શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 723


ਨਰਕਿ ਨਿਵਾਰਨ ਅਘ ਹਰਨ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਿੰਧ ਕੌ ਭਾਖੁ ॥
narak nivaaran agh haran kripaa sindh kau bhaakh |

નરક નિવારણ, 'આગ હરણ' અને 'કૃપા સિંધ' અને પછી 'અનુજ' (નાનો ભાઈ)

ਅਨੁਜ ਤਨੁਜ ਕਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਕਹੁ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਰਾਖੁ ॥੧੨੨॥
anuj tanuj keh sasatr kahu naam baan lakh raakh |122|

"નરક-નિવારણ, અગ-હરન અને કૃપા-સિંધુ" શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી ક્રમમાં "અનુજ, તનુજ અને શાસ્ત્ર" શબ્દો ઉમેરવાથી, બાનના નામો પ્રાપ્ત થાય છે.122.

ਬਿਘਨ ਹਰਨ ਬਿਆਧਨਿ ਦਰਨ ਪ੍ਰਿਥਮਯ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
bighan haran biaadhan daran prithamay sabad bakhaan |

પહેલા 'બિઘન હરણ' અને 'બ્યાધની દારન' (રોગ દૂર કરનાર) શબ્દો બોલો.

ਅਨੁਜ ਤਨੁਜ ਕਹਿ ਸਸਤ੍ਰ ਕਹੁ ਨਾਮ ਬਾਨ ਜੀਅ ਜਾਨ ॥੧੨੩॥
anuj tanuj keh sasatr kahu naam baan jeea jaan |123|

“વિઘન-હરન અને વ્યાધિ-દલન” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી ક્રમમાં “અનુજ, તનુજ અને શાસ્ત્ર” શબ્દો ઉમેરવાથી, બાનના નામો ઓળખાય છે.123.

ਮਕਰ ਕੇਤੁ ਕਹਿ ਮਕਰ ਧੁਜ ਪੁਨਿ ਆਯੁਧ ਪਦੁ ਦੇਹੁ ॥
makar ket keh makar dhuj pun aayudh pad dehu |

મકર કેતુ (અથવા) 'મકર ધૂજ' કહો અને પછી 'આયુધ' શબ્દ ઉમેરો.

ਸਭੈ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚੀਨ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲੇਹੁ ॥੧੨੪॥
sabhai naam sree baan ke cheen chatur chit lehu |124|

“મકરકેતુ અને મકરધ્વજ” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “આયુધ” શબ્દ ઉમેરવાથી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો જાણે છે.124.

ਪੁਹਪ ਧਨੁਖ ਅਲਿ ਪਨਚ ਕੇ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਨਾਮ ਬਖਾਨ ॥
puhap dhanukh al panach ke prithamai naam bakhaan |

'પુહાપ ધનુખ' (ફૂલથી નમેલું, કામદેવ) 'અલી પાંચચ' (ભમ્મર નમન, કામદેવ) નામ પ્રથમ બોલો.

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਜਾਨੁ ਨਾਮ ਸਭ ਬਾਨ ॥੧੨੫॥
aayudh bahur bakhaaneeai jaan naam sabh baan |125|

"પુષ્પધન્વ, ભ્રમર અને પિનાક" શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી "આયુધ" શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના બધા નામો જાણી શકાય છે.125.

ਸੰਬਰਾਰਿ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰਿ ਅਰਿ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥
sanbaraar tripuraar ar prithamai sabad bakhaan |

સાંબરરી' (રાક્ષસ સાંબરનો દુશ્મન, કામદેવ) પહેલા 'ત્રિપરારી અરી' (શિવનો દુશ્મન, કામદેવ) શબ્દો બોલો.

ਆਯੁਧ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਮਾਨ ॥੧੨੬॥
aayudh bahur bakhaaneeai naam baan ke maan |126|

"શાંબરાઈ અને ત્રિપુરારી" શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી "આયુધ" શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો ઓળખાય છે.126.

ਸ੍ਰੀ ਸਾਰੰਗਗ੍ਰਾ ਬੀਰਹਾ ਬਲਹਾ ਬਾਨ ਬਖਾਨ ॥
sree saarangagraa beerahaa balahaa baan bakhaan |

સારંગગ્રા' (ધનુષ્યમાંથી તીર) 'બિરહા' (યોદ્ધાનો હત્યારો) 'બલ્હા' (બળનો નાશ કરનાર) પ્રતિબંધ,

ਬਿਸਿਖ ਬਿਸੀ ਬਾਸੀ ਧਰਨ ਬਾਨ ਨਾਮ ਜੀਅ ਜਾਨ ॥੧੨੭॥
bisikh bisee baasee dharan baan naam jeea jaan |127|

શ્રી સારંગ, બીરહા, બલ્હા, બિસિખ, બિસી વગેરે બાનના નામથી ઓળખાય છે.127.

ਬਿਖ ਕੇ ਪ੍ਰਿਥਮੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰੌ ਦੇਹੁ ॥
bikh ke prithame naam keh dhar pad bahurau dehu |

'બિખ' પહેલાં નામ લો, પછી 'ધર' શબ્દ ઉમેરો.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੨੮॥
naam sakal sree baan ke chatur chit lakh lehu |128|

મુખ્યત્વે “વિશ” ના નામો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “ધર” શબ્દ ઉમેરવાથી, બાનના બધા નામો જાણી શકાય છે.128.

ਸਕਲ ਸਿੰਧੁ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਤਨੈ ਸਬਦ ਕੌ ਦੇਹੁ ॥
sakal sindh ke naam lai tanai sabad kau dehu |

સમુદ્રના બધા નામ લો અને પછી 'તનાઈ' (તાન્યા, પુત્ર, વિશ, સમુદ્રનો પુત્ર) શબ્દ ઉમેરો.

ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੨੯॥
dhar pad bahur bakhaaneeai naam baan lakh lehu |129|

બધા મહાસાગરોના નામકરણ અને પછી “તનાઈ” શબ્દ ઉમેરવાથી અને પછી “ધાર” શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો સમજાય છે.129.

ਉਦਧਿ ਸਿੰਧੁ ਸਰਿਤੇਸ ਜਾ ਕਹਿ ਧਰ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
audadh sindh sarites jaa keh dhar bahur bakhaan |

'ઉદ્ધિ' (મહાસાગર), 'સિંધુ', 'સરિત્સ' (નદીઓ, મહાસાગરના સ્વામી) વગેરે બોલ્યા પછી 'જા' અને 'ધર' શબ્દોનો પાઠ કરો.

ਬੰਸੀਧਰ ਕੇ ਨਾਮ ਸਭ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੩੦॥
banseedhar ke naam sabh leejahu chatur pachhaan |130|

“ઉદાધિ, સિંધુ, સરતેશ્વર” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “ધર” શબ્દ ઉમેરવાથી, જ્ઞાની લોકો બાણ (વંશીધર) ના નામો જાણે છે.130.

ਬਧ ਨਾਸਨੀ ਬੀਰਹਾ ਬਿਖ ਬਿਸਖਾਗ੍ਰਜ ਬਖਾਨ ॥
badh naasanee beerahaa bikh bisakhaagraj bakhaan |

(શબ્દો) બાધ, નાસ્ની, બિરહા, બિખ, બિસ્ખાગ્રજા (તીર પહેલાની વિશ) નો ઉચ્ચાર કરો.

ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਮਾਨ ॥੧੩੧॥
dhar pad bahur bakhaaneeai naam baan ke maan |131|

“બધ્ધ, નાશિનીન, બીરહા, વિષ, બિસ્ખાગરાજ” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “ધર” શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો ઓળખાય છે.131.

ਸਭ ਮਨੁਖਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਹਾ ਪਦ ਬਹੁਰੋ ਦੇਹੁ ॥
sabh manukhan ke naam keh haa pad bahuro dehu |

બધા મનુષ્યોના નામ બોલો, પછી (તેમની સાથે) 'હા' શબ્દ ઉમેરો.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤਿ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੩੨॥
sakal naam sree baan ke chatur chit lakh lehu |132|

બધા માણસોના નામ ઉચ્ચારીને અને પછી “હા” શબ્દ ઉમેરવાથી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો જાણે છે.132.

ਕਾਲਕੂਟ ਕਹਿ ਕਸਟਕਰਿ ਸਿਵਕੰਠੀ ਅਹਿ ਉਚਾਰਿ ॥
kaalakoott keh kasattakar sivakantthee eh uchaar |

કાલકૂટ, કાસ્તકરી, શિવકંથી અને આહી (સાપ) સાથે.

ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਜਾਨੁ ਬਾਨ ਨਿਰਧਾਰ ॥੧੩੩॥
dhar pad bahur bakhaaneeai jaan baan niradhaar |133|

“કાલકુટ” શબ્દ બોલવાથી, પછી “કષ્ટકારી, શિવકંઠી અને અહી” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી અને પછી “ધાર” શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો ઓળખાય છે.133.

ਸਿਵ ਕੇ ਨਾਮ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਕੰਠੀ ਪਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
siv ke naam uchaar kai kantthee pad pun dehu |

(પ્રથમ) શિવના નામનો ઉચ્ચાર કરો અને પછી 'કંથી' અને 'ધર' શબ્દો ઉમેરો.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੩੪॥
pun dhar sabad bakhaaneeai naam baan lakh lehu |134|

“શિવ” શબ્દ બોલ્યા પછી, પછી ક્રમમાં કાંતિ અને ધાર શબ્દો ઉમેરીને, બાનના નામોનું વર્ણન કરી શકાય છે.134.

ਬਿਆਧਿ ਬਿਖੀ ਮੁਖਿ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥
biaadh bikhee mukh pritham keh dhar pad bahur bakhaan |

'બિયાધિ' કહીને પહેલાં 'બિખી મુખ', પછી 'ધર' શબ્દનો પાઠ કરવો.

ਨਾਮ ਸਭੈ ਏ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜੋ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੧੩੫॥
naam sabhai e baan ke leejo chatur pachhaan |135|

શરૂઆતમાં “વ્યાધિ અને વિધિમુખ” શબ્દો બોલ્યા પછી અને પછી “ધર” ઉમેર્યા પછી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામો ઓળખે છે.135.

ਖਪਰਾ ਨਾਲਿਕ ਧਨੁਖ ਸੁਤ ਲੈ ਸੁ ਕਮਾਨਜ ਨਾਉ ॥
khaparaa naalik dhanukh sut lai su kamaanaj naau |

ખાપરા, નાલિક (ગ્રુવ્ડ) ધનુખ સુત, કામનાજ,

ਸਕਰ ਕਾਨ ਨਰਾਚ ਭਨਿ ਧਰ ਸਭ ਸਰ ਕੇ ਗਾਉ ॥੧੩੬॥
sakar kaan naraach bhan dhar sabh sar ke gaau |136|

“ખાપરા (ખાપરેલ), નાલક, શનુષ, સત્ય વગેરે શબ્દોનું ધનુષ્ય બનાવવું અને હાથ વડે કાન સુધી ખેંચવું, જે વિસર્જિત થાય છે, તે બાનના ભાઈચારાના શસ્ત્રો છે.136.

ਬਾਰਿਦ ਜਿਉ ਬਰਸਤ ਰਹੈ ਜਸੁ ਅੰਕੁਰ ਜਿਹ ਹੋਇ ॥
baarid jiau barasat rahai jas ankur jih hoe |

જે વાદળની જેમ વરસે છે અને જેનું સર્જન "યશ" છે છતાં તે વાદળ નથી,

ਬਾਰਿਦ ਸੋ ਬਾਰਿਦ ਨਹੀ ਤਾਹਿ ਬਤਾਵਹੁ ਕੋਇ ॥੧੩੭॥
baarid so baarid nahee taeh bataavahu koe |137|

છતાં તે વાદળ જેવું છે કોઈ તેનું નામ આપે અને તે વાદળ છે.137.

ਬਿਖਧਰ ਬਿਸੀ ਬਿਸੋਕਕਰ ਬਾਰਣਾਰਿ ਜਿਹ ਨਾਮ ॥
bikhadhar bisee bisokakar baaranaar jih naam |

જેનાં નામ “વિષધર, વિષયી, શોક-કરક, કરુણારી વગેરે છે તેને બાણ કહે છે.

ਨਾਮ ਸਬੈ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਨੇ ਹੋਵਹਿ ਕਾਮ ॥੧੩੮॥
naam sabai sree baan ke leene hoveh kaam |138|

તેનું નામકરણ કરવાથી તમામ કાર્યો પૂર્ણ થાય છે.138.

ਅਰਿ ਬੇਧਨ ਛੇਦਨ ਲਹ੍ਯੋ ਬੇਦਨ ਕਰ ਜਿਹ ਨਾਉ ॥
ar bedhan chhedan lahayo bedan kar jih naau |

જો કે તે "અરિવધાન અને અરિચેદન" નામથી ઓળખાય છે, તેનું નામ "વેદનાકર" છે.

ਰਛ ਕਰਨ ਅਪਨਾਨ ਕੀ ਪਰੋ ਦੁਸਟ ਕੇ ਗਾਉ ॥੧੩੯॥
rachh karan apanaan kee paro dusatt ke gaau |139|

તે બાણ (તીર) તેના લોકોનું રક્ષણ કરે છે અને તે જુલમી શાસકોના ગામડાઓ પર વરસાદ વરસાવે છે.139.

ਜਦੁਪਤਾਰਿ ਬਿਸਨਾਧਿਪ ਅਰਿ ਕ੍ਰਿਸਨਾਤਕ ਜਿਹ ਨਾਮ ॥
jadupataar bisanaadhip ar krisanaatak jih naam |

જેનું નામ જદુપતારી (કૃષ્ણના દુશ્મન) બિસ્નાધિપ અરી, કૃષ્ણાંતક છે.

ਸਦਾ ਹਮਾਰੀ ਜੈ ਕਰੋ ਸਕਲ ਕਰੋ ਮਮ ਕਾਮ ॥੧੪੦॥
sadaa hamaaree jai karo sakal karo mam kaam |140|

યાદવોના ભગવાન કૃષ્ણના તમારા શત્રુ, જેમના નામ “વિષ્ણાધિપતિરી અને કૃષ્ણનાટક” છે, ઓ બાણ! તમે ક્યારેય અમારા માટે વિજય લાવી શકો અને અમારા બધા કાર્યો પૂર્ણ કરી શકો.140.

ਹਲਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨਿ ਕੈ ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਭਾਖੁ ॥
haladhar sabad bakhaan kai anuj uchar ar bhaakh |

હલધર (પ્રથમ) શબ્દ બોલો અને પછી 'અનુજ' (નાનો ભાઈ) અને 'અરી' શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો.

ਸਕਲ ਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚੀਨਿ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਰਾਖੁ ॥੧੪੧॥
sakal naam sree baan ke cheen chatur chit raakh |141|

“હલધર” શબ્દ બોલ્યા પછી, પછી અનુજ ઉમેરીને અને પછી “અરી” બોલ્યા પછી, જ્ઞાની લોકો બાનના બધા નામ જાણે છે.141.

ਰਉਹਣਾਯ ਮੁਸਲੀ ਹਲੀ ਰੇਵਤੀਸ ਬਲਰਾਮ ॥
rauhanaay musalee halee revatees balaraam |

રૂહનાય' (રોહની, બલરામથી જન્મેલા) મુસલી, હલી, રેવતી (રેવતીનો પતિ, બલરામ) બલરામ (પ્રારંભિક શબ્દ) નો ઉચ્ચાર કરીને

ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਪੁਨਿ ਅਰਿ ਉਚਰਿ ਜਾਨੁ ਬਾਨ ਕੇ ਨਾਮ ॥੧੪੨॥
anuj uchar pun ar uchar jaan baan ke naam |142|

“રોહિણય, મુસલી, હલી, રેવતેશ, બલરામ અને અનુજ” શબ્દો ઉચ્ચારવાથી, પછી “અરી” શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો ઓળખાય છે.142.

ਤਾਲਕੇਤੁ ਲਾਗਲਿ ਉਚਰਿ ਕ੍ਰਿਸਨਾਗ੍ਰਜ ਪਦ ਦੇਹੁ ॥
taalaket laagal uchar krisanaagraj pad dehu |

"તાલકેતુ, લંગાલી" શબ્દો ઉચ્ચારવા, પછી કૃષાગરાજ ઉમેરવું

ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੪੩॥
anuj uchar ar uchareeai naam baan lakh lehu |143|

અનુજ શબ્દ પણ ઉચ્ચારવાથી અને પછી “અરી” શબ્દ ઉમેરવાથી બાનના નામો જાણી શકાય છે.143.

ਨੀਲਾਬਰ ਰੁਕਮਿਆਂਤ ਕਰ ਪਊਰਾਣਿਕ ਅਰਿ ਭਾਖੁ ॥
neelaabar rukamiaant kar paooraanik ar bhaakh |

નીલાંબર કહીને, રુક્મ્યંત કર (રુક્મીનો અંત, બલરામ) પુરાણિક અરી (રોમ હર્ષન ઋષિનો દુશ્મન, બલરામ) (પ્રસ્તાવના)

ਅਨੁਜ ਉਚਰਿ ਅਰਿ ਉਚਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਰਾਖੁ ॥੧੪੪॥
anuj uchar ar uchareeai naam baan lakh raakh |144|

“નીલામ્બર, રુક્મંતકર અને પૌરાણિક અરી” શબ્દો બોલવાથી, પછી “અનુજ” શબ્દ ઉચ્ચારવાથી અને “અરિ” ઉમેરવાથી બાનના નામ સમજાય છે.144.

ਸਭ ਅਰਜੁਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਸੂਤ ਸਬਦ ਪੁਨਿ ਦੇਹੁ ॥
sabh arajun ke naam lai soot sabad pun dehu |

અર્જનના બધા નામો લઈને, પછી 'સુત' (એટલે કે કૃષ્ણ) શબ્દ ઉમેરવો.

ਪੁਨਿ ਅਰਿ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੧੪੫॥
pun ar sabad bakhaaneeai naam baan lakh lehu |145|

અર્જુનના બધા નામો ઉચ્ચારવાથી, “સત્ય” શબ્દ ઉમેરીને અને પછી “અરિ” બોલતા, બાનના બધા નામ બોલાય છે.145.