શ્રી દસમ ગ્રંથ

પાન - 234


ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਤਿਹੂੰ ਪੁਰ ਮਾਨੈ ॥੩੩੨॥
roop anoop tihoon pur maanai |332|

તેણીએ તે બધાને કામદેવ-અવતાર માન્યા અને તેના મનમાં માન્યું કે સૌંદર્યમાં કોઈ તેમની સમકક્ષ નથી.332.

ਧਾਇ ਕਹਯੋ ਰਘੁਰਾਇ ਭਏ ਤਿਹ ॥
dhaae kahayo raghuraae bhe tih |

જ્યાં રામ હતી, (ત્યાં તે) દોડીને પહોંચી ગઈ (અને આમ કહ્યું).

ਜੈਸ ਨ੍ਰਿਲਾਜ ਕਹੈ ਨ ਕੋਊ ਕਿਹ ॥
jais nrilaaj kahai na koaoo kih |

શરમ અનુભવ્યા વિના, રામની સામે આવીને તેણે કહ્યું:

ਹਉ ਅਟਕੀ ਤੁਮਰੀ ਛਬਿ ਕੇ ਬਰ ॥
hau attakee tumaree chhab ke bar |

(તે કહેવા લાગી-) હે પ્રિય! હું તમારી સુંદરતાથી મોહિત છું.

ਰੰਗ ਰੰਗੀ ਰੰਗਏ ਦ੍ਰਿਗ ਦੂਪਰ ॥੩੩੩॥
rang rangee range drig doopar |333|

તારી સુંદરતાના કારણે હું અહીં રોકાઈ ગયો છું અને મારું મન તારી માદક આંખોના રંગે રંગાઈ ગયું છે.���333.

ਰਾਮ ਬਾਚ ॥
raam baach |

રામની વાણી

ਸੁੰਦਰੀ ਛੰਦ ॥
sundaree chhand |

સુંદરી શ્લોક

ਜਾਹ ਤਹਾ ਜਹ ਭ੍ਰਾਤਿ ਹਮਾਰੇ ॥
jaah tahaa jah bhraat hamaare |

જ્યાં મારો નાનો ભાઈ બેઠો છે ત્યાં જાવ,

ਵੈ ਰਿਝਹੈ ਲਖ ਨੈਨ ਤਿਹਾਰੇ ॥
vai rijhahai lakh nain tihaare |

���તમે મારા ભાઈની જગ્યાએ જાઓ જે તમારી સુંદર આંખો જોઈને મોહિત થઈ જશે

ਸੰਗ ਸੀਆ ਅਵਿਲੋਕ ਕ੍ਰਿਸੋਦਰ ॥
sang seea avilok krisodar |

મારી સાથે પાતળી ચામડીવાળી સીતા છે,

ਕੈਸੇ ਕੈ ਰਾਖ ਸਕੋ ਤੁਮ ਕਉ ਘਰਿ ॥੩੩੪॥
kaise kai raakh sako tum kau ghar |334|

���તમે જોઈ શકો છો કે મારી સાથે સુંદર કમરની સીતા છે અને આવી સ્થિતિમાં હું તમને મારા ઘરમાં કેવી રીતે રાખી શકું.334.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕਹ ਮੋਹ ਤਜਯੋ ਮਨ ॥
maat pitaa kah moh tajayo man |

(સીતા જેણે) પોતાના મનમાંથી માતા અને પિતાની આસક્તિ છોડી દીધી છે

ਸੰਗ ਫਿਰੀ ਹਮਰੇ ਬਨ ਹੀ ਬਨ ॥
sang firee hamare ban hee ban |

તેણીએ માતા-પિતા પ્રત્યેની આસક્તિ છોડી દીધી છે અને મારી સાથે જંગલમાં ફરે છે

ਤਾਹਿ ਤਜੌ ਕਸ ਕੈ ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰ ॥
taeh tajau kas kai sun sundar |

ઓ સૌંદર્ય! હું તેને કેવી રીતે છોડી શકું?

ਜਾਹੁ ਤਹਾ ਜਹਾ ਭ੍ਰਾਤ ਕ੍ਰਿਸੋਦਰਿ ॥੩੩੫॥
jaahu tahaa jahaa bhraat krisodar |335|

���હે સુંદર સ્ત્રી! હું તેને કેવી રીતે તજી શકું, મારો ભાઈ જ્યાં બેઠો છે ત્યાં તમે જાઓ.���335.

ਜਾਤ ਭਈ ਸੁਨ ਬੈਨ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਹ ॥
jaat bhee sun bain triyaa tah |

(આ) સાંભળીને સ્ત્રી ત્યાં ગઈ,

ਬੈਠ ਹੁਤੇ ਰਣਧੀਰ ਜਤੀ ਜਹ ॥
baitth hute ranadheer jatee jah |

રામના આ શબ્દો સાંભળીને તે સ્ત્રી સુર્પણખા ત્યાં ગઈ ત્યાં લક્ષ્મણ બેઠો હતો.

ਸੋ ਨ ਬਰੈ ਅਤਿ ਰੋਸ ਭਰੀ ਤਬ ॥
so na barai at ros bharee tab |

તે સમયે (લછમનના) ન લખવાને કારણે (શૂર્પણખા) ક્રોધથી ભરેલી હતી,

ਨਾਕ ਕਟਾਇ ਗਈ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਸਭ ॥੩੩੬॥
naak kattaae gee grih ko sabh |336|

જ્યારે તેણે પણ તેની સાથે લગ્ન કરવાની ના પાડી, ત્યારે તે ખૂબ જ ગુસ્સામાં આવી ગઈ અને તેનું નાક કાપીને તેના ઘરે ગઈ.336.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ ਕਥਾ ਸੂਪਨਖਾ ਕੋ ਨਾਕ ਕਾਟਬੋ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫॥
eit sree bachitr naattake raam avataar kathaa soopanakhaa ko naak kaattabo dhayaae samaapatam sat subham sat |5|

બચિત્તર નાટકમાં રામ અવતારની વાર્તામાં સુરપાનખાનું નાક કાપવા અંગેના પ્રકરણનો અંત.

ਅਥ ਖਰਦੂਖਨ ਦਈਤ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
ath kharadookhan deet judh kathanan |

ખાર અને દુસ્માન રાક્ષસો સાથેના યુદ્ધના વર્ણનની શરૂઆત:

ਸੁੰਦਰੀ ਛੰਦ ॥
sundaree chhand |

સુંદરી શ્લોક

ਰਾਵਨ ਤੀਰ ਰੁਰੋਤ ਭਈ ਜਬ ॥
raavan teer rurot bhee jab |

શૂરોપણખા જ્યારે રાવણ પાસે ગઈ ત્યારે રડી પડી

ਰੋਸ ਭਰੇ ਦਨੁ ਬੰਸ ਬਲੀ ਸਭ ॥
ros bhare dan bans balee sabh |

જ્યારે સુરપાનખા રાવણ પાસે રડતી રડતી ગઈ ત્યારે આખું રાક્ષસ-કુળ રોષે ભરાઈ ગયું.

ਲੰਕਸ ਧੀਰ ਬਜੀਰ ਬੁਲਾਏ ॥
lankas dheer bajeer bulaae |

રાવણે (અને તેમની સલાહથી) દર્દી મંત્રીઓને બોલાવ્યા.

ਦੂਖਨ ਔ ਖਰ ਦਈਤ ਪਠਾਏ ॥੩੩੭॥
dookhan aau khar deet patthaae |337|

લંકાના રાજાએ તેના મંત્રીઓને પરામર્શ માટે બોલાવ્યા અને રામ વગેરેને મારવા માટે બે રાક્ષસો ખાર અને દુષણ મોકલ્યા. 337.

ਸਾਜ ਸਨਾਹ ਸੁਬਾਹ ਦੁਰੰ ਗਤ ॥
saaj sanaah subaah duran gat |

સુંદર પોતાના હાથ પર સખત બખ્તર લઈને ચાલ્યો.

ਬਾਜਤ ਬਾਜ ਚਲੇ ਗਜ ਗਜਤ ॥
baajat baaj chale gaj gajat |

બધા લાંબા સશસ્ત્ર યોદ્ધાઓ તેમના શસ્ત્રો પહેરીને સંગીતનાં સાધનો અને હાથીઓની ગર્જના સાથે આગળ વધ્યા.

ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਦਸੋ ਦਿਸ ਕੂਕੇ ॥
maar hee maar daso dis kooke |

દસેય દિશામાં મારવાનો અવાજ આવ્યો.

ਸਾਵਨ ਕੀ ਘਟ ਜਯੋਂ ਘੁਰ ਢੂਕੇ ॥੩੩੮॥
saavan kee ghatt jayon ghur dtooke |338|

ચારેય બાજુથી ‘માર, માર’નો અવાજ આવ્યો અને સેના સાવન મહિનાના વાદળોની જેમ આગળ ધસી આવી.338.

ਗਜਤ ਹੈ ਰਣਬੀਰ ਮਹਾ ਮਨ ॥
gajat hai ranabeer mahaa man |

મહાન સહનશક્તિ ધરાવતા યોદ્ધાઓ યુદ્ધમાં ગર્જના કરતા હતા

ਤਜਤ ਹੈਂ ਨਹੀ ਭੂਮਿ ਅਯੋਧਨ ॥
tajat hain nahee bhoom ayodhan |

પરાક્રમી યોદ્ધાઓ ગર્જના કરી અને જમીન પર મક્કમપણે ઊભા રહ્યા.

ਛਾਜਤ ਹੈ ਚਖ ਸ੍ਰੋਣਤ ਸੋ ਸਰ ॥
chhaajat hai chakh sronat so sar |

જેમના નૈનો લોહીના તળાવની જેમ શોભતા હતા

ਨਾਦਿ ਕਰੈਂ ਕਿਲਕਾਰ ਭਯੰਕਰ ॥੩੩੯॥
naad karain kilakaar bhayankar |339|

લોહીના પૂલ ખીલ્યા અને યોદ્ધાઓએ ભયંકર ચીસો પાડી.339.

ਤਾਰਕਾ ਛੰਦ ॥
taarakaa chhand |

તારકા સ્ટેન્ઝા

ਰਨਿ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਬਿਰਚਹਿਗੇ ॥
ran raaj kumaar birachahige |

રણમાં રાજ કુમાર (રામ અને લક્ષ્મણ) અભિનય કરશે.

ਸਰ ਸੇਲ ਸਰਾਸਨ ਨਚਹਿਗੇ ॥
sar sel saraasan nachahige |

જ્યારે રાજકુમારો યુદ્ધ શરૂ કરશે, ત્યાં ભાલા અને શાફ્ટનો નૃત્ય હશે.

ਸੁ ਬਿਰੁਧ ਅਵਧਿ ਸੁ ਗਾਜਹਿਗੇ ॥
su birudh avadh su gaajahige |

(યોદ્ધાઓ) રામ (અવધિસુ) સામે ગર્જના કરશે.

ਰਣ ਰੰਗਹਿ ਰਾਮ ਬਿਰਾਜਹਿਗੇ ॥੩੪੦॥
ran rangeh raam biraajahige |340|

વિરોધી દળોને જોઈને યોદ્ધાઓ ગર્જના કરશે અને રામ લડાઈના મૂડમાં લીન થઈ જશે.340.

ਸਰ ਓਘ ਪ੍ਰਓਘ ਪ੍ਰਹਾਰੈਗੇ ॥
sar ogh progh prahaaraige |

શક્ય તેટલા તીર મારશે,

ਰਣਿ ਰੰਗ ਅਭੀਤ ਬਿਹਾਰੈਗੇ ॥
ran rang abheet bihaaraige |

બાણોની વર્ષા થશે અને લડવૈયાઓ નિર્ભયતાથી યુદ્ધના મેદાનમાં ફરશે.

ਸਰ ਸੂਲ ਸਨਾਹਰਿ ਛੁਟਹਿਗੇ ॥
sar sool sanaahar chhuttahige |

તીર, ત્રિશૂળ અને ખડગ (સનહરી) જશે

ਦਿਤ ਪੁਤ੍ਰ ਪਰਾ ਪਰ ਲੁਟਹਿਗੇ ॥੩੪੧॥
dit putr paraa par luttahige |341|

ત્રિશૂળ અને બાણ મારવામાં આવશે અને રાક્ષસોના પુત્રો ધૂળમાં ભળી જશે.341.

ਸਰ ਸੰਕ ਅਸੰਕਤ ਬਾਹਹਿਗੇ ॥
sar sank asankat baahahige |

તેઓ શંકાના ભયથી તીર છોડશે

ਬਿਨੁ ਭੀਤ ਭਯਾ ਦਲ ਦਾਹਹਿਗੇ ॥
bin bheet bhayaa dal daahahige |

તેઓ નિઃશંકપણે તીર છોડશે અને દુશ્મનના દળોનો નાશ કરશે.

ਛਿਤਿ ਲੁਥ ਬਿਲੁਥ ਬਿਥਾਰਹਿਗੇ ॥
chhit luth biluth bithaarahige |

લોટ અને લોટ પૃથ્વી પર વેરવિખેર થશે

ਤਰੁ ਸਣੈ ਸਮੂਲ ਉਪਾਰਹਿਗੇ ॥੩੪੨॥
tar sanai samool upaarahige |342|

લાશો પૃથ્વી પર વેરવિખેર થઈ જશે અને મહાન યોદ્ધાઓ વૃક્ષોને ઉખેડી નાખશે.342.

ਨਵ ਨਾਦ ਨਫੀਰਨ ਬਾਜਤ ਭੇ ॥
nav naad nafeeran baajat bhe |

નવા નાદ અને નફીરીઓ વાગવા લાગ્યા,