શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 528


ਏਕ ਤੇਜ ਕੋਊ ਹਮ ਪੈ ਆਯੋ ॥੨੨੮੧॥
ek tej koaoo ham pai aayo |2281|

બીજી બાજુ, કૃષ્ણને ખબર પડી કે તેમની સામે કોઈ ભવ્ય વ્યક્તિ આવી રહી છે.2281.

ਜੋ ਇਹ ਕੇ ਫੁਨਿ ਅਗ੍ਰਜ ਆਵੈ ॥
jo ih ke fun agraj aavai |

પછી જે કોઈ તેની સામે આવે,

ਸੋ ਸਭ ਭਸਮ ਹੋਤ ਹੀ ਜਾਵੈ ॥
so sabh bhasam hot hee jaavai |

જે પણ તેનો સામનો કરશે, તે રાખ થઈ જશે

ਜੋ ਇਹ ਸੰਗਿ ਮਾਡਿ ਰਨ ਲਰੈ ॥
jo ih sang maadd ran larai |

તેની સાથે કોણ યુદ્ધ કરશે,

ਸੋ ਜਮਲੋਕਿ ਪਯਾਨੋ ਕਰੈ ॥੨੨੮੨॥
so jamalok payaano karai |2282|

જે તેની સામે લડશે, તે યમના ધામમાં જશે.2282.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਜੋ ਉਹਿ ਕੇ ਮੁਖ ਆਇ ਗਯੋ ਪ੍ਰਭ ਸੋ ਉਨ ਹੂ ਛਿਨ ਮਾਹਿ ਜਰਾਯੋ ॥
jo uhi ke mukh aae gayo prabh so un hoo chhin maeh jaraayo |

તેની આગળ કોણ આવ્યું, હે કૃષ્ણ! તે તેને થોડા જ સમયમાં બાળી નાખશે.

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਚੜਿਯੋ ਰਥ ਪੈ ਹਰਿ ਤਾਹੀ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਚਕ੍ਰ ਚਲਾਯੋ ॥
yau sun baat charriyo rath pai har taahee ke saamuhe chakr chalaayo |

"તે, જે તેની આગળ આવે છે, તે એક ક્ષણમાં બળી જાય છે." આ શબ્દો સાંભળીને કૃષ્ણએ પોતાના રથ પર આરોહણ કર્યું અને તેની તરફ પોતાની ડિસ્ક વિસર્જિત કરી

ਚਕ੍ਰ ਸੁਦਰਸਨ ਕੇ ਤਿਨ ਅਗ੍ਰ ਨ ਤਾਹੀ ਕੋ ਪਉਰਖ ਨੈਕੁ ਬਸਾਯੋ ॥
chakr sudarasan ke tin agr na taahee ko paurakh naik basaayo |

ડિસ્કસ (સુદર્શન ચક્ર) પહેલાં તેની શક્તિ મંદ પડી ગયેલી લાગતી હતી.

ਅੰਤ ਖਿਸਾਇ ਚਲੀ ਫਿਰ ਕੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਸੋਊ ਭੂਪਤਿ ਆਯੋ ॥੨੨੮੩॥
ant khisaae chalee fir kai kab sayaam kahai soaoo bhoopat aayo |2283|

અત્યંત ક્રોધિત થઈને તે પાછો ગયો અને તેણે રાજા સુદક્ષાનો નાશ કર્યો.2283.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
kabiyo baach |

કબિયો કેચ

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਕੋ ਜਿਨ ਹੂ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਨਹਿ ਧ੍ਯਾਨ ਲਗਾਯੋ ॥
sree brij naaeik ko jin hoo kab sayaam bhanai neh dhayaan lagaayo |

જેણે કૃષ્ણને યાદ કર્યા નથી

ਅਉਰ ਕਹਾ ਭਯੋ ਜਉ ਗੁਨ ਕਾਹੂ ਕੇ ਗਾਵਤ ਹੈ ਗੁਨ ਸ੍ਯਾਮ ਨ ਗਾਯੋ ॥
aaur kahaa bhayo jau gun kaahoo ke gaavat hai gun sayaam na gaayo |

તો પછી શું જો તે બીજાના ગુણગાન ગાતો હોત અને ક્યારેય કૃષ્ણની સ્તુતિ ન કરી હોત'

ਅਉਰ ਕਹਾ ਭਯੋ ਜਉ ਜਗਦੀਸ ਬਿਨਾ ਸੁ ਗਨੇਸ ਮਹੇਸ ਮਨਾਯੋ ॥
aaur kahaa bhayo jau jagadees binaa su ganes mahes manaayo |

તે શિવ અને ગણેશની પૂજા કરતો હતો

ਲੋਕ ਪ੍ਰਲੋਕ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਸਦਾ ਤਿਹ ਆਪਨੋ ਜਨਮ ਗਵਾਯੋ ॥੨੨੮੪॥
lok pralok kahai kab sayaam sadaa tih aapano janam gavaayo |2284|

કવિ શ્યામના મતે, તેણે આ અને માળાની દુનિયા માટે કોઈ યોગ્યતા મેળવ્યા વિના, પોતાનો અમૂલ્ય જન્મ વ્યર્થમાં વેડફ્યો છે.2284.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਮੂਰਤ ਸੁਦਛਨ ਭੂਪ ਸੁਤ ਕੋ ਬਧਹਿ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit sree bachitr naattake moorat sudachhan bhoop sut ko badheh samaapatan |

બચિત્તર નાટકમાં મૂર્તિ દ્વારા રાજા સુદક્ષની હત્યાના વર્ણનનો અંત.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਸੋਊ ਜੀਤ ਕੈ ਛੋਰਿ ਦਯੋ ਰਨ ਮੈ ਨ੍ਰਿਪ ਜੋ ਰਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੈ ॥
soaoo jeet kai chhor dayo ran mai nrip jo ran te kabahoon na ttarai |

રાજાઓ પર વિજય મેળવ્યા પછી, યુદ્ધમાં અનિવાર્ય, તેઓ મુક્ત થયા

ਦਈ ਕਾਟਿ ਸਹਸ੍ਰ ਭੁਜਾ ਤਿਹ ਕੀ ਜਿਹ ਤੇ ਫੁਨਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕ ਡਰੈ ॥
dee kaatt sahasr bhujaa tih kee jih te fun chaudah lok ddarai |

જેનાથી આખા ચૌદ જગત ભયભીત થયા હતા, તેના એક હજાર હાથ કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા

ਕਰਿ ਕੰਚਨ ਧਾਮ ਦਏ ਤਿਹ ਕੋ ਦਿਜ ਮਾਗ ਸਦਾ ਜੋਊ ਪੇਟ ਭਰੈ ॥
kar kanchan dhaam de tih ko dij maag sadaa joaoo pett bharai |

બ્રાહ્મણ (સુદામા), જેણે બીજાની મદદ લઈને પોતાના બંને છેડા ભેગા કર્યા,

ਫੁਨਿ ਰਾਖ ਕੈ ਲਾਜ ਲਈ ਦ੍ਰੁਪਦੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਿਨਾ ਐਸੀ ਕਉਨ ਕਰੈ ॥੨੨੮੫॥
fun raakh kai laaj lee drupadee brijanaath binaa aaisee kaun karai |2285|

તેને સોનાના મકાનો અપાયા અને પછી દારૌપદીનું સન્માન બચ્યું, આ બધું કૃષ્ણ સિવાય બીજું કોણ કરી શકે?2285.

ਅਥ ਕਪਿ ਬਧ ਕਥਨੰ ॥
ath kap badh kathanan |

હવે શરૂ થાય છે વાંદરાની હત્યાનું વર્ણન

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ચૌપાઈ

ਰੇਵਤ ਨਗਰ ਹਲਧਰ ਜੂ ਗਯੋ ॥
revat nagar haladhar joo gayo |

બલરામજી રેવત નગર ગયા.

ਤ੍ਰੀਯ ਸੰਗਿ ਲੈ ਹੁਲਾਸ ਚਿਤਿ ਭਯੋ ॥
treey sang lai hulaas chit bhayo |

બલરામ તેની પત્ની સાથે રાજીખુશીથી રેવત નામના શહેરમાં ગયા

ਸਭਨ ਤਹਾ ਮਿਲਿ ਮਦਰਾ ਪੀਯੋ ॥
sabhan tahaa mil madaraa peeyo |

તેણે ત્યાં બધા સાથે દારૂ પીધો હતો

ਗਾਵਤ ਭਯੋ ਉਮਗ ਕੈ ਹੀਯੋ ॥੨੨੮੬॥
gaavat bhayo umag kai heeyo |2286|

ત્યાં તેણે અન્ય લોકો સાથે દારૂ પીધો અને ખુશ થઈ, નાચ્યો અને ગાયું.2286.

ਇਕ ਕਪਿ ਹੁਤੇ ਤਹਾ ਸੋ ਆਯੋ ॥
eik kap hute tahaa so aayo |

ત્યાં એક વાનર રહેતો હતો, તે પણ આવ્યો હતો.

ਮਦਰਾ ਸਕਲ ਫੋਰਿ ਘਟ ਗ੍ਵਾਯੋ ॥
madaraa sakal for ghatt gvaayo |

ત્યાં એક વાંદરો આવ્યો, જેણે શરાબથી ભરેલા ઘડા તોડી નાખ્યા

ਫਾਧਤ ਭਯੋ ਰਤੀ ਕੁ ਨ ਡਰਿਯੋ ॥
faadhat bhayo ratee ku na ddariyo |

(તે) તાપુસીસને મારવા લાગ્યો અને કોઈથી સહેજ પણ ડરતો ન હતો.

ਮੁਸਲੀਧਰਿ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧਹਿ ਭਰਿਯੋ ॥੨੨੮੭॥
musaleedhar at krodheh bhariyo |2287|

તે અહીં અને ત્યાં નિર્ભયતાથી કૂદ્યો અને આનાથી બલરામ ગુસ્સે થયા.2287.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

દોહરા

ਉਠਿ ਠਾਢੋ ਮੁਸਲੀ ਭਯੋ ਦੋਊ ਅਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ॥
autth tthaadto musalee bhayo doaoo asatr sanbhaar |

બલરામ બંને શસ્ત્રો પકડીને ઊભા થયા

ਜਿਉ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਫਿਰਤ ਥੋ ਛਿਨ ਮੈ ਦਯੋ ਸੰਘਾਰਿ ॥੨੨੮੮॥
jiau kap naachat firat tho chhin mai dayo sanghaar |2288|

બલરામ ઊભો થયો, તેના હાથ પકડીને કૂદતા વાણિયાને પળવારમાં મારી નાખ્યો.2288.

ਇਤਿ ਕਪਿ ਕੋ ਬਲਭਦ੍ਰ ਬਧ ਕੀਬੋ ਸਮਾਪਤੰ ॥
eit kap ko balabhadr badh keebo samaapatan |

બલરામ દ્વારા વાનરની હત્યાના વર્ણનનો અંત.

ਗਜਪੁਰ ਕੇ ਰਾਜਾ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਸਾਬ ਬਰੀ ॥
gajapur ke raajaa kee duhitaa saab baree |

હવે ગજપુરના રાજાની પુત્રી સાબર બારીના લગ્નનું વર્ણન શરૂ થાય છે

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

સ્વય્યા

ਬੀਰ ਗਜਪੁਰ ਕੇ ਰੁਚਿ ਸੋ ਦੁਹਿਤਾ ਕੋ ਦ੍ਰੁਜੋਧਨ ਬ੍ਯਾਹ ਰਚਾਯੋ ॥
beer gajapur ke ruch so duhitaa ko drujodhan bayaah rachaayo |

દુર્યોધને ગજપુરના સુરવીર રાજાની પુત્રીના લગ્ન વ્યાજ સાથે ગોઠવ્યા.

ਭੂਪ ਜਿਤੇ ਭੂਅ ਮੰਡਲ ਕੇ ਤਿਨ ਕਉਤੁਕ ਹੇਰਬੇ ਕਾਜ ਬੁਲਾਯੋ ॥
bhoop jite bhooa manddal ke tin kautuk herabe kaaj bulaayo |

દુર્યોધને ગજપુરના રાજાની પુત્રી સાથે લગ્ન કરવાનું નક્કી કર્યું અને વિશ્વના તમામ રાજાઓને લગ્નનો તમાશો જોવા બોલાવ્યા.

ਅੰਧ ਕੇ ਪੂਤਹਿ ਬ੍ਯਾਹ ਰਚਿਯੋ ਸੋ ਸੁ ਤਾਹੀ ਕੋ ਦੁਆਰਵਤੀ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
andh ke pooteh bayaah rachiyo so su taahee ko duaaravatee sun paayo |

આ સમાચાર દ્વારકા પહોંચ્યા કે ધૃતરાષ્ટ્રના પુત્રએ રાજાની પુત્રી સાથે લગ્ન કરવાનું નક્કી કર્યું છે

ਸਾਬ ਹੁਤੋ ਇਕ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ਬਾਲਕ ਜਾਬਵਤੀ ਹੂ ਤੇ ਸੋ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥੨੨੮੯॥
saab huto ik kaanrah ko baalak jaabavatee hoo te so chal aayo |2289|

સાંબ નામનો કૃષ્ણનો પુત્ર તેની માતા જામ્બવતીના નિવાસસ્થાને ત્યાં ગયો હતો.2289.

ਗਹਿ ਕੈ ਬਹੀਯਾ ਪੁਨਿ ਭੂਪ ਸੁਤਾ ਹੂ ਕੀ ਸ੍ਯੰਦਨ ਭੀਤਰ ਡਾਰਿ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥
geh kai baheeyaa pun bhoop sutaa hoo kee sayandan bheetar ddaar sidhaariyo |

સામ્બે રાજાની પુત્રીનો હાથ પકડીને તેને પોતાના રથમાં બેસાડ્યો

ਜੋ ਭਟ ਤਾਹਿ ਸਹਾਇ ਕੇ ਕਾਜ ਲਰਿਯੋ ਸੋਊ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਸੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥
jo bhatt taeh sahaae ke kaaj lariyo soaoo ek hee baan so maariyo |

તેણે એક તીરથી યોદ્ધાઓને મારી નાખ્યા, જેઓ તેના સમર્થન માટે ત્યાં હતા

ਧਾਇ ਪਰੇ ਛਿ ਰਥੀ ਮਿਲਿ ਕੈ ਸੁ ਘਨੋ ਦਲੁ ਲੈ ਜਬ ਭੂਪ ਪਚਾਰਿਯੋ ॥
dhaae pare chhi rathee mil kai su ghano dal lai jab bhoop pachaariyo |

રાજા બોલ્યા એટલે છ સારથિઓ મોટી સેના સાથે આગળ ધસી આવ્યા.

ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਤਿਹ ਠਉਰ ਘਨੋ ਸੋਊ ਯੌ ਮੁਖ ਤੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੨੨੯੦॥
judh bhayo tih tthaur ghano soaoo yau mukh te kab sayaam uchaariyo |2290|

જ્યારે રાજાએ પડકાર ફેંક્યો, ત્યારે છ રથ સવારો એકસાથે તેમના પર પડ્યા અને ત્યાં ભયંકર યુદ્ધ થયું.2290.

ਪਾਰਥ ਭੀਖਮ ਦ੍ਰੋਣ ਕ੍ਰਿਪਾਰੁ ਕ੍ਰਿਪੀ ਸੁਤ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥
paarath bheekham dron kripaar kripee sut kop bhariyo man mai |

અર્જુન, ભીષ્મ, દ્રોણ, કૃપાચાર્ય વગેરે ક્રોધથી ભરાઈ ગયા

ਅਰੁ ਅਉਰ ਸੁ ਕਰਨ ਚਲਿਯੋ ਰਿਸ ਸੋਅ ਕਰੋਧ ਰੁ ਕਉਚ ਤਬੈ ਤਨ ਮੈ ॥
ar aaur su karan chaliyo ris soa karodh ru kauch tabai tan mai |

કરણ પણ તેના ખૂબ જ મજબૂત બખ્તર પહેરીને ગયો