શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 417

ਮੁਕੀਯਾ ਊ ਲਰੈ ਇਕ ਆਪਸ ਮੈ ਗਹਿ ਕੇਸਨਿ ਕੇਸ ਏਕ ਅਰੇ ਹੈਂ ॥

mukeeyaa aoo larai ik aapas mai geh kesan kes ek are hain |

કોઈ મુઠ્ઠી વાળીને લડી રહ્યું છે તો કોઈ વાળ પકડીને લડી રહ્યું છે

ਏਕ ਚਲੇ ਰਨ ਤੇ ਭਜਿ ਕੈ ਇਕ ਆਹਵ ਕੋ ਪਗ ਆਗੇ ਕਰੇ ਹੈਂ ॥

ek chale ran te bhaj kai ik aahav ko pag aage kare hain |

કોઈ યુદ્ધના મેદાનમાંથી ભાગી રહ્યું છે તો કોઈ આગળ વધી રહ્યું છે

ਏਕ ਲਰੇ ਗਹਿ ਫੇਟਨਿ ਫੇਟ ਕਟਾਰਨ ਸੋ ਦੋਊ ਜੂਝਿ ਮਰੇ ਹੈਂ ॥

ek lare geh fettan fett kattaaran so doaoo joojh mare hain |

કોઈ કમરપટ્ટી વડે લડી રહ્યું છે તો કોઈ ભાલા વડે મારામારી કરીને લડી રહ્યું છે.

ਸੋਊ ਲਰੇ ਕਬਿ ਰਾਮ ਰਰੈ ਅਪੁਨੇ ਕੁਲ ਕੀ ਜੋਊ ਲਾਜਿ ਭਰੇ ਹੈਂ ॥੧੧੯੨॥

soaoo lare kab raam rarai apune kul kee joaoo laaj bhare hain |1192|

કવિ શ્યામ કહે છે કે ફક્ત તે જ લોકો લડે છે, જેઓ તેમના કુટુંબ-પરંપરાઓનો વિચાર કરે છે.1192.

ਆਠੋ ਹੀ ਭੂਪ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਸਬ ਲੈ ਪ੍ਰਿਤਨਾ ਹਰਿ ਊਪਰਿ ਆਏ ॥

aattho hee bhoop ayodhan mai sab lai pritanaa har aoopar aae |

આઠ રાજાઓ તેમની તમામ સેનાઓ સાથે શ્રીકૃષ્ણ પાસે આવ્યા છે.

ਜੁਧ ਕਰੋ ਨ ਡਰੋ ਹਮ ਤੇ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਇਹ ਬੈਨ ਸੁਨਾਏ ॥

judh karo na ddaro ham te kab raam kahai ih bain sunaae |

આઠ રાજાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં તેમની સેનાઓ સાથે કૃષ્ણ પર પડ્યા અને બોલ્યા, હે કૃષ્ણ! અમારી સાથે નિર્ભયતાથી લડો,��

ਦੈ ਕੈ ਕਸੀਸਨਿ ਈਸਨਿ ਚਾਪਨਿ ਲੈ ਸਰ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਓਰਿ ਚਲਾਏ ॥

dai kai kaseesan eesan chaapan lai sar sree har or chalaae |

પછી રાજાઓએ હાથમાં ધનુષ્ય લઈને પ્રણામ કર્યા અને કૃષ્ણ પર તીર છોડ્યા.

ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਪਾਨਿ ਸਰਾਸਨਿ ਲੈ ਸਰ ਸੋ ਸਰ ਆਵਤ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਏ ॥੧੧੯੩॥

sayaam joo paan saraasan lai sar so sar aavat kaatt giraae |1193|

તેમના ધનુષ્યને ખેંચીને, તેઓએ તેમના તીરો કૃષ્ણ તરફ છોડ્યા અને કૃષ્ણએ તેમનું ધનુષ્ય હાથમાં લીધું અને તેમના તીરો અટકાવ્યા.1193.

ਤਉ ਮਿਲਿ ਕੈ ਧੁਜਨੀ ਅਰਿ ਕੀ ਜਦੁਬੀਰ ਚਹੂੰ ਦਿਸ ਤੇ ਰਿਸਿ ਘੇਰਿਯੋ ॥

tau mil kai dhujanee ar kee jadubeer chahoon dis te ris gheriyo |

ત્યારે શત્રુઓની સેના ભેગી થઈ અને ગુસ્સે થઈને શ્રીકૃષ્ણને ચારેય દિશાઓથી ઘેરી લીધા.

ਆਪਸਿ ਮੈ ਮਿਲਿ ਕੈ ਭਟ ਧੀਰ ਹਨ੍ਯੋ ਬਲਬੀਰ ਇਹੈ ਪੁਨਿ ਟੇਰਿਯੋ ॥

aapas mai mil kai bhatt dheer hanayo balabeer ihai pun tteriyo |

શત્રુની સેનાએ ભારે ક્રોધમાં કૃષ્ણને ચારે બાજુથી ઘેરી લીધા અને કહ્યું, હે યોદ્ધાઓ! કૃષ્ણને મારવા માટે તમે બધા એક સાથે જોડાઓ

ਸ੍ਰੀ ਧਨ ਸਿੰਘ ਬਲੀ ਅਚਲੇਸ ਕਉ ਅਉਰ ਨਰੇਸਨਿ ਯਾ ਹੀ ਨਿਬੇਰਿਯੋ ॥

sree dhan singh balee achales kau aaur naresan yaa hee niberiyo |

આનાથી જ બલવાન ધન સિંહ, અચલ સિંહ અને અન્ય રાજાઓની હત્યા થઈ હતી.

ਇਉ ਕਹਿ ਕੈ ਸਰ ਮਾਰਤ ਭਯੋ ਗਜ ਪੁੰਜ ਮਨੋ ਕਰਿ ਕੇਹਰਿ ਛੇਰਿਯੋ ॥੧੧੯੪॥

eiau keh kai sar maarat bhayo gaj punj mano kar kehar chheriyo |1194|

"તેણે જ ધન સિંહ અને અચલેશ સિંહ અને અન્ય રાજાઓને મારી નાખ્યા છે," આ કહીને તેઓએ કૃષ્ણને સિંહની આસપાસ હાથીઓની જેમ ઘેરી લીધા.1194.

ਘੇਰਿ ਲਯੋ ਹਰਿ ਕੌ ਜਬ ਹੀ ਹਰਿ ਜੂ ਤਬ ਹੀ ਸਬ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥

gher layo har kau jab hee har joo tab hee sab sasatr sanbhaare |

જ્યારે કૃષ્ણને ઘેરી લેવામાં આવ્યો ત્યારે તેણે પોતાના હથિયારો પકડી રાખ્યા

ਕੋਪਿ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਫਿਰਿ ਕੈ ਰਿਸ ਸਾਥ ਘਨੇ ਅਰਿ ਬੀਰ ਸੰਘਾਰੇ ॥

kop ayodhan mai fir kai ris saath ghane ar beer sanghaare |

તેના ક્રોધમાં, તેણે યુદ્ધના મેદાનમાં ઘણા દુશ્મનોને મારી નાખ્યા, ઘણાના માથા કાપી નાખ્યા,

ਏਕਨ ਕੇ ਸਿਰ ਕਾਟਿ ਦਏ ਇਕ ਜੀਵਤ ਹੀ ਗਹਿ ਕੇਸਿ ਪਛਾਰੇ ॥

ekan ke sir kaatt de ik jeevat hee geh kes pachhaare |

અને ઘણા વાળ પકડીને નીચે પટકાયા હતા

ਏਕ ਲਰੇ ਕਟਿ ਭੂਮਿ ਪਰੇ ਇਕ ਦੇਖ ਡਰੇ ਮਰਿ ਗੇ ਬਿਨੁ ਮਾਰੇ ॥੧੧੯੫॥

ek lare katt bhoom pare ik dekh ddare mar ge bin maare |1195|

કાપેલા યોદ્ધાઓમાંથી કેટલાક પૃથ્વી પર પડ્યા અને તેમાંથી કેટલાક આ બધું જોઈને લડ્યા વિના મૃત્યુ પામ્યા.1195.

ਆਠੋ ਈ ਭੂਪ ਕਹਿਓ ਮੁਖ ਤੇ ਭਟ ਭਾਜਤ ਹੋ ਕਹਾ ਜੁਧੁ ਕਰੋ ॥

aattho ee bhoop kahio mukh te bhatt bhaajat ho kahaa judh karo |

આઠેય રાજાઓએ કહ્યું, હે યોદ્ધાઓ! ભાગશો નહીં અને છેલ્લે સુધી લડશો નહીં

ਜਬ ਲਉ ਰਨ ਮੈ ਹਮ ਜੀਵਤ ਹੈ ਤਬ ਲਉ ਹਰਿ ਤੇ ਤੁਮ ਹੂੰ ਨ ਡਰੋ ॥

jab lau ran mai ham jeevat hai tab lau har te tum hoon na ddaro |

જ્યાં સુધી આપણે જીવીએ છીએ ત્યાં સુધી કૃષ્ણથી ડરશો નહીં

ਹਮਰੋ ਇਹ ਆਇਸ ਹੈ ਤੁਮ ਕੋ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਸਾਮੁਹਿ ਜਾਇ ਲਰੋ ॥

hamaro ih aaeis hai tum ko jadubeer ke saamuhi jaae laro |

અમે તમને યાદવોના રાજા કૃષ્ણ સાથે મુકાબલો કરવા અને યુદ્ધ કરવા આદેશ આપીએ છીએ

ਕੋਊ ਆਹਵ ਤੇ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਟਰੋ ਇਕ ਜੂਝਿ ਪਰੋ ਇਕ ਧਾਇ ਅਰੋ ॥੧੧੯੬॥

koaoo aahav te nahee naik ttaro ik joojh paro ik dhaae aro |1196|

તમારામાંથી કોઈને પણ યુદ્ધ ટાળવાનો વિચાર નહીં આવે, સહેજ પણ આગળ દોડો અને છેલ્લી ઘડી સુધી લડો.��1196.

ਫੇਰਿ ਫਿਰੇ ਪਟ ਆਯੁਧ ਲੈ ਰਨ ਮੈ ਜਦੁਬੀਰ ਕਉ ਘੇਰਿ ਲੀਯੋ ॥

fer fire patt aayudh lai ran mai jadubeer kau gher leeyo |

પછી શસ્ત્રો ઉપાડતા યોદ્ધાઓ યુદ્ધમાં લડ્યા અને કૃષ્ણને ઘેરી લીધા

ਨ ਟਰੇ ਅਤਿ ਰੋਸਿ ਭਿਰੇ ਜੀਯ ਮੈ ਅਤਿ ਆਹਵ ਚਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਕੀਯੋ ॥

n ttare at ros bhire jeey mai at aahav chitr bachitr keeyo |

તેઓ એક ક્ષણ માટે પણ તેમના પગલા પાછા ન ખેંચ્યા અને ભારે રોષમાં હિંસક યુદ્ધ છેડ્યું.

ਅਸਿ ਲੈ ਬਰ ਬੀਰ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਰਿਪੁ ਕੋ ਦਲੁ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਦੀਯੋ ॥

as lai bar beer gadaa geh kai rip ko dal maar bidaar deeyo |

તેમના હાથમાં તેમની તલવારો અને ગદા પકડીને, તેઓએ દુશ્મનની સેનાના ટુકડા કરી નાખ્યા

ਇਕ ਬੀਰਨ ਕੇ ਪਦੁ ਸੀਸ ਕਟੇ ਭਟ ਏਕਨ ਕੋ ਦਯੋ ਫਾਰਿ ਹੀਯੋ ॥੧੧੯੭॥

eik beeran ke pad sees katte bhatt ekan ko dayo faar heeyo |1197|

ક્યાંક તેઓએ યોદ્ધાઓના માથા કાપી નાખ્યા અને ક્યાંક તેઓએ તેમના છાતી ફાડી નાખી.1197.

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਸਰਾਸਨਿ ਲੈ ਬਹੁ ਕਾਟਿ ਰਥੀ ਸਿਰ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਏ ॥

sree jadubeer saraasan lai bahu kaatt rathee sir bhoom giraae |

કૃષ્ણે ધનુષ્ય હાથમાં લીધું, અનેક યોદ્ધાઓને રથ પરથી પછાડી દીધા.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਅਪੁਨੇ ਅਪੁਨੇ ਇਕ ਕੋਪਿ ਭਰੇ ਹਰਿ ਪੈ ਪੁਨਿ ਧਾਏ ॥

aayudh lai apune apune ik kop bhare har pai pun dhaae |

પરંતુ ફરીથી દુશ્મનો, તેમના હથિયારો તેમના હાથમાં લઈને,

ਤੇ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਰੰ ਗਹਿ ਖਗ ਅਭਗ ਹਨੇ ਸੁ ਘਨੇ ਤਹ ਘਾਏ ॥

te brijanaath karan geh khag abhag hane su ghane tah ghaae |

તેઓ કૃષ્ણ પર પડ્યા, કૃષ્ણે તેમની તલવારથી તેમને મારી નાખ્યા અને

ਭਾਜਿ ਗਏ ਹਰਿ ਤੇ ਅਰਿ ਇਉ ਸੁ ਕੋਊ ਨਹਿ ਆਹਵ ਮੈ ਠਹਰਾਏ ॥੧੧੯੮॥

bhaaj ge har te ar iau su koaoo neh aahav mai tthaharaae |1198|

આ રીતે જે બચી ગયા, તેઓ યુદ્ધના મેદાનમાં રહી શક્યા નહિ.1198.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਭੂਪਨ ਕੀ ਭਾਜੀ ਚਮੂ ਖਾਇ ਘਨੀ ਹਰਿ ਮਾਰਿ ॥

bhoopan kee bhaajee chamoo khaae ghanee har maar |

કૃષ્ણ દ્વારા સારી રીતે માર માર્યા પછી, રાજાઓની બાકીની બધી સેના ભાગી ગઈ

ਤਬਹਿ ਫਿਰੇ ਨ੍ਰਿਪ ਜੁਧ ਕੇ ਆਯੁਧ ਸਕਲ ਸੰਭਾਰਿ ॥੧੧੯੯॥

tabeh fire nrip judh ke aayudh sakal sanbhaar |1199|

પછી રાજાઓ તેમના હથિયારો પકડીને સામૂહિક રીતે યુદ્ધ માટે આગળ વધ્યા.1199.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

સ્વય્યા

ਕੋਪ ਅਯੋਧਨੁ ਮੈ ਕਰਿ ਕੈ ਕਰਿ ਮੈ ਸਬ ਭੂਪਨ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰੇ ॥

kop ayodhan mai kar kai kar mai sab bhoopan sasatr sanbhaare |

યુદ્ધથી ક્રોધિત થઈને બધા રાજાઓએ હાથમાં શસ્ત્રો ઉપાડ્યા.

ਆਇ ਕੈ ਸਾਮੁਹੇ ਸ੍ਯਾਮ ਹੀ ਕੇ ਬਲ ਕੈ ਨਿਜੁ ਆਯੁਧ ਰੋਸਿ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥

aae kai saamuhe sayaam hee ke bal kai nij aayudh ros prahaare |

યુદ્ધના મેદાનમાં રાજાઓએ ભારે ક્રોધ સાથે તેમના હાથમાં હથિયાર પકડીને કૃષ્ણની સામે આવીને જોરથી મારામારી કરી.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੰਭਾਰਿ ਸਰਾਸਨਿ ਲੈ ਸਰ ਸਤ੍ਰਨ ਕਾਟਿ ਕੈ ਭੂ ਪਰਿ ਡਾਰੇ ॥

kaanrah sanbhaar saraasan lai sar satran kaatt kai bhoo par ddaare |

કૃષ્ણએ ધનુષ્ય પકડીને દુશ્મનોના તીરને અટકાવ્યા અને તેમને જમીન પર ફેંકી દીધા

ਘਾਇ ਬਚਾਇ ਕੈ ਯੌ ਤਿਨ ਕੈ ਬਹੁਰੇ ਅਰਿ ਕੈ ਸਿਰ ਕਾਟਿ ਉਤਾਰੇ ॥੧੨੦੦॥

ghaae bachaae kai yau tin kai bahure ar kai sir kaatt utaare |1200|

દુશ્મનોના મારામારીથી પોતાને બચાવતા, કૃષ્ણએ ઘણા વિરોધીઓના માથા કાપી નાખ્યા.1200.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਅਜਬ ਸਿੰਘ ਕੋ ਸਿਰ ਕਟਿਯੋ ਹਰਿ ਜੂ ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ॥

ajab singh ko sir kattiyo har joo sasatr sanbhaar |

શ્રી કૃષ્ણએ શસ્ત્ર ઉપાડ્યું અને અજાબ સિંહનું માથું કાપી નાખ્યું

ਅਡਰ ਸਿੰਘ ਘਾਇਲ ਕਰਿਓ ਅਤਿ ਰਨ ਭੂਮਿ ਮਝਾਰਿ ॥੧੨੦੧॥

addar singh ghaaeil kario at ran bhoom majhaar |1201|

કૃષ્ણએ અજાયબ સિંહનું માથું તેના શસ્ત્રો વડે કાપી નાખ્યું અને અદ્દર સિંહને યુદ્ધના મેદાનમાં ઘાયલ કર્યા.1201.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

ચૌપાઈ

ਅਡਰ ਸਿੰਘ ਘਾਇਲ ਜਬ ਭਯੋ ॥

addar singh ghaaeil jab bhayo |

જ્યારે અદાર નિસાસો બીમાર પડ્યો,

ਅਤਿ ਹੀ ਕੋਪੁ ਜੀਯ ਤਿਹ ਠਯੋ ॥

at hee kop jeey tih tthayo |

જ્યારે અદ્દર સિંહ ઘાયલ થયા ત્યારે તે અત્યંત ગુસ્સે ભરાયો હતો

ਬਹੁ ਤੀਛਨ ਬਰਛਾ ਤਿਨਿ ਲਯੋ ॥

bahu teechhan barachhaa tin layo |

તેણે તેના હાથમાં ખૂબ જ તીક્ષ્ણ ભાલો પકડ્યો હતો

ਹਰਿ ਕੀ ਓਰਿ ਡਾਰਿ ਕੈ ਦਯੋ ॥੧੨੦੨॥

har kee or ddaar kai dayo |1202|

તેણે પોતાના હાથમાં લેન્સ લીધો અને તેને કૃષ્ણ તરફ વિસર્જિત કર્યો.1202.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

દોહરા

ਬਰਛਾ ਆਵਤ ਲਖਿਯੋ ਹਰਿ ਧਨੁਖ ਬਾਨ ਕਰਿ ਕੀਨ ॥

barachhaa aavat lakhiyo har dhanukh baan kar keen |

ભાલાને આવતા જોઈ શ્રીકૃષ્ણએ હાથમાં ધનુષ્ય અને બાણ લીધું.

ਆਵਤ ਸਰ ਸੋ ਕਾਟਿ ਕੈ ਮਾਰਿ ਵਹੈ ਭਟ ਲੀਨ ॥੧੨੦੩॥

aavat sar so kaatt kai maar vahai bhatt leen |1203|

ભાલાને આવતા જોઈને, કૃષ્ણએ પોતાના ધનુષ અને બાણ હાથમાં લીધા અને પોતાના તીરોથી ભાલાને અટકાવી, તેણે તે યોદ્ધાને પણ મારી નાખ્યો.1203.

ਅਘੜ ਸਿੰਘ ਲਖਿ ਤਿਹ ਦਸਾ ਦੇਤ ਭਯੋ ਨਹੀ ਪੀਠਿ ॥

agharr singh lakh tih dasaa det bhayo nahee peetth |

આ પરિસ્થિતિ જોઈને અઘર સિંહે (રણમાં) પીછેહઠ ન કરી.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428