શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 615

ਅਬ ਕਹੋ ਤੋਹਿ ਤੀਸ੍ਰ ਬਿਚਾਰ ॥

ab kaho tohi teesr bichaar |

આ રીતે બીજો અવતાર પ્રગટ થયો અને હવે હું ત્રીજો અવતાર સમજી વિચારીને વર્ણવું છું.

ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਧਰ੍ਯੋ ਬਪੁ ਬ੍ਰਹਮ ਰਾਇ ॥

jih bhaat dharayo bap braham raae |

જેમ બ્રહ્માએ (ત્રીજું) સ્વરૂપ ધારણ કર્યું છે

ਸਭ ਕਹ੍ਯੋ ਤਾਹਿ ਨੀਕੇ ਸੁਭਾਇ ॥੯॥

sabh kahayo taeh neeke subhaae |9|

જે રીતે બ્રહ્માએ પોતાનું શરીર ધારણ કર્યું હતું, હવે હું તેનું સરસ રીતે વર્ણન કરું છું.9.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਦੁਤੀਯ ਅਵਤਾਰੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਕਸਪ ਸਮਾਪਤੰ ॥੨॥

eit sree bachitr naattak granthe duteey avataare brahamaa kasap samaapatan |2|

બચિત્તર નાટકમાં બ્રહ્માના બીજા અવતાર કશ્યપના વર્ણનનો અંત.

ਅਥ ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਅਵਤਾਰ ਸੁਕ੍ਰ ਕਥਨੰ ॥

ath triteea avataar sukr kathanan |

હવે ત્રીજા અવતાર શુક્રનું વર્ણન છે

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥

paadharree chhand |

પાધારી સ્તવ

ਪੁਨਿ ਧਰਾ ਤੀਸਰ ਇਹ ਭਾਤਿ ਰੂਪ ॥

pun dharaa teesar ih bhaat roop |

પછી આ રીતે (બ્રહ્મા) ત્રીજા સ્વરૂપ (અવતાર) ધારણ કર્યું.

ਜਗਿ ਭਯੋ ਆਨ ਕਰਿ ਦੈਤ ਭੂਪ ॥

jag bhayo aan kar dait bhoop |

બ્રહ્માએ ધારણ કર્યું તેમાંથી ત્રીજો આ રાજા હતો, કારણ કે તે રાક્ષસોના રાજા (ગુરુ)

ਤਬ ਦੇਬ ਬੰਸ ਪ੍ਰਚੁਰ੍ਯੋ ਅਪਾਰ ॥

tab deb bans prachurayo apaar |

પછી દૈત્યોનો વંશ ખૂબ ફેલાયો.

ਕੀਨੇ ਸੁ ਰਾਜ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਸੁਧਾਰਿ ॥੧॥

keene su raaj prithamee sudhaar |1|

તે સમયે, રાક્ષસોના કુળમાં ખૂબ વધારો થયો અને તેઓએ પૃથ્વી પર શાસન કર્યું.1.

ਬਡ ਪੁਤ੍ਰ ਜਾਨਿ ਕਿਨੀ ਸਹਾਇ ॥

badd putr jaan kinee sahaae |

તેમને સૌથી મોટા પુત્ર (કશ્પા) તરીકે જાણતા તેમને મદદ કરી

ਤੀਸਰ ਅਵਤਾਰ ਭਇਓ ਸੁਕ੍ਰ ਰਾਇ ॥

teesar avataar bheio sukr raae |

(અને આમ બ્રહ્માનો) ત્રીજો અવતાર 'સુક્ર' બન્યો.

ਨਿੰਦਾ ਬ੍ਰਯਾਜ ਉਸਤਤੀ ਕੀਨ ॥

nindaa brayaaj usatatee keen |

તેમને જયેષ્ઠ પુત્ર માનીને બ્રહ્માએ તેમને ગુરુ પાસેથી મદદ કરી અને આ રીતે શુક્રાચાર્ય બ્રહ્માના ત્રીજા અવતાર બન્યા.

ਲਖਿ ਤਾਸੁ ਦੇਵਤਾ ਭਏ ਛੀਨ ॥੨॥

lakh taas devataa bhe chheen |2|

તેને જોઈને દેવતાઓ નિર્બળ બની ગયા. 2.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗੰਥੇ ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੁਕ੍ਰ ਸਮਾਪਤੰ ॥੩॥

eit sree bachitr naattak ganthe triteea avataar brahamaa sukr samaapatan |3|

દેવતાઓની નિંદાને કારણે તેની કીર્તિ વધુ ફેલાઈ, જેને જોઈને દેવતાઓ નબળા થઈ ગયા.2.

ਅਥ ਚਤੁਰਥ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਚੇਸ ਕਥਨੰ ॥

ath chaturath brahamaa baches kathanan |

શુક્રના વર્ણનનો અંત, બ્રહ્માનો ત્રીજો અવતાર.

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥

paadharree chhand |

પદરી શ્લોક : હવે બ્રહ્માના ચોથા અવતાર બચેસ વિશેનું વર્ણન શરૂ થાય છે.

ਮਿਲਿ ਦੀਨ ਦੇਵਤਾ ਲਗੇ ਸੇਵ ॥

mil deen devataa lage sev |

નાશ પામેલા દેવતાઓ (કાલપુરુખ) સાથે મળીને સેવા કરવા લાગ્યા.

ਬੀਤੇ ਸੌ ਬਰਖ ਰੀਝੇ ਗੁਰਦੇਵ ॥

beete sau barakh reejhe guradev |

નીચ દેવતાઓએ સો વર્ષ સુધી ભગવાનની સેવા કરી, જ્યારે તે (ગુરુ-ભગવાન) પ્રસન્ન થયા

ਤਬ ਧਰਾ ਰੂਪ ਬਾਚੇਸ ਆਨਿ ॥

tab dharaa roop baaches aan |

પછી (બ્રહ્મા) આવ્યા અને બચ્ચુનું રૂપ ધારણ કર્યું.

ਜੀਤਾ ਸੁਰੇਸ ਭਈ ਅਸੁਰ ਹਾਨਿ ॥੩॥

jeetaa sures bhee asur haan |3|

પછી બ્રહ્માએ બેચેસમાંથી ગ્રહણ કર્યું, જ્યારે ઇન્દ્ર, દેવોના રાજા વિજેતા બન્યા અને રાક્ષસોનો પરાજય થયો.3.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਧਰਾ ਚਤੁਰਥ ਵਤਾਰ ॥

eih bhaat dharaa chaturath vataar |

આમ (બ્રહ્મા)એ ચોથો અવતાર ધારણ કર્યો.

ਜੀਤਾ ਸੁਰੇਸ ਹਾਰੇ ਦਿਵਾਰ ॥

jeetaa sures haare divaar |

રીતે, ચોથો અવતાર પ્રગટ થયો, જેના કારણે ઇન્દ્રએ વિજય મેળવ્યો અને રાક્ષસોનો પરાજય થયો.

ਉਠਿ ਦੇਵ ਸੇਵ ਲਾਗੇ ਸੁ ਸਰਬ ॥

autth dev sev laage su sarab |

સર્વ દેવોને ઉછેરીને

ਧਰਿ ਨੀਚ ਨੈਨ ਕਰਿ ਦੂਰ ਗਰਬ ॥੪॥

dhar neech nain kar door garab |4|

પછી બધા દેવતાઓએ તેમની ભક્તિનો ત્યાગ કર્યો અને તેમની સાથે આંખો નમાવી સેવા કરી.4.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਚਤੁਰਥ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਚੇਸ ਸਮਾਪਤੰ ॥੪॥

eit sree bachitr naattak granthe chaturath avataar brahamaa baches samaapatan |4|

બ્રહ્માના ચોથા અવતાર બેચેસના વર્ણનનો અંત.

ਅਥ ਪੰਚਮੋ ਅਵਤਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਆਸ ਮਨੁ ਰਾਜਾ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥

ath panchamo avataar brahamaa biaas man raajaa ko raaj kathanan |

હવે બ્રહ્માના પાંચમા અવતાર વ્યાસનું વર્ણન અને રાજા મેનુના શાસનનું વર્ણન છે.

ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ ॥

paadharree chhand |

પાધારી સ્તવ

ਤ੍ਰੇਤਾ ਬਿਤੀਤ ਜੁਗ ਦੁਆਪੁਰਾਨ ॥

tretaa biteet jug duaapuraan |

ત્રેતા (યુગ) પસાર થયું અને દ્વાપર યુગ આવ્યો.

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਦੇਖ ਖੇਲੇ ਖਿਲਾਨ ॥

bahu bhaat dekh khele khilaan |

સારવારની ઉંમર વીતી ગઈ અને દ્વાપર યુગ આવ્યો, જ્યારે કૃષ્ણ સ્વયં પ્રગટ થયા અને વિવિધ પ્રકારની રમતો કરી, ત્યારે વ્યાસનો જન્મ થયો.

ਜਬ ਭਯੋ ਆਨਿ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰ ॥

jab bhayo aan krisanaavataar |

જ્યારે કૃષ્ણ આવ્યા,

ਤਬ ਭਏ ਬ੍ਯਾਸ ਮੁਖ ਆਨਿ ਚਾਰ ॥੫॥

tab bhe bayaas mukh aan chaar |5|

તેમનો મોહક ચહેરો હતો.5.

ਜੇ ਜੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੀਅ ਕ੍ਰਿਸਨ ਦੇਵ ॥

je je charitr keea krisan dev |

કૃષ્ણે જે કર્યું હતું,

ਤੇ ਤੇ ਭਨੇ ਸੁ ਸਾਰਦਾ ਤੇਵ ॥

te te bhane su saaradaa tev |

કૃષ્ણએ જે પણ રમતો કરી હતી, તેમણે તેનું વર્ણન વિદ્યાની દેવી સરસ્વતીના આશ્રયથી કર્યું હતું

ਅਬ ਕਹੋ ਤਉਨ ਸੰਛੇਪ ਠਾਨਿ ॥

ab kaho taun sanchhep tthaan |

(હું) હવે તેમને ટૂંકમાં કહો,

ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਕੀਨ ਸ੍ਰੀ ਅਭਿਰਾਮ ॥੬॥

jih bhaat keen sree abhiraam |6|

હવે હું તેમનું સંક્ષિપ્તમાં વર્ણન કરું છું, તે તમામ કાર્યો, જે વ્યાસે કર્યા હતા.6.

ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਕਥਿ ਕੀਨੋ ਪਸਾਰ ॥

jih bhaat kath keeno pasaar |

વિસ્તૃત રીતે,

ਤਿਹ ਭਾਤਿ ਕਾਬਿ ਕਥਿ ਹੈ ਬਿਚਾਰ ॥

tih bhaat kaab kath hai bichaar |

જે રીતે તેમણે તેમના લખાણોનો પ્રચાર કર્યો, તે જ રીતે હું અહીં વિચારપૂર્વક જણાવું છું.

ਕਹੋ ਜੈਸ ਕਾਬ੍ਰਯ ਕਹਿਯੋ ਬ੍ਯਾਸ ॥

kaho jais kaabray kahiyo bayaas |

જેમ બિયાસે કવિતા રચી છે,

ਤਉਨੇ ਕਥਾਨ ਕਥੋ ਪ੍ਰਭਾਸ ॥੭॥

taune kathaan katho prabhaas |7|

વ્યાસે જે કાવ્ય રચ્યું હતું, હવે હું અહીં તે જ પ્રકારની ભવ્ય ઉક્તિઓ રજૂ કરું છું.

ਜੇ ਭਏ ਭੂਪ ਭੂਅ ਮੋ ਮਹਾਨ ॥

je bhe bhoop bhooa mo mahaan |

પૃથ્વી પર રહેલા મહાન રાજાઓ,

ਤਿਨ ਕੋ ਸੁਜਾਨ ਕਥਤ ਕਹਾਨ ॥

tin ko sujaan kathat kahaan |

વિદ્વાનો પૃથ્વી પર શાસન કરનારા તમામ મહાન રાજાઓની વાર્તાઓનું વર્ણન કરે છે

ਕਹ ਲਗੇ ਤਾਸਿ ਕਿਜੈ ਬਿਚਾਰੁ ॥

kah lage taas kijai bichaar |

જ્યાં સુધી તેમની વિચારણાનો સવાલ છે.

ਸੁਣਿ ਲੇਹੁ ਬੈਣ ਸੰਛੇਪ ਯਾਰ ॥੮॥

sun lehu bain sanchhep yaar |8|

કેટલે અંશે એમને સંભળાવી શકાય, ઓ મારા તળેલા! સંક્ષિપ્તમાં તે જ સાંભળો.8.

ਜੇ ਭਏ ਭੂਪ ਤੇ ਕਹੇ ਬ੍ਯਾਸ ॥

je bhe bhoop te kahe bayaas |

જેઓ રાજા રહ્યા છે તેઓ બિયાસ દ્વારા કહેવાય છે.

ਹੋਵਤ ਪੁਰਾਣ ਤੇ ਨਾਮ ਭਾਸ ॥

hovat puraan te naam bhaas |

વ્યાસે અગાઉના રાજાઓના કારનામાનું વર્ણન કર્યું, અમે આ પુરાણમાંથી એકત્ર કરીએ છીએ.

ਮਨੁ ਭਯੋ ਰਾਜ ਮਹਿ ਕੋ ਭੂਆਰ ॥

man bhayo raaj meh ko bhooaar |

મનુ નામનો રાજા પૃથ્વી પર રાજ કરતો હતો.

ਖੜਗਨ ਸੁ ਪਾਨਿ ਮਹਿਮਾ ਅਪਾਰ ॥੯॥

kharragan su paan mahimaa apaar |9|

મનુ.9 નામનો એક પરાક્રમી અને ભવ્ય રાજા હતો.

ਮਾਨਵੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਕਿਨੀ ਪ੍ਰਕਾਸ ॥

maanavee srisatt kinee prakaas |

(તેમણે) માનવ સર્જનને જ્ઞાન આપ્યું

ਦਸ ਚਾਰ ਲੋਕ ਆਭਾ ਅਭਾਸ ॥

das chaar lok aabhaa abhaas |

તે માનવ શબ્દો પર લાવ્યા અને તેની માન્યતાને વિસ્તૃત કરીને તેની મહાનતા?

ਮਹਿਮਾ ਅਪਾਰ ਬਰਨੇ ਸੁ ਕਉਨ ॥

mahimaa apaar barane su kaun |

(તેમનો) અપાર મહિમા કોણ કહી શકે?

ਸੁਣਿ ਸ੍ਰਵਣ ਕ੍ਰਿਤ ਹੁਇ ਰਹੈ ਮਉਨ ॥੧੦॥

sun sravan krit hue rahai maun |10|

અને તેમના વખાણ સાંભળીને માત્ર મૌન રહી શકે છે.10.

ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰਿ ਬਿਦਿਆ ਨਿਧਾਨ ॥

das chaar chaar bidiaa nidhaan |

(તે) અઢાર વિજ્ઞાનનો ખજાનો હતો

ਅਰਿ ਜੀਤਿ ਜੀਤਿ ਦਿਨੋ ਨਿਸਾਨ ॥

ar jeet jeet dino nisaan |

તે અઢાર વિજ્ઞાનનો મહાસાગર હતો અને તેણે પોતાના શત્રુઓ પર વિજય મેળવ્યા બાદ રણશિંગડા વગાડ્યા હતા.

ਮੰਡੇ ਮਹੀਪ ਮਾਵਾਸ ਖੇਤਿ ॥

mandde maheep maavaas khet |

(તેણે) અકી રાજાઓ સાથે યુદ્ધ કર્યું

ਗਜੇ ਮਸਾਣ ਨਚੇ ਪਰੇਤ ॥੧੧॥

gaje masaan nache paret |11|

તેણે ઘણા લોકોને રાજા બનાવ્યા, અને જે લોકોએ પ્રતિકાર કર્યો, તેને તેણે મારી નાખ્યો, તેના યુદ્ધના મેદાનમાં ભૂત-પ્રેત પણ નાચતા હતા.11.

ਜਿਤੇ ਸੁ ਦੇਸ ਏਸੁਰ ਮਵਾਸ ॥

jite su des esur mavaas |

તેણે અકી રાજે જીતી હતી

ਕਿਨੇ ਖਰਾਬ ਖਾਨੇ ਖ੍ਵਾਸ ॥

kine kharaab khaane khvaas |

તેણે વિરોધીઓના ઘણા દેશો પર વિજય મેળવ્યો અને ઘણાને રાજવીના દરજ્જા સુધી નષ્ટ કર્યા

ਭੰਡੇ ਅਭੰਡ ਮੰਡੇ ਮਹੀਪ ॥

bhandde abhandd mandde maheep |

(તે) રાજાઓ સાથે (યુદ્ધો) લડ્યા અને અદમ્ય લોકોને હરાવ્યા.

ਦਿਨੇ ਨਿਕਾਰ ਛਿਨੇ ਸੁ ਦੀਪ ॥੧੨॥

dine nikaar chhine su deep |12|

તેણે ઘણા લોકોના દેશો છીનવી લીધા અને તેમને દેશનિકાલ કર્યા.12.

ਖੰਡੇ ਸੁ ਖੇਤਿ ਖੂਨੀ ਖਤ੍ਰੀਯਾਣ ॥

khandde su khet khoonee khatreeyaan |

યુદ્ધના મેદાનમાં લોહીલુહાણ છત્રીઓના ટુકડા કરવામાં આવ્યા

ਮੋਰੇ ਅਮੋਰ ਜੋਧਾ ਦੁਰਾਣ ॥

more amor jodhaa duraan |

તેણે ઘણા ભયંકર ક્ષત્રિયોને મારી નાખ્યા અને ઘણા ભ્રષ્ટ અને અત્યાચારી યોદ્ધાઓને દબાવી દીધા.

ਚਲੇ ਅਚਲ ਮੰਡੇ ਅਮੰਡ ॥

chale achal mandde amandd |

જેઓ વિચલિત થઈ શકતા ન હતા તેમને બહાર કાઢ્યા અને યુદ્ધ કર્યું (જેઓ સાથે) લડી ન શકાય

ਕਿਨੇ ਘਮੰਡ ਖੰਡੇ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥੧੩॥

kine ghamandd khandde prachandd |13|

ઘણા સ્થિર અને અજેય યોદ્ધાઓ તેમની આગળ ભાગી ગયા અને મેં ઘણા શક્તિશાળી યોદ્ધાઓનો નાશ કર્યો.13.

ਕਿਨੇ ਸੁ ਜੇਰ ਖੂਨੀ ਖਤ੍ਰੇਸ ॥

kine su jer khoonee khatres |

લોહી તરસ્યા છત્રીઓને વશ કર્યા.

ਮੰਡੇ ਮਹੀਪ ਮਾਵਾਸ ਦੇਸ ॥

mandde maheep maavaas des |

તેણે ઘણા બળવાન ક્ષત્રિયોને વશ કર્યા અને ઘણા નવા રાજાઓની સ્થાપના કરી,

ਇਹ ਭਾਤਿ ਦੀਹ ਦੋਹੀ ਫਿਰਾਇ ॥

eih bhaat deeh dohee firaae |

આ રીતે (બધે) ખૂબ રડવાનું હતું.

ਮਾਨੀ ਸੁ ਮਾਨਿ ਮਨੁ ਰਾਜ ਰਾਇ ॥੧੪॥

maanee su maan man raaj raae |14|

વિરોધી રાજાઓના દેશોમાં, આ રીતે, રાજાનું મેનુ સમગ્ર બહાદુરીમાં ઘડાયેલું હતું.14.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਦੀਹ ਕਰਿ ਦੇਸ ਰਾਜ ॥

eih bhaat deeh kar des raaj |

આમ (તેણે) દેશ પર ખૂબ તાકાતથી શાસન કર્યું.

ਬਹੁ ਕਰੇ ਜਗਿ ਅਰੁ ਹੋਮ ਸਾਜ ॥

bahu kare jag ar hom saaj |

આ રીતે, ઘણા રાજાઓ પર વિજય મેળવ્યા પછી, મનુએ ઘણા હોમ-યજ્ઞો કર્યા,

ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਸ੍ਵਰਣ ਕਰਿ ਕੈ ਸੁ ਦਾਨ ॥

bahu bhaat svaran kar kai su daan |

અનેક રીતે સોનું દાન કર્યું

ਗੋਦਾਨ ਆਦਿ ਬਿਧਵਤ ਸਨਾਨ ॥੧੫॥

godaan aad bidhavat sanaan |15|

તેમણે સોના અને ગાયોના વિવિધ પ્રકારના દાન આપ્યા અને વિવિધ તીર્થસ્થાનોમાં સ્નાન કર્યું.

સૂચિ (1 - 1428)

જાપ પાન: 1 - 10

અਕਾਲ ઉસ્તਤ પાન: 11 - 38

બચિત્તર નાટક પાન: 39 - 73

ચાંદી ચરિત્તર ઉકાત બિલાસ પાન: 74 - 99

ચાંદી ચરિત્તર પાન: 100 - 118

વાર શ્રી ભૌગૌતિ જી કી પાન: 119 - 126

જ્ઞાન પ્રબોધ પાન: 127 - 154

ચૌબીસ અવતાર પાન: 155 - 610

બ્રહ્મ અવતાર પાન: 611 - 634

રુદ્ર અવતાર પાન: 635 - 708

શબ્દ હજારે પાન: 709 - 712

૩૩ સ્વૈયાય પાન: 712 - 716

ખાલસા મહિમા પાન: 716 - 716

શસ્ત્ર નામ માળા પાન: 717 - 808

ચરિત્રોપાખ્યાણ પાન: 809 - 1388

જફરનામા પાન: 1389 - 1394

હિકાયત પાન: 1394 - 1428