શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 1205


ਜਿਹ ਸਮ ਦਿਤਿ ਆਦਿਤਿ ਨ ਜਾਯੋ ॥੪॥
jih sam dit aadit na jaayo |4|

જેમના જેવા સુંદર દેવતાઓ અને દૈત્યોમાંના કોઈ નહોતા. 4.

ਅੜਿਲ ॥
arril |

અડગ

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਰਹੀ ਥਕਿਤ ਸੁ ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿ ਕਰਿ ॥
raaj kuar rahee thakit su taeh nihaar kar |

રાજ કુમારી તેને જોઈને ચોંકી ગઈ

ਚਕ੍ਰਿਤ ਚਿਤ ਮਹਿ ਰਹੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿ ਕਰਿ ॥
chakrit chit meh rahee charitr bichaar kar |

અને તેના મનમાં (એક) પાત્ર વિશે વિચારીને તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ.

ਸਖੀ ਪਠੀ ਤਿਹ ਧਾਮ ਮਿਲਨ ਕੀ ਆਸ ਕੈ ॥
sakhee patthee tih dhaam milan kee aas kai |

તેને મળવાની આશા સાથે એક નોકરાણીને તેના ઘરે મોકલવામાં આવી.

ਹੋ ਚਾਹ ਰਹੀ ਜਸ ਮੇਘ ਪਪਿਹਰਾ ਪ੍ਯਾਸ ਕੈ ॥੫॥
ho chaah rahee jas megh papiharaa payaas kai |5|

(તેના માટે મનમાં) આવી ચા પરિવર્તનની પાઈપની તરસ રૂપે જન્મી હતી. 5.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દ્વિ:

ਅਤਿ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਚਿਤ ਮਹਿ ਭਈ ਮਨ ਭਾਵਨ ਕਹ ਪਾਇ ॥
at prasanay chit meh bhee man bhaavan kah paae |

દિલનો મિત્ર મળતાં તે ચિત્તમાં પ્રસન્ન થઈ ગયો

ਸਹਚਰਿ ਕੋ ਜੁ ਦਰਦ੍ਰਿ ਥੋ ਤਤਛਿਨ ਦਿਯਾ ਮਿਟਾਇ ॥੬॥
sahachar ko ju daradr tho tatachhin diyaa mittaae |6|

અને (તે) દાસીની ગરીબી, તેણીએ ચપટીમાં ભૂંસી નાખી. 6.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਜਬ ਹੀ ਤਰੁਨਿ ਤਰੁਨ ਕੌ ਪਾਯੋ ॥
jab hee tarun tarun kau paayo |

જ્યારે તે રાજ કુમારીને શાહનો પુત્ર મળ્યો

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਿਨ ਗਰੇ ਲਗਾਯੋ ॥
bhaat bhaat tin gare lagaayo |

તેથી તેણે તેણીને આલિંગન આપી.

ਰੈਨਿ ਸਗਰਿ ਰਤਿ ਕਰਤ ਬਿਹਾਨੀ ॥
rain sagar rat karat bihaanee |

આખી રાત રમતો રમીને વિતાવી

ਚਾਰਿ ਪਹਰ ਪਲ ਚਾਰ ਪਛਾਨੀ ॥੭॥
chaar pahar pal chaar pachhaanee |7|

અને ચાર ઘડિયાળની લાંબી રાતમાં ચાર ક્ષણો (લાંબી) ગણાતી ॥7॥

ਪਿਛਲੀ ਪਹਰ ਰਾਤ੍ਰਿ ਜਬ ਰਹੀ ॥
pichhalee pahar raatr jab rahee |

જ્યારે રાત્રિનો છેલ્લો પ્રહર બાકી હતો

ਰਾਜ ਕੁਅਰਿ ਐਸੇ ਤਿਹ ਕਹੀ ॥
raaj kuar aaise tih kahee |

ત્યારે રાજ કુમારીએ તેને (શાહના પુત્રને) આમ કહ્યું,

ਹਮ ਤੁਮ ਆਵ ਨਿਕਸਿ ਦੋਊ ਜਾਵੈ ॥
ham tum aav nikas doaoo jaavai |

ચાલો તમે બંને (અહીંથી) ભાગી જઈએ.

ਔਰ ਦੇਸ ਦੋਊ ਕਹੂੰ ਸੁਹਾਵੈ ॥੮॥
aauar des doaoo kahoon suhaavai |8|

અને બંને બીજા દેશમાં ચાલ્યા ગયા. 8.

ਤੁਹਿ ਮੁਹਿ ਕਹ ਧਨ ਕੀ ਥੁਰ ਨਾਹੀ ॥
tuhi muhi kah dhan kee thur naahee |

મારે તમારા કોઈ પૈસા દેવાના નથી.

ਤੁਮਰੀ ਚਹਤ ਕੁਸਲ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
tumaree chahat kusal man maahee |

હું તમારી માનસિક શાંતિ ઈચ્છું છું.

ਯੌ ਕਹਿ ਦੁਹੂੰ ਅਧਿਕ ਧਨੁ ਲੀਨਾ ॥
yau keh duhoon adhik dhan leenaa |

આમ કહીને બંનેએ ખૂબ પૈસા પડાવી લીધા

ਔਰੇ ਦੇਸ ਪਯਾਨਾ ਕੀਨਾ ॥੯॥
aauare des payaanaa keenaa |9|

અને બીજા દેશમાં ગયો. 9.

ਚਤੁਰਿ ਭੇਦ ਸਹਚਰਿ ਇਕ ਪਾਈ ॥
chatur bhed sahachar ik paaee |

(તે) ચતુર ઋષિએ એક રહસ્ય વિચાર્યું.

ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਦਈ ਆਗਿ ਲਗਾਈ ॥
tih grih ko dee aag lagaaee |

તેના ઘરને આગ લગાડવામાં આવી હતી.

ਰਨਿਯਨਿ ਰਾਨੀ ਜਰੀ ਸੁਨਾਈ ॥
raniyan raanee jaree sunaaee |

તેણે રાણીઓને રાજ કુમારીના ક્ષય વિશે જણાવ્યું

ਰੋਵਤ ਆਪੁ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਪਹਿ ਧਾਈ ॥੧੦॥
rovat aap nripeh peh dhaaee |10|

અને તે રડતી રડતી રાજા પાસે ગઈ. 10.

ਰਾਨੀ ਕਹਾ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਜਰਿ ਮਰੀ ॥
raanee kahaa nripeh jar maree |

રાજાને કહ્યું કે રાજ કુમારી સડી ગઈ છે.

ਤੁਮ ਤਾ ਕੀ ਕਛੁ ਸੁਧਿ ਨ ਕਰੀ ॥
tum taa kee kachh sudh na karee |

તમે તેની કોઈ નોંધ લીધી નથી.

ਅਬ ਤਿਨ ਕੇ ਚਲਿ ਅਸਤਿ ਉਠਾਵੌ ॥
ab tin ke chal asat utthaavau |

હવે જાઓ અને તેની રાખ ઉપાડો

ਮਾਨੁਖ ਦੈ ਗੰਗਾ ਪਹੁਚਾਵੌ ॥੧੧॥
maanukh dai gangaa pahuchaavau |11|

અને માણસને ગંગા પાસે મોકલો. 11.

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਨਿ ਬਚਨ ਉਤਾਇਲ ਧਾਯੋ ॥
nrip sun bachan utaaeil dhaayo |

આ સાંભળીને રાજા ઝડપથી ભાગી ગયો

ਜਹ ਗ੍ਰਿਹ ਜਰਤ ਹੁਤੋ ਤਹ ਆਯੋ ॥
jah grih jarat huto tah aayo |

અને જ્યાં ઘર સળગતું હતું ત્યાં આવ્યા.

ਹਹਾ ਕਰਤ ਰਾਨੀਯਹਿ ਨਿਕਾਰਹੁ ॥
hahaa karat raaneeyeh nikaarahu |

રાજ કુમારીને બહાર લઈ જવી જોઈએ તેવો તેણે બૂમો પાડવા માંડ્યો

ਜਰਤਿ ਅਗਨਿ ਤੇ ਯਾਹਿ ਉਬਾਰਹੁ ॥੧੨॥
jarat agan te yaeh ubaarahu |12|

અને તેને સળગતી આગથી બચાવો. 12.

ਜਾਨੀ ਜਰੀ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਰਾਨੀ ॥
jaanee jaree agan meh raanee |

(બધાને) ખબર પડી કે રાજ કુમારી આગમાં બળી ગઈ છે.

ਉਧਲਿ ਗਈ ਮਨ ਬਿਖੈ ਨ ਆਨੀ ॥
audhal gee man bikhai na aanee |

(પણ કોઈએ) મનમાં વિચાર્યું નહિ કે (તે) જતી રહી છે.

ਅਧਿਕ ਸੋਕ ਮਨ ਮਾਹਿ ਬਢਾਯੋ ॥
adhik sok man maeh badtaayo |

(રાજાને) તેના હૃદયમાં ભારે દુ:ખ થયું

ਪ੍ਰਜਾ ਸਹਿਤ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ॥੧੩॥
prajaa sahit kachh bhed na paayo |13|

અને લોકો સહિત કોઈને પણ વાસ્તવિકતા સમજાઈ ન હતી. 13.

ਧਨਿ ਧਨਿ ਇਹ ਰਾਨੀ ਕੋ ਧਰਮਾ ॥
dhan dhan ih raanee ko dharamaa |

(બધા કહેવા લાગ્યા કે) રાજ કુમારીનો ધર્મ ધન્ય છે

ਜਿਨ ਅਸਿ ਕੀਨਾ ਦੁਹਕਰਿ ਕਰਮਾ ॥
jin as keenaa duhakar karamaa |

જેણે આવું બહાદુરી કામ કર્યું છે.

ਲਜਾ ਨਿਮਿਤ ਪ੍ਰਾਨ ਦੈ ਡਾਰਾ ॥
lajaa nimit praan dai ddaaraa |

તેણે લોજ માટે પોતાનો જીવ આપી દીધો.

ਜਰਿ ਕਰਿ ਮਰੀ ਨ ਰੌਰਨ ਪਾਰਾ ॥੧੪॥
jar kar maree na rauaran paaraa |14|

તેણી બળીને મૃત્યુ પામી, પરંતુ ચીસો પણ ન કરી. 14.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਉਨਹਤਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੬੯॥੫੨੪੩॥ਅਫਜੂੰ॥
eit sree charitr pakhayaane triyaa charitre mantree bhoop sanbaade doe sau unahatar charitr samaapatam sat subham sat |269|5243|afajoon|

અહીં શ્રી ચારિત્રોપાખ્યાનના ત્રિય ચરિત્રના મંત્રી ભૂપ સંબદના 269મા ચરિત્રનો અંત થાય છે, બધુ જ શુભ છે. 269.5243. ચાલે છે

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચોવીસ:

ਮੋਰੰਗ ਦਿਸਿ ਇਕ ਰਹਤ ਨ੍ਰਿਪਾਲਾ ॥
morang dis ik rahat nripaalaa |

મોરાંગ (નેપાળનો પૂર્વ ભાગ) ની દિશામાં એક રાજા રહેતો હતો.

ਜਾ ਕੇ ਦਿਪਤ ਤੇਜ ਕੀ ਜ੍ਵਾਲਾ ॥
jaa ke dipat tej kee jvaalaa |

તેનો તેજસ્વી જ્વલંત ચહેરો તેજસ્વી હતો.

ਪੂਰਬ ਦੇ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਭਣਿਜੈ ॥
poorab de tih naar bhanijai |

તેમની પત્નીનું નામ પુરબ દેઈ (પૂર્વ દેઈ) હતું.

ਕੋ ਅਬਲਾ ਪਟਤਰ ਤਿਹ ਦਿਜੈ ॥੧॥
ko abalaa pattatar tih dijai |1|

કઈ સ્ત્રીની સરખામણી તેની (સુંદરતા) સાથે કરવી જોઈએ (એટલે કે તેના જેવું સુંદર કોઈ નહોતું)?1.