੀਚ ਕਹੀ ਸੁਨਿਓ ਸਭ ਹੇਤੁ ਬਢੈ ਕੈ ॥੨੧੫੧॥

so kab sayaam kabitan beech kahee sunio sabh het badtai kai |2151|

પછી કૃષ્ણએ આખી વાર્તા તેના પરિવારના સભ્યોને સંભળાવી અને તેનું વર્ણન કવિ શ્યામ દ્વારા તેમની કવિતામાં ખૂબ જ આનંદ સાથે કર્યું છે.2151.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਇੰਦ੍ਰ ਕੋ ਜੀਤ ਕਰ ਕਲਪ ਬ੍ਰਿਛ ਲਿਆਵਤ ਪਏ ॥

eit sree dasam sikandh puraane bachitr naattak granthe krisanaavataare indr ko jeet kar kalap brichh liaavat pe |

બચિત્તર નાટકમાં કૃષ્ણાવતાર (દશમ સ્કંધ પુરાણ પર આધારિત) માં ઇંદ્ર પર વિજય મેળવતા અને એલિસિયન વૃક્ષના વિવરણનો અંત.

ਰੁਕਮਿਨਿ ਸਾਥ ਕਾਨ੍ਰਹ ਜੀ ਹਾਸੀ ਕਰਨ ਕਥਨੰ ॥

rukamin saath kaanrah jee haasee karan kathanan |

રૂકમણી સાથે કૃષ્ણના મનોરંજન અને આનંદનું વર્ણન

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹਿਓ ਤ੍ਰੀਅ ਸੋ ਮੁਹਿ ਭੋਜਨ ਗੋਪਿਨ ਧਾਮਿ ਕਰਿਯੋ ॥

sree brijanaath kahio treea so muhi bhojan gopin dhaam kariyo |

કૃષ્ણએ તેની પત્નીને કહ્યું, "મેં ગોપીઓના ઘરે ભોજન લીધું હતું અને દૂધ પીધું હતું.

ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰਿ ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਹਮਰੋ ਬਿਚੀਆ ਦਧਿ ਕੋ ਫੁਨਿ ਨਾਮ ਪਰਿਯੋ ॥

sun sundar taa din te hamaro bicheea dadh ko fun naam pariyo |

અને તે દિવસથી મને દૂધવાળા તરીકે નામ આપવામાં આવ્યું હતું

ਜਬ ਸੰਧ ਜਰਾ ਦਲੁ ਸਾਜ ਚੜਾਯੋ ਭਜ ਗੇ ਤਬ ਨੈਕੁ ਨ ਧੀਰ ਧਰਿਯੋ ॥

jab sandh jaraa dal saaj charraayo bhaj ge tab naik na dheer dhariyo |

જરાસંધે હુમલો કર્યો ત્યારે હું ધીરજ છોડીને ભાગી ગયો હતો

ਤਿਹ ਤੇ ਤੁਮਰੀ ਮਤਿ ਕੋ ਅਬ ਕਾ ਕਹੀਐ ਹਮ ਸਉ ਕਹਿ ਆਨਿ ਬਰਿਯੋ ॥੨੧੫੨॥

tih te tumaree mat ko ab kaa kaheeai ham sau keh aan bariyo |2152|

હવે તારી બુદ્ધિ વિશે શું કહું, મને ખબર નથી કે તેં મારી સાથે લગ્ન કેમ કર્યા?2152.

ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਨਹੀ ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰਿ ਨ ਧਨ ਕਾਹੂ ਤੇ ਮਾਗਿ ਲਯੋ ਏ ॥

raaj samaaj nahee sun sundar na dhan kaahoo te maag layo e |

“સાંભળો, હે સુંદર સ્ત્રી! ન તો તમારી પાસે કોઈ સાધન સામગ્રી છે કે ન તો મારી પાસે કોઈ સંપત્તિ છે

ਸੂਰ ਨਹੀ ਜਿਨ ਤਿਆਗ ਕੈ ਆਪਨੋ ਦੇਸ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮੋ ਬਾਸ ਕਯੋ ਹੈ ॥

soor nahee jin tiaag kai aapano des samundr mo baas kayo hai |

આ બધી કીર્તિ માંગવામાં આવી છે, હું યોદ્ધા નથી, કારણ કે મેં મારો દેશ છોડી દીધો છે અને દ્વારકામાં દરિયા કિનારે વસ્યો છું.

ਚੋਰ ਪਰਿਯੋ ਮਨਿ ਕੋ ਫੁਨਿ ਨਾਮ ਸੁ ਯਾਹੀ ਤੇ ਕ੍ਰੁਧਿਤ ਭ੍ਰਾਤ ਭਯੋ ਹੈ ॥

chor pariyo man ko fun naam su yaahee te krudhit bhraat bhayo hai |

મારું નામ ચોર (ચોર, માખણ ચોર) છે, તેથી મારો ભાઈ બલરામ મારાથી નારાજ રહે છે

ਤਾਹੀ ਤੇ ਮੋ ਤਜਿ ਕੈ ਬਰੁ ਆਨਹਿ ਤੇਰੋ ਕਛੂ ਅਬ ਲਉ ਨ ਗਯੋ ਹੈ ॥੨੧੫੩॥

taahee te mo taj kai bar aaneh tero kachhoo ab lau na gayo hai |2153|

તેથી હું તને સલાહ આપું છું કે હવે તારી સાથે કંઈ ખોટું થયું નથી, મને છોડીને બીજા કોઈ સાથે લગ્ન કર.” 2153.

ਰੁਕਮਿਨੀ ਬਾਚ ਸਖੀ ਸੋ ॥

rukaminee baach sakhee so |

મિત્રને સંબોધીને રુકમણીનું પ્રવચન:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਚਿੰਤ ਕਰੀ ਮਨ ਮੈ ਹਮ ਸੋ ਨ ਥੀ ਜਾਨਤ ਸ੍ਯਾਮ ਇਤੀ ਕਰਿ ਹੈ ॥

chint karee man mai ham so na thee jaanat sayaam itee kar hai |

મેં મનમાં ઘણું વિચાર્યું છે, મને ખબર નહોતી કે કૃષ્ણ (મારી સાથે) આવું કરશે.

ਬਰੁ ਮੋ ਤਜਿ ਕੈ ਤੁਮ ਆਨਹਿ ਕਉ ਬਚਨਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕੇ ਉਚਰਿ ਹੈ ॥

bar mo taj kai tum aaneh kau bachanaa ih bhaat ke uchar hai |

“હું મારા મનમાં બેચેન બની ગયો હતો અને મને ખબર નહોતી કે કૃષ્ણ મારી સાથે આવું વર્તન કરશે, તે મને કહેશે કે મારે તેને છોડીને કોઈ બીજા સાથે લગ્ન કરી લેવા જોઈએ.